Τη νέα φουρνιά με τα δημοσιονομικά ελλείμματα σε όλες ανεξαιρέτως τις οικονομίες της Ευρωζώνης, συνολικά στην ΕΕ, αποτυπώνουν τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χτες η Γιούροστατ, σε μια εξέλιξη που συνδέεται με τα διαδοχικά κρατικά πακέτα στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων και του κεφαλαίου.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία για το β' τρίμηνο του 2020, τα ελλείμματα των κρατικών προϋπολογισμών σε επίπεδο Ευρωζώνης απογειώθηκαν στο 11,6% του ΑΕΠ της περιοχής, γεγονός που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ για τη ζώνη του ευρώ.

Στον «επόμενο τόνο», τα σπασμένα της καπιταλιστικής κρίσης όπως και της αναμενόμενης ανάκαμψης θα φορτωθούν στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων, κάτι για το οποίο προϊδεάζει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επισημαίνοντας ότι «όταν οι οικονομικές συνθήκες το επιτρέψουν θα πρέπει να εφαρμοστούν δημοσιονομικές πολιτικές οι οποίες θα επιτρέψουν να επιτευχθούν συνετές μεσοπρόθεσμες δημοσιονομικές θέσεις».

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γιούροστατ, το έλλειμμα στην Ισπανία έφτασε στο 24,6% του ΑΕΠ, στη Γαλλία στο 12,3%, στην Ελλάδα στο 12,1%, στην Ιταλία στο 10,3%, ενώ στη Γερμανία στο 7,6% και συνολικά στην ΕΕ στο 11,4% του ΑΕΠ.

Την ίδια ώρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε το μπαράζ νέων εκδόσεων χρέους, προκειμένου να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα SURE και κυρίως τις χρηματοδοτικές ανάγκες του «Ταμείου Ανάκαμψης», μέσω των οποίων θα διοχετευθεί ο πακτωλός των ενισχύσεων προς τους επιχειρηματικούς ομίλους και τα τμήματα του κεφαλαίου στην ΕΕ.

Σε κάθε περίπτωση, οι σχετικές εκταμιεύσεις συνδέονται με σειρά από αντιλαϊκά προαπαιτούμενα και «ορόσημα», ένα νέο κύμα σαρωτικών αντεργατικών μέτρων και αναδιαρθρώσεων.

Από την πλευρά του το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), στην τριμηνιαία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία που δημοσιοποιήθηκε χτες, βλέπει την πτώση του ΑΕΠ φέτος στο 8% και ανάκαμψη στην περιοχή του 4% - 4,5% το 2021, εφόσον δεν σημειωθεί ισχυρή επιδείνωση της πανδημίας.

Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν, «η ύφεση βαθαίνει σε παγκόσμιο επίπεδο και ο χρόνος λήξης του υγειονομικού προβλήματος παραμένει ασαφής, κάθε άλλο παρά μπορεί να αποκλείεται και μία αντιστροφή των προσδοκιών και διεθνής χρηματιστηριακή κρίση. Ως εκ τούτου, οικονομίες όπως η δική μας θα πρέπει να προετοιμαστούν έγκαιρα και για ένα τέτοιο ενδεχόμενο κατά το επόμενο έτος».

Σε αυτό το πλαίσιο, από τη σκοπιά του εγχώριου κεφαλαίου το ΙΟΒΕ θέτει μεταξύ άλλων τις παρακάτω προτεραιότητες:

-- Προγραμματισμό για το «εθνικό σχέδιο ανάκαμψης». Πρόκειται για τις αναμενόμενες εκταμιεύσεις από το «Ταμείο Ανάκαμψης» της ΕΕ προς το εγχώριο κεφάλαιο. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, τα κεφάλαια αυτά «δεν είναι σκόπιμο να χρησιμοποιηθούν για να ενδυναμωθεί το σημερινό παραγωγικό υπόδειγμα της οικονομίας, αλλά αντίθετα θα πρέπει να έχουν ρόλο υποστήριξης για τις απαραίτητες υποδομές και δομικές αλλαγές, που θα εκφράσουν ένα νέο υπόδειγμα μιας περισσότερο ανοιχτής οικονομίας, με ισχυρότερο ρόλο για τις επενδύσεις και εξαγωγές».

Πρόκειται για την κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων και, όπως επισημαίνουν, «οι διαθέσιμοι πόροι είναι πολύ σημαντικοί, αλλά από μόνοι τους δεν καλύπτουν το μεγάλο επενδυτικό κενό στη χώρα, ούτε θα διορθώσουν χρόνιες θεσμικές αδυναμίες. Η ανάπτυξη της οικονομίας τα επόμενα χρόνια και η απομάκρυνση από νέες περιπέτειες συνδέονται μονοσήμαντα με την αύξηση της παραγωγικότητας και την ενίσχυση της εργασίας», δείχνοντας έτσι προς τη «μοναδική διέξοδο» για το κεφάλαιο: Την ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης.

-- Παράλληλα, το ΙΟΒΕ επισημαίνει ότι οι κατευθύνσεις του «εθνικού σχεδίου ανάκαμψης» αναμένεται να συνάδουν με το «εθνικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων» στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, με το νέο ΕΣΠΑ 2021 - 2027, με το εθνικό σκέλος του ΠΔΕ (ενισχύσεις στους ομίλους και μέσω του ελληνικού κρατικού προϋπολογισμού) και με τις επιμέρους τομεακές στρατηγικές, όπως για την Ενέργεια και το κλίμα, την κυκλική οικονομία, τις μεταφορές, την αγροτική πολιτική. Επιπλέον, όπως χαρακτηριστικά τονίζουν, «σημαντική συμβολή στις προτεραιότητες του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης θα έχει το Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία, το οποίο επεξεργάζεται ανεξάρτητη επιτροπή εμπειρογνωμόνων υπό την προεδρία του καθηγητή Χρ. Πισσαρίδη».

Σε αυτό το πλαίσιο, ο σχεδιασμός της ελληνικής κυβέρνησης θα προβλέπει μεταξύ άλλων μπαράζ από νέα «κίνητρα» για επενδύσεις και εξαγωγές, μεταξύ τους την αύξηση των αποσβέσεων (οδηγεί σε ταχύτερες και μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές προς τους επιχειρηματικούς ομίλους) και την «απομείωση του πολύ υψηλού ασφαλιστικού βάρους που επωμίζονται οι επιχειρήσεις», στην κατεύθυνση της παραπέρα ιδιωτικοποίησης του συστήματος Ασφάλισης που αξιώνει το κεφάλαιο.

-- «Ολοκληρωμένες» ιδιωτικοποιήσεις. Ειδικό βάρος δίνεται στη λειτουργία των περιφερειακών λιμανιών, με την εισροή νέων κεφαλαίων, την ενισχυμένη εταιρική διακυβέρνηση και την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών από στρατηγικούς επενδυτές.

Εμφαση δίνεται στην ταχύτητα των ιδιωτικοποιήσεων και - όπως λένε - αν οι αποκρατικοποιήσεις είχαν υλοποιηθεί με ταχύτερο ρυθμό τα προηγούμενα έτη, θα βρίσκονταν τώρα σε εξέλιξη περισσότερες επενδύσεις σε υποδομές και μεγάλες επιχειρήσεις τις οποίες συνήθως αφορούν αυτές. Οσο για τις ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ήδη υλοποιηθεί, το ΙΟΒΕ βλέπει σημαντικές νέες επενδύσεις από τους επιχειρηματικούς ομίλους που έχουν εντάξει στα χαρτοφυλάκιά τους το Ελληνικό, τον ΟΛΠ, τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών και τα περιφερειακά αεροδρόμια.

Βέβαια, από αυτές έχουν να επωφεληθούν και άλλοι επιχειρηματικοί όμιλοι. «Ο ρόλος τους εκτιμάται ότι θα είναι σημαντικός για το επίπεδο της επενδυτικής δραστηριότητας κυρίως το τρέχον έτος. Οι συγκεκριμένες επενδύσεις θα αποτυπωθούν στις Κατασκευές», καταλήγει το ΙΟΒΕ, δείχνοντας στην κατεύθυνση άμεσης εκχώρησης νευραλγικών υποδομών στους επενδυτές.