Η πραγματικότητα βέβαια είναι ότι ο αντιλαϊκός σχεδιασμός για την παραπέρα εμπορευματοποίηση των αστικών συγκοινωνιών έχει δρομολογηθεί πολύ καιρό πριν από την πανδημία και αποτελεί εμβάθυνση της λειτουργίας τους με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, της λειτουργίας δηλαδή που είναι ο ένοχος για την άθλια κατάσταση που βιώνουν σήμερα οι εργαζόμενοι και ο λαός.

Περίπου 10 οχήματα και οδηγοί των ΚΤΕΛ ανέλαβαν δρομολόγια της ΟΣΥ ΑΕ («Οδικές Συγκοινωνίες», θυγατρική του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθήνας, διαχειρίζεται τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ). Τη βδομάδα που έρχεται αναμένεται, σύμφωνα με τις κυβερνητικές ανακοινώσεις, τα ιδιωτικά οχήματα να αυξηθούν στα 60. Σε αυτή τη φάση, στόχος είναι η συμμετοχή των ΚΤΕΛ να φτάσει τα 205 λεωφορεία και τους 550 οδηγούς. Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει προκηρύξει διαγωνισμό για τη μίσθωση 300 οχημάτων (leasing), και πάλι από ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες θα αναλάβουν και την τεχνική υποστήριξη.

Συνολικά, δηλαδή, ιδιωτικές επιχειρήσεις σχεδιάζεται να μπουν στις αστικές συγκοινωνίες με 500 οχήματα. Σήμερα στην Αττική με το ζόρι κυκλοφορούν 870 - 880 οχήματα της ΟΣΥ. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις παίρνουν ένα μεγάλο κομμάτι των δημόσιων αστικών συγκοινωνιών, που αντιστοιχεί περίπου στο 35% του συνολικού αριθμού των οχημάτων σε κυκλοφορία.

Η κυβέρνηση ΝΔ έκανε την πρεμιέρα στην Αττική, ωστόσο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έκανε την πρόβα τζενεράλε στη Θεσσαλονίκη: Αφού πρώτα μετέτρεψε σε «δημόσια» επιχείρηση τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ), στη συνέχεια, τον Ιούνη 2019, έδωσε κομμάτι του έργου (6 γραμμές) σε ΚΤΕΛ της περιοχής. Περίπου 10 μήνες μετά, το Μάρτη του 2020, η κυβέρνηση ΝΔ παρέδωσε ακόμα 25 γραμμές στη Θεσσαλονίκη, που μαζί με τις προηγούμενες 6 «αποτελούν σχεδόν το 35-40% του συνολικού συγκοινωνιακού έργου του ΟΑΣΘ», όπως αναφέρεται σε σχετικό δελτίο Τύπου.

Η κυβέρνηση, μαζί με τα παπαγαλάκια της, ισχυρίζεται ότι «τρέχει» την είσοδο ιδιωτών επειδή την πήρε ο πόνος για τον επικίνδυνο συνωστισμό στα ΜΜΜ. Η αλήθεια όμως είναι ότι επί 7 ολόκληρους μήνες δεν πήρε κανένα μέτρο για την πραγματική πύκνωση των δρομολογίων με μαζικές προσλήψεις οδηγών και άλλου προσωπικού, με επισκευές στα οχήματα και αγορά νέων οχημάτων κ.ο.κ.

Με ευθύνη της κυβέρνησης, όλους τους μήνες μετά την άρση της καραντίνας, οι εργαζόμενοι και ο λαός, ειδικά τις ώρες που πηγαίνουν και επιστρέφουν από τις δουλειές τους, αναγκάζονται να στοιβάζονται σαν σαρδέλες μέσα σε συρμούς και οχήματα.

Κι αυτό μάλιστα όταν η επιβατική κίνηση το Σεπτέμβρη του 2020 είναι μειωμένη κατά 20% - 30% σε σχέση με το Σεπτέμβρη του 2019! Με άλλα λόγια, παρότι πάρα πολλοί εργαζόμενοι που ακόμα έχουν τη δυνατότητα προσπαθούν να προστατευτούν, χρησιμοποιώντας δικά τους μέσα μετακίνησης για να πάνε στη δουλειά, παρότι πολλοί εργαζόμενοι λόγω τηλεργασίας, αναστολής συμβάσεων, απολύσεων κ.ο.κ. μένουν στο σπίτι, η χρόνια αντιλαϊκή πολιτική στις συγκοινωνίες κάνει τα φαινόμενα συνωστισμού κομμάτι της καθημερινότητας...

Από κάθε άποψη, λοιπόν, οι αντιλαϊκοί σχεδιασμοί που προωθούνται έχουν δρομολογηθεί πολύ καιρό πριν και οι επιπτώσεις τους είναι ήδη φανερές...

Υπενθυμίζουμε συνοπτικά:

-- Με το νόμο 3920/2011 η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ όρισε ότι το συγκοινωνιακό έργο εκτελείται από τις Εταιρείες Παροχής Συγκοινωνιακού Εργου (ΕΠΣΕ), που είναι η ΟΣΥ, η ΣΤΑΣΥ, «καθώς και όλοι οι πάροχοι δημόσιας συγκοινωνίας που λειτουργούν στην Περιφέρεια Αττικής, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι φορείς των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης που εκτελούν συγκοινωνιακό έργο και τα Κοινά Ταμεία Είσπραξης Λεωφορείων (ΚΤΕΛ) ή οποιοσδήποτε άλλος φορέας που θα παρέχει στο μέλλον έργο δημόσιων συγκοινωνιών».

-- Με το νόμο 4568/2018 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ όρισε ότι «στις περιοχές αρμοδιότητας ΟΑΣΑ ΑΕ και ΟΣΕΘ ΑΕ επιτρέπεται να εκτελούνται αστικά και υπεραστικά δρομολόγια από τα ΚΤΕΛ ΑΕ ή από τους OTA Α' ή Β' βαθμού ή από οδικό μεταφορέα επιβατών».

-- Με το νόμο 4663/2020 (ψηφίστηκε το Φλεβάρη, πριν από την πανδημία) η κυβέρνηση ΝΔ ανέπτυξε στις λεπτομέρειές της τη δυνατότητα αυτή, ορίζοντας ότι «στις περιοχές αρμοδιότητας των ΟΑΣΑ ΑΕ και ΟΣΕΘ ΑΕ επιτρέπεται να εκτελούνται αστικά και υπεραστικά δρομολόγια από τα οικεία ΚΤΕΛ ΑΕ, με την υπογραφή σύμβασης μεταξύ αφενός του ΟΑΣΑ ΑΕ ή του ΟΣΕΘ ΑΕ και αφετέρου του οικείου ΚΤΕΛ ΑΕ». Με τον ίδιο νόμο κατάργησε τον Γενικό Κανονισμό Προσωπικού στα ΚΤΕΛ, τον οποίο μέχρι τότε διαμόρφωνε σχετικό Προεδρικό Διάταγμα. Την αρμοδιότητα ανέθεσε στους μετόχους των ΚΤΕΛ, οι οποίοι θα φτιάχνουν εσωτερικούς κανονισμούς χωρίς κανέναν περιορισμό! Η ενίσχυση της ασυδοσίας των εργοδοτών των ΚΤΕΛ σε συνδυασμό με την άμεση εμπλοκή τους στις αστικές συγκοινωνίες οδηγούν στη χειροτέρευση των συνθηκών εργασίας στις αστικές συγκοινωνίες συνολικά.

Τρίτον, μια σειρά από άλλα γεγονότα δείχνουν ότι η κυβέρνηση όλο το προηγούμενο διάστημα δεν έκανε τίποτα για να ενισχύσει τις συγκοινωνίες, ανάγκη που γίνεται πιο επιτακτική λόγω πανδημίας. Η είσοδος οχημάτων των ΚΤΕΛ στις αστικές συγκοινωνίες, την περασμένη Πέμπτη, συνοδεύτηκε από τραγελαφικά γεγονότα... Σε ορισμένες περιπτώσεις οι επιβάτες ήταν αυτοί που «μάθαιναν» στους οδηγούς τα δρομολόγια!

Ακόμα πιο σοβαρό είναι βέβαια ότι τα οχήματα είναι τουλάχιστον δεκαετίας και δεν τηρούν τους κανόνες υγειονομικής προστασίας, αφού είναι δίπορτα. Καθώς η μπροστινή πόρτα είναι πάντα κλειστή για να προστατεύεται ο οδηγός, οι επιβάτες αναγκάζονται να μπαινοβγαίνουν από μόνο μια πόρτα.

Οι συγκοινωνίες εντός της καπιταλιστικής οικονομίας, είτε ελέγχονται από το αστικό κράτος είτε βρίσκονται στα χέρια ιδιωτικών επιχειρήσεων, λειτουργούν με τη λογική «κόστους - οφέλους». Κριτήριο που ορίζει τον τρόπο λειτουργίας είναι το κέρδος και οι συνολικότερες προτεραιότητες των καπιταλιστών, όχι η ανάγκη των εργαζομένων και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων για φτηνή, ασφαλή μετακίνηση.

Στο νόμο 3920/2011 αυτό δηλώνεται ξεκάθαρα. Ολες οι Εταιρείες Παροχής Συγκοινωνιακού Εργου (ΕΠΣΕ), η ΟΣΥ, η ΣΤΑΣΥ και κάθε άλλος πάροχος, όπως τα ΚΤΕΛ, «λειτουργούν με βάση τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας», δηλαδή με στόχο το κέρδος. Με αυτό το κριτήριο και όχι τις ανάγκες του λαού διαμορφώνονται οι γραμμές, η συχνότητα των δρομολογίων, η τιμή του εισιτηρίου...

Με αυτό το κριτήριο, η πορεία των αστικών συγκοινωνιών όλο το προηγούμενο διάστημα χαρακτηρίζεται από μείωση οχημάτων, μείωση προσωπικού, μείωση έως εκμηδένιση της κρατικής χρηματοδότησης.

Για τους εργαζόμενους στις συγκοινωνίες η πολιτική αυτή εκφράζεται με μείωση μισθών και τσάκισμα δικαιωμάτων.

Για το λαό, με μεγάλους χρόνους αναμονής, στοίβαγμα, αύξηση της τιμής των εισιτηρίων.

Απέναντι στην πολιτική της εμπορευματοποίησης, οι δυνάμεις που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ προβάλλουν τη λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών με κριτήριο τις ανάγκες του λαού.

Στο πλαίσιο αυτό απαιτούν άμεσα: Αύξηση των δρομολογίων στα ΜΜΜ, ιδίως τις ώρες αιχμής. Προσλήψεις μόνιμου προσωπικού με πλήρη δικαιώματα. Επισκευή και ανανέωση του στόλου με αγορά οχημάτων για να καλύψουν τις ανάγκες σε όλη τη χώρα. Μείωση της τιμής των εισιτηρίων κατά 50%. Επίταξη των ΚΤΕΛ και άλλων ιδιωτικών μέσων, για την ικανοποίηση έκτακτων αναγκών στη μεταφορά.