Σκοπός της νέας έκδοσης «Κι όμως, κινείται...», που επεξεργάστηκε η Διατμηματική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ για τις μικρότερες ηλικίες της νεολαίας και θα κυκλοφορήσει την 1η Οκτώβρη από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», είναι να εξηγήσει με εύληπτο τρόπο στα παιδιά τον τρόπο με τον οποίο σχηματίστηκαν οι πρώτες ανθρώπινες κοινωνίες, πώς αυτές εξελίσσονται, προχωρούν και αλλάζουν εδώ και χιλιάδες χρόνια...

Με άλλα λόγια, περιγράφονται η Ιστορία και η εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών, ξεκινώντας από την εξανθρώπιση του πιθήκου και την πρωτόγονη κοινωνία, μέχρι και την κοινωνία του αύριο...

Για την έκδοση, το πώς δουλεύτηκε και τι περιλαμβάνει, καθώς και για πολλά ακόμα ενδιαφέροντα θέματα, συζητήσαμε με την Βούλα Τσίγκα, επικεφαλής της Διατμηματικής Επιτροπής, και τον Αναστάση Γκίκα, μέλος της Διατμηματικής Επιτροπής και του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ.

-- Πώς και γιατί αποφασίσατε να καταπιαστείτε με τη συγγραφή ενός βιβλίου με το συγκεκριμένο περιεχόμενο;

Β. Τσίγκα: Αφορμή αποτέλεσε ένα παλιότερο αφιέρωμα στο περιοδικό «κόκκινο Αερόστατο», που λεγόταν «Η θαυμαστή ιστορία του Ανθρώπου από την αρχή...». Το αφιέρωμα αυτό είχε αγκαλιαστεί με μεγάλο ενθουσιασμό από τα παιδιά, αφού φάνηκε πως «ακούμπησε» στις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους, σε ερωτήματα και σκέψεις που ήδη έχουν.

Ταυτόχρονα, το αφιέρωμα αυτό του περιοδικού έτυχε πολύ θετικής αποδοχής από γονείς και εκπαιδευτικούς, που το χαρακτήρισαν ένα πολύτιμο εργαλείο για να αντιπαρατεθούν με τον ανορθολογισμό και τις αποσπασματικές πληροφορίες που κυριαρχούν σήμερα, με τις στρεβλές πλευρές της σχολικής γνώσης. Ετσι, σκεφτήκαμε και αποφασίσαμε να εμπλουτίσουμε αυτό το αφιέρωμα, να επεξεργαστούμε το περιεχόμενό του ακόμα περισσότερο και να προχωρήσουμε σε αυτήν την έκδοση.

Α. Γκίκας: Το βιβλίο καταπιάνεται με ορισμένα από τα πλέον θεμελιακά ερωτήματα των ανθρώπων: Πώς διαμορφώθηκε ο κόσμος γύρω μας; Πώς ξεκίνησαν όλα; Ποιοι είμαστε; Πώς φτάσαμε ως εδώ; Πού πάμε;

Τα παιδιά βομβαρδίζονται καθημερινά, άλλοτε πιο φανερά και άλλοτε πιο κεκαλυμμένα, με χιλιάδες στρεβλές «απαντήσεις» που στοχεύουν στη συνείδησή τους, στην πιο κρίσιμη περίοδο της ζωής τους: Οταν δηλαδή αρχίζουν να διαμορφώνουν συνείδηση του κόσμου, του πώς αυτός λειτουργεί και ποια είναι η θέση τους σε αυτόν.

Η προσέγγιση της εξέλιξης των ανθρώπινων κοινωνιών και της κίνησης της Ιστορίας, ορμώμενη από μαρξιστική σκοπιά και γραμμένη με τρόπο κατανοητό για παιδιά, ήταν σίγουρα κάτι που έλειπε. Αυτό το πολύ σημαντικό κενό, λοιπόν, έρχεται να καλύψει - ελπίζουμε - η έκδοσή μας.

-- Ξεφυλλίζοντας την έκδοση... Τι μπορεί να βρει το παιδί μέσα στις σελίδες του βιβλίου;

Β.Τ.: Στις πρώτες σελίδες του βιβλίου δίνονται κάποια ερεθίσματα στα παιδιά μέσα από ποιήματα και μία μαγευτική ιστορία του Τζάνι Ροντάρι! Ουσιαστικά γίνεται μία πρώτη γνωριμία με τα περιεχόμενα του βιβλίου.

Στη συνέχεια, στο Α' μέρος, υπογραμμίζουμε πως όσα θα διαβάσουν τα παιδιά σε αυτό το βιβλίο δεν είναι μία φανταστική ιστορία. Αντίθετα, οι γνώσεις μας για την εξέλιξη των κοινωνιών βασίζονται σε έρευνες, μελέτες, ανακαλύψεις και θεωρίες που κατάφεραν και ανέπτυξαν μια σειρά επιστήμονες. Ξεχωριστή αναφορά γίνεται στον Δαρβίνο και τη θεωρία της εξέλιξης, σε αρχαιολόγους, φιλοσόφους, ανθρωπολόγους κ.ά. και βέβαια στους Μαρξ και Ενγκελς και τον ιστορικό υλισμό.

Στο Β' μέρος του βιβλίου ξεκινά το ταξίδι μας στην Ιστορία του ανθρώπου και των κοινωνιών του. Στο ξεχωριστό κεφάλαιο για κάθε κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό, που έχει μαρκαριστεί και με ένα διαφορετικό χρώμα, περιγράφεται πώς δούλευε ο άνθρωπος και εξασφάλιζε την επιβίωσή του, τι εργαλεία χρησιμοποιούσε, ποιες ήταν οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων κάθε κοινωνίας. Οι γνώσεις μας για κάθε κοινωνία συμπληρώνονται με στοιχεία για την τέχνη κάθε εποχής, μεγάλες προσωπικότητες που ξεχώρισαν, πώς ζούσαν τα παιδιά και οι νέοι και βέβαια πώς περνούσε η ανθρωπότητα από τη μία κοινωνία στην άλλη. Στο τέλος του βιβλίου τα παιδιά μπορούν να ανατρέξουν στις γνώσεις που αποκόμισαν μέσα από ενδιαφέροντα παιχνίδια.

Τα κείμενα είναι γραμμένα με προσοχή, αγάπη για τα παιδιά και σεβασμό στην αντιληπτική ικανότητα αυτών των ηλικιών. Αντίστοιχα, ιδιαίτερο βάρος δώσαμε και στη μορφή του βιβλίου: Από το μέγεθος της σελίδας και της γραμματοσειράς μέχρι πολύ περισσότερο τα 100 και πλέον πρωτότυπα σκίτσα που κοσμούν τις σελίδες του, σχεδιασμένα ειδικά γι' αυτήν την έκδοση από τους καταξιωμένους σκιτσογράφους Πάνο Ζάχαρη και Κώστα Ρουγγέρη, τους οποίους ευχαριστούμε ειλικρινά για την πολύτιμη συμβολή τους. Συνολικά, τα γραφικά και οι εικόνες, όλο το στήσιμο των σελίδων, όπως το δούλεψε με πολύ μεράκι ο σύντροφος Τάσος Αντωνίου, έχει πάρει τα θετικά στοιχεία του περιοδικού, χωρίς να παραβλέπει τους κανόνες ενός παιδικού βιβλίου.

Ευελπιστούμε, λοιπόν, πως περιεχόμενο και μορφή συνδέονται αρμονικά, συνθέτοντας ένα ευχάριστο ανάγνωσμα για τους μικρούς μας φίλους.

-- Τι είναι αυτό που θα θέλατε κυρίως να μείνει στους μικρούς αναγνώστες;

Β.Τ.: Βασική μας επιδίωξη είναι μέσα και από αυτό το βιβλίο να καλλιεργήσουμε την αγάπη για το διάβασμα. Να δώσουμε στα παιδιά την ευκαιρία μέσα από ένα βιβλίο να λύσουν απορίες τους, να νιώσουν τη χαρά της απόκτησης νέας γνώσης, να γεμίσουν αυτοπεποίθηση μέσα από την κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει.

Α.Γ.: Τι άλλο; Οτι «κι όμως, κινείται...». Πως ο κόσμος, με την πάλη των ανθρώπων, κινείται μπροστά. Εστω με σκαμπανεβάσματα, αλλά πάντοτε μπροστά. Και πως στην επόμενη εφόρμηση της ανθρωπότητας προς τα μπρος, θα βρίσκονται κι εκείνοι εκεί, φτιάχνοντας Ιστορία.

Β.Τ.: Να δώσουμε μία τελείως διαφορετική προσέγγιση στα παιδιά γι' αυτά τα τόσο σοβαρά και θεμελιώδη θέματα. Μία προσέγγιση διαφορετική από την αντιεπιστημονική αφετηρία και προσέγγιση των σχολικών βιβλίων ή των μεταφυσικών και σκοταδιστικών αντιλήψεων που συχνά αναπαράγονται. Να βάλουμε τα θεμέλια του ορθολογικού, διαλεκτικού τρόπου σκέψης.

-- Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται κύρια το βιβλίο;

Α.Γ.: Το βιβλίο απευθύνεται αρχικά στους μαθητές των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού και των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου. Οχι όμως μόνο. Απευθύνεται ακόμη σε γονείς, καθώς και εκπαιδευτικούς, που θέλουν να σταθούν δίπλα στα παιδιά στο ταξίδι τους προς αναζήτηση της πραγματικής και ουσιαστικής γνώσης. Που θέλουν να τα βοηθήσουν να διαμορφωθούν σε συνειδητούς ανθρώπους, μαχητές της ζωής.

Β.Τ.: Πιστεύουμε πως πρόκειται για ένα βιβλίο με πολλαπλές αναγνώσεις. Ετσι, γίνεται κατανοητό από παιδιά Δημοτικού και ταυτόχρονα μπορεί να διαβαστεί ευχάριστα και να βοηθήσει μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου, ακόμα και ενήλικες, να αναζητήσουν μια πρώτη προσέγγιση με έννοιες που ίσως θεωρούνται κάπως δύσκολες ή σύνθετες, να συστηματοποιήσουν καλύτερα τις γνώσεις που ήδη έχουν ή ακόμα να γίνουν πιο ικανοί στο πώς συζητούν και διαδίδουν ένα φλέγον θέμα για τους κομμουνιστές: «Αν αλλάζει η κοινωνία»...

-- Επειδή είναι ένα βιβλίο που αφορά ουσιαστικά σύνθετες έννοιες και φαινόμενα, πώς μπορεί να βοηθήσει ο γονιός το διάβασμα;

Β.Τ.: Με εμπιστοσύνη στο παιδί για το τι μπορεί να καταλάβει και να αφομοιώσει, να του δώσει τον χρόνο και τον χώρο που χρειάζεται να ξεφυλλίσει το βιβλίο, να εξοικειωθεί με τα περιεχόμενά του, να καταπιαστεί με το διάβασμά του. Διαδικασία διαφορετική για κάθε παιδί. Να είναι κοντά του για να λύσει απορίες, να συζητά τις σελίδες που διαβάζει κάθε φορά. Να απευθύνει ο ίδιος ερωτήματα, να ανοίξει την κουβέντα με αφορμή, για παράδειγμα, τα σκίτσα και το βαθύτερο νόημα που «κρύβει» πίσω της κάθε εικόνα. Να επανέρχεται και ο ίδιος στο βιβλίο σε δεύτερο χρόνο, να αξιοποιεί όσα διάβασε το παιδί εκεί, να τα συνδέει με άλλες γνώσεις, ακόμη και με την επίσκεψη σε ένα μουσείο, αναδεικνύοντας έτσι την ανωτερότητα του βιβλίου και τα οφέλη από το διάβασμά του.

Α.Γ.: Σε αυτό θα βοηθήσουν και οι παρουσιάσεις της έκδοσης, όπου οι γονείς θα μπορούν να θέσουν ερωτήματα, να μοιραστούν προβληματισμούς και - γιατί όχι - να συνεισφέρουν και με ιδέες ή προτάσεις.

-- Τι πρωτοβουλίες σκέφτεστε να πάρετε για τη διάδοση του βιβλίου;

Β.Τ.: Μας απασχολεί η πλατιά διάδοση του βιβλίου, πώς θα το προμηθευτούν όσο το δυνατόν περισσότερες οικογένειες με παιδιά, μέλη και φίλοι του Κόμματος, αλλά και συνάδελφοι, συγγενείς και άλλοι.

Μας απασχολεί όμως εξίσου και η ενασχόληση μαζί του, το διάβασμα και η κατανόηση των περιεχομένων του από τα παιδιά που θα το πάρουν. Γι' αυτό και οι πρωτοβουλίες μας θα έχουν βάθος χρόνου και πολυμορφία.

Α.Γ.: Σκοπός μας είναι οι πολύμορφες δραστηριότητες που θα αγκαλιάσουν την έκδοση, να διέπονται από μεράκι, δημιουργικότητα και φαντασία, έτσι ώστε να εξάψουν το ενδιαφέρον των παιδιών. Δεν θα σας τα αποκαλύψουμε και όλα όμως, θα υπάρχουν και εκπλήξεις!