Κλιμακώνοντας μεθοδικά την επιθετικότητά της αλλά και εκφράζοντας κάθε ετοιμότητα για όξυνση του παζαριού, η τουρκική αστική τάξη δηλώνει αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα γεωπολιτικά της συμφέροντα. «Γνωρίζουμε ότι τις τελευταίες μέρες η αιτία που κάποιες χώρες προκαλούν μεγάλο θόρυβο, δεν είναι η Αγία Σοφία και η Ανατολική Μεσόγειος, αλλά στην πραγματικότητα το τουρκικό έθνος και η παρουσία των μουσουλμάνων σε αυτή την περιοχή», δήλωσε ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, λίγα 24ωρα μετά την πρώτη μουσουλμανική προσευχή που έγινε στο μνημείο από το 1934. Και πρόσθεσε ότι «από το Ιράκ έως τη Συρία, από τη Λιβύη μέχρι το Αιγαίο, όπου υπάρχει απειλή εναντίον της χώρας μας πήγαμε, δείξαμε τη δύναμη και την αποφασιστικότητά μας χωρίς να διστάσουμε».

Επισήμανε ξανά ότι η Αγκυρα θα εξετάσει αποφασιστικά όλα τα ανταλλάγματα που θα πέσουν σε κάθε τραπέζι του παζαριού: «Είμαστε έτοιμοι να αξιολογήσουμε και να διαπραγματευτούμε κάθε δίκαιη ηθική πρόταση. Την απάντησή μας ενάντια στις επιμονές και τους παλικαρισμούς τη δείχνουμε άλλωστε στο πεδίο της δράσης. Εάν χρειαστεί δεν θα διστάσουμε να κάνουμε και περισσότερα...».

Υπογράμμισε δε ότι «προειδοποιούμε ανοιχτά όλους όσοι μιλούν και συμπεριφέρονται εναντίον της χώρας μας με τρόπο που δεν αρμόζει με την πολιτική, τη διπλωματία, την καλή πρόθεση και τη λογική: Αν λάβετε το τίμημα που έχουμε πληρώσει, ορίστε, βγείτε στο πεδίο. Αν δεν έχετε τέτοιο σκοπό, τότε το συντομότερο αρχίστε τις διαπραγματεύσεις». Νωρίτερα είχε υποστηρίξει ότι «απογοητεύσαμε για μια ακόμη φορά εκείνους που περίμεναν να σκοντάψει και να γονατίσει η Τουρκία έπειτα από κάθε επίθεση που δέχθηκε».

Πάντως η Αγκυρα εξακολούθησε τις προκλήσεις, αξιοποιώντας και την επαναλειτουργία της Αγίας Σοφίας ως τζαμί, με τον Ερντογάν να σχολιάζει πως «αιώνες μετά την κατάκτηση, βλέπουμε ότι ακόμη δεν είναι αποδεκτό ότι η Κωνσταντινούπολη βρίσκεται στα χέρια του τουρκικού έθνους και των μουσουλμάνων».

Ενδεικτική ήταν και η αναφορά του ανώτατου ιμάμη της χώρας και επικεφαλής της Αρχής Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας, Αλί Ερμπάς, που εμφανίστηκε μαζί με ένα οθωμανικό ξίφος - σύμβολο κατάκτησης - και μίλησε για «λαχτάρα του έθνους μας» που «είχε γίνει βαθιά πληγή» αλλά «τελειώνει», ενώ πρόσθεσε ότι «όσοι αγγίζουν τα θεμελιώδη αγαθά και τις αξίες (σ.σ. της χώρας μας) είναι καταραμένοι».

Χτες, υποδεχόμενος στην Αγκυρα την Ισπανίδα ομόλογό του Αράντσα Γκονθάλεθ Λάγια, ο ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου είπε ότι «η Αγία Σοφία είναι τζαμί από το 1453 και δεν είναι δυνατόν να κατανοήσουμε αυτή την αντίδραση της Ελλάδας».

Στο μεταξύ, Τούρκος κυβερνητικός εκπρόσωπος αναφερόμενος στην προχτεσινή τηλεφωνική επικοινωνία του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν με τον Παλαιστίνιο ομόλογό του Μαχμούτ Αμπάς, ισχυρίστηκε πως ο τελευταίος «χαιρέτισε την απόφαση της Τουρκίας» για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος. Ωστόσο, αυτή η εκδοχή δεν επιβεβαιώνεται από το παλαιστινιακό πρακτορείο ειδήσεων WAFA, που αναφερόμενο στην τηλεφωνική επικοινωνία των δύο Προέδρων τονίζει πως συζήτησαν διμερή και περιφερειακά θέματα, τη σημασία συνέχισης των ενδοπαλαιστινιακών συνομιλιών μεταξύ «Φατάχ» και «Χαμάς» και τις τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή ενόψει των σχεδίων του Ισραήλ για προσάρτηση τμήματος της Δυτικής Οχθης. Για το θέμα της Αγίας Σοφίας δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά.

Στο μεταξύ, εκπρόσωπος της ΕΕ, απαντώντας σε ερώτηση του ΑΠΕ - ΜΠΕ εξέφρασε πάλι την απογοήτευση των Βρυξελλών για τις εξελίξεις με την Αγία Σοφία, με το σκεπτικό ότι «υπονομεύει τις προσπάθειες της ΕΕ για διάλογο και συνεργασία». Ο ίδιος υπενθύμισε ότι μετά την πρόσφατη συνεδρίαση των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ (13 Ιούλη), ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής κλήθηκε «να διερευνήσει νέα μονοπάτια τα οποία θα οδηγήσουν στην αποκλιμάκωση της έντασης», όπως και να προετοιμάσει «περαιτέρω μέτρα που μπορούν να ληφθούν», περιλαμβάνοντας και το «χαρτί» των νέων πιθανών κυρώσεων στο αλισβερίσι. Ακόμα, υπενθύμισε και τη νέα τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν στα τέλη της προηγούμενης βδομάδας ο Μπορέλ με τον Τσαβούσογλου, συμφωνώντας ότι «υπάρχει ανάγκη αποκλιμάκωσης της έντασης».

Δηλώσεις έκανε την Παρασκευή και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και επίτροπος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής Μαργαρίτης Σχοινάς, αναφέροντας ότι «η Τουρκία πρέπει να αποφασίσει, επιτέλους, ποια θα είναι η ευρύτερη γεωπολιτική της στόχευση. Αν θέλει να πορευτεί με την Ευρώπη, αν θέλει να συνεχίσει σε αυτόν τον δρόμο της σύμφυσης με τις δικές μας αρχές και τις δικές μας αξίες». Και σε αυτό το πλαίσιο, χαρακτήρισε τη μουσουλμανική προσευχή στην Αγία Σοφία «λάθος αρχή».