Στην υπόθεση των βάσεων συναντώνται η εξάρτηση της άρχουσας τάξης της Ελλάδας από τα ιμπεριαλιστικά κέντρα και η μετατροπή της σε πολεμικό ορμητήριο, με την πολιτική των επεμβάσεων σε διάφορες χώρες του πλανήτη και τα τυχοδιωκτικά σχέδια της «νέας τάξης». Πρόκειται για μια παλιά ιστορία, που παραμένει πάντα επίκαιρη και μέσα στο 2001 απέκτησε νέα επικαιρότητα. Ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες, που οι βάσεις, στη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων κατά του Αφγανιστάν, τέθηκαν σε πολεμική ετοιμότητα.
Για πρώτη φορά, ίσως, από τότε που εγκαταστάθηκαν οι αμερικανικές και ΝΑΤΟικές βάσεις στη χώρα μας, τέθηκαν σε τέτοιο υψηλό βαθμό πολεμικής ετοιμότητας, καθώς η κινητοποίηση αποσκοπούσε τόσο στην υποστήριξη των πολεμικών επιχειρήσεων όσο και στην προστασία των ίδιων των εγκαταστάσεων, αφού χαρακτηρίστηκαν πιθανοί στόχοι τρομοκρατικών χτυπημάτων, στα οποία προσδόθηκαν χαρακτηριστικά πολεμικών πληγμάτων. Εξάλλου, η Ελλάδα με την ενεργοποίηση του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ τέθηκε κατ' ουσίαν σε εμπόλεμη κατάσταση. Να σημειωθεί ακόμα πως για πρώτη φορά τόσο απροκάλυπτα ελληνική κυβέρνηση προσφέρει τις βάσεις και το ελληνικό έδαφος στη διάθεση των Αμερικανών. Σε τέτοια έκταση δεν είχε γίνει ούτε στον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1967.
Σήμερα υπάρχει επίσημα επί του ελληνικού εδάφους μόνο μία αμερικανική βάση, η υπερ-βάση της Σούδας, όπου έχουν συγκεντρωθεί οι δραστηριότητες και των άλλων αμερικανικών βάσεων που έκλεισαν (Ν. Μάκρη, Ελληνικό, Γούρνες). Η βάση αυτή είναι η μόνη που διέπεται από το καθεστώς το οποίο καθορίζει η ελληνοαμερικανική συμφωνία για τις βάσεις, που μπήκε σε ισχύ το 1990 και συνεχίζει να είναι σε ισχύ και σήμερα με ετήσιες ανανεώσεις. Οι υπόλοιπες βάσεις έχουν βαφτιστεί «ΝΑΤΟικές διευκολύνσεις» και η λειτουργία τους δε διέπεται από κάποιο ιδιαίτερο καθεστώς, καθώς οι διευκολύνσεις αυτές αποτελούν υποχρέωση της Ελλάδας έναντι της συμμαχίας στην οποία ανήκει. Δηλαδή, οι βάσεις δεν περιορίζονται σε μια συγκεκριμένη περιοχή, αλλά όλη η χώρα και οι Ενοπλες Δυνάμεις της είναι στην υπηρεσία του ΝΑΤΟ.
Η βάση της Σούδας εντάσσεται, σύμφωνα με πρόσφατες κυβερνητικές δηλώσεις, στις «επιχειρησιακές διευκολύνσεις» που παρέχει η Ελλάδα στα αμερικανικά πολεμικά πλοία και αεροσκάφη τα οποία συμμετέχουν στον πόλεμο κατά του Αφγανιστάν. Η προσφορά της βάσης της Σούδας στην εξυπηρέτηση των αμερικανικών σχεδίων είναι ιδιαίτερα σημαντική και αναντικατάστατη. Η Κρήτη, στην καρδιά της Μεσογείου, προσφέρεται ως το βασικότερο στήριγμα του 6ου Στόλου και άλλων μονάδων για επιχειρήσεις σε οποιαδήποτε κατεύθυνση. Επίσης, η Σούδα συνδέεται επιχειρησιακά με τις αγγλικές βάσεις της Κύπρου και κατέχει στρατηγική θέση στους σχεδιασμούς των Αμερικανών για την ευρύτερη περιοχή. Μαζί δε με τις εγκαταστάσεις ραντάρ στη Ζήρο της Κρήτης αποτελεί έναν ενιαίο ιστό με τη βάση στο Ιντσιρλίκ της Τουρκίας και τις αμερικανικές βάσεις στη Γερμανία.
Η Σούδα αποτελεί ναυτική και αεροπορική βάση για τις αμερικανικές δυνάμεις, που βρίσκονται στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Δεν είναι απλά μια ξένη βάση σε ελληνικό έδαφος, αλλά έχει χαρακτήρα αμερικανικού εδάφους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο παράρτημα της ελληνοαμερικανικής συμφωνίας υπάρχει συγκεκριμένη διατύπωση, η οποία παρέχει τη δυνατότητα στους Αμερικανούς να αποβιβάζουν στο νησί τμήματα πεζοναυτών, που προορίζονται για επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή. Ηδη στη Σούδα και μετά τις 11 του Σεπτέμβρη μεταφέρθηκαν Αμερικανοί πεζοναύτες για τη φύλαξη των εγκαταστάσεων. Οπως αναφέρεται, η βάση της Σούδας μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τις ΗΠΑ και για «άλλες στρατιωτικές δραστηριότητες», πέραν εκείνων που προσδιορίζονται με το κυρίως κείμενο της συμφωνίας.
Ωστόσο, βάσεις του ΝΑΤΟ αποτελούν κατά περίπτωση και όλα τα λιμάνια και αεροδρόμια της χώρας. Ο εκσυγχρονισμός των βάσεων δε σταματάει εδώ. Με την εφαρμογή της νέας δομής του ΝΑΤΟ, τη συνακόλουθη λειτουργία των ΝΑΤΟικών Στρατηγείων στη Λάρισα, αλλά και με την υπαγωγή επίλεκτων μονάδων του Στρατού Ξηράς, του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων απευθείας στο ΝΑΤΟ, όλη η Ελλάδα είναι μια βάση εξόρμησης για την επιβολή των τυχοδιωκτικών σχεδίων της «νέας τάξης πραγμάτων» στην περιοχή.