Παρασκευή 19 Ιούνη 2020
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Οι προτεραιότητες των κεφαλαιοκρατών στις «πράσινες» μπίζνες

Οι επενδύσεις σε πυρηνικούς σταθμούς και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας διευρύνονται

Ο πυρηνικός σταθμός Μπαρακά στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Ο πυρηνικός σταθμός Μπαρακά στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
«Στροφή» προς την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και πυρηνικούς σταθμούς κάνουν αρκετές χώρες της ευρύτερης περιοχής του Περσικού Κόλπου και της Μέσης Ανατολής, στο όνομα καινοτόμων, «πράσινων» τεχνολογιών, της απεξάρτησης από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο (διαφοροποίηση πηγών Ενέργειας), αλλά και του οξυμένου ανταγωνισμού των μονοπωλίων για το ξαναμοίρασμα της «πίτας» σε πηγές και οδούς μεταφοράς. Η λεγόμενη «πράσινη οικονομία», που καθορίζεται από τα συμφέροντα ισχυρών μονοπωλιακών ομίλων, επιχειρείται τόσο στην περιοχή όσο και σε όλο τον κόσμο να χρησιμοποιηθεί ως μέσο για να ξεφύγει η καπιταλιστική οικονομία από την αναιμική ανάπτυξη που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και την επικείμενη καπιταλιστική κρίση που επιταχύνει η πανδημία του κορονοϊού, που λειτουργεί ως καταλύτης. Οι συνέπειες φορτώνονται ήδη και θα φορτωθούν και στη συνέχεια στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων, ενώ οι «πράσινες μπίζνες» δεν έχουν καμία σχέση ούτε με την προστασία του περιβάλλοντος, ούτε και πρόκειται να ωφελήσουν ουσιαστικά τα λαϊκά νοικοκυριά από την άποψη της φτηνής Ενέργειας.

Στο κάδρο της «μεγάλης εικόνας» των ενεργειακών ανακατατάξεων και διαφοροποίησης των πηγών Ενέργειας σε παραδοσιακές πετρελαιοπαραγωγές χώρες της Μέσης Ανατολής πρέπει να προστεθούν και τα φιλόδοξα σχέδια διεύρυνσης ή δημιουργίας νέων αστικών, οικιστικών περιοχών, πεδία για νέα κέρδη για τους κεφαλαιοκράτες.

Παράλληλα, η διαρκής εξέλιξη της τεχνολογίας στις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από ΑΠΕ έχει ήδη μειώσει αρκετά - και αναμένεται να μειώσει περαιτέρω - το κόστος παραγωγής και συντήρησης των μονάδων παραγωγής Ενέργειας μέσω Ανανεώσιμων Πηγών, άρα και την κερδοφορία των ομίλων.

Εκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ανανεώσιμης Ενέργειας (IRENA) στις 2/6/20 εκτιμά ότι φθηναίνει σημαντικά η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από ΑΠΕ σε σχέση με το κόστος παραγωγής του από πετρέλαιο, λιγνίτη, φυσικό αέριο. Αναφέρει επίσης ότι σήμερα πάνω από το 50% των εγκαταστάσεων παραγωγής Ενέργειας μέσω ΑΠΕ είχαν χαμηλότερο ενεργειακό κόστος. Επισημαίνει επίσης ότι από το 2010 το κόστος παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος μέσω ΑΠΕ μειώθηκε μεταξύ 47% έως 82%. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι και οι εργαζόμενοι ως καταναλωτές ωφελήθηκαν ή θα ωφεληθούν.

Με δεδομένα τα παραπάνω, εντείνονται οι φιλόδοξοι σχεδιασμοί χωρών της περιοχής για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών, αχανών φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων, μολονότι εξακολουθούν να διαθέτουν οι περισσότερες ορισμένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο. Είναι χαρακτηριστικό πως οι επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά πάρκα που γίνονται σε χώρες που βρέχονται από την Αραβική Θάλασσα είναι από τις μεγαλύτερες διεθνώς. Το 2019, το 72% των μονάδων παραγωγής Ενέργειας σε χώρες της περιοχής προερχόταν από ΑΠΕ λόγω μείωσης του κατασκευαστικού και λειτουργικού κόστους. Στα μέσα του περασμένου Μάη, το βρετανικό δικηγορικό γραφείο «Ashurst», σε έρευνα που έκανε για τον τομέα των ΑΠΕ στη Μέση Ανατολή, κατέταξε τις χώρες της περιοχής στη δεύτερη θέση διεθνώς όσον αφορά τις «πράσινες» επενδύσεις στην Ενέργεια, μετά τις χώρες της Βόρειας Αμερικής.

Σε ό,τι αφορά την παραγωγή Ενέργειας μέσω πυρηνικών σταθμών, πρωτοπόρο στις χώρες του Κόλπου είναι το Ιράν, που από το 2011 έθεσε σε λειτουργία τον πυρηνικό σταθμό Μπουσέρ 1, σχεδιάζοντας να το επεκτείνει κατασκευάζοντας το Μπουσέρ 2, ώστε να παραχθεί επιπρόσθετα ηλεκτρικό ρεύμα 1,8 GW έως το 2026. Τη σκυτάλη της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από πυρηνικούς σταθμούς παρέλαβαν στη συνέχεια τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα...

Αυξάνονται οι πυρηνικοί αντιδραστήρες

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποτελούν μία από τις πλέον χαρακτηριστικές περιπτώσεις στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικούς σταθμούς και ηλιακά πάρκα στην ευρύτερη περιοχή του Περσικού Κόλπου. Η χώρα αυτή, από τον Απρίλη του 2008, σχεδίασε μία «εθνική στρατηγική Ενέργειας», προωθώντας έως το 2050 την παραγωγή του 75% του ηλεκτρισμού που χρειάζεται από πυρηνικούς σταθμούς και Ανανεώσιμες Πηγές.

Ο πρώτος αντιδραστήρας από τους συνολικά τέσσερις του πυρηνικού συγκροτήματος «Μπαρακά» (σημαίνει «Ευλογημένος») κατασκευάστηκε από τη νοτιοκορεατική εταιρεία KEPCO στην παραθαλάσσια περιοχή Ντάφρα του Αμπου Ντάμπι. Μετά από αναβολές και πολυετείς καθυστερήσεις, τέθηκε τελικά σε λειτουργία τον περασμένο Μάρτη με σκοπό την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος 1.300 MW. Είναι ο πρώτος πυρηνικός σταθμός παραγωγής Ενέργειας στον αραβικό κόσμο και ο δεύτερος στην περιοχή μετά τον ιρανικό πυρηνικό σταθμό Μπουσέρ. Τη διαχείριση του πυρηνικού συγκροτήματος έχει η εγχώρια κρατική εταιρεία «Emirates Nuclear Energy Corporation» (ENEC), που υποστηρίζει πως έχει πάρει προσήκοντα μέτρα ασφαλείας.

Η διαβεβαίωση αυτή δεν καθησυχάζει γειτονικές χώρες, όπως το Κατάρ, που ανησυχούν για πιθανούς κινδύνους που εγκυμονεί η λειτουργία του πυρηνικού συγκροτήματος για την ασφάλεια και το περιβάλλον. Δεδομένου του γενικότερου κλίματος ρευστότητας και συγκρούσεων στην ευρύτερη περιοχή, Καταριανοί αξιωματούχοι φέρνουν ως παράδειγμα τις επιθέσεις αγνώστων σε διυλιστήρια της Σαουδικής Αραβίας, τον Σεπτέμβρη του 2019, και τον ασίγαστο πόλεμο της Σαουδικής Αραβίας και των συμμάχων της στην Υεμένη. Το υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ πρόσφατα ζήτησε από τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας να παρέμβει για να αντιμετωπιστούν οι απειλές από τη λειτουργία του πυρηνικού σταθμού «Μπαρακά» των ΗΑΕ, τονίζοντας πως η λειτουργία του συνιστά «σοβαρή απειλή» για την περιφερειακή σταθερότητα και το περιβάλλον.

Απέναντι σε πιθανούς κινδύνους η κυβέρνηση των ΗΑΕ αντιτάσσει την ανάπτυξη σύγχρονου αντιπυραυλικού συστήματος. Ωστόσο, δεν έχει έως τώρα παρουσιάσει συγκεκριμένα μέτρα ασφαλείας που μπορεί να εφαρμόσει για να αντιμετωπίσει π.χ. μία διαρροή ραδιενέργειας στα νερά του Περσικού Κόλπου, απ' όπου χρωστούν την ύδρευσή τους σχεδόν όλες οι χώρες της περιοχής, μέσω πολλών εργοστασίων αφαλάτωσης.

Στο δρόμο των ΗΑΕ βαδίζουν και άλλες χώρες της περιοχής. Ηδη από τον Δεκέμβρη του 2006, πέντε χώρες - μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC), το Κουβέιτ, το Μπαχρέιν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ομάν και το Κατάρ, είχαν ανακοινώσει την έναρξη μελετών σκοπιμότητας για την ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας.

Η Αίγυπτος σχεδίαζε από το ...1966 την ανέγερση πυρηνικού σταθμού και είχε υπογράψει από το 1983 συμφωνίες με ξένα μονοπώλια όπως οι εταιρείες KWU, «Frama» και «Westinghouse», προωθώντας την ανέγερση πυρηνικού σταθμού στην περιοχή αλ Ντάμπαα της Μεσογείου. Πάγωσε ωστόσο στη συνέχεια κάθε κίνηση μετά το πυρηνικό δυστύχημα στο Τσέρνομπιλ. Τον Απρίλη του 2013 η Αίγυπτος ανέθεσε στη ρωσική εταιρεία «Rosatom» την κατασκευή τεσσάρων μεγάλων πυρηνικών αντιδραστήρων και μονάδων αφαλάτωσης.

Η Σαουδική Αραβία, που σήμερα παράγει το 60% της ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο, σχεδιάζει να φτιάξει, επίσης, πυρηνικό σταθμό Ενέργειας στην περιοχή Ουμ Χουγιανίτ ή Κχορ Ντουουεχίν, με κοινοπραξία εταιρειών που θα επιλέξει έως το τέλος του 2020. Ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει εταιρείες από Κίνα, Ρωσία, Γαλλία, Ν. Κορέα και ΗΠΑ.

Η Ιορδανία σχεδιάζει να φτιάξει πυρηνικό σταθμό, αναθέτοντας το 2016 μελέτη σκοπιμότητας στη ρωσική «Rosatom». Οι εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν το 2021 και να ολοκληρωθούν το 2024.

Η Τουρκία προωθεί το σχέδιο ανέγερσης πυρηνικού σταθμού στο Ακουγιου με κόστος περίπου 20 δισ. δολάρια έως το 2025, από τη ρωσική «Rosatom». Οι κύριες εργασίες ξεκίνησαν το 2018 και επιδιώκουν την ανέγερση τεσσάρων μονάδων τύπου VVER ισχύος 1.200 MW.

Ωθηση σε ΑΠΕ

Το ίδιο διάστημα, δίνεται ώθηση και στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Πρωτοπόρα είναι και σε αυτήν την περίπτωση τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Ηλεκτρική Εταιρεία του Αμπου Ντάμπι στήνει μεθοδικά, εδώ και μερικά χρόνια, το τεράστιο ηλιακό πάρκο σύγχρονων φωτοβολταϊκών συστημάτων με κοινοπραξίες εταιρειών από ΗΠΑ, Σαουδική Αραβία, Ισπανία. Το πρώτο τμήμα του πάρκου ξεκίνησε να λειτουργεί το 2013 παράγοντας ρεύμα 13 MW. Η τρίτη φάση ανάπτυξης του σχεδίου δεν έχει ακόμη ανατεθεί σε κοινοπραξία εταιρειών, κονταροχτυπιούνται όμως μεταξύ άλλων η γαλλική «Total» και η κινεζική «Jinko Solar». Σε κάθε περίπτωση, το πάρκο «Μοχάμεντ Μπιν Ρασίντ» θεωρείται το μεγαλύτερο ηλιακό πάρκο του είδους στον κόσμο, καθώς η Αρχή Ηλεκτρισμού και Υδάτων του Ντουμπάι (DEWA) σχεδιάζει να αυξήσει την παραγωγική ικανότητα στα 5.000 MW (μεγαβάτ) έως το 2030.

Διόλου τυχαία, μία άλλη χώρα της ευρύτερης περιοχής, το Ισραήλ, διαθέτει διεθνώς τον υψηλότερο «ηλιακό πύργο» που κατασκευάστηκε φέτος στην έρημο Νεγκέβ. Το 2030, το ηλιακό πάρκο σχεδιάζεται να καλύπτει επιφάνεια 215 τετραγωνικών χιλιομέτρων ώστε να μειώσει τις εκπομπές CO2 (διοξειδίου του άνθρακα) κατά 6,5 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Αλλωστε, πριν λίγες μέρες ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας, Γιουβάλ Στέινιτζ, ανακοίνωσε ως κεντρικό στόχο της ισραηλινής ενεργειακής πολιτικής να αυξηθεί έως το 2030 στο 30% (από το 17% σήμερα) η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. Το σχέδιο προωθείται με επενδύσεις αξίας 22 δισ. δολαρίων, στο φόντο παράλληλης αξιοποίησης των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της ισραηλινής ΑΟΖ και των πιθανών νέων αγωγών (π.χ. «East Med») στην ευρύτερη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, ενώ δεν πρέπει να αγνοηθεί και η συστηματική καταλήστευση της Παλαιστινιακής γης.


Δ. ΟΡΦ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ