«Νομίζω ότι όλοι γνωρίζουμε την πολυπλοκότητα των προτάσεων και τον χρόνο που απαιτείται για την αντιμετώπισή τους. Η συνάντησή μας την Παρασκευή θα πρέπει να είναι ένα κρίσιμο βήμα για την επίτευξη συμφωνίας σε μια επόμενη φυσική συνάντηση», αναφέρει σε επιστολή του προς τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ενόψει της αυριανής Συνόδου Κορυφής που θα διενεργηθεί μέσω τηλεδιάσκεψης.

Οι αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί περιλαμβάνουν τόσο το λεγόμενο «Ταμείο Ανάκαμψης» όσο και γενικότερα τον πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021 - 2027, τα οποία συζητούνται στη Σύνοδο Κορυφής με βάση τη σχετική πρόταση που έχει υποβάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με κοινή συνισταμένη την ανάγκη κλιμάκωσης των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων.

Η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει ότι ο μηχανισμός θα ενσωματωθεί στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο. Μεταξύ άλλων τα κράτη - μέλη θα υποβάλουν «εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας», σύμφωνα με τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές της ΕΕ, και όπως διευκρινίζεται η έμφαση θα δοθεί στις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις. Παράλληλα, τα προς διανομή κεφάλαια θα έχουν επίκεντρο τη χρηματοδότηση της λεγόμενης «πράσινης ανάπτυξης», της ψηφιακής οικονομίας και της έρευνας και τεχνολογίας, με ταυτόχρονη «δέσμευση των κρατών - μελών στη μεταρρυθμιστική ατζέντα» που υπαγορεύεται από τις ανάγκες του κεφαλαίου.

Σε αυτό το φόντο, οι αντιθέσεις των κρατών - μελών μεταξύ άλλων εστιάζουν στους παρακάτω άξονες:

-- Στη σύνθεση του πακέτου ανάκαμψης, ύψους 750 δισ., από τα οποία τα 500 δισ. αφορούν σε επιδοτήσεις και τα 250 δισ. σε φτηνά δάνεια. Ορισμένες κυβερνήσεις βάζουν στο τραπέζι την αλλαγή της σχέσης με περισσότερα δάνεια και άλλες την αύξηση του συνολικού πακέτου. Παράλληλα, στα παζάρια βρίσκονται η διάρκεια του προγράμματος και τα χρονικά ορόσημα για τις υπογραφές των σχετικών συμβάσεων.

-- Στην κλείδα συμμετοχής στο πακέτο χρηματοδότησης, η οποία σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν προσδιορίζεται από παράγοντες όπως το μέγεθος, η διάρκεια της κατρακύλας του ΑΕΠ σε κάθε οικονομία και σειρά από άλλες παραμέτρους. Βέβαια η αλλαγή των κριτηρίων σηματοδοτεί την ανακατανομή των ποσών του πακέτου. Θυμίζουμε ότι στο ίδιο έγγραφο της Κομισιόν, ως καθαροί χρηματοδότες του «Ταμείου Ανάκαμψης» εμφανίζονται κράτη όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ολλανδία κ.ά.

-- Στα προαπαιτούμενα για τη χορήγηση, τη διαχείριση και τον έλεγχο των κεφαλαίων αυτών, καθώς βέβαια και των αναδιαρθρώσεων που θα τα συνοδεύουν, που αποτελούν ένα ακόμα πεδίο ενδοαστικών ανταγωνισμών. Βάση της εκκίνησης αποτελεί ο έλεγχος μέσω των Ευρωπαϊκών Εξαμήνων, ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες εξετάζεται η αξιοποίηση και άλλων μηχανισμών, για παράδειγμα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.

-- Στον πολυετή προϋπολογισμό (2021 - 2027), όπου θα ενταχθεί και το «Ταμείο Ανάκαμψης» και επίσης βρίσκεται στα αντιλαϊκά παζάρια, αναφορικά με ζητήματα όπως το τελικό ύψος του, οι προτεραιότητες χρηματοδότησης και βέβαια οι πηγές άντλησης πόρων, πέρα από τα ποσά που χορηγεί κάθε κράτος με βάση το παραγόμενο ΑΕΠ. Μεταξύ άλλων, το «Ταμείο Ανάκαμψης» θα συγκεντρώσει κεφάλαια με την αύξηση του ανώτατου ορίου των ιδίων πόρων στο 2% του ΑΕΠ της ΕΕ, δίνοντας στην Κομισιόν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει την ισχυρή πιστοληπτική αξιολόγησή της για να δανειστεί 750 δισ. ευρώ στις χρηματοπιστωτικές αγορές.