Η Μαρίκα Κοτοπούλη ήταν μια εξέχουσα προσωπικότητα του θεάτρου αλλά και της ζωής, καθώς η ίδια δεν ξεχώριζε τη ζωή από το θέατρο. Είχε αναπτύξει κοινωνική δράση συνδράμοντας και οικονομικά το Σωματείο των Ηθοποιών στοχεύοντας στην αναβάθμιση του επιπέδου των μελών του.

Παιδάκι ακόμα, βρέθηκε στο σανίδι με το τραγουδάκι «Η κυρά μας η δασκάλα» στο θίασο του πατέρα της Δημήτρη Κοτοπούλη και χάλασε κόσμο. Ηταν η νεότερη ηθοποιός που προσλήφθηκε στο τότε Βασιλικό Θέατρο, σε ηλικία 15 χρόνων. Από το 1901 και για δέκα χρόνια συμμετείχε στα «Παναθήναια». Το 1908 ίδρυσε τη «Νέα Σκηνή» και συνεργάστηκε με όλους τους πρωταγωνιστές του θεάτρου. Από το 1912 έγινε θιασάρχης κάνοντας πολλά ταξίδια στο Παρίσι, προκειμένου να βρει καινούργια έργα. Το 1929, ίδρυσε την «Ελευθέρα Σκηνή» μαζί με τον Σπύρο Μελά και τον Μήτσο Μυράτ. Νοιαζόταν πραγματικά για την τέχνη της, στην οποία επέφερε πολλές καινοτομίες, όπως η θεσμοθέτηση του σκηνοθέτη ως απαραίτητου συντελεστή μιας παράστασης, του σκηνογράφου και του ενδυματολόγου. Κοντά της αναδείχτηκαν μεγάλες προσωπικότητες του θεάτρου, όπως ο Γιώργος Ανεμογιάννης, ο Αντώνης Φωκάς και ο Γιάννης Τσαρούχης. Επηρέασε με την τέχνη της πολλούς από τους νέους τότε δημιουργούς, όπως τον Δημήτρη Πικιώνη, τον Νίκο Εγγονόπουλο, τον Νίκο Χατζηκυριάκο - Γκίκα. Ιδρυσε Δραματική Σχολή, η οποία, αν και δεν μακροημέρευσε, συνέβαλε στο να μπουν τα θεμέλια της θεατρικής παιδείας στην Ελλάδα.

Κάθε νέα εμφάνιση της Μαρίκας Κοτοπούλη ήταν ένα θεατρικό γεγονός και μια συνεχής ανατροπή. Η έντονη ζωή της εκτός θεάτρου αποτέλεσε και αυτή μέρος του θρύλου που περιβάλλει το όνομα Κοτοπούλη. Ο έρωτάς της με τον Ιωνα Δραγούμη αλλά και ο τρόπος ζωής που ακολουθούσε ήταν πρόκληση για τα ήθη της εποχής αλλά ταυτόχρονα αποτελούν στοιχεία για την έντονη και συναρπαστική, όπως φαίνεται, ζωή αυτής της ολοκληρωμένης ηθοποιού, η οποία συμπύκνωνε στο πρόσωπό της την τέχνη του θεάτρου που άφησε εποχή, όπως είχε πει ο Αιμίλιος Χουρμούζιος.

Η παράσταση που σκηνοθέτησε ο Πέτρος Ζούλιας στο θέατρο «Χώρα», με την Νένα Μεντή στον ομώνυμο ρόλο, δίνει την ευκαιρία στο κοινό για να μάθει κάποια σημαντικά γεγονότα για αυτό το φαινόμενο που λέγεται Μαρίκα Κοτοπούλη.

Η Νένα Μεντή πείθει ως Μαρίκα Κοτοπούλη σε αρκετές φάσεις από τη ζωή της. Επιλέγοντας όμως ο Πέτρος Ζούλιας αυτόν τον αφηγηματικό τρόπο στη δραματοποιημένη διασκευή, που έχει κάνει ο ίδιος, δεν αφήνει πολλά περιθώρια ώστε να φανούν οι πολύ λεπτές αποχρώσεις αυτής της χαρισματικής, ελεύθερης προσωπικότητας με το πηγαίο ταλέντο και την ισχυρή της θέληση. Παρόλο που η Νένα Μεντή με τα μεστά πια υποκριτικά της μέσα προσπαθεί να ενσαρκώσει αυτήν τη μεγάλη προσωπικότητα, ο σκηνοθετικός τρόπος προσέγγισης και ο δικός της υποκριτικός κώδικας δεν την βοηθούν. Ο Γιώργος Δεπάστας στο ρόλο του (Γ. Χέλμη) εξυπηρέτησε επαρκώς τη θεατρική διασκευή του Πέτρου Ζούλια, διευκολύνοντας στην αφήγηση της ιστορίας της Κοτοπούλη διά στόματος Νένας Μεντή. Θεωρώ ότι ο Πέτρος Ζούλιας είχε στα χέρια του έναν δυναμικό θίασο από άξιους ηθοποιούς που τον άφησε ανεκμετάλλευτο, όπως η Νεφέλη Κουρή στο ρόλο της Ελλης Λαμπέτη δεν είχε το υλικό που θα της έδινε την ευκαιρία να αξιοποιήσει το ταλέντο της. Το ίδιο μπορεί να πει κανείς και για τους Μάκη Πατέλη, Χριστιάννα Μαντζουράνη, Δημήτρη Σαμόλη και Μαριάννα Τουντασάκη. Παρ' όλες τις αδυναμίες παραμένει μια ευχάριστη βιογραφική παράσταση.

* Τα θέατρα ανέστειλαν από την προηγούμενη βδομάδα τις παραστάσεις τους, ωστόσο η συντάκτρια της στήλης του «Ριζοσπάστη» είχε δει προηγουμένως την παράσταση και δημοσιεύουμε σήμερα την κριτική της.