Παρασκευή 6 Δεκέμβρη 2019
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 11
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
ΕΕ - «ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ» ΟΝΕ
Κόντρες και συμβιβασμοί με κοινό παρονομαστή τις αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις

Η πορεία για την «εμβάθυνση» της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ) θα βρεθεί για άλλη μια φορά στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, που συνεδριάζει στις 13 Δεκέμβρη στις Βρυξέλλες με σημεία αιχμής την αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), την Τραπεζική Ενωση και τις διεργασίες για τον λεγόμενο κοινό προϋπολογισμό της Ευρωζώνης.

Τα ζητήματα αυτά, γύρω από τα οποία συνεχίζουν να εκδηλώνονται οι ενδοαστικοί ανταγωνισμοί και οι διαιρέσεις, συζητήθηκαν στη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ αυτή τη βδομάδα και, όπως δήλωσε ο επικεφαλής του Συμβουλίου Υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης Μ. Σεντένο, «καταλήξαμε σε συμφωνία επί της αρχής σχετικά με τη μεταρρύθμιση του ESM και θέσαμε τα θεμέλια για επικείμενες αποφάσεις προς την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ενωσης, συμπεριλαμβανομένου του κοινού συστήματος ασφάλισης καταθέσεων».

Σύμφωνα με τον ίδιο, χρειάζεται να αποσαφηνιστούν κάποιες «εκκρεμότητες νομικής φύσης», ζήτημα το οποίο θα επανέλθει και σε επόμενες συνεδριάσεις του Γιούρογκρουπ, ενώ εκτίμησε ότι η μεταρρύθμιση του ΕSM θα υπογραφεί στο Α' τρίμηνο του 2020. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι στα θέματα που βρίσκονται στο τραπέζι συγκαταλέγονται οι ρήτρες για τη διαδικασία αναδιάρθρωσης κρατικών χρεών σε χώρες που υπάγονται σε «προγράμματα διάσωσης». Πρόκειται για τις λεγόμενες «ρήτρες συλλογικής δράσης», που υπό προϋποθέσεις αφορούν το υποχρεωτικό «κούρεμα» κρατικών ομολόγων, και για τις μερίδες των μεγαλοπιστωτών που δεν θα «επιλέξουν» τη λεγόμενη εθελοντική συμμετοχή τους σε αυτό. Στο συγκεκριμένο ζήτημα φαίνεται να προβάλλει ισχυρές ενστάσεις η κυβέρνηση της Ιταλίας, μεταξύ άλλων γιατί μια τέτοια προοπτική θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων με τα οποία δανείζεται από τις διεθνείς χρηματαγορές. Θυμίζουμε ότι οι «ρήτρες συλλογικής δράσης» είχαν εφαρμοστεί στο «κούρεμα» του ελληνικού κρατικού χρέους το 2012.

Την ίδια ώρα, οι αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις με βάση τις κυρίαρχες επιλογές και τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εστιάζουν στους παρακάτω άξονες:

  • Ο ESM προβλέπεται να αναλάβει αναβαθμισμένο ρόλο στο σχεδιασμό και την παρακολούθηση των προγραμμάτων χρηματοοικονομικής βοήθειας, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα, ο αναβαθμισμένος ΕSM σχεδιάζεται να αναλάβει και το ρόλο «διασώστη» «ύστατης καταφυγής» για τράπεζες της Ευρωζώνης που θα βρεθούν αντιμέτωπες με κινδύνους κατάρρευσης, και αφού βέβαια προηγουμένως θα έχουν εξαντληθεί τα άλλα διαθέσιμα μέσα (π.χ. ανακεφαλαιοποιήσεις, «κουρέματα» κ.ά.).
  • Τραπεζική Ενωση. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «θα πρέπει να ολοκληρωθεί με παράλληλη επίτευξη της μείωσης και του επιμερισμού των κινδύνων», με φόντο και το σχέδιο για τη διαμόρφωση «κοινού ταμείου» τραπεζικών διασώσεων.

Η διαμόρφωση του «κοινού ταμείου» διασώσεων επίσης προϋποθέτει τη ραγδαία συρρίκνωση της μάζας με τα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια, ειδικά στους σχετικά αδύναμους κρίκους, όπως είναι η ελληνική οικονομία, προκειμένου να επιμεριστούν οι κίνδυνοι, στο πλαίσιο της «αναλογικότητας» και των μέσων όρων που επικρατούν στην ΕΕ.

Να σημειωθεί ότι τα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του «ενιαίου ταμείου εξυγίανσης των τραπεζών» αλλά και αυτά για την «εγγύηση των καταθέσεων» θα προέλθουν από τις ευρωπαϊκές τράπεζες, με σταδιακές εκταμιεύσεις σε ορίζοντα ετών. Η προοπτική αυτή αποτελεί ένα ακόμα πεδίο ενδοαστικής διαπάλης γύρω από τον επιμερισμό των κινδύνων.

Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, φετινή έκθεση της Κομισιόν διαπιστώνει «ανησυχίες σχετικά με το δίπολο "τράπεζες - κράτη" και τη βιωσιμότητα του χρέους, που κάνουν πάλι την εμφάνισή τους σε ορισμένες χώρες της ζώνης του ευρώ». Ουσιαστικά γίνεται λόγος για το ενδεχόμενο νέου κύκλου κλυδωνισμών στις τράπεζες και στα κρατικά χρέη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα επόμενα πακέτα διασώσεων. Στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας, η αντιλαϊκή κλιμάκωση θα προσλάβει επιθετικότερους ρυθμούς σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων.

  • Στα παζάρια βρίσκεται και η συμφωνία αναφορικά με τη διαμόρφωση του «δημοσιονομικού μέσου» για τη σύγκλιση και την ανταγωνιστικότητα (αποκαλούμενου κοινού προϋπολογισμού), που αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής.

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα νέο εργαλείο χρηματοδότησης για τη διοχέτευση φρέσκων κεφαλαίων προς τους επιχειρηματικούς ομίλους, με προϋπόθεση την κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων. Η Κομισιόν έχει καλέσει τα κράτη - μέλη να συμφωνήσουν σχετικά με το μέγεθος του νέου χρηματοδοτικού «εργαλείου ανταγωνιστικότητας», που με τη σειρά του θα διασυνδέεται με το «πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο», δηλαδή με τους μεσοπρόθεσμους προϋπολογισμούς της ΕΕ.

Σε έκθεση της Κομισιόν αναφέρεται ότι «έχουν προχωρήσει οι συζητήσεις σχετικά με το μελλοντικό δημοσιονομικό μέσο (...), με βάση την πρόταση της Επιτροπής για πρόγραμμα στήριξης των μεταρρυθμίσεων» και όπως εκτιμά, «μια συμβιβαστική λύση είναι πλέον εφικτή και πρέπει να προωθηθεί με αποφασιστικότητα».

Την ίδια ώρα, ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2021 - 2027 ενσωματώνει το «Πρόγραμμα Στήριξης Μεταρρυθμίσεων», για τη χρηματοδότηση των «μεταρρυθμίσεων προτεραιότητας, ιδίως στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου», σύμφωνα με ανακοίνωση της Κομισιόν. Ενδεικτικά αναφέρονται οι «μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας και προϊόντων», η «βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος», οι «μεταρρυθμίσεις» στη δημόσια διοίκηση.

Η «ενισχυμένη εποπτεία»

Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, το «ενισχυμένο εποπτικό πλαίσιο» που εφαρμόζεται στην ελληνική οικονομία προβλέπει ότι μόνο σε περίπτωση «θετικής αξιολόγησης» (δηλαδή, εφαρμογής των αντιλαϊκών μέτρων) θα μεταβιβάζονται ανά εξάμηνο στον ελληνικό κρατικό προϋπολογισμό τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών. Αυτά προέρχονται από τα «ακούρευτα» κρατικά ομόλογα μετά την αναδιάρθρωση (PSI) του 2012, ενώ συνολικά κάθε χρόνο μπορούν να εκταμιεύονται ποσά της τάξης των 1,2 δισ. ευρώ.

Την ίδια ώρα, οι αντιλαϊκές διεργασίες περιστρέφoνται πλέον γύρω από τα παζάρια κυβέρνησης και ευρωπαϊκών «θεσμών» σχετικά με την «αξιοποίηση» της επιστροφής των κερδών από ελληνικά κρατικά ομόλογα.

Το Γιούρογκρουπ, στο πλαίσιο της συνεδρίασης αυτής της βδομάδας (4/12), εξουσιοδότησε τα αρμόδια όργανα να ξεκινήσουν τις «τεχνικές εργασίες» γύρω από την αξιοποίηση των σχετικών εκταμιεύσεων, οι οποίες σε κάθε περίπτωση θα κατευθύνονται στην «τόνωση» των νέων επενδύσεων, αποτελώντας ένα ακόμα εργαλείο στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα παζάρια κυβέρνησης και ευρωπαϊκών «θεσμών» εστιάζουν γύρω από την επιλογή των επενδύσεων, κρατικών, ιδιωτικών ή και με τη μορφή συμπράξεων, οι οποίες και θα επιδοτούνται μέσω του νέου υπό διαμόρφωση προγράμματος...


Α. Σ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ