«Οι δύο "λέξεις κλειδιά" για τη σωτηρία του συνταξιοδοτικού συστήματος στη Γαλλία είναι η "υπευθυνότητα" και η "ελευθερία"», σημείωνε μεσοβδόμαδα μία αστική ανάλυση που επιχειρηματολογούσε υπέρ των νέων αντιασφαλιστικών ανατροπών που προωθεί η κυβέρνηση Μακρόν, με τη «διαμαρτυρία» μάλιστα ότι «άργησαν 25 χρόνια...». Και εξηγώντας γιατί η Κοινωνική Ασφάλιση δεν πρέπει να αποτελεί κοινωνικό δικαίωμα, συνέχιζε: «Κάθε άτομο μπορεί να αντιληφθεί ότι αν ζει περισσότερο (κι αυτό βέβαια είναι καλύτερο) πρέπει αποφασιστικά να συνεισφέρει περισσότερο για να διατηρήσει το ίδιο επίπεδο των συνταξιοδοτικών παροχών με παλιότερες εποχές...».

Τέτοιες επισημάνσεις - εκβιασμοί πληθαίνουν τον τελευταίο καιρό, καθώς κυβέρνηση και αστική τάξη θέλουν να εκτονώσουν τις μεγάλες αντιδράσεις που προκαλούν οι νέες ανατροπές και να πείσουν ότι σε μια εποχή που αυξάνεται ο πλούτος που παράγουν οι εργαζόμενοι, είναι φυσιολογικό να μεγαλώνει διαρκώς εκείνο το τμήμα του πλούτου που ληστεύουν από τους παραγωγούς του κι εκείνοι μένουν να δουλεύουν, να συνταξιοδοτούνται, να ζουν, με όλο και λιγότερα, σε όλο και χειρότερες συνθήκες...

Βασικός άξονας των νέων ανατροπών (και) στη Γαλλία είναι η ενίσχυση του ανταποδοτικού χαρακτήρα της σύνταξης και της Ασφάλισης, με στόχο αφενός να περιοριστεί το «βάρος» για το αστικό κράτος και τη μεγαλοεργοδοσία, να μειωθεί το λεγόμενο «μη μισθολογικό κόστος». Επιπλέον, να επεκταθεί κι άλλο η λεηλάτηση του εργατικού μόχθου, μέσα από το τζογάρισμα αποθεματικών και εισφορών που θα διασφαλίζουν ρευστό για μπίζνες στους μεγαλοεπενδυτές.

Σ' αυτό το πλαίσιο, ιεραρχείται η επέκταση της λεγόμενης «συνταξιοδοτικής αποταμίευσης» («Epargne Retraite»). Η «υπευθυνότητα» που βαφτίζεται τρόπος «σωτηρίας» της Κοινωνικής Ασφάλισης δεν είναι παρά η καθαρά ατομική υπόθεση στην οποία μετατρέπεται πλέον η σύνταξη και η ασφάλιση. Ενώ η «ελευθερία», είναι η ελευθερία της επιλογής ανάμεσα στην επιβίωση με τα ψίχουλα της «βασικής σύνταξης» (που θα χορηγεί πλέον το κράτος, αλλά θα είναι ουσιαστικά ένα επίδομα) ή σε ένα σύστημα που σε αναγκάζει να δουλεύεις περισσότερα χρόνια για πολύ μικρότερες παροχές, οι οποίες μάλιστα δεν είναι καθόλου βέβαιες...

Σημειωτέον ότι σήμερα στη Γαλλία τα επαγγελματικά ταμεία που ασχολούνται με το τμήμα της σύνταξης δεν έχουν αναπτυχθεί στο βαθμό που προβλέπουν οι κεντρικές κατευθύνσεις της ΕΕ, περιορίζονται ακόμα σε τομείς αυτοαπασχολούμενων (κυρίως από την Υγεία). Αυτό αποτελεί για το κεφάλαιο σημαντικό μειονέκτημα και «καθυστέρηση», επειδή η διάδοση τέτοιων «εργαλείων αποταμίευσης» και το τζογάρισμα των αποθεματικών τους («αξιοποίηση» και «επένδυση» των εισφορών, όπως κομψά περιγράφεται στη σχετική νομολογία ή αρθρογραφία) μπορεί να προσφέρουν «στην οικονομία σημαντικούς πόρους για την ανάπτυξή της», όπως αναφέρεται συχνά - πυκνά.

Στις αρχές του Νοέμβρη, ο πρόεδρος της Ενωσης των Γάλλων βιομηχάνων MEDEF, Ζοφρί Ρου ντε Μπεζιέ, συνυπέγραφε άρθρο στην οικονομική εφημερίδα «Λα Τριμπιούν» για την «Προώθηση της επιτάχυνσης των μακροπρόθεσμων επενδύσεων στην πραγματική οικονομία χάρη στη "συνταξιοδοτική αποταμίευση" ("Epargne Retraite")». Σε αυτό, ο εκπρόσωπος των μεγαλοβιομηχάνων εκτιμούσε ανοιχτά: «Η συνταξιοδοτική αποταμίευση συνιστά μία εκπληκτική οικονομική ευκαιρία, βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη, ως επενδυτικός πόρος για την οικονομία μας...».

Ειδική μνεία γινόταν μάλιστα στον νόμο PACTE (Plan d' Action pour la Croissance et la Transformation des Entreprises, Σχέδιο Δράσης για την Ανάπτυξη και το Μετασχηματισμό των Επιχειρήσεων) που εγκρίθηκε το Μάη του 2019 και μεταξύ άλλων περιελάμβανε ειδικό κεφάλαιο για την απλοποίηση και επέκταση της λεγόμενης «Epargne Retraite». Της αποταμίευσης δηλαδή με στόχο τη ...διεκδίκηση (σε καμία περίπτωση κατοχύρωση) μιας σύνταξης, αφού είναι δεδομένη η καταβολή εισφορών αλλά όχι και το επίπεδο των παροχών, μέσα από λογαριασμούς αποταμίευσης (χωρίς καμία συμμετοχή του κράτους) που οι εργαζόμενοι «παροτρύνονται» να αποκτήσουν είτε ανεξάρτητα είτε σε επίπεδο επιχείρησης ως σύνολο προσωπικού, προσδοκώντας ότι έτσι θα μπορέσουν να συμπληρώσουν τη «βασική σύνταξη», που με το νέο σύστημα συγκέντρωσης μορίων (βλέπε και ένθετο «Ριζοσπάστη» 29/11/19) μετατρέπεται σε ένα πενιχρό επίδομα.

Οπως εξηγείται αναλυτικά και στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομίας, ο PACTE έρχεται να «παροτρύνει» πιο αποφασιστικά τους εργαζόμενους να στραφούν στην αποταμίευση, για να πάρουν κάποια στιγμή μια σύνταξη. Βέβαια, το νέο σύστημα επιδιώκει την πλατιάς κλίμακας «επένδυση» των εισφορών και αποθεματικών (είτε και μεμονωμένων λογαριασμών αποταμίευσης για σύνταξη) στην «πραγματική οικονομία», δηλαδή το τζογάρισμά τους στο χρηματιστήριο, ώστε μονοπωλιακοί όμιλοι να διασφαλίζουν νέα κεφάλαια για να προωθούν τα επενδυτικά τους σχέδια. Η «"συνταξιοδοτική αποταμίευση" θα είναι μία αποταμίευση που επενδύεται καλύτερα» - ισχυρίζεται η κυβέρνηση - «θα φέρνει στους αποταμιευτές απόδοση και θα χρηματοδοτεί την οικονομία».

Η «συνταξιοδοτική αποταμίευση είναι ένα είδος αποταμίευσης με μεγάλη διάρκεια. Μπορεί να συνεισφέρει σε μια καλύτερη χρηματοδότηση επιχειρήσεων...».

Μάλιστα, με τον PACTE θεσπίζονται και μια σειρά από «καινοτομίες», νέα «σχέδια συνταξιοδοτικής αποταμίευσης» (Plan d' Epargne Retraite - PER), όπως τα «PERO» (Plans d'Εpargne retraite obligatoire - Υποχρεωτικά σχέδια συνταξιοδοτικής αποταμίευσης»), τα οποία και από τον ίδιο τον τίτλο τους αναδεικνύουν ότι το σύστημα αυτό θα αποκτά όλο και πιο καθολικό - υποχρεωτικό χαρακτήρα για τους ασφαλισμένους, ως «επιλογή» που θα επιβάλλει αναγκαστικά η σχεδιασμένη και διαρκής υποβάθμιση των όποιων δημόσιων συνταξιοδοτικών παροχών παραμείνουν.

Το PERO, λοιπόν, αποτελεί το «υποχρεωτικό σχέδιο συνταξιοδοτικής αποταμίευσης», που θα «θέτει σε εφαρμογή μονομερώς ο εργοδότης, με την απλή ενημέρωση των ενδιαφερομένων», δηλαδή με μια απλή ανακοίνωση στο προσωπικό μιας εταιρείας που θα μαθαίνει με συνοπτικές διαδικασίες ότι τμήμα του μισθού του θα παρακρατείται, στο όνομα της απόκτησης σύνταξης κάποια στιγμή στο μέλλον, αλλά προς το παρόν θα «επενδύεται» στην «πραγματική οικονομία», πολλές φορές απευθείας για τις νέες επενδυτικές επιδιώξεις του ίδιου του αφεντικού τους, που θα ωφελείται και έτσι από την κλοπή του μόχθου τους.

Επίσης, τα PERO θα μπορούν να θεσπίζονται και «με σύμβαση ή συλλογική συμφωνία, ή με ένα σχέδιο που θα εγκρίνει η πλειοψηφία των μισθωτών τους οποίους αφορά...». Ουσιαστικά, η εργοδοσία θα επιστρατεύει μια σειρά από εκβιασμούς για την αρπαγή της «συμφωνίας των εργαζομένων» ή της πλειοψηφίας τους, αξιοποιώντας φυσικά και την πολύτιμη συνεργασία των συμβιβασμένων συνδικαλιστικών ηγεσιών.

Οσο για τα «οφέλη» και τις «παροχές» που ένας «αποταμιευτής» θα μπορεί να περιμένει από ένα PERO, αυτά θα εξαρτώνται από το «κέρδος και τη συμμετοχή στα αποτελέσματα της επιχείρησης», δηλαδή δεν θα υπάρχει κανένα σταθερό και διασφαλισμένο επίπεδο παροχών. Το μόνο σταθερό θα είναι οι ανάγκες διαβίωσης και κάλυψης πάγιων ατομικών και οικογενειακών αναγκών σε περίθαλψη, σίτιση, στέγαση κ.τ.λ. που ένας συνταξιούχος δεν θα μπορεί να καλύψει με σιγουριά, ακόμα κι αν έχει συμπληρώσει κάμποσες δεκαετίες σκληρής δουλειάς. Γι' αυτό και οι εργάτες στη Γαλλία μαζικά απήργησαν χτες 5 Δεκέμβρη και δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα, για να παρθούν πίσω τα αντιασφαλιστικά μέτρα (βλέπε και σελ. 21).