Ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει σήμερα το δεύτερο μέρος της συζήτησης με τον σύντροφο Κώστα Σαραντίδη (Νγκουιέν Βαν Λαπ), τον Ελληνα Βιετμίνχ. Στο προηγούμενο μέρος είδαμε πώς ο Κ. Σαραντίδης πέρασε από τη Λεγεώνα των Ξένων στις γραμμές του αντάρτικου.

«Τις πρώτες μέρες μάς άφησαν να ξεκουραστούμε από την ταλαιπωρία, ώσπου να αποφασίσουν, φαίνεται κι αυτοί, τι θα γίνει. Συγκεκριμένα, μου το 'χε πει ο αξιωματικός γιατί με δοκίμασαν. Πριν από μένα είχε πάει ένας Γερμανός, λεγόταν Σέβας, τον οποίο είχα ανταμώσει στη Λεγεώνα. Αυτόν τον αφήνανε να οπλοφορεί, κι έτσι μια μέρα πήρε τον Πολιτικό Επίτροπο μαζί του σε μια βόλτα και τον σκότωσε.

Μετά από τρεις μέρες ξεκούραση ξεκινήσαμε δραστηριότητα μαζί με μια διμοιρία όπου με είχαν βάλει. Το πρωί σηκωνόμασταν, κάναμε γυμναστική και πολιτική θεωρία. Αργότερα, αποφάσισαν να μας στείλουν στα Κεντρικά του Βιετνάμ. Η αποστολή περιελάμβανε θάλασσα και πορεία. Διασχίσαμε όλα τα βουνά προς το Βορρά.

Ετσι, έφτασα στο κεντρικό Βιετνάμ που ήταν ελεύθερη ζώνη. Ηταν τέσσερις νομοί ελεύθεροι - Γκονάν, Ντανάν, Φουίεν και Ντενγκ Γκουιγιέν - τέσσερις περιοχές και την ονόμαζαν "Πέμπτη Ζώνη", το λεγόμενο Λι Χου Ναμ. Ηρθαμε εκεί και ανταμώσαμε κάτι άλλους Ευρωπαίους.

Στις 13 Αυγούστου το Κομμουνιστικό Κόμμα κήρυξε γενική εξέγερση. Γενικεύτηκε ο πόλεμος από το Νότο έως το Βορρά. Το '45 κηρύχθηκε η ανεξαρτησία του Βιετνάμ και το '46 γενικεύεται ο πόλεμος.

Μετά πήγα στο στρατό. Στην αρχή έκανα προπαγάνδα με το μεγάφωνο. Προσκαλούσα τους ξένους, ειδικά τους Γερμανούς - επειδή, ήξερα Γερμανικά - να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους, διότι ο θάνατός τους θα 'ναι άδικος. Δεν έχουν καμιά δουλειά να πολεμήσουν το βιετναμέζικο λαό. Αυτό είχε πάρα πολύ καλό αποτέλεσμα, διότι τότε υπολογίζαμε να πάρουμε ένα - δυο όπλα. Ομως, με το κάλεσμα ήρθαν καμιά 40αριά σύνολο κι έβαλαν από ένα όπλο. Σύνολο 40 όπλα. Τους έκαναν τέτοιο ψυχολογικό πόλεμο που πήγαινα καθημερινά με το μεγάφωνο. Αυτοί ρίχνανε, εγώ έλεγα, ώσπου κάποια στιγμή αναγκάστηκαν υποχρεωτικά να μ' ακούσουν. Τους έλεγα ότι δεν έρχομαι εναντίον σας, έρχομαι πρώτα να σας ενημερώσω. "Εσείς, σαν Γερμανοί, τι δουλειά έχετε εδώ στο Βιετνάμ;", τους έλεγα. Και το αποτέλεσμα ήταν πολύ καλό.

Συχνά άλλαζα, όπου χρειαζόντουσαν με στέλνανε είτε για προπαγάνδα ή για το οπλοπολυβόλο, για αντιαεροπορικά. Εκεί έτυχε να είμαι μάλλον κι ο πρώτος στο Βιετνάμ που έριξε το πρώτο αεροπλάνο των Γάλλων. Και από τότε με ζητούσαν όλοι.

Το '50 απελευθερώνονται τα σύνορα στην Κίνα και αυτοί που είχαν έρθει μαζί μας έως τότε είναι πολλοί. Αποφασίσαμε να τους πάμε στο Βορρά, να περάσουν τα σύνορα. Την αποστολή ανέλαβα εγώ. Εκανα τον δρόμο δύο φορές, κάθε διαδρομή ένα μήνα πορεία.

Μετά πήγα σε Σχολή Αξιωματικών. Δυστυχώς δεν πρόλαβα να την τελειώσω. Τότε αποφάσισαν να ιδρύσουν στρατόπεδα αιχμαλώτων. Με καλεί η Κεντρική Επιτροπή της Πέμπτης Ζώνης και μου λέει "Σύντροφε, τη δουλειά που κάνεις, μπορεί να την κάνει κάποιος άλλος". Αποφάσισαν, λοιπόν, να αναλάβω το στρατόπεδο αιχμαλώτων νούμερο 3.

Εδώ οι αιχμάλωτοι που ανέλαβα, φτάσανε τις εκατοντάδες. Αυξάνονταν όλο και περισσότερο.

Τους Αφρικανούς που δεν ξέρουν βασικά πράγματα χρειάστηκε να κάνω μία ξεχωριστή ομάδα και να την αφήσω σε ένα γερουδάκι Βιετναμέζο, που ήταν αφρικανολόγος.

Εγώ είχα αναλάβει τους Γερμανούς. Είχαμε κι έναν αξιωματικό που είχε αναλάβει τους αξιωματικούς, γιατί και το επίπεδο μόρφωσής μου ήταν περιορισμένο, 4η Δημοτικού. Οσο να' ναι, δεν μπορούσα σε ξένη γλώσσα να αναπτύξω μια θεωρία περί μαρξισμού - λενινισμού ή οτιδήποτε θα με ρωτούσαν. Με φέρνανε σε δύσκολη θέση, γιατί συχνά με ρωτούσαν και τους έλεγα αύριο θα σας πω. Κι εγώ με τη σειρά μου, πήγαινα και ρωτούσα τι να τους πω.

Ετσι τα καταφέραμε μέχρι το '54 που τελείωσε ο πόλεμος. Τους παραδώσαμε όλους. Το ευτύχημα είναι ότι από το δικό μου στρατόπεδο κανείς δεν βγήκε να μας κατηγορήσει. Για μένα, ευτυχώς, δεν ξέρανε ποιος είμαι. Μου λέγαν: "Γάλλος; Δεν είσαι για Γάλλος. Γερμανός; Δεν είσαι για Γερμανός. Ιταλός; Δεν είσαι για Ιταλός. Τι στο καλό είσαι;". Ευτυχώς δεν είχαμε Ελληνα αιχμάλωτο να προδοθώ. Γι' αυτό άλλαξα και το όνομα από Λαπ, το έκανα Λιτ. Με φωνάζανε Σεπ Λιτ, για να μην ξέρουν ότι ο Λαπ είμαι εγώ».