Κυριακή 2 Δεκέμβρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΕΡΓΑΤΙΚΑ
Διά πυρός και σιδήρου

Η λαμπρή ιστορική διαδρομή της Ενωσης Μηχανικών έχει αφετηρία τα τέλη του 19ου αιώνα. Είναι η απάντηση των μηχανικών, των εργατών της θάλασσας στην ανάπτυξη του εφοπλιστικού κεφαλαίου συνολικά της καπιταλιστικής ανάπτυξης, στην άγρια εκμετάλλευσή τους, στις κυριολεκτικά απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στα καράβια

Η τελευταία 20ετία του 19ου αιώνα αποτελεί μια μεταβατική περίοδο για τη ναυτιλία, λόγω της αντικατάστασης των ιστιοφόρων από τα ατμοκίνητα πλοία. Οι μηχανικοί και γενικότερα το προσωπικό μηχανοστασίου αποτελούν το «βαρύ πυροβολικό», το νέο βιομηχανικό προλεταριάτο των καραβιών.

Οι μαρτυρίες της περιόδου εκείνης μιλάνε για τρομακτικά άθλιες συνθήκες διαβίωσης. «Η συνηθισμένη τροφή ήταν το αλατισμένο κρέας, το σολάδο και η γαλέτα». Η σκληρή διαβίωση στα καράβια προβάλλει καθημερινά το καθήκον της οργάνωσης και της διεκδίκησης μια καλύτερης ζωής. Στις 5 Μάρτη του 1901 στον Πειραιά οι Μηχανικοί ιδρύουν τον Ατμομηχανουργικό Σύνδεσμο «ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ», που αποτελεί ορόσημο για το ναυτεργατικό και γενικότερα το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα.

Το σωματείο ιδρύει σχολή, εισάγει τη διαδοχική ναυτολόγηση, θέτει πλαίσιο αιτημάτων για την προστασία της ζωής στα καράβια. Η δράση του δυναμώνει συνεχώς. Τον Μάρτη του 1910 κηρύσσει την πρώτη απεργία μαζί με τους ναυτοθερμαστές, διεκδικώντας κανονισμό εργασίας και βελτίωση της τροφής στα καράβια. Παρά τη σκληρή επίθεση που δέχονται από την κυβέρνηση Σ. Δραγούμη, οι μηχανικοί κρατάνε την απεργία επί 26 μέρες με αποτέλεσμα να κερδίσουν.

Το 1914 ο «ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ» μετονομάζεται σε Πανελλήνια Ενωση Μηχανικών Ατμόπλοιων, ενώ την ίδια περίοδο ξεσπάει ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος. Οι ναυτεργάτες θρηνούν εκατοντάδες νεκρούς, ενώ οι εφοπλιστές αξιοποιώντας τον πόλεμο καρπώνονται τεράστια κέρδη και κάνουν νέες αγορές. Ο ρόλος της Ενωσης σε μια σειρά συνταρακτικά ιστορικά γεγονότα είναι σημαντικός. Με απόφαση της διοίκησής της παραχωρούνται τα γραφεία της Ενωσης και από τις 4 μέχρι τις 6 Νοέμβρη 1918 γίνεται εκεί το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΚΕ που αργότερα μετονομάζεται σε ΚΚΕ. Την ίδια χρονιά επίσης με καθοριστική συμβολή της Ενωσης γίνεται το ιδρυτικό συνέδριο της ΓΣΕΕ, στο οποίο συμμετέχουν 6 αντιπρόσωποι των μηχανικών. Το 1920 ιδρύεται η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία στην οποία από το ιδρυτικό της συνέδριο εκδηλώνεται η σύγκρουση μεταξύ των ταξικών δυνάμεων και των δυνάμεων του ρεφορμισμού.


Η δράση της Ενωσης συνεχώς κλιμακώνεται. Οι χρονιές 1923 και 1924 σημαδεύονται από τις μεγαλειώδεις απεργίες των ναυτεργατών με απολογισμό 2 δολοφονημένους (1923). Το 1925 ακολουθούν άγριες διώξεις από τη δικτατορία του Πάγκαλου, ενώ νέες διώξεις ακολουθούν με το ιδιώνυμο του Ε. Βενιζέλου. Το 1929 ξεσπάει η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, την οποία οι εφοπλιστές αξιοποιούν εξαπολύοντας σφοδρή επίθεση σε βάρος των ναυτεργατών, αφαιρώντας κατακτήσεις. Η Ενωση Μηχανικών και όλοι οι ναυτεργάτες αντιδρούν, δημιουργώντας την Ναυτεργατική Ενωση Ελλάδας που αποτελεί μεγάλη κατάκτηση. Αναπτύσσεται ισχυρό κίνημα στα λιμάνια όλου του κόσμου και συγκροτούνται επιτροπές αγώνα μέσα στα καράβια. Αρχίζουν συλλήψεις και το 1935 με τη συμβολή των μηχανικών γίνεται η 35ήμερη απεργία στην ακτοπλοΐα. Ταυτόχρονα, η Ενωση Μηχανικών, της οποίας ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά είναι η διεθνιστική της πάλη και αλληλεγγύη συμβάλλει και ενάντια στη δικτατορία του Φράνκο στην Ισπανία, καθώς οι μηχανικοί αρνούνται να ναυτολογηθούν σε πλοία που μετέφεραν πολεμικό και αγαθά στις φασιστικές ισπανικές δυνάμεις.

Αψηφούν το θάνατο

Πλησιάζει ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και οι μηχανικοί προετοιμάζονται για την αντιφασιστική μάχη. Το 1941 στο Κάρντιφ Αγγλίας ιδρύεται η Ενωση Ελλήνων Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού και το 1942 εκλέγεται πρόεδρος ο αγωνιστής Βασίλης Μπεκάκος. Το 1943 η Ενωση παίζει καθοριστικό ρόλο στη γέννηση της Ομοσπονδίας Ελληνικών Ναυτεργατικών Ενώσεων, της θρυλικής ΟΕΝΟ, η οποία δίνει το σύνθημα:«Κρατήστε τα πλοία εν κινήσει» για να καταγραφούν από χιλιάδες μηχανικούς, συνολικά από τους ναυτεργάτες, απερίγραπτες σκηνές ηρωισμού. Για να δοθούν οι μάχες στους ωκεανούς με αψηφισιά του θανάτου, πέφτοντας περίπου 3.000 ναυτεργάτες στον αντιφασιστικό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, αλλά και για τη διεύρυνση των δικαιωμάτων τους. Η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας του 1943 συνέβαλε στο ξεπέρασμα των πρωτόγονων συνθηκών ζωής και εργασίας.

Οι εφοπλιστές με τη λήξη του πολέμου καρπώνονται τα 100 αμερικάνικα πλοία Λίμπερτις και τα 7 τάνκερς, ενώ οι αγωνιστές της ΟΕΝΟ, οι χιλιάδες μηχανικοί και ναυτεργάτες αλλά και ο ελληνικός λαός διώκονται από τον αγγλοαμερικανικό ιμπεριαλισμό. Πολλοί από τους ναυτεργάτες συνεχίζουν τον αγώνα μέσα από τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας

Τον Αύγουστο του 1945 η Ενωση παίρνει τη σημερινή της ονομασία. Το 1947 ο πρόεδρός της Β. Μπεκάκος συλλαμβάνεται και φυλακίζεται, ενώ τα όργανα της μοναρχοφασιστικής κυβέρνησης αλώνουν την ΠΕΜΕΝ. Τον Γενάρη 1948 γίνονται μαζικές συλλήψεις και τον Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου αρχίζει η ιστορική δίκη της ΟΕΝΟ όπου 10 στελέχη της ανάμεσα στους οποίους και μηχανικοί όπως ο Β. Μπεκάκος, ο Δημήτρης Κολλιαράκης και άλλοι καταδικάστηκαν σε θάνατο.

Ο αγώνας συνεχίζεται

Μέχρι το 1978 η διοίκησης της ΠΕΜΕΝ βρίσκεται υπό τα δεσμά των εγκάθετων των εφοπλιστών, όμως ο κλάδος δε σταματάει τους αγώνες τους. Αντιστέκονται στη σφοδρή επίθεση των εφοπλιστών που ξέσπασε με τη νέα ναυτιλιακή κρίση του 1958. Πρωτοστατούν στον αντιδικτατορικό αγώνα ενώ αμέτρητοι βρίσκονται σε εξορίες και φυλακές. Με τη μεταπολίτευση οι μηχανικοί ανασυντάσσουν τις δυνάμεις τους. Συμβάλλουν στην ίδρυση της Ναυτεργατικής Συνδικαλιστικής Κίνησης όπου οργανώνει μεγάλες κινητοποιήσεις σε όλους τους ναυτότοπους και διαμορφώνει αγωνιστικό κίνημα μέσα στα καράβια και το 1978 οι μηχανικοί αναθέτουν το τιμόνι της Ενωσης στις ταξικές δυνάμεις και εκλέγουν πρόεδρο τον Θανάση Σταματόπουλο, γενικό γραμματέα Α' το Νίκο Καλαμάκη, γενικό γραμματέα β', τον Γρηγόρη Τουγλίδη και ταμία το Νίκο Στεφανή, ενώ για την ΠΕΜΕΝ αρχίζει μία νέα περίοδος. Από το 1979 οργανώνονται απεργιακές μάχες που συγκλόνισαν την Ελλάδα με τελευταίες αυτές του 1995, 1996, 1997, ενώ ο αγώνας συνεχίζεται το 2001. Το 8ωρο, η Κοινωνική Ασφάλιση, η 6μηνη - 7μηνη ναυτολόγηση, η αύξηση των ωρών αδείας, οι Συλλογικές Συμβάσεις, σήμερα τα διπλά πληρώματα μέσα στα ταχύπλοα ακτοπλοϊκά πλοία αποτελούν κατακτήσεις ναυτεργατικές για τις οποίες η ΠΕΜΕΝ είχε τον κύριο λόγο.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ