«H ευρωπαϊκή οικονομία φαίνεται να βαδίζει προς μια παρατεταμένη περίοδο πιο υποτονικής ανάπτυξης και ήπιου πληθωρισμού», επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεση με τις «Φθινοπωρινές Προβλέψεις» 2019, με φόντο τη συνεχιζόμενη τάση επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρωζώνη και συνολικά στην ΕΕ, όσο και στην παγκόσμια οικονομία.

«Το εξωτερικό περιβάλλον έχει καταστεί πολύ λιγότερο υποστηρικτικό και η αβεβαιότητα αυξάνεται», γεγονός που «επηρεάζει ιδιαίτερα τον τομέα της μεταποίησης, ο οποίος υφίσταται επίσης διαρθρωτικές αλλαγές», επισημαίνει χαρακτηριστικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που βέβαια προχώρησε σε νέα υποβάθμιση των προβλέψεων σχετικά με τους ρυθμούς μεγέθυνσης του ΑΕΠ στη διετία 2020-2021.

Επιπλέον, εν μέσω των οξυμένων γεωπολιτικών ανταγωνισμών, της «αβεβαιότητας» και των «κινδύνων», τονίζεται πως «η ανάπτυξη (στην ΕΕ) θα εξαρτηθεί από τους τομείς εγχώριου προσανατολισμού», καθώς, μεταξύ άλλων, «οι συνεχιζόμενες εμπορικές εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας και ο υψηλός βαθμός αβεβαιότητας όσον αφορά τις πολιτικές, ιδίως στον τομέα του εμπορίου, έχουν επηρεάσει αρνητικά τις επενδύσεις, τη μεταποίηση και το διεθνές εμπόριο». Την ίδια ώρα, «εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι κυρίως για δυσμενέστερη εξέλιξη των προοπτικών» με επίκεντρο την «επιδείνωση των εμπορικών και των γεωπολιτικών εντάσεων», την «εντονότερη από την αναμενόμενη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας στην Κίνα λόγω των ασθενέστερων επιπτώσεων από τα μέτρα πολιτικής που έχουν τεθεί σε εφαρμογή μέχρι σήμερα», ενώ βέβαια στο ευρωπαϊκό «περιβάλλον» εξακολουθεί να εντοπίζεται ο κίνδυνος για «ένα άτακτο Brexit», αλλά και το ενδεχόμενο «οι αδυναμίες του τομέα της μεταποίησης να έχουν σοβαρότερες δευτερογενείς επιπτώσεις στους τομείς εγχώριου προσανατολισμού».

Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Β. Ντομπρόβσκις, κάλεσε τις χώρες της ΕΕ με υψηλά επίπεδα κρατικού χρέους (π.χ. Ιταλία, Ελλάδα κ.ά.) «να ασκήσουν συνετές δημοσιονομικές πολιτικές και να εξασφαλίσουν ότι τα επίπεδα του χρέους τους θα ακολουθούν πτωτική πορεία». Από την άλλη πλευρά, «τα κράτη - μέλη με δημοσιονομικά περιθώρια» (Γερμανία κ.ά.) «θα πρέπει να τα χρησιμοποιήσουν τώρα», δηλαδή να προχωρήσουν σε αύξηση των επενδύσεων και άλλων παρεμβάσεων προκειμένου να στηρίξουν την οικονομική δραστηριότητα συνολικά στην ΕΕ.

Μεταξύ άλλων, οι προβλεπόμενοι ρυθμοί μεγέθυνσης του ΑΕΠ διαμορφώνονται ως εξής:

Ευρωζώνη: 2020: 1,2%. 2021: 1,2%

ΕΕ-27: 2020: 1,4%. 2021: 1,4%

Γερμανία: 2020: 1%. 2021: 1% (από 0,4% φέτος)

Γαλλία: 2020: 1,3%. 2021: 1,2%

Ιταλία: 2020: 0,4%. 2021: 0,7%

Ισπανία: 2020: 1,5%. 2021: 1,4%

Ολλανδία: 2020: 1,3%. 2021: 1,3%

Ην. Βασίλειο: 2020 1,4%. 2021: 1,24%, με την παγιοποιημένη στις τελευταίες εκθέσεις επισήμανση ότι η πρόβλεψη βασίζεται «σε μια καθαρά τεχνική παραδοχή για διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης όσον αφορά τη διάρθρωση των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ των 27 και του Ηνωμένου Βασιλείου». Οπως λένε, «αυτό γίνεται μόνο για τους σκοπούς των προβλέψεων και δεν επηρεάζει τη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη στο πλαίσιο του άρθρου 50».

Τέλος, στις ΗΠΑ αναμένονται ρυθμοί 1,8% και 1,6% και στην Κίνα 5,8% και 5,6% (από 6,1% φέτος).

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν, η μεγέθυνση του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη έπιασε «ταβάνι» το 2017 με ρυθμό 2,4%, που αποτέλεσε και ρεκόρ της τελευταίας δεκαετίας.

Οι «Φθινοπωρινές Προβλέψεις» συζητήθηκαν στη χτεσινή συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, ενώ η ατζέντα περιελάμβανε και τα επίδικα που αφορούν το υπό διαμόρφωση σύστημα για την ευρωπαϊκή εγγύηση των τραπεζικών καταθέσεων καθώς και για το λεγόμενο «δημοσιονομικό μέσο για τη σύγκλιση και την ανταγωνιστικότητα». Να σημειωθεί ότι τα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του «ενιαίου ταμείου εξυγίανσης των τραπεζών» και αυτά για την «εγγύηση των καταθέσεων» θα προέλθουν από τις ευρωπαϊκές τράπεζες, με σταδιακές εκταμιεύσεις σε ορίζοντα ετών. Η προοπτική αυτή αποτελεί ένα ακόμη πεδίο ενδοαστικής διαπάλης γύρω από τον επιμερισμό των κινδύνων με κυρίαρχο ζήτημα την απομείωση των «κόκκινων» δανείων, ενώ βέβαια αποτελεί μόνιμο προαπαιτούμενο της «μεταμνημονιακής» αντιλαϊκής «εποπτείας» στην ελληνική οικονομία.

Σε ό,τι αφορά την ελληνική οικονομία, ο ρυθμός ανάκαμψης στην ελληνική οικονομία για το 2020 τοποθετείται στο 2,3%, αισθητά χαμηλότερα σε σχέση με το 2,8% που προβλέπεται στο προσχέδιο προϋπολογισμού της κυβέρνησης, με επιβράδυνση το 2021 στο 2%, έναντι 1,9% φέτος.

Παρά τις όποιες διαφορές, η Κομισιόν, όπως βέβαια και η κυβέρνηση, εκτιμά ότι και για την επόμενη περίοδο θα επιτευχθεί ο στόχος για τα «πρωτογενή πλεονάσματα» και συγκεκριμένα στο 3,8% του ΑΕΠ (έναντι στόχου 3,5%) τόσο για το 2019 όσο και για το 2020, με βάση το απόθεμα των αντιλαϊκών μέτρων, ο πυρήνας των οποίων θα διατηρηθεί και τα επόμενα χρόνια, σε συνδυασμό και με την κλιμάκωση των αναδιαρθρώσεων, για την «ανταγωνιστικότητα» των επιχειρηματικών ομίλων.

«Η Ελλάδα θα πετύχει μεγάλο πλεόνασμα για το 2020, όντας συνεπής με τις δεσμεύσεις της ενισχυμένης εποπτείας», τόνισε ο επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ, Π. Μοσκοβισί, παρουσιάζοντας τα στοιχεία.

Σε αυτό το φόντο, η Κομισιόν αναμένει το «θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη από τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, εν μέσω αντίξοων εξωτερικών συνθηκών» που συνδέονται με την επιβράδυνση της εξωτερικής ζήτησης στην Ευρωζώνη. Ως στηρίγματα της ανάκαμψης βλέπουν, μεταξύ άλλων, τη μείωση της φορολογίας στις επιχειρήσεις καθώς και των ασφαλιστικών εισφορών. Βέβαια, θετική αναφορά κάνουν στα αντιλαϊκά ισοδύναμα που στηρίζουν την αύξηση των φόρων καθώς και στην «αναθεώρηση των οροφών δαπανών του προϋπολογισμού».

Την ίδια ώρα, διατυπώνονται «επιφυλάξεις» μεταξύ άλλων:

-- Για την επίπτωση των δικαστικών αποφάσεων αναφορικά με τα αναδρομικά των συνταξιούχων, μολονότι η Κομισιόν υπογραμμίζει τη δέσμευση της κυβέρνησης να καλύψει τον πιθανό δημοσιονομικό αντίκτυπο της πρόσφατης απόφασης του ΣΤΕ «μέσα στα πλαίσια των συμφωνημένων οροφών δαπανών του υπουργείου Εργασίας». Να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο μέτρο περιέχεται και στο προσχέδιο κρατικού προϋπολογισμού, δρομολογώντας «ισοδύναμες» περικοπές κονδυλίων του υπουργείου Εργασίας.

-- Αναφορικά με τυχόν διανομή λεγόμενου «κοινωνικού μερίσματος» στη φετινή χρονιά, επισημαίνεται πως τα σχετικά σχέδια «δεν ανακοινώθηκαν με επαρκείς λεπτομέρειες», επομένως δεν έχουν συνεκτιμηθεί στο ύψος των προβλεπόμενων «πλεονασμάτων».

-- Τονίζεται ότι υπάρχουν πιθανοί «καθοδικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη» που προκύπτουν από τη διαρκή υποεκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ουσιαστικά γύρω από τη χρηματοδότηση των επιχειρηματικών ομίλων.

Σε κάθε περίπτωση, η ανάκαμψη στηρίζεται στις συνιστώσες του ΑΕΠ που αφορούν τις νέες επενδύσεις («ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου»), με προβλεπόμενη άνοδο σε ποσοστό 12,5% το 2020 και 8,1% το 2021, ως αποτέλεσμα των συντελούμενων αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων.

Σε ό,τι αφορά τα ποσοστά της επίσημης ανεργίας, αναμένεται στο 15,4% το 2020 και 14% το 2021 και το κρατικό χρέος στο 169,3% του ΑΕΠ και 163,1% αντίστοιχα.