Με μοναδικό κριτήριο την επιτάχυνση των ρυθμών «απελευθέρωσης» της εγχώριας αγοράς ηλεκτρισμού, σύμφωνα με τις σχετικές κατευθύνσεις της ΕΕ και την προώθηση των επενδύσεων στις ΑΠΕ, η κυβέρνηση της ΝΔ σχεδιάζει την επόμενη μέρα των εσωτερικών ηλεκτρικών διασυνδέσεων αλλά και των διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες, συνεχίζοντας το «έργο» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

Σε όλες άλλωστε τις δημόσιες παρεμβάσεις του τελευταίου διαστήματος τόσο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας όσο και εκπρόσωποι των επιχειρηματικών ομίλων του χώρου των ΑΠΕ δηλώνουν ξεκάθαρα ότι τόσο η επίτευξη του στόχου διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών στο 35% της κατανάλωσης ηλεκτρισμού όσο και η ολοκλήρωση της πολιτικής απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού θα κριθούν από την υλοποίηση των έργων διασύνδεσης των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα, αλλά και των εξωτερικών διασυνδέσεων, ως μέρος της «ενιαίας αγοράς ηλεκτρισμού» της ΕΕ.

Χαρακτηριστική η πρόσφατη τοποθέτηση του προέδρου του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), Μ. Μανουσάκη, στο συνέδριο «Athens Investment Forum», όπου αναφέρθηκε στο γενικότερο επενδυτικό πρόγραμμα της επιχείρησης για την ανάπτυξη των υποδομών διασύνδεσης. Αναλύοντας εκεί τους λόγους που καθιστούν αναγκαία την ολοκλήρωση των διασυνδέσεων και αφού ανέφερε τα γνωστά και χιλιοειπωμένα προπαγανδιστικά «επιχειρήματα» περί μείωσης του κόστους ηλεκτρισμού για τους καταναλωτές και απόσυρσης των σημερινών ρυπογόνων μονάδων παραγωγής ηλεκτρισμού, που απέχουν παρασάγγας από την πραγματικότητα, ξεκαθάρισε ότι οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις είναι απαραίτητες για την αξιοποίηση του «δυναμικού» των ΑΠΕ.

Για την αξιοποίηση λοιπόν αυτού του «δυναμικού» ο ΑΔΜΗΕ υλοποιεί επενδυτικό πρόγραμμα που αναμένεται να αγγίξει τα 5 δισ. ευρώ τη δεκαετία 2020 - 2030. Το μεγαλύτερο έργο υποδομής που υλοποιείται αυτήν τη στιγμή είναι η διασύνδεση Κρήτης - Αττικής, με συνολικό προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ. Το συγκεκριμένο έργο σήμερα βρίσκεται σε φάση αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών για τα καλωδιακά τμήματα, στη συνέχεια θα επιλεγούν οι ανάδοχοι, μέσα στις πρώτες μέρες του τρέχοντος μήνα, μέσα από μειοδοτική διαδικασία και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2023. Σε εξέλιξη βρίσκεται επίσης η υλοποίηση της λεγόμενης «μικρής διασύνδεσης» της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα, η διασύνδεση δηλαδή της Κρήτης με την Πελοπόννησο, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2020.

Αντίστοιχου βεληνεκούς έργο είναι η ηλεκτρική διασύνδεση των Δωδεκανήσων, για την οποία υπολογίζεται ότι το ύψος των απαιτούμενων επενδύσεων θα ανέλθει σε 1,5 δισ. ευρώ. Οπως έχει γίνει γνωστό από τον ΑΔΜΗΕ, η Κως θα διασυνδεθεί με διπλό υποβρύχιο καλώδιο 380 χλμ. και ισχύος 900 MW με το προγραμματισμένο για κατασκευή Κέντρο Υπερύψηλης Τάσης της Κορίνθου. Θα ακολουθήσει η διασύνδεση της Κω με τη Ρόδο και της Ρόδου με την Κάρπαθο. Ο ΑΔΜΗΕ υπολογίζει την ολοκλήρωση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης το 2027.

Το 2023 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί και η ηλεκτρική διασύνδεση των Δυτικών Κυκλάδων, έργο ύψους 386 εκατ. ευρώ. Η διασύνδεση αφορά τα νησιά Σαντορίνη, Μήλο, Φολέγανδρο, Σέριφο, Σίφνο, Κύθνο, που θα διασυνδεθούν με το Λαύριο.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, υπάρχει απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) που προβλέπει τη διασύνδεσή τους είτε με τη Θράκη είτε με τη Στερεά Ελλάδα (στη Λάρυμνα ή την Εύβοια) και ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός ανέρχεται περίπου στα 500 εκατ. ευρώ. Το έργο αφορά στα νησιά Λέσβο, Χίο, Λήμνο και Σάμο. Αυτήν την περίοδο διαμορφώνονται οι σχετικές μελέτες για την οριστική τεχνική αποτύπωση του έργου.

Οι εργασίες για την ολοκλήρωση των διασυνδέσεων διεξάγονται παράλληλα με την ανάπτυξη των εγκαταστάσεων ΑΠΕ σε ολόκληρη τη χώρα, ιδίως στα νησιά, που διαθέτουν υψηλό παραγωγικό δυναμικό «πράσινης» Ενέργειας, κυρίως αιολικής, αλλά όχι μόνο, αφού και έργα φωτοβολταϊκών προωθούνται και η γεωθερμία. Είναι δηλαδή φανερό ότι οι διασυνδέσεις αυτές δεν έχουν να κάνουν με τις ανάγκες των νησιωτών και την ενεργειακή ασφάλεια των νησιών, αλλά με τις εξαγωγές ρεύματος και την «αξιοποίηση» του «δυναμικού» των νησιών.

Η επίτευξη άλλωστε του στόχου 35% στην τελική κατανάλωση μέσω ΑΠΕ σημαίνει ότι μέχρι το 2030 θα πρέπει να εγκατασταθούν μονάδες 14 GW τέτοιου τύπου, που πρακτικά σημαίνει ότι την επόμενη δεκαετία θα πρέπει κάθε χρόνο να κατασκευάζονται μονάδες 1,4 GW. Ως προς το ύψος των επενδύσεων υπολογίζεται ότι στη δεκαετία θα πρέπει να ξεπεράσουν τα 12 δισ. ευρώ ή τα 1,2 δισ. ευρώ το χρόνο.

Ενδεικτικά του ρόλου που θα παίξει το κράτος για την επίτευξη αυτού του επενδυτικού στόχου είναι τα όσα ανέφερε πρόσφατα στο «Athens Investment Forum» ο Γ. Γιαρέντης, πρόεδρος του ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστής ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης, εταιρεία που αντικατέστησε τον Λειτουργό Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας - ΛΑΓΗΕ). Οπως είπε, σε παγκόσμιο επίπεδο οι επενδύσεις ΑΠΕ αντλούν κεφάλαια μέσω μιας νέας τεράστιας χρηματοπιστωτικής αγοράς που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια και προσελκύει «εντυπωσιακά κεφάλαια», αυτή των «πράσινων» ομολόγων. Το 2018 τα «πράσινα» ομόλογα που εκδόθηκαν συγκέντρωσαν κεφάλαια ύψους 167,3 δισ. ευρώ, ενώ ένα χρόνο πριν, το 2017, συγκέντρωσαν 162,1 δισ. ευρώ.

Οι ελληνικές εταιρείες, είπε ο πρόεδρος του ΔΑΠΕΕΠ, «μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια από αυτήν την τεράστια δεξαμενή κι εδώ έρχεται ο ρόλος του ΔΑΠΕΕΠ, ως διαχειριστή των ΑΠΕ και εγγυήσεων προέλευσης, ώστε ο επενδυτής να αισθάνεται ασφάλεια ότι η επένδυσή του θα αποσβεστεί και θα αποφέρει σταθερά και αδιάλειπτα έσοδα». Αυτό δηλαδή που με απλά λόγια θα κάνει η ανεξάρτητη εταιρεία είναι να παρέχει κρατικές εγγυήσεις για την άντληση τέτοιου τύπου κεφαλαίων και οι επενδυτές θα απολαμβάνουν σταθερή κερδοφορία.

Δεν αρκούν φυσικά οι εσωτερικές διασυνδέσεις για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού. Απαιτούνται και σύγχρονες διασυνδέσεις ηλεκτρισμού με τις γειτονικές χώρες, ώστε να μπορούν να εκτελούνται εξαγωγές και εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, προσφέροντας έτσι μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους στους επενδυτές κάθε λογής. Σήμερα το ελληνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας συνδέεται με τα συστήματα της Αλβανίας, της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας και μέσω υποθαλάσσιας διασύνδεσης με την Ιταλία.

Ο ΑΔΜΗΕ βρίσκεται σε φάση διαπραγματεύσεων με τους αντίστοιχους διαχειριστές των χωρών αυτών για την αναβάθμιση των γραμμών και την αύξηση της ικανότητας μεταφοράς φορτίου. Απόφαση έχει ληφθεί για την κατασκευή δεύτερης διασύνδεσης με τη Βουλγαρία, που θα ξεκινά από τη Ν. Σάντα και θα καταλήγει στη Maritsa, από την άλλη πλευρά των συνόρων. Η κατασκευή της προβλέπεται να ξεκινήσει τον Απρίλη του 2021 και να έχει ολοκληρωθεί το 2023. Το έργο αυτό έχει ενταχθεί στα λεγόμενα «Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος» της ΕΕ και θα αυξήσει την ικανότητα μεταφοράς στα σύνορα Ελλάδας - Βουλγαρίας περίπου κατά 600 MW.

Εξίσου σημαντικές κρίνονται και οι αναβαθμίσεις στις υφιστάμενες διασυνδέσεις με τη Β. Μακεδονία και την Αλβανία, καθώς έτσι πολλαπλασιάζονται οι πύλες εισόδου - εξόδου ηλεκτρικού φορτίου, ανοίγοντας παράλληλα και τις αγορές των Δυτικών Βαλκανίων, ενώ η ολοκλήρωσή τους προφανώς και θα ακολουθήσει τις παράλληλες πολιτικές και διπλωματικές εξελίξεις μεταξύ Ελλάδας και των χωρών αυτών, στο πλαίσιο και της προώθησης των συνολικότερων ευρωατλαντικών σχεδιασμών για την περιοχή.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι μέσα από όλη αυτήν τη διαδικασία και τον επενδυτικό χορό των δισ. ευρώ, τα λαϊκά στρώματα όχι μόνο δεν πρόκειται να ωφεληθούν, αλλά στην πραγματικότητα θα έρθουν αντιμέτωπα με ακόμα μεγαλύτερη ενεργειακή φτώχεια. Οι ισχυρισμοί άλλωστε περί μείωσης των τιμών, π.χ. μέσω της μείωσης των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας που θα προέλθει από τη διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα, κάθε άλλο παρά θα επαληθευτούν, αφού οι όποιες μειώσεις θα απορροφηθούν από τις νέες εγκαταστάσεις ΑΠΕ που, όπως είναι γνωστό, επιδοτούνται με εξωφρενικά υψηλά ποσά κάθε χρόνο τα οποία φορτώνονται στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων. Με δεδομένη επίσης την έναρξη λειτουργίας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και του λεγόμενου «Μοντέλου - Στόχου» της ΕΕ από το 2020 και στη χώρα μας - που αυτόν τον σκοπό έρχονται να υπηρετήσουν οι διασυνδέσεις - προωθείται παραπέρα η πολιτική της «απελευθέρωσης», δημιουργώντας έτσι επιπλέον προϋποθέσεις για την επιβολή συνεχών αυξήσεων στα τιμολόγια της λαϊκής κατανάλωσης, όπως και συνολικά για την υπονόμευση των λαϊκών αναγκών και σε αυτόν τον τομέα.