Copyright 2019 The Associated

Τούρκοι στρατιώτες σε άρμα φεύγουν για την πρώτη γραμμή του μετώπου στη Συρία

Ορατός είναι ο κίνδυνος γενικότερης ανάφλεξης στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, καθώς οξύνεται ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις σε κρίσιμα μέτωπα συγκρούσεων για το ξαναμοίρασμα ενεργειακών οδών, πηγών και αγορών. Καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις που αφορούν το μπερδεμένο κουβάρι στη Μέση Ανατολή παίζουν οι ραγδαίες εξελίξεις που σημειώνονται στη μεθόριο Συρίας - Τουρκίας, έπειτα από την έναρξη της νέας χερσαίας τουρκικής εισβολής με την κυνική ονομασία «Πηγή Ειρήνης», που έχει οδηγήσει σε εκατοντάδες άμαχους νεκρούς, και οι παρεπόμενες ανακατατάξεις σε ρευστές συμμαχίες και «συνεργασίες». Την ίδια ώρα επανέρχεται στο προσκήνιο το ζήτημα του «Ισλαμικού Κράτους» και των εγκληματιών του που βρίσκονται φυλακισμένοι, όπως και το ζήτημα των προσφύγων και νέων ροών προς την Ευρώπη, ζήτημα που χρησιμοποιεί εκβιαστικά και η τουρκική αστική τάξη.

Η κλιμάκωση των συγκρούσεων είναι τέτοια που συζητήθηκε χτες ξανά, μετά τις 2 Οκτώβρη, από τους επιτελάρχες στρατού των ΗΠΑ, στρατηγό Μάικλ Μίλεϊ, και της Ρωσίας, στρατηγό Βαλέρι Γκερασίμοφ, αλλά και ανάμεσα στον τελευταίο και τον Τούρκο ομόλογό του, Γιασάρ Γκιουλέρ. Προηγήθηκαν κρίσιμες εξελίξεις, όπως η απόφαση του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας να αποσύρει «το συντομότερο δυνατόν» περίπου 1.000 Αμερικανούς στρατιώτες από τη Βορειοανατολική Συρία, μετά τη φερόμενη ως «σκόπιμη» ρίψη πυρών από τον τουρκικό στρατό σε αμερικανικό παρατηρητήριο αργά το βράδυ της Παρασκευής. Το σκόπιμο της επίθεσης διαψεύστηκε από το τουρκικό υπουργείο Αμυνας, αλλά οι πληροφορίες μιας σειράς αμερικανικών ΜΜΕ (π.χ. «Newsweek») επέμειναν πως δεν επρόκειτο για «ατύχημα».

Παράλληλα, η κυβέρνηση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ φερόταν έτοιμη να ανακοινώσει «σημαντικές» οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας μετά από χτεσινοβραδινή συνεδρίαση συμβούλων Εθνικής Ασφάλειας και Αμυνας με τον Αμερικανό ηγέτη στον Λευκό Οίκο. Ο υπουργός Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν δήλωσε πως οι κυρώσεις είχαν ήδη σχεδιαστεί και ότι απλώς ανέμενε την εντολή του Τραμπ για να ξεκινήσει η επιβολή τους.

Ενδιαφέρον προκάλεσε επίσης, το βράδυ της Κυριακής, η συμφωνία που ανακοίνωσαν Σύροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και ανώτερα στελέχη των κουρδικών «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» (SDF), οι οποίες μέχρι πρότινος πολεμούσαν στο πλευρό των αμερικανικών στρατευμάτων. Κούρδος διοικητής των SDF, εξηγώντας τη συμφωνία στο «Foreign Policy», υποστήριξε ότι «δεν υπάρχει άλλη λύση από τη συνεργασία με τον συριακό στρατό και τους συμμάχους της Ρωσίας... Ακόμα κι αν δεν εμπιστευόμαστε την υπόσχεσή τους». Πληροφορίες ανέφεραν πως μεταξύ άλλων η συμφωνία προβλέπει την περιφρούρηση κυρίως συνοριακών περιοχών της βορειοανατολικής Συρίας από τον συριακό στρατό, ώστε να εμποδιστεί περαιτέρω προέλαση των Σύρων τουρκόφιλων μισθοφόρων και του τουρκικού στρατού δυτικά του ποταμού Ευφράτη.

Πάντως, πολλές εκατοντάδες Σύροι στρατιώτες αναπτύχθηκαν από χτες νωρίς το πρωί στην περιφέρεια της πόλης Ταλ Τάμερ, νότια της μεθοριακής πόλης Ρας αλ Αϊν. Το «Κέντρο Πληροφοριών Ροτζάβα» (Δυτικού Κουρδιστάν) ανέφερε ότι ο συριακός στρατός σχεδιάζεται να αναπτυχθεί μόνο μεταξύ των περιοχών Ντέρικ έως Ρας αλ Αϊν και από Ταλ Αμπγιάντ έως Καμισλί, και όχι πέριξ ή εντός των πόλεων Ταλ Αμπγιάντ και Ρας αλ Αϊν, που φέρεται πως ελέγχονται από τον τουρκικό στρατό. Αργότερα χτες το βράδυ, ρεπόρτερ του συριακού πρακτορείου ειδήσεων SANA μετέδωσαν την είσοδο Σύρων στρατιωτών και στην κουρδική πόλη Μάνμπιτζ, την οποία ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν είχε βάλει στις πρώτες θέσεις «σημαντικών» στόχων, ενώ νωρίτερα φέρεται πως είχε ξεκινήσει επίθεση με εμπροσθοφυλακή Σύρους φιλότουρκους μισθοφόρους.

Οι εξελίξεις δεν πτοούν τον Τούρκο Πρόεδρο, που κατέστησε σαφές ότι δεν πρόκειται να κάνει πίσω, παρά τις αντιδράσεις εταίρων του. Αντίθετα, έδειξε έτοιμος να κλιμακώσει τις εισβολές σε κουρδικές πόλεις, όπως στο Μάνμπιτζ.

Εδειξε ασαφείς προθέσεις για τον κουρδικό θύλακα Κομπανί, λέγοντας ότι η εκεί «θετική προσέγγιση της Ρωσίας δείχνει πως δεν θα υπάρξει πρόβλημα». Αποδοκίμασε τις αντιδράσεις χωρών όπως η Γερμανία, η Βρετανία, η Ολλανδία και άλλες χώρες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, επιμένοντας πως είναι «καθόλα νόμιμη» η επίθεση του τουρκικού στρατού στη ΒΑ Συρία, γιατί τάχα στρέφεται «κατά τρομοκρατικών ομάδων». Αναρωτήθηκε μάλιστα αν το ΝΑΤΟ θα επιλέξει μεταξύ των συμμάχων του ή των Κούρδων «τρομοκρατών»...

Με αφορμή τις πρότερες χτεσινές τηλεφωνικές συνομιλίες του με την Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ και τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, ο Ερντογάν επέμεινε ότι μέχρι τότε οι δύο ηγέτες «δεν γνώριζαν τις αλήθειες της τουρκικής επιχείρησης» γιατί ήταν «υπό σοβαρή πίεση παραπληροφόρησης». Φάνηκε όμως ότι δεν τους έπεισε, όπως έδειξε αργότερα η απόφαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ με την οποία καταδίκασαν την τουρκική εισβολή.

Ενδιαφέρον έχει η σταθερή κάλυψη που παρέχει στην Τουρκία ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί η λυκοσυμμαχία, παρά τις εμφανείς συγκρούσεις συμφερόντων.

Μιλώντας χτες στο Λονδίνο, ο Στόλτενμπεργκ δικαιολόγησε την τουρκική εισβολή λέγοντας ότι η Τουρκία «αντιμετωπίζει μοναδικές προκλήσεις και η στρατιωτική επιχείρηση αντιμετωπίζει νόμιμες ανησυχίες ασφαλείας». Επανέλαβε τη συνήθη έκκληση προς την Αγκυρα για «αυτοσυγκράτηση» στις σφαγές αμάχων και έθεσε σαν «προτεραιότητα για τη διεθνή κοινότητα» να μην επιτραπεί «η απόδραση αιχμαλώτων τρομοκρατών». Απαίτησε ακόμα να βρεθεί «μία συντονισμένη και βιώσιμη λύση για να αντιμετωπιστούν οι ξένοι μαχητές στη Συρία»...

Σχετικά με το θέμα αυτό, χτες αντέδρασε και ο Ντόναλντ Τραμπ, καθώς εξέφρασε εμμέσως την πεποίθηση ότι η πρόσφατη απόδραση περίπου 700 τζιχαντιστών με τις οικογένειές τους από τη Βορειοανατολική Συρία «ίσως να έγινε σκόπιμα» από τους Κούρδους για να προκαλέσουν την «εμπλοκή» των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή. Ξεκαθάρισε πάντως ότι δεν επιθυμεί τη συνέχιση «ατέλειωτων πολέμων».

Επιπρόσθετα, κοινή αντίδραση στις τουρκικές επιθέσεις εξέφρασαν αργά το βράδυ της Κυριακής στο Παρίσι οι ηγέτες της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, και της Γερμανίας, Αγκελα Μέρκελ, που καταδίκασαν την τουρκική εισβολή, ζητώντας τον «άμεσο τερματισμό της».

Στο θέμα επανήλθε χτες και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, που επισήμανε πως η τουρκική επίθεση διακυβεύει τη «σταθερότητα όλης της περιοχής» και «θα οδηγήσει σε τεράστιες ανθρωπιστικές επιπτώσεις». Η Τουρκία, είπε, «δεν έχει καμία δικαιολογία για την επίθεση».

Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, μιλώντας την Κυριακή σε τρία αραβικά κανάλια, ζήτησε από όλα τα ξένα στρατεύματα που βρίσκονται στη Συρία δίχως τη συγκατάθεση της συριακής κυβέρνησης να αποχωρήσουν ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες πολιτικής λύσης τερματισμού του πολέμου. Υποστήριξε δε πως και οι ρωσικές δυνάμεις είναι έτοιμες να αποχωρήσουν από τη Συρία αν το ζητήσει ο Σύρος Πρόεδρος Μπασάρ Ασαντ. Από την άλλη, χτες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ τόνισε πως η Μόσχα «συνεχίζει την επικοινωνία με την τουρκική κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα».

Τέλος, την έντονη αντίθεσή του στην τουρκική επίθεση επανέλαβε και χτες ο Ιρανός Πρόεδρος Χασάν Ροχανί, λέγοντας ότι διαφωνεί με τη «μέθοδο» που επέλεξε η Αγκυρα, ενώ ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ζήτησε «άμεση αποκλιμάκωση» των συγκρούσεων.