Σάββατο 14 Σεπτέμβρη 2019 - Κυριακή 15 Σεπτέμβρη 2019
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 37
ΔΙΕΘΝΗ
ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ
Σε πρώτο πλάνο το Κυπριακό με φόντο τη μοιρασιά της Ενέργειας

Από τις πρόσφατες επαφές της ειδικής απεσταλμένης του γγ του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λουτ στην Κύπρο
Από τις πρόσφατες επαφές της ειδικής απεσταλμένης του γγ του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λουτ στην Κύπρο
Ετοιμότητα για νέο γύρο σκληρών παζαριών εκφράζουν όλες οι πλευρές που εμπλέκονται στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, με δεδομένο ότι στο παρασκήνιο «τρέχει» νέο διχοτομικό σχέδιο υπό την «εποπτεία» των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ.

Μετά τις απανωτές συναντήσεις που είχε την περασμένη βδομάδα στην Κύπρο, η ειδική εκπρόσωπος του γγ του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, διαπίστωσε «σοβαρές» και «αρκετά επικεντρωμένες» προσπάθειες, ενώ με επιστολή που έστειλε στον Κύπριο Πρόεδρο, Ν. Αναστασιάδη, μίλησε για «σοβαρά βήματα προόδου» που έγιναν και εκτίμησε ότι «ανοίγεται δημιουργικά προοπτική για τη συνέχεια». Στις αρχές της βδομάδας, είχε φτάσει στα Κατεχόμενα ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος, μεταξύ άλλων, ισχυρίστηκε ότι «η τουρκική πλευρά δεν αποκλείει κανένα μοντέλο λύσης, αρκεί αυτό να κατοχυρώνει την πολιτική ισότητα και την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων». Επέμεινε ότι ένας νέος γύρος συνομιλιών θα έχει σημασία αν είναι «επικεντρωμένος στο αποτέλεσμα», ανέφερε μεταξύ άλλων ότι υπάρχει ανάγκη να γίνει μια άτυπη πενταμερής διάσκεψη όπου οι πλευρές να ξεκαθαρίσουν τι θα συζητηθεί στη συνέχεια. «Η άποψη "να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις και βλέπουμε" δεν είναι αποδεκτή», πρόσθεσε, «το δοκιμάσαμε αυτό για 50 χρόνια και δεν πέτυχε». Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε σε προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς, λέγοντας ότι «ακούσαμε από τον ίδιο (σ.σ. τον Κύπριο Πρόεδρο, Ν. Αναστασιάδη) ή μέσω άλλων για λύση δύο κρατών, για χαλαρή ομοσπονδία ή αποκεντρωμένη ομοσπονδία και άλλες τέτοιες ιδέες».

Καθόλου τυχαία, ο Τσαβούσογλου επανέφερε την πρόταση για συνδιαχείριση των υδρογονανθράκων από «κοινή επιτροπή» (Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων), καλώντας σε αποδοχή της «πριν να είναι αργά» αλλά και «προειδοποιώντας» ότι η Αγκυρα θα συνεχίσει τις «ξεχωριστές εργασίες» στην περιοχή.

Να σημειωθεί ότι ο Τσαβούσογλου επισκέφτηκε και την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, ενώ ανακοίνωσε τη δημιουργία προσεχώς τουρκικού «προξενείου». Μάλιστα, επιστρέφοντας στην Τουρκία ξεκαθάρισε με συνέντευξή του: «Κάνουμε προετοιμασίες. Ναι, θα ανοίξουμε την Αμμόχωστο». Και έσπευσε να συμπληρώσει: «Στην Ανατολική Μεσόγειο κανένας δεν μπορεί να μας κάνει υποδείξεις, ούτε μπορεί να μας εμποδίσει. Εμείς θα υποστηρίξουμε τα δικαιώματά μας όπως και των Τουρκοκυπρίων».

Υποδεχόμενος τον Τούρκο αξιωματούχο, ο κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί, τόνισε την ανάγκη κάθε λύση να εξασφαλίζει την πολιτική ισότητα, την ασφάλεια, την αυτονομία των Τουρκοκυπρίων.

Συντονισμός ενόψει νέων επαφών

Στην Αθήνα, ο πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, υποδέχτηκε τον Κύπριο Πρόεδρο, Νίκο Αναστασιάδη, για να συντονιστούν οι κινήσεις των δύο πλευρών, ενόψει των πολύπλευρων επαφών που αναμένονται στο περιθώριο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη (ήδη λέγεται ότι έχει «κλειδώσει» συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν). Σε Κοινό Ανακοινωθέν που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση, οι δύο ηγέτες δηλώνουν «απολύτως έτοιμοι να συνεργαστούν με τα Ηνωμένα Εθνη στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας που εκδηλώνει ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ για επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για τη συνολική επίλυση του Κυπριακού», ενώ μεταξύ άλλων διατυπώνουν «την κοινή θέση ότι η Τουρκία πρέπει να τερματίσει αυτές τις (προκλητικές) ενέργειες (στα ανοιχτά της Κύπρου) και να συμβάλει στη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος για συνομιλίες».

Ακόμα, ο Ν. Αναστασιάδης σε συνεντεύξεις του είπε, αναφερόμενος στις εξελίξεις με την Τουρκία και την «πίεση» που της ασκεί π.χ. η ΕΕ, ότι το πρόβλημα είναι «αν η Τουρκία μένει ανυποχώρητη» σε θέσεις που έχει για τη διατήρηση «επεμβατικών δικαιωμάτων» κ.τ.λ. και ότι «το θέμα είναι να συνειδητοποιεί και ο ταραξίας ότι επιτέλους πρέπει να συμμορφωθεί με το Διεθνές Δίκαιο, ιδιαίτερα αν επιθυμεί να ακολουθήσει την ευρωπαϊκή πορεία». Χαρακτήρισε «δημιουργική» τη συνάντησή του με τον Ελληνα πρωθυπουργό, ισχυριζόμενος ότι «έθεσε τις βάσεις για περαιτέρω συνεργασία, ανεπτύχθησαν προβληματισμοί για τα παραπέρα βήματα για το πώς αντιμετωπίζεται η τουρκική βουλιμία...».

Πολλά παράλληλα παζάρια και «τραπέζια»

Οι προσπάθειες που καταβάλλονται για επανέναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό δεν είναι άσχετες από ευρύτερες διεργασίες που «τρέχουν» σε κρίσιμα μέτωπα, καθοριστικά για τη γεωπολιτική επιρροή ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων, όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ, στη ΝΑ Μεσόγειο.

Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, η κατάσταση στη ΝΑ Μεσόγειο συνολικά τίθεται επί τάπητος σε πολλά τραπέζια διαπραγματεύσεων που αυτήν την περίοδο στήνονται με την Τουρκία. Στα θέματα που κυριαρχούν στο σκληρό παζάρι είναι και το Μεταναστευτικό, με την κυβέρνηση Ερντογάν να αυξάνει τις «προειδοποιήσεις» ότι «θα ανοίξουμε τα σύνορα», εκφράζοντας παράπονο επειδή οι εταίροι δεν «μοιράζονται το βάρος» και ζητώντας «επαρκή βοήθεια». Ενδεικτικές ήταν μεταξύ άλλων και οι δηλώσεις του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης, Φουάτ Οκτάι, ότι «η Τουρκία δεν είναι φύλακας καμίας άλλης χώρας, ούτε και το μεταναστευτικό κέντρο άλλης χώρας. Δεν είναι η χώρα που θα πληρώσει το λογαριασμό κρίσεων που άλλοι προκάλεσαν». Επίσης, ενδεικτική ήταν και η αστική τουρκική αρθρογραφία που, θέτοντας ανοιχτά ζήτημα «επαναδιαπραγμάτευσης» της ευρω-τουρκικής συμφωνίας του 2016 για το Μεταναστευτικό, τόνιζε ότι «ακόμα κι αν έπρεπε οι δύο πλευρές να αποφασίσουν την αναθεώρηση» της συμφωνίας, οι συνομιλίες θα είναι πολύ δυσκολότερες από την τελευταία φορά. «Η Τουρκία θα διαμορφώσει τη λίστα των αιτημάτων της με έναν μαξιμαλιστικό τρόπο και θα ζητήσει την εκπλήρωση όλων των ευρωπαϊκών υποσχέσεων, που αφορούν την κατάργηση της βίζας, την τελωνειακή ένωση κ.λπ. από το 2016. Θα ζητήσει περισσότερη οικονομική βοήθεια (...) Αλλά αυτό που θα κάνει τις συνομιλίες πιο δύσκολες είναι ότι από το 2016 και η Τουρκία και η ΕΕ έχουν αλλάξει και οι σχέσεις τους έχουν επιδεινωθεί για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο».

Σημειωτέον, το Μεταναστευτικό συζητήθηκε και σε διαβουλεύσεις που είχαν μεσοβδόμαδα στο Βερολίνο, αξιωματούχοι των ΥΠΕΞ Τουρκίας - Γερμανίας, αλλά και σε τηλεφωνική συνομιλία που είχαν οι ηγέτες των δύο χωρών, Ρ. Τ. Ερντογάν και Αγκελα Μέρκελ. Μάλιστα, ο Τούρκος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Φαρούκ Καϊμακτσί, δήλωσε ότι δεν αποκλείεται το επόμενο διάστημα η Μέρκελ να επισκεφτεί την Αγκυρα, στο πλαίσιο μιας πιθανής επαναδιαπραγμάτευσης της συμφωνίας του 2016, ενώ δεν παρέλειψε να εμφανίσει αυτά τα σχέδια και ως απόδειξη για το ισχυρό διμερές ενδιαφέρον για πλήρη αποκατάσταση αλλά και περαιτέρω ανάπτυξη των γερμανο-τουρκικών σχέσεων.

Στο μεταξύ, ο Ερντογάν μνημόνευσε τις «αντοχές» της χώρας του όσον αφορά το Μεταναστευτικό και κατά την πολύ θερμή υποδοχή που επιφύλαξε στον Αμερικανό υπουργό Εμπορίου, Γουίλμπορ Ρος, που έκανε 5ήμερη επίσκεψη στην Τουρκία. «Η Τουρκία δεν μπορεί να αντέξει άλλο και πρέπει να γίνουν άλλες κινήσεις», υπογράμμισε πολύ στοχευμένα ο Τούρκος ηγέτης, σε μια περίοδο που η τουρκική πλουτοκρατία επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία πολλές «κινήσεις» καλής θέλησης που περιμένει από τους συμμάχους της σε θέματα όπως η «ζώνη ασφαλείας» στη Συρία.

Χρειάζεται να τονιστεί ότι υποδεχόμενος τον Ρος ο Ερντογάν δεν έχασε ευκαιρία να υπογραμμίσει ότι «η Τουρκία και οι ΗΠΑ έχουν μια συμμαχία με βαθιές ρίζες. Αυτή η συμμαχία έχει δοκιμαστεί κατά περιόδους και ξεπέρασε πολλά. Με κάθε πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε, η συμμαχία μας ασφαλίστηκε περισσότερο... Είμαστε σε επαφή (σ.σ. με την Ουάσιγκτον) για προβλήματα που απασχολούν και τις δύο χώρες. Διατηρούμε ισχυρές σχέσεις σε κάθε επίπεδο». Ακόμα, ο Ερντογάν εξέφρασε προσδοκίες ότι οι επαφές της αμερικανικής αντιπροσωπείας (με τη συμμετοχή και πολλών επιχειρηματιών) «θα συμβάλουν στην ενίσχυση της (αμερικανο-τουρκικής) συνεργασίας μας» συνολικά.

Βήματα για ενίσχυση «συνεργασιών»

Από τη μεριά του, ο Ρος είπε ότι βασικός στόχος της πολυήμερης επίσκεψής του στην Τουρκία είναι η άμεση υλοποίηση στόχων που αποτελούν «απτά, συγκεκριμένα και ουσιαστικά βήματα» (στη διμερή οικονομική συνεργασία), τα οποία και συνέδεσε μάλιστα με ανακοινώσεις που θα κάνουν οι Πρόεδροι των δύο χωρών, Τραμπ και Ερντογάν, στο περιθώριο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Φυσικά, τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι τα «σύννεφα» στις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας έχουν φύγει, ίσα ίσα. Ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν, είπε ότι «δεν είναι εύκολο να αποκλειστεί η Τουρκία από το πρόγραμμα παραγωγής των "F-35"», εκφράζοντας βέβαια ελπίδες ότι «η (αμερικανο- τουρκική) κρίση (που κλιμακώθηκε εξαιτίας και της αγοράς των ρωσικών "S-400") θα λυθεί αργά ή γρήγορα».

Αλλωστε, το θέμα των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων απασχολεί σταθερά τη «δημόσια συζήτηση». Την Πέμπτη, γνωστός αναλυτής της «Χουριέτ» υποστήριζε ότι «οι τουρκο-αμερικανικές σχέσεις περιπλέκονται ακόμα περισσότερο...» και συνέχιζε: «Ενας από τους λόγους των ανώμαλων (αμερικανο-τουρκικών) σχέσεων είναι η έλλειψη αμοιβαίας εμπιστοσύνης, αλλά, ακόμα περισσότερο, η έλλειψη στρατηγικού και πολιτικού πλαισίου (που) έχει μεγάλο αρνητικό αντίκτυπο στη φύση των (διμερών) δεσμών. Η Τουρκία θέλει να παίξει έναν πιο ανεξάρτητο και αυτόνομο ρόλο στην άμεση γειτονιά της και οι ΗΠΑ θα έπρεπε να διαμορφώσουν τις πολιτικές τους σύμφωνα με αυτήν τη νέα πραγματικότητα. Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία θα έπρεπε να αντιληφθεί ότι οι ΗΠΑ δεν θα χάσουν ποτέ το ενδιαφέρον τους γι' αυτήν την περιοχή και θα έχουν συνεχή παρουσία εδώ. Γι' αυτό αποτελεί μεγάλη ανάγκη και για τις δύο πλευρές να συνθέσουν ένα νέο πολιτικό πλαίσιο για να αναπτύξουν αμοιβαία κατανόηση και, έτσι, να αποφύγουν νέες εντάσεις στη σχέση τους...».


Α. Μ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ