Παρασκευή 6 Σεπτέμβρη 2019
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
«Εκρηξη» ξένων επενδύσεων, κουβάρι ανταγωνισμών

Τη δεύτερη μεγαλύτερη εισροή ΑΞΕ στα Δ. Βαλκάνια από το 2003 καταγράφουν τα στοιχεία για το 2018 (φωτ. από το τελευταίο κομμάτι του Αυτοκινητόδρομου 10 στη Β. Μακεδονία που κατασκεύασε ο «ΑΚΤΩΡ»)
Τη δεύτερη μεγαλύτερη εισροή ΑΞΕ στα Δ. Βαλκάνια από το 2003 καταγράφουν τα στοιχεία για το 2018 (φωτ. από το τελευταίο κομμάτι του Αυτοκινητόδρομου 10 στη Β. Μακεδονία που κατασκεύασε ο «ΑΚΤΩΡ»)
Σε πεδίο έντονου ανταγωνισμού μεταξύ επιχειρηματικών ομίλων μιας σειράς ιμπεριαλιστικών κέντρων και ισχυρών καπιταλιστικών κρατών αναδεικνύονται τα Δυτικά Βαλκάνια, όπως αποτυπώνεται και στα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία για την περιοχή, που είδαν πρόσφατα τη δημοσιότητα.

Το μερίδιο που διεκδικούν εκεί και ελληνικοί επιχειρηματικοί όμιλοι, πάει χέρι - χέρι με την πορεία «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης» της περιοχής προς μείωση της ρωσικής επιρροής, εγχείρημα όπου οι ελληνικές κυβερνήσεις παράσχουν σταθερά τις υπηρεσίες τους σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, π.χ. με την υπογραφή πρώτα (επί ΣΥΡΙΖΑ) και την «πιστή εφαρμογή» κατόπιν (επί ΝΔ) της ΝΑΤΟικής συμφωνίας των Πρεσπών.

Ενδεικτικά, πριν μερικές μέρες έφτασε στα κεντρικά του ΥΠΕΞ στην Αθήνα σχετική αναφορά του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής διπλωματικής αποστολής στα Σκόπια, όπου τονίζεται:

«Σύμφωνα με έκθεση για τις Αμεσες Ξένες Επενδύσεις (Greenfield) στα Δυτικά Βαλκάνια της "FDI Markets", τμήματος δεδομένων της εφημερίδας "The Financial Times" του Λονδίνου, επισημαίνεται ότι οι νέες άμεσες ξένες επενδύσεις στη Βόρεια Μακεδονία από τον Ιούνη του 2018 έως τον Μάη του 2019 αυξήθηκαν κατά 200% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, φτάνοντας συνολικά τα 184,4 εκατ. δολάρια».

Παραπέμποντας στο ευρύτερο πλαίσιο καταγράφει: «Το 2018 η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων προσέλκυσε 9,36 δισ. δολάρια σε άμεσες ξένες επενδύσεις (Greenfield) και ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη εισροή από το 2003, όταν άρχισε η παρακολούθηση των επενδύσεων από την "FDI Markets"».

Το επιμερίζει ως εξής: «Το μεγαλύτερο ποσοστό των επενδύσεων, περίπου το 70%, απορροφήθηκε από τη Σερβία, με 105 έργα, ύψους 5,98 δισ. δολαρίων, σημειώνοντας ρεκόρ εισροών ΑΞΕ.

Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη απορρόφησε το 11,6% των επενδύσεων Greenfield στην περιοχή, παρά το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκαν τέσσερα έργα λιγότερα, σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Το Μαυροβούνιο προσέλκυσε 11 σχέδια Αμεσων Ξένων Επενδύσεων, καταγράφοντας ρεκόρ εισροών.

Η Αλβανία σημείωσε αύξηση 80%, σε σχέση με πέρυσι, προσελκύοντας συνολικά 809,9 εκατ. ευρώ».

Και καταλήγει, σκιαγραφώντας το μεγάλο ενδιαφέρον επιχειρηματικών ομίλων του ευρωατλαντικού άξονα για την περιοχή: «Αν και εκτός της ΕΕ, οι χώρες της περιοχής προσέλκυσαν συνολικά 147 έργα Greenfield το 2018, που αποτελεί τον μεγαλύτερο αριθμό επενδύσεων σε έξι χρόνια, σύμφωνα με την έκθεση των FDI Markets».

Εμπόριο και Μεταφορές

Διόλου άσχετα με τα παραπάνω, στις 6 Ιούνη, η Παγκόσμια Τράπεζα και το υπουργείο Οικονομικών της Βόρειας Μακεδονίας υπέγραψαν στα Σκόπια συμφωνία για τη χορήγηση δανείου ύψους 26,2 εκατ. ευρώ.

Επισήμως, το εν λόγω δάνειο χορηγείται στο πλαίσιο του σχετικού Προγράμματος της Παγκόσμιας Τράπεζας «για τη διευκόλυνση του εμπορίου και των μεταφορών στα Δυτικά Βαλκάνια», το οποίο έχει τέσσερις βασικές συνιστώσες:

-- διευκόλυνση της κυκλοφορίας αγαθών και υπηρεσιών,

-- βελτίωση της αποδοτικότητας και της προβλεψιμότητας στις μεταφορές,

-- ενίσχυση της πρόσβασης στην αγορά στους τομείς του εμπορίου και των επενδύσεων

-- και υποστήριξη για την υλοποίηση του Προγράμματος.

Στην πρώτη φάση του Προγράμματος πρόκειται να συμμετάσχουν η Αλβανία, η Βόρεια Μακεδονία και η Σερβία, ενώ στη δεύτερη αναμένεται να προστεθούν η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το Κόσοβο και το Μαυροβούνιο.

Ο παρευρισκόμενος στην τελετή υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών της Βόρειας Μακεδονίας, Goran Sugareski, είπε σχετικά ότι σχεδιάζεται η ανάπτυξη «ευφυών συστημάτων μεταφορών» σε τμήμα του Διαδρόμου Χ (Διευρωπαϊκός Διάδρομος Μεταφορών για μεταφορές από Βορρά προς Νότο στα Βαλκάνια), μέσω των οποίων θα συλλέγονται στοιχεία για την κίνηση, θα ελέγχεται το ύψος των οχημάτων που θα εισέρχονται στον αυτοκινητόδρομο και θα εντοπίζονται οχήματα με επικίνδυνα φορτία.

Σύμφωνα με τον διευθυντή της Παγκόσμιας Τράπεζας για τη Βόρεια Μακεδονία και το Κόσοβο, Marco Mantovanelli, υπολογίζεται ότι η υλοποίηση του Προγράμματος θα συμβάλει στη μείωση του κόστους εξαγωγών και εισαγωγών στα Δυτικά Βαλκάνια, κατά 10%. Επιπλέον, το οικονομικό όφελος εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 1,1 δισ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί στο 1% του ΑΕΠ της περιοχής.

Για να δοθεί μια ιδέα για το τι σημαίνουν στην πράξη τα παραπάνω, όταν στις 15 Μάη δόθηκε ο νότιος κλάδος του Διαδρόμου Χ επίσημα σε χρήση, τα πρακτορεία ειδήσεων στη Σερβία ανάφεραν ότι από τώρα και στο εξής το ταξίδι από το Βελιγράδι έως τα σύνορα με τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας θα διαρκεί μόνο τρεις ώρες, μειώνοντας κατά πολύ τους χρόνους.

Ολα τα κοράκια

Τον Μάη άλλωστε ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ, ανακοίνωνε 19 νέες ξένες επενδύσεις, οι οποίες είτε είχαν ήδη συμφωνηθεί, είτε οριστικοποιούσαν εκείνες τις μέρες τη συμφωνία, είτε βρίσκονταν ήδη στη δεύτερη φάση της ανάπτυξής τους.

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, οι εν λόγω «επενδύσεις» προέρχονται από 9 χώρες: Αλβανία, Γερμανία, Ελβετία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ΗΠΑ, Ινδία, Ιταλία, Ρωσία και Τουρκία, αντανακλώντας συνολικά το ενδιαφέρον μιας σειράς κρατών να τοποθετηθούν σε στρατηγικούς κλάδους της χώρας.

Συγκεκριμένα, οι «επενδύσεις» αυτές συγκεντρώνονται στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας (μηχανικά και ηλεκτρικά ανταλλακτικά), της φαρμακοβιομηχανίας, των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, των φωτοβολταϊκών και των βιομηχανιών πλαστικών και χημικών.

Από τις ανακοινωθείσες επενδύσεις, οι περισσότερες προέρχονται από την Τουρκία και τη Γερμανία (πέντε από καθεμία), ενώ έπονται οι ΗΠΑ με τρεις.

Η πλειονότητα των επενδύσεων (17 εκ των 19) υλοποιείται σε Τεχνολογικές και Βιομηχανικές Αναπτυξιακές Ζώνες (ΤΒΑΖ). Ειδικότερα, οι τουρκικές επενδύσεις συγκεντρώνονται στις δύο ΤΒΑΖ των Σκοπίων και αφορούν στους τομείς των ανταλλακτικών για την αυτοκινητοβιομηχανία (Cagatay Kablo, Murat Ticaret και Dogan Automotiv), των φωτοβολταϊκών/ ηλεκτρικών συσκευών (Cemdaj Lighting) και της βιομηχανίας πλαστικών (Balkanlar Plastik).

Ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρείες - επιχειρηματικούς ομίλους που περιλαμβάνονται στον σχετικό κατάλογο, είναι ο γερμανικός όμιλος «Kostal» (ηλεκτρικά και μηχανικά ανταλλακτικά αυτοκινήτων), η ελβετική «Baumer» (ηλεκτρονικοί αισθητήρες και άλλος ηλεκτρονικός εξοπλισμός) και ο ρωσικός όμιλος «Cranfield» (μηχανικά ανταλλακτικά αυτοκινήτων).

Οι τοποθετήσεις των ελληνικών ομίλων

Σύμφωνα, εξάλλου, με στοιχεία της ελληνικής διπλωματικής αποστολής στα Σκόπια, όπως τα κατέγραψε τον Μάη, «η αξία των ΑΞΕ στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, σε επίπεδο ροών, κατέγραψε, το 2018, εντυπωσιακή άνοδο της τάξης του 243,6%, καθώς αυξήθηκε από 181,73 εκατ. ευρώ, το 2017, σε 624,5 εκατ. ευρώ (αποτελεί τη μακράν καλύτερη επίδοση της τελευταίας δεκαετίας - προκαταρκτικά στοιχεία εδώ Κεντρικής Τράπεζας). Η Τουρκία κατετάγη στην τρίτη θέση, ως προς τις ροές ΑΞΕ του 2018 (με 36,2 εκατ. ευρώ), μετά το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία, ενώ σε επίπεδο συσσωρευμένων επενδύσεων βρέθηκε, το 2017, στην 7η θέση, με συνολική αξία ΑΞΕ 252,3 εκατ. ευρώ (μερίδιο 5,4% επί του συνόλου).

Αντιστοίχως, η Ελλάδα κατετάγη στην 7η θέση μεταξύ των χωρών προέλευσης ΑΞΕ (σε επίπεδο ροών), το 2018, με συνολικό ποσό 26,1 εκατ. ευρώ, ενώ σε επίπεδο συσσωρευμένων επενδύσεων διατηρείται σταθερά (την τελευταία πενταετία) στην τρίτη θέση, με συνολική αξία ΑΞΕ, το 2017, 473,9 εκατ. ευρώ (μερίδιο 10,1% επί του συνόλου)».

Σε άλλη αναφορά που απέστειλαν οι Ελληνες διπλωμάτες, τον Απρίλη, από τα Σκόπια στα κεντρικά στην Αθήνα, αναφέρεται: «Οι διμερείς εμπορικές σχέσεις Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας καταγράφουν έντονα ανοδική πορεία την τελευταία διετία, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι σήμερα ο δεύτερος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Βόρειας Μακεδονίας (από τέταρτος το 2016), μετά τη Γερμανία. Ο διμερής όγκος εμπορίου αυξήθηκε κατά 15,8% έναντι του 2017 και οι ελληνικές εξαγωγές κατέγραψαν σημαντική άνοδο της τάξης του 19,1%. Αυξητικά κινήθηκαν και οι εξαγωγές της Βόρειας Μακεδονίας στην Ελλάδα (κατά 5,8%). Το πλεόνασμα υπέρ της Ελλάδας στο διμερές εμπορικό ισοζύγιο (459,8 εκατ. ευρώ) διευρύνθηκε κατά 25,6% έναντι του 2017 (366,1 εκατ. ευρώ). Το μερίδιο των ελληνικών εισαγωγών επί του συνόλου των εισαγωγών της Βόρειας Μακεδονίας ανήλθε σε 8,5% (από 8,0% το 2017), ενώ η Ελλάδα απορρόφησε, το 2018, το 3,2% των εξαγωγών της Βόρειας Μακεδονίας (από 3,6% το 2017)».

Σύμφωνα, άλλωστε, με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Βόρειας Μακεδονίας, κυριότεροι εμπορικοί εταίροι της χώρας το 2018 ήταν η Γερμανία (όγκος εμπορίου 3,6 δισ. ευρώ - μερίδιο 26,9% επί του συνόλου), η Ελλάδα (όγκος εμπορίου 840,6 εκατ. ευρώ - μερίδιο 6,2% επί του συνόλου), το Ηνωμένο Βασίλειο (όγκος εμπορίου 832,1 εκατ. ευρώ - μερίδιο 6,1% επί του συνόλου), η Σερβία (όγκος εμπορίου 754,3 εκατ. ευρώ - μερίδιο 5,6% επί του συνόλου) και η Βουλγαρία (όγκος εμπορίου 635,1 εκατ. ευρώ - μερίδιο 4,7% επί του συνόλου).

Η σημαντικότερη χώρα προορισμού των εξαγωγών της Βόρειας Μακεδονίας ήταν με διαφορά και το 2018 η Γερμανία (2,8 δισ. ευρώ), με την οποία η Βόρεια Μακεδονία διατηρεί πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο. Αυτό συμβαίνει διότι πολλές εταιρείες που είναι εγκατεστημένες στις τεχνολογικές και βιομηχανικές αναπτυξιακές ζώνες της χώρας, παράγουν προϊόντα που εξάγονται σε γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Βουλγαρία με 305,4 εκατ. ευρώ, ενώ ακολουθούν η Σερβία (235,4 εκατ. ευρώ), το Κόσοβο (226 εκατ. ευρώ), το Βέλγιο (219,9 εκατ. ευρώ) και η Ελλάδα (190,4 εκατ. ευρώ). Στις έξι αυτές χώρες αντιστοιχεί το 67,1% των εξαγωγών της Βόρειας Μακεδονίας, το 2018. Το μακράν μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της Βόρειας Μακεδονίας (82,0%) έχει ως προορισμό κράτη - μέλη της ΕΕ, ενώ το 11% των εξαγωγών της χώρας προορίζεται για αγορές των Δυτικών Βαλκανίων.

Οσον αφορά τις εισαγωγές προϊόντων στη Βόρεια Μακεδονία, ο κυριότερος προμηθευτής της χώρας, το 2018, ήταν η Γερμανία, με 889,6 εκατ. ευρώ, ενώ ακολουθούν το Ηνωμένο Βασίλειο, με 729,6 εκατ. ευρώ, η Ελλάδα, με 650,2 εκατ. ευρώ, η Σερβία με 518,9 εκατ. ευρώ, η Κίνα με 443,3 εκατ. ευρώ και η Ιταλία με 430,2 εκατ. ευρώ. Στις προαναφερθείσες έξι χώρες αντιστοιχεί το 47,7% των εισαγωγών της Βόρειας Μακεδονίας, το 2018. Το 62,4% των εισαγωγών της Βόρειας Μακεδονίας προέρχεται από κράτη - μέλη της ΕΕ, ενώ στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων αντιστοιχεί μερίδιο της τάξης του 8,8% επί του συνόλου των εισαγωγών της Βόρειας Μακεδονίας.


Θ. Μπ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ