Copyright 2019 The Associated

Από τη συνάντηση των ΥΠΕΞ Γερμανίας και Ιράν στην Τεχεράνη στις αρχές του μήνα

Η όξυνση της αντιπαράθεσης ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν διαμορφώνει ακόμα πιο σύνθετα δεδομένα για την εξέλιξη παζαριών κρίσιμων για τις ισορροπίες σε όλη την περιοχή, αν αναλογιστεί κανείς και τις διαφωνίες που υπάρχουν σε «εταίρους» ως προς την «αντιμετώπιση» της ιρανικής κυβέρνησης και του πυρηνικού της προγράμματος.

Ενδεικτική ήταν η τηλεφωνική συνομιλία που είχε προχτές ο Ιρανός Πρόεδρος Χασάν Ροχανί με τον Γάλλο ομόλογό του, Εμανουέλ Μακρόν. Ο Ροχανί υποστήριξε ότι «το Ιράν δεν έχει κανένα συμφέρον να οξύνει την ένταση στην περιοχή και δεν επιδιώκει πόλεμο με καμία χώρα, των ΗΠΑ περιλαμβανομένων», καθώς και ότι οι Ιρανοί «είναι πάντα δεσμευμένοι υπέρ της ειρήνης και της περιφερειακής σταθερότητας και θα εξακολουθήσουν να καταβάλλουν προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση». Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι η παραμονή της χώρας του στη Συμφωνία του 2015 θα εξαρτηθεί και από την αποφασιστικότητα με την οποία θα αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της αποχώρησης των ΗΠΑ, συνδέοντας τη «συμμόρφωση» της χώρας του με τη συμφωνία με «τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις που έχουν στόχο τη διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων του Ιράν, καμία από τις οποίες δεν έχει συγκεκριμενοποιηθεί». Πρόσθεσε ανοιχτά ότι «αν το Ιράν δεν μπορεί να επωφελείται» από τη συμφωνία, «θα περιορίσει τις δεσμεύσεις του» και «δεν θα επαναδιαπραγματευτεί ποτέ τη Συμφωνία».

Δεν παρέλειψε να τονίσει ότι «αν οι ΗΠΑ επιθυμούν να εισέρχονται παρανόμως στα ιρανικά χωρικά ύδατα, οι ιρανικές Ενοπλες Δυνάμεις θα απαντούν με αποφασιστικότητα», προϊδεάζοντας για πιθανή επανάληψη περιστατικών ανάλογων με την πρόσφατη κατάρριψη αμερικανικού μη επανδρωμένου κατασκοπευτικού αεροσκάφους.

Η συνομιλία Ροχάνι - Μακρόν έγινε λίγες ώρες πριν από την τοποθέτηση του ναύαρχου Αλί Σαμχανί, γενικού γραμματέα του ιρανικού Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (CSSN), ο οποίος δήλωσε κουρασμένος από την «αυθάδεια» των Ευρωπαίων, επειδή - όπως υποστήριξε - ασκούν «αυξημένη πίεση» για να υποχρεώσουν το Ιράν «να συνεχίσει να εφαρμόζει» τις δεσμεύσεις που απορρέουν από τη Συμφωνία του 2015 «χωρίς τα άλλα μέρη» να εκπληρώνουν τις δικές τους. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι υπάρχει ήδη σχετική απόφαση του CSSN σύμφωνα με την οποία στις 7 Ιούλη θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται νέο στάδιο του «σχεδίου μείωσης των δεσμεύσεων που ανέλαβε το Ιράν (...) Με αυτόν τον τρόπο, οι χώρες που εξέλαβαν την υπομονή της Ισλαμικής Δημοκρατίας ως αδυναμία και αδράνεια, θα αντιληφθούν πως η απάντηση του Ιράν στην επίθεση του αμερικανικού drone που καταρρίφθηκε στις 20 Ιουνίου δεν θα είναι διαφορετική από εκείνην» και θα αντιτίθεται στις «ύπουλες πολιτικές προσπάθειές τους να περιορίσουν τα αναπαλλοτρίωτα δικαιώματα του ιρανικού λαού». Συνεχίζοντας, εκτίμησε πως «μέχρι τώρα η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη να πληρώσει το τίμημα για να σώσει τη Συμφωνία» και χαρακτήρισε «μάταιες» τις προσπάθειες που γίνονται, όπως η πρόσφατη ανακοίνωση Γερμανίας - Γαλλίας - Βρετανίας, οι οποίες ζητούν τήρηση της Συμφωνίας, χαρακτηρίζοντάς τη μάλιστα σημαντική για τη «σταθερότητα της περιοχής».

Σε δηλώσεις του ο Γάλλος ΥΠΕΞ Ζαν Ιβ Λε Ντριάν εκτίμησε πως αν το Ιράν παραβιάσει τη Συμφωνία θα διαπράξει «σοβαρό λάθος» και συμπλήρωσε ότι Γαλλία, Γερμανία και Βρετανία «έχουν κινητοποιηθεί πλήρως προκειμένου να κάνουν το Ιράν να κατανοήσει ότι κάτι τέτοιο δεν θα ήταν προς το συμφέρον του» αλλά και ότι θα ήταν «μια κακή απάντηση στην πίεση που ασκείται από τις ΗΠΑ». Να σημειωθεί ότι οι κυβερνήσεις που διαφοροποιούνται από τη στάση των ΗΠΑ το κάνουν για να διασφαλίσουν τα συμφέροντα των μονοπωλίων τους, που άνοιξαν δουλειές με την αστική κυβέρνηση του Ιράν μετά τη Συμφωνία του 2015.