Eurokinissi

Το νομοσχέδιο αποτελεί ένα ακόμα βήμα στην πολιτική εμπορευματοποίησης της γης, διευκολύνει ακόμα περισσότερο τη δράση των μονοπωλίων στα κρατικά δασικά οικοσυστήματα, ενώ συνεχίζει να κρατά σε ομηρία χιλιάδες ανθρώπους που έχουν χτίσει αυθαίρετα σπίτια.

Θυμίζουμε ότι ως «οικιστικές πυκνώσεις» χαρακτηρίζονταν αυθαίρετοι οικισμοί που είχαν δημιουργηθεί εντός δασικών εκτάσεων και με προηγούμενη νομοθετική ρύθμιση εξαιρούνταν της κατεδάφισης. Ωστόσο, το εφεύρημα αυτό κρίθηκε πρόσφατα αντισυνταγματικό από την ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την κυβέρνηση να προχωρά στη νέα ρύθμιση αναστολής κατεδάφισης αυτών των κτισμάτων, με σκοπό να προχωρήσει με ταχύτερους ρυθμούς η ολοκλήρωση σύνταξης των δασικών χαρτών.

Υπενθυμίζεται ότι ο νόμος 4389/2016 είχε εισαγάγει την έννοια των «οικιστικών πυκνώσεων», οι οποίες εξαιρούνταν προσωρινά από την ανάρτηση των δασικών χαρτών και αντιστοιχούν σε περίπου 120.000 στρέμματα, περίπου το 0,18% της συνολικής έκτασης της χώρας. Από αυτή την έκταση το 18% αφορά εκτάσεις που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, δηλαδή 20.000 στρέμματα.

Πιο συγκεκριμένα, με το νομοσχέδιο η κυβέρνηση προσπαθεί να ξεπεράσει την αντισυνταγματικότητα του νόμου 4389/2016 που καθιέρωσε τις «οικιστικές πυκνώσεις», προκειμένου να εξυπηρετήσει το κατασκευαστικό και τουριστικό κεφάλαιο. Οι οικισμοί αυθαιρέτων, που κατά τον ΣΥΡΙΖΑ ονομάστηκαν «οικιστικές πυκνώσεις», σε ποσοστό τουλάχιστον 95% βρίσκονται σε καταπατημένες δημόσιες δασικές εκτάσεις, δάση και αιγιαλό. Ετσι, προκειμένου να εξασφαλίσει τη γρήγορη ανάρτηση και κύρωση των δασικών χαρτών, προς όφελος των ενδιαφερόμενων επενδυτικών ομίλων, προχωρά σε αυτές τις ρυθμίσεις.

Ουσιαστικά, η μαζική εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών μέσα σε δασικές εκτάσεις δεν εξυπηρετεί κανένα δημόσιο συμφέρον, ούτε εφαρμόζει τη δασική νομοθεσία.

Εξίσου σημαντικό είναι το εξής: Για τις δασικές εκτάσεις και τα δάση μέσα στα οποία έχουν χτιστεί αυθαίρετα, το νομοσχέδιο απεμπολεί το βασικό ζήτημα της ιδιοκτησίας, δηλαδή τη διεκδίκηση κατά το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου. Ακόμα, με τη δυνατότητα επανακαλλιέργειας δασωμένων αγρών μέχρι 30 στρέμματα και τη μη υπαγωγή πλέον των ιδιωτικών χορτολιβαδικών εκτάσεων στη δασική νομοθεσία, επιχειρεί να ψηφοθηρήσει, αφού αυτό το ζήτημα αφορά 1,5 με 2 εκατομμύρια ανθρώπους συνολικά.

Σε άλλο σημείο αναφέρεται σε ελέγχους για τα αυθαίρετα. Μία διαδικασία ιδιαίτερα χρονοβόρα, που για να ολοκληρωθεί μπορεί να πάρει 2 και 4 χρόνια από τώρα και οδηγεί σε δύο ομάδες αυθαίρετων:

-- Εκείνα που θα χρωματιστούν με κυανό περίγραμμα και άρα θα ενταχθούν στις κανονικές διαδικασίες ανάρτησης. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται τα χρωματιζόμενα κυανά τμήματα και αφορούν, για παράδειγμα, ολόκληρες παραλιακές ζώνες που έχουν αυθαίρετα κτίσματα ανά 300 - 500 μέτρα και τις εμφάνιζαν σαν «οικιστική πύκνωση», ενώ ήταν παράνομα χτισμένα σε αιγιαλό ή σε δάσος - δασική έκταση.

-- Εκείνα που θα παραμείνουν με ιώδες χρώμα. Αυτά είναι καθαρές περιπτώσεις οικοδόμησης σε δάση και δασικές εκτάσεις, κατά κανόνα κρατικής ιδιοκτησίας που δεν έχουν διαχρονικά καταγραφεί ως κρατικά, και έγιναν ακόμα και με πλαστά ή ανύπαρκτα συμβόλαια ιδιοκτησίας. Και από αυτά τα μωβ, όμως, μόνο στις επίσης εξόφθαλμες περιπτώσεις (δάση, περιοχές NATURA, Εθνικοί Δρυμοί κ.λπ.) θα κατεδαφίζονται όσα χτίσματα διαπιστωθεί ότι έγιναν μετά τις 28/7/2011. Για όλα τα υπόλοιπα, παράνομα, αυθαίρετα κ.λπ., μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις, που χτίστηκαν πριν από αυτή την ημερομηνία, παρατείνει την αναστολή κατεδάφισης για 25 χρόνια! Η αναστολή αυτή ουσιαστικά είναι έμμεση νομιμοποίηση αυθαίρετων ή παράνομων κατοικιών στις οριστικές ιώδεις περιοχές - «οικιστικές πυκνώσεις».

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι με το σχέδιο αυτό θα προστατέψει τα δάση και τις δασικές εκτάσεις, με το λεγόμενο δασικό ισοζύγιο που θα εξασφαλίσει με δασοτεχνικά έργα και φιλοπεριβαλλοντικές παρεμβάσεις (βλέπε νέες επιχειρηματικές δράσεις), οι οποίες θα προέλθουν από τα πρόστιμα που θα επιβάλει στους αυθαιρετούντες. Ομως το ενιαίο δασικό πρόστιμο είναι μια αυθαίρετη πατέντα, που εισάγεται για να μειωθούν τα πρόστιμα διατήρησης αυθαιρέτου, καταστροφής δασικής βλάστησης και καταπάτησης κρατικής έκτασης, τα οποία είναι πολύ μεγάλα. Και μάλιστα προβλέπει να πληρωθούν σε 100 δόσεις. Κριτήριο όμως έχουν μόνο την επιφάνεια των κατασκευών και όχι ποιοτικά στοιχεία του δασικού οικοσυστήματος που μπορεί να καταστράφηκαν.

Να θυμίσουμε ότι οι δήμοι που πρωταγωνιστούν στους οικισμούς αυθαιρέτων - «οικιστικών πυκνώσεων» σε δάση, δασικές περιοχές - είναι της Αττικής με 115.873 στρέμματα, της Κορινθίας με 42.206 στρέμματα, του Λουτρακίου με 35.000 στρέμματα, της Χαλκιδικής με 19.464 στρέμματα, της Θεσσαλονίκης με 19.050 στρέμματα, της Βοιωτίας με 12.880 στρέμματα και της Αρτας με 12.233 στρέμματα. Μόνο στο δήμο Ραφήνας, με εγκεκριμένο σχέδιο πόλης 3.502 στρέμματα, έχει εκτός σχεδίου 2.762 στρέμματα, ενώ δάση και δασικές εκτάσεις που άλλαξαν χαρακτήρα σύμφωνα με τους δασικούς χάρτες είναι 1.504 στρέμματα και οι «οικιστικές πυκνώσεις» φτάνουν τα 3.631 στρέμματα. Αντίστοιχα, στο δήμο Νέας Μάκρης, με εγκεκριμένο σχέδιο 8.621 στρέμματα, έχει εκτός σχεδίου 8.294 στρέμματα. Αυτά είναι τα αποτελέσματα της εμπορευματοποίησης της χρήσης γης, των δασών, του αιγιαλού.

Ενώ δεν είναι γνωστό ακόμη και σήμερα αν έχουν καταθέσει στοιχεία «οικιστικών πυκνώσεων» π.χ. οι δήμοι Σητείας, Μυκόνου, Φολεγάνδρου, Σερίφου, Επιδαύρου, Ιεράπετρας, Παξών κ.ά.

H «ανάγκη» χωριστής αντιμετώπισης των «οικιστικών πυκνώσεων» από την κυβέρνηση αφορά και την προσπάθεια αντιμετώπισης των εκτός σχεδίου εκτάσεων, τις αυθαίρετες κατοικίες που εξελίχθηκαν σε οικισμούς ως αποτέλεσμα της κερδοφόρας επιχειρηματικής δράσης του κατασκευαστικού κεφαλαίου, εκμεταλλευόμενου την ανάγκη για λαϊκή - πρώτη και παραθεριστική κατοικία. Οι εκτάσεις αυτές, ανεξαρτήτως της ύπαρξης ή μη νόμιμων τίτλων κυριότητας αλλά και αδειών δόμησης, σε ποσοστό πάνω από 95% αποτελούν καταπατημένες δημόσιες δασικές εκτάσεις, δάση, αιγιαλό και με παράνομη αλλαγή της χρήσης γης.

Η αστική πολιτική κατηγορεί για την αυθαίρετη δόμηση τα λαϊκά στρώματα. Επιχειρεί να καταστήσει συνυπεύθυνους το θύμα και τους θύτες του, βάζοντας στο ίδιο καζάνι τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα που θέλησαν να βάλουν ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους, με το κατασκευαστικό κεφάλαιο, τις αστικές κυβερνήσεις, το κράτος - υπηρέτη των μονοπωλίων.

Η ευθύνη δεν βαραίνει κυρίως αυτόν που αγόρασε ή έχτισε παράνομα σε αυτές τις περιοχές, αλλά το αστικό κράτος και τις κυβερνήσεις του που προωθούσαν την εμπορευματοποίηση, τις αγοραπωλησίες, που εισέπρατταν φόρους μεταβίβασης, ηλεκτροδότηση, υδροδότηση, δημοτικά τέλη, ΤΑΠ, ΕΝΦΙΑ, διαδοχικές νομιμοποιήσεις (Τρίτσης, Ν. 4014, Ν. 4178, Ν. 4495).

Η αυθαίρετη δόμηση γιγαντώθηκε λόγω της στήριξης της κερδοφορίας του κατασκευαστικού κεφαλαίου και της πολιτικής συμμαχιών της άρχουσας τάξης.

Διαχρονικά στην Ελλάδα η αυθαίρετη δόμηση, με ή χωρίς άδεια, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κάλυψη στεγαστικών αναγκών των λαϊκών στρωμάτων με φθηνότερους όρους, για την προώθηση κοινωνικών συμμαχιών και βέβαια για την τόνωση της κατασκευαστικής βιομηχανίας. Οικοδομήθηκαν ολόκληροι αυθαίρετοι οικισμοί με ελάχιστες παροχές (ελλιπές δίκτυο μεταφορών, ανύπαρκτοι ελεύθεροι χώροι, ακατάλληλα δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτροδότησης κ.ά.).

Η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων δεν λύνει το πρόβλημα της λαϊκής στέγης, αφού τόσο τα επιμέρους σπίτια όσο και οι οικισμοί απέχουν από την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών για στέγαση. Δεν μπορεί όμως η αυθαίρετη δόμηση να αντιμετωπίζεται ενιαία. Δεν είναι το ίδιο η εργατική - λαϊκή οικογένεια, που αντιμετώπισε με αυτόν τον τρόπο το πιεστικό πρόβλημα της στέγασής της, και οι «βίλες πάνω στο κύμα» των αστών και των ανώτερων μικροαστικών στρωμάτων, που αργά ή γρήγορα «βρίσκουν» το δρόμο της νομιμοποίησης.

Το σχέδιο της κυβέρνησης για τις ιώδεις περιοχές διαιωνίζει την ομηρία των κατοίκων. Δεν αντιμετωπίζει προς όφελος των λαϊκών αναγκών το ζήτημα της λαϊκής κατοικίας, ούτε την εξασφάλιση των προϋποθέσεων φτηνής, σύγχρονης και ασφαλούς κατοικίας με τις αναγκαίες υποδομές.