INTIME NEWS

Από το «φόρουμ επιχειρήσεων» που έγινε στα Σκόπια

Το αφήγημα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, περί Ελλάδας «ηγέτιδας δύναμης», «βασικού πυλώνα ανάπτυξης των Βαλκανίων», εμπροσθοφυλακής της «βαλκανικής συνανάπτυξης», δείχνει την εντατική δουλειά που έχει αναλάβει για να κατοχυρώσει «ηγετικό» ρόλο για την ελληνική αστική τάξη στα Βαλκάνια, στον ανταγωνισμό για τα μερίδια από τις μπίζνες που ανοίγονται και φυσικά από τα κέρδη.

Στον πυρήνα όσων υπογράφτηκαν μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας, την Τρίτη, στα Σκόπια, στο πλαίσιο της υλοποίησης της συμφωνίας των Πρεσπών, βρίσκονται συμφωνίες και έργα που στοχεύουν από τη μία στην εξυπηρέτηση μακροπρόθεσμων σχεδιασμών που σχετίζονται με τη δημιουργία υποδομών Ενέργειας, Μεταφορών, και ταυτόχρονα διαμορφώνουν το αναγκαίο για το κεφάλαιο «φιλικό περιβάλλον» ώστε να προχωρήσει τις επενδύσεις του.

Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνήθηκαν έργα που εντάσσονται στους μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς του κεφαλαίου για την ευρύτερη περιοχή, όπως η διασύνδεση και αναβάθμιση οδικού σιδηροδρομικού δικτύου από τη Θεσσαλονίκη μέχρι το Βελιγράδι και η διασύνδεση των λιμανιών του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης με τις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης διαμέσου της Βόρειας Μακεδονίας. Επίσης, συμφωνήθηκαν κάθετοι αγωγοί φυσικού αερίου και πετρελαίου, διασύνδεση δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που υπηρετούν το σχέδιο αναβάθμισης της Ελλάδας σε διαμετακομιστικό και ενεργειακό κόμβο. Ειδικότερα στον ενεργειακό τομέα, συμφωνήθηκε να επιταχυνθούν η υλοποίηση του αγωγού φυσικού αερίου (Ελλάδα, Β. Μακεδονία, Σερβία) και η επαναλειτουργία του αγωγού πετρελαίου (Θεσσαλονίκης - Σκοπίων) των ΕΛΠΕ. Υπήρξαν προσθήκη στο Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ ΔΕΣΦΑ και MER καθώς και συνομιλίες ΑΔΜΗΕ - MEPSO για την ηλεκτρική διασύνδεση.

Τα Βαλκάνια ως οικονομική «ενδοχώρα» της Ελλάδας, δηλαδή ως πεδίο επιχειρηματικής δράσης, δεν είναι μια καινούργια επιλογή της ελληνικής αστικής τάξης. Από τις αρχές της δεκαετίας του '90, και ιδιαίτερα μετά την ενδιάμεση συμφωνία που υπογράφηκε τον Σεπτέμβρη του 1995 μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ, άνοιξε ο δρόμος για τις κερδοφόρες μπίζνες.

Λόγω των χαμηλών μισθών και του ευνοϊκού φορολογικού περιβάλλοντος στη γειτονική χώρα, το ελληνικό κεφάλαιο επέδραμε κυριολεκτικά. Από το 1997 μέχρι το 2016 οι ελληνικές επενδύσεις ανήλθαν σε πάνω από 1,5 δισ. και οι επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται ήδη στη Βόρεια Μακεδονία είναι περισσότερες από 400. Σύμφωνα με το ενημερωτικό δελτίο του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Σκοπίων, το Γενάρη του 2019, στις επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων ανήκει το 10,7% της συνολικής επιχειρηματικής κερδοφορίας στη Βόρεια Μακεδονία. Μάλιστα, έξι επιχειρήσεις ελληνικών ή μεικτών συμφερόντων περιλαμβάνονται μεταξύ των πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων. Στην υψηλότερη θέση μεταξύ των επιχειρήσεων ελληνικών και μεικτών συμφερόντων κατατάσσεται η τσιμεντοβιομηχανία USJE του ομίλου TITAN (9η θέση στη γενική κατάταξη με καθαρά κέρδη 17,8 εκατ. ευρώ), ενώ ακολουθούν οι εταιρείες «Pivara Skopje» (αναψυκτικά - ποτά), AKTOR (κατασκευαστική), «Mermeren Kombinat» (εξόρυξη μαρμάρου), «Veropoulos» (αλυσίδα υπεραγορών) και ΟΚΤΑ (πετρελαιοειδή).

Η Ελλάδα είναι ο 3ος μεγαλύτερος άμεσος επενδυτής, με κύρια πεδία δράσης τις τηλεπικοινωνίες, τις κατασκευές, την κλωστοϋφαντουργία, την Ενέργεια κ.ά. Ο πρωθυπουργός της Β. Μακεδονίας προσκάλεσε σε ακόμη περισσότερες και μεγαλύτερες επενδύσεις, με μοχλό την αξιοποίηση των κρατικών ενισχύσεων που δίνονται για επενδύσεις σε υποδομές, Ενέργεια κ.ά., αλλά και συμπράξεις επιχειρήσεων των δύο χωρών με στόχο την κοινή εμφάνισή τους στη διεθνή αγορά.

Αυτόν το σκοπό εξυπηρετεί και η ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης για σύσταση Εθνικού Οργανισμού Βαλκανικής Ανάπτυξης, με προίκα περίπου 200 εκατομμυρίων ευρώ, που θα στηρίζει επιχειρηματικές πρωτοβουλίες στη γειτονική χώρα και στα Δυτικά Βαλκάνια.

Αλλά και η «Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας» (ΣΑΔΦ), που συμφωνήθηκε και εξασφαλίζει ακόμη ελκυστικότερη διείσδυση του ελληνικού κεφαλαίου. Αλλωστε, λίγες μέρες πριν την επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδας (ΣΒΕ) με επιστολή προς το υπουργείο Οικονομικών ζητούσε την υπογραφή της (ΣΑΔΦ), σημειώνοντας ότι «θα υποβοηθήσει στην αύξηση της ελληνικής παρουσίας στην ευρύτερη περιοχή», καθώς «εξασφαλίζει την αποφυγή διπλής φορολογίας συμβάλλοντας σημαντικά στη διακίνηση προϊόντων, υπηρεσιών και επενδυτικών κεφαλαίων».

Οι μεγάλες επιχειρήσεις σε Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία πανηγυρίζουν και καταστρώνουν σχέδια. Επιβεβαιώνεται από την πολυπληθή παρουσία στην ελληνική επιχειρηματική αποστολή, όπου μεταξύ άλλων εκπροσωπήθηκαν μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι (Μυτιληναίου, Βαρδινογιάννη, Κόκκαλη, Σαββίδη κ.λπ.), από μια σειρά κλάδους (Ενέργεια, Κατασκευές, Μεταφορές, Αγροδιατροφή κ.λπ.), επιβεβαιώνοντας το πραγματικό περιεχόμενο των συμφωνιών και ποιους εξυπηρετούν.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όσο προχωρούσε η δραστηριότητα του ελληνικού κεφαλαίου στην περιοχή των Βαλκανίων, τόσο βάθαινε η εμπλοκή της χώρας στα ιμπεριαλιστικά σχέδια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ στην περιοχή, από τη συνυπογραφή της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας μέχρι σήμερα.

Γι' αυτό οι μεγάλες επιχειρήσεις δίνουν «ψήφο εμπιστοσύνης» στη ΝΑΤΟική συμφωνία των Πρεσπών. Το στίγμα δίνουν οι δηλώσεις του Ευ. Μυτιληναίου, που εμφανίστηκε αισιόδοξος για την αξιοποίηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων στα διάφορα εγχειρήματα και δήλωσε την επιθυμία του ομίλου του να επανέλθει επενδυτικά στην περιοχή με μεγάλα projects.

Αλλά και του προέδρου του ΕΒΕΑ και της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων, Κ. Μίχαλου, που προσβλέπει σε μεγάλες ευκαιρίες για την επιρροή του ελληνικού κεφαλαίου στην ευρύτερη περιοχή, των Δυτικών Βαλκανίων.

Αντίστοιχα οφέλη προσδοκούν και οι επιχειρηματικοί όμιλοι της Β. Μακεδονίας. Γι' αυτό και ο αντιπρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου της χώρας, Μ. Γιορντάνοφ, προτρέπει «να μη μείνουμε στα λόγια, αλλά να περάσουμε άμεσα σε πράξεις και συνεργασίες», προσδιορίζοντας τον αγροτικό τομέα, την Ενέργεια, τις Κατασκευές κ.ά. ως τους τομείς όπου μπορούν να «τρέξουν» συνεργασίες και επενδυτικές ευκαιρίες.

Οι κυβερνήσεις και των δύο χωρών επιδιώκουν να εξασφαλίσουν τη συναίνεση των λαών στους σχεδιασμούς του κεφαλαίου, διαφημίζοντας ότι με τη συμφωνία των Πρεσπών, που θα απελευθερώσει τις επενδύσεις, θα προκύψουν σημαντικά οφέλη.

Ομως ο ελληνικός λαός έχει αποκτήσει πλούσια πείρα τα τελευταία 25 - 30 χρόνια, από τα «οφέλη» που έφερε η διείσδυση των επιχειρηματικών ομίλων τόσο στη Β. Μακεδονία όσο και ευρύτερα στις βαλκανικές χώρες (Βουλγαρία, Αλβανία, Ρουμανία κ.α.). Είδε μια σειρά επιχειρήσεις να επιδοτούνται με «ζεστό» τσάμπα χρήμα από το υστέρημά του, αλλά και από διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα, για να μετακομίσουν στις γειτονικές χώρες, και στη συνέχεια να κλείνουν τις παραγωγικές τους δραστηριότητες στην Ελλάδα. Ειδικά η Βόρεια Ελλάδα πλήρωσε βαρύ τίμημα, μετρώντας χιλιάδες ανέργους. Οι χαμηλότεροι μισθοί στις βαλκανικές χώρες αξιοποιήθηκαν παράλληλα για τη συμπίεση των μισθών στη χώρα μας, στο όνομα της στήριξης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Αξιοποιήθηκαν για το τσάκισμα εργασιακών δικαιωμάτων, την επέκταση των ελαστικών σχέσεων εργασίας. Η οικονομική διείσδυση του κεφαλαίου έφερε συνολική επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων, που τα τελευταία χρόνια σφραγίστηκε και με τα θανατηφόρα μνημόνια.

Τα μεγάλα ενεργειακά έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως ο αγωγός ΤΑΠ, που προβλέπεται να επεκταθεί προς Βόρεια Μακεδονία και Σερβία, έδωσαν προσωρινές θέσεις εργασίας, μέσα σε άσχημες συνθήκες δουλειάς, κακοπληρωμένες, ενώ δεν δίνουν καμία ανακούφιση στα λαϊκά νοικοκυριά από την ενεργειακή φτώχεια που αντιμετωπίζουν.

Οπως όλα τα προηγούμενα χρόνια, έτσι και τώρα, το όραμα της κυβέρνησης για μετατροπή της Ελλάδας σε πύλη διέλευσης ενεργειακών, μεταφορικών και άλλων δρόμων προς την καρδιά της Κεντρικής Ευρώπης, καμία σχέση δεν έχει με τα συμφέροντα του λαού.