Σάββατο 5 Γενάρη 2019 - Κυριακή 6 Γενάρη 2019
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 20
ΙΣΤΟΡΙΑ
Προσφορές νέων υλικών στο Αρχείο του ΚΚΕ

Φωτογραφία από τις φυλακές Κάστορος
Φωτογραφία από τις φυλακές Κάστορος
Σπάνιο αρχειακό υλικό από διάφορες πηγές συνεχίζει να καταφτάνει στο Αρχείο του ΚΚΕ μέσα από τις προσφορές που κάνουν σύντροφοι και φίλοι του Κόμματος. Μέρος από αυτό το υλικό δημοσιοποιείται μέσα από την ειδική ιστοσελίδα του Αρχείου (http://arxeio.kke.gr), στην οποία υπάρχει και η έκκληση της ΚΕ του ΚΚΕ προς όποιον διαθέτει ντοκουμέντα για τον εμπλουτισμό του Αρχείου να προχωρήσει στην προσφορά τους στο ΚΚΕ για την καλύτερη αξιοποίηση, προστασία από τη φθορά του χρόνου και την ανάδειξή τους.

Ανάμεσα στα υλικά της πιο πρόσφατης «σοδειάς» ξεχωρίσαμε:

-- Υλικά από το ιδρυτικό Συνέδριο της Πανελλαδικής Οργάνωσης Γυναικών (ΠΟΓ), που συνήλθε στις 26-29 Μάη του 1946 στην Αθήνα. Στο Συνέδριο, σύμφωνα με στοιχεία της Ρόζας Ιμβριώτη, «πήραν μέρος 213 σωματεία, επαγγελματικά, επιστημονικά, φιλανθρωπικά, επιστημονικά, καλλιτεχνικά, με 120.000 μέλη. Το Συνέδριο έκλεισε τις εργασίες του με μεγάλη συγκέντρωση στο θέατρο "Κεντρικόν" στις 31 του ίδιου μήνα, όπου μαζεύτηκαν πάνω από 3.000 γυναίκες. Οι 631 αντιπρόσωποι που πήραν μέρος ήρθαν απ' όλες τις γωνιές της Ελλάδας».

Η Πανελλαδική Ομοσπονδία Γυναικών συγκροτήθηκε από 35 Γυναικείους Συλλόγους και Οργανώσεις. Σκοπός της, όπως διακηρύσσεται στο ιδρυτικό πρακτικό, είναι: «α) Η προστασία της μητέρας και του παιδιού, β) η πολιτική, κοινωνική και οικονομική ισοτιμία των γυναικών και γ) η άμυνα κατά του φασισμού και εμπέδωση της ειρήνης. Εκλέχτηκε προσωρινή Επιτροπή αποτελούμενη από τις: Αύρα Θεοδωροπούλου, Μαρία Πολυμενάκου, Μαρία Αναγνωστοπούλου - Βρανίκα, Αγνή Ρουσοπούλου, Ρόζα Ιμβριώτη, Αγγελική Σκανδάλη, Αικατερίνη Ναυπλιώτου, Δήμητρα Αλεξανδρίδου και Ρεγγίνα Καββαδία».

-- Στα υλικά που προέρχονται από το αρχείο της Ρόζας Ιμβριώτη διαβάζουμε: Ψήφισμα με το οποίο «πάνω από 1.000 γυναίκες της Βέροιας χαιρετίζουν το συνέδριο μετά από συγκέντρωση στην αίθουσα του 6ου Δημοτικού Σχολείου στις 18 Μάη του 1946». Μήνυμα από σπουδάστριες του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, από τον Σύλλογο Γυναικών Υμηττού, «μιας από τις ηρωικές ανατολικές συνοικίες», τηλεγράφημα από «δύο χιλιάδες κλωστοϋφαντουργίνες και καλτσεργάτριες» από την Πάτρα, μήνυμα της διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Αθήνας, αλλά και μήνυμα του Συνεδρίου προς τις φυλακισμένες. Βρίσκουμε, επίσης, το βιβλίο πρακτικών της ΠΟΓ για το διάστημα από 18/2/1946 έως 15/1/1947 καθώς επίσης και το πρακτικό «ιδρύσεως», όπου αναφέρεται: «Εν Αθήναις σήμερα 8 Φεβρουαρίου 1946 και εις την επί της οδού Νοταρά 11 οικία συνήλθαμε και αποφασίσαμε την ίδρυσιν ομοσπονδίας των σωματείων υπό την επωνυμίαν Πανελλαδική Ομοσπονδία Γυναικών».

Φωτογραφία από τη Μακρόνησο
Φωτογραφία από τη Μακρόνησο
-- Από το αρχείο της Ρόζας Ιμβριώτη βρίσκουμε επίσης υλικά σχετικά με την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού, όπως και ένα σύντομο βιογραφικό: Η κομμουνίστρια παιδαγωγός Ρόζα Ιμβριώτη γεννήθηκε το 1898 και έζησε μέχρι το 1977. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και συμπλήρωσε τις σπουδές της στη Γαλλία και τη Γερμανία. Το 1924, καθηγήτρια στη Μαράσλειο, κατηγορήθηκε ότι διδάσκει «υλιστικά την Ιστορία» και απομακρύνεται. Η Ρόζα Ιμβριώτη υπήρξε η πρώτη γυναίκα γυμνασιάρχης (1934) στο Γυμνάσιο Κιλκίς. Το 1936 μπαίνει ξανά σε διαθεσιμότητα από τη δικτατορία του Μεταξά. Το 1937 ίδρυσε το Πρότυπο Ειδικό Σχολείο Αθηνών. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, συμμετείχε ενεργά στην ομάδα που συνέταξε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), ανέλαβε τη διεύθυνση του Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου της Τύρνας (1944) και συνέβαλε στη συγγραφή του αναγνωστικού της Γ' και της Δ' τάξης του Δημοτικού, «Τα Αετόπουλα». Για τη δράση της εκτοπίστηκε από το 1948 μέχρι το 1951, σε Χίο, Τρίκερι, Μακρόνησο. Το 1968 τάσσεται με τις Αποφάσεις της 12ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Μαρξιστικών Ερευνών (ΚΜΕ). Εκτός από το παιδαγωγικό της έργο, άφησε και σημαντικό συγγραφικό, σχετιζόμενο με εκπαιδευτικά ζητήματα και με ζητήματα που αφορούν τα παιδιά και τη νεολαία. Ηταν παντρεμένη με τον κομμουνιστή μαρξιστή φιλόσοφο Γιάννη Ιμβριώτη.

Μαχητές του ΔΣΕ με κατοίκους στο Καρπενήσι
Μαχητές του ΔΣΕ με κατοίκους στο Καρπενήσι
-- Μια ενότητα νέων υλικών που έφτασαν στο Αρχείο αφορά στο Κάιρο και στο κίνημα της ΑΣΟ το 1944 στη Μέση Ανατολή. Περιλαμβάνει σελίδες από τα πρακτικά του έκτακτου στρατοδικείου Καΐρου, όπου δικάστηκαν 24 (12 αξιωματικοί, 12 οπλίτες) με σημειώσεις για τη σύνθεση του Στρατοδικείου και της Φρουράς και για την έκβαση της δίκης. Οπως και εφημερίδες των πολιτικών κρατουμένων στο στρατόπεδο Κεμπέιτ της Μέσης Ανατολής, με συνεισφέρουσα τα υλικά την οικογένεια Αργύρη Ζερβούδη.

-- Εξαιρετικά είναι και τα υλικά που περιλαμβάνονται στο «Λεύκωμα του αγώνα», έκδοση με σχέδια, ξυλογραφίες και λιθογραφίες του ζωγράφου - χαράκτη Δημήτρη Μεγαλίδη, 1946. Ο Δημήτρης Μεγαλίδης, ζωγράφος - χαράκτης της Σχολής Καλών Τεχνών, ήταν μέλος του κινηματογραφικού συνεργείου του ΕΛΑΣ. Δημιούργησε μια σπουδαία σειρά πορτρέτων και σκίτσων με μαχητές του ΕΛΑΣ, αλλά και στιγμές της καθημερινής ζωής. Η συγκεκριμένη συλλογή τυπώθηκε από τον ίδιο για πρώτη φορά το 1946 στην Αθήνα.

-- Μια ακόμα συνεισφορά από τον Νίκο Χρυσάφη είναι το «Τετράδιο Κομμουνιστών», του σταθμού χωροφυλακής Λιμεναρίων Θάσου.

-- Από την Κομματική Οργάνωση Θεσσαλονίκης έφτασαν στο Αρχείο σελίδες από «Το Ημερολόγιο του Λαού», έκδοση του «Ριζοσπάστη» το 1936.

-- Στο Αρχείο έφτασε επίσης μέρος από φωτογραφικό αρχείο, από τις φυλακές Ιτζεδίν στην Κρήτη, του Ανδρέα Τερλιμπάκου και καταδικαστική απόφαση για τον Ανδρέα Τερλιμπάκο και την Μαρία Νασίκα. Οι φυλακές του Ιτζεδίν βρίσκονται στο νομό Χανίων, χτίστηκαν από τους Τούρκους στις αρχές του 18ου αιώνα και χρησιμοποιήθηκαν ως μπουντρούμια για βαρυποινίτες ποινικούς κρατούμενους, χωρίς να λείπουν και οι πολιτικοί, ιδιαίτερα στις δυο τελευταίες δεκαετίες της πρώτης αυτής περιόδου λειτουργίας τους. Κατά τη γερμανική κατοχή εγκαταλείφθηκαν και ξανάνοιξαν με την Απελευθέρωση, για να δεχτούν πολιτικούς κρατούμενους, στην πλειοψηφία τους κομμουνιστές.

Υλικά από το Γραφείο Διαφώτισης στην Ικαρία
Υλικά από το Γραφείο Διαφώτισης στην Ικαρία
-- Από την Ικαρία στάλθηκαν σελίδες από ιδεολογικά μαθήματα του Γραφείου Διαφώτισης, της Κομματικής Οργάνωσης Ικαρίας του ΚΚΕ, 1951. Τα συγκεκριμένα ντοκουμέντα βρέθηκαν σε «πεζούλα» χωραφιού στην Ικαρία, όπου και είχαν κρυφτεί. Συντηρήθηκαν και αποκαταστάθηκαν από το εργαστήριο Συντήρησης του Ιστορικού Αρχείου του Κόμματος. Συνεισφέρων ο Σταμάτης Μαυρονικόλας.

-- Από το αρχείο του Αρη Καρέρ, ο Αλέξης Καρέρ έστειλε στο Αρχείο του ΚΚΕ φωτογραφίες μαχητών του ΔΣΕ με κατοίκους χωριών στο Καρπενήσι.

-- Σπάνιο, επίσης, υλικό έφτασε στο Αρχείο του ΚΚΕ από το φωτογραφικό αρχείο του Χαρουτιούν Εμπεγιάν από τις φυλακές Κάστορος στον Πειραιά και τη Μακρόνησο. Πρόκειται για φωτογραφίες από τις Φυλακές Κάστορος και τη Μακρόνησο. Συνεισφέρων ο Ασαντούρ Εμπεγιάν.


Φωτογραφία από το Ιτζεδίν
Φωτογραφία από το Ιτζεδίν

Σελίδα από «Το Ημερολόγιο του Λαού», έκδοση του «Ριζοσπάστη» 1936
Σελίδα από «Το Ημερολόγιο του Λαού», έκδοση του «Ριζοσπάστη» 1936

«Το Ημερολόγιο του Λαού», έκδοση του «Ριζοσπάστη» 1936
«Το Ημερολόγιο του Λαού», έκδοση του «Ριζοσπάστη» 1936

Σελίδα από το Βιβλίο Κομμουνιστών που κρατούσε η Χωροφυλακή στα Λιμενάρια Θάσου
Σελίδα από το Βιβλίο Κομμουνιστών που κρατούσε η Χωροφυλακή στα Λιμενάρια Θάσου

Από το λεύκωμα του Μεγαλίδη, ασυρματιστές του ΕΛΑΣ
Από το λεύκωμα του Μεγαλίδη, ασυρματιστές του ΕΛΑΣ

Από το λεύκωμα Μεγαλίδη, σκίτσο για το χωριό Βλάσι στα Αγραφα
Από το λεύκωμα Μεγαλίδη, σκίτσο για το χωριό Βλάσι στα Αγραφα

Το Βελούχι, σκίτσο Μεγαλίδη
Το Βελούχι, σκίτσο Μεγαλίδη

Η εφημερίδα «Κύμα», των πολιτικών καταδίκων στο στρατόπεδο Κεμπέιτ του Καΐρου
Η εφημερίδα «Κύμα», των πολιτικών καταδίκων στο στρατόπεδο Κεμπέιτ του Καΐρου

Η εφημερίδα «Σφυριές» των καταδίκων ναυτών στρατιωτών και αεροπόρων
Η εφημερίδα «Σφυριές» των καταδίκων ναυτών στρατιωτών και αεροπόρων

Η «Πυξίδα», βδομαδιάτικη πολιτική έκδοση του μεικτού συγκροτήματος του Κεμπέιτ στο Κάιρο
Η «Πυξίδα», βδομαδιάτικη πολιτική έκδοση του μεικτού συγκροτήματος του Κεμπέιτ στο Κάιρο

Η εφημερίδα «Εξόρμηση» από το στρατόπεδο Κεμπέιτ
Η εφημερίδα «Εξόρμηση» από το στρατόπεδο Κεμπέιτ

Μήνυμα του πρώτου Συνεδρίου της ΠΟΓ προς τις φυλακισμένες
Μήνυμα του πρώτου Συνεδρίου της ΠΟΓ προς τις φυλακισμένες

Ανακοίνωση για την ίδρυση της Εταιρείας για την Καταπολέμηση του Αναλφαβητισμού και της Αγραμματοσύνης
Ανακοίνωση για την ίδρυση της Εταιρείας για την Καταπολέμηση του Αναλφαβητισμού και της Αγραμματοσύνης

Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ