Παρασκευή 16 Νοέμβρη 2018
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 15
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
ΒΑΛΚΑΝΙΑ
Η Τουρκία συνεχίζει την πολιτικοοικονομική διείσδυσή της

Από την τελευταία επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Πρίστινα και τη συνάντηση με τον Κοσσοβάρο ΥΠΕΞ

Copyright 2018 The Associated

Από την τελευταία επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Πρίστινα και τη συνάντηση με τον Κοσσοβάρο ΥΠΕΞ
Οι γοργές εξελίξεις στα Βαλκάνια (βλ. πορεία ένταξης της ΠΓΔΜ σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, παζάρια μεταξύ Σερβίας - Κοσσόβου, όλα με φόντο τη σκληρή κόντρα Ρωσίας - Δύσης για την αύξηση της γεωπολιτικής τους επιρροής στην περιοχή) επιβεβαιώνουν ότι όλη η βόρεια πλευρά της «γειτονιάς» μας βουλιάζει όλο και περισσότερο στους αντιλαϊκούς σχεδιασμούς ισχυρών ιμπεριαλιστικών συμφερόντων.

Στην πορεία αυτών των ανταγωνισμών επιδρούν σημαντικά οι επιλογές και τα συμφέροντα της τουρκικής αστικής τάξης, αφού ο συσχετισμός δυνάμεων στα Βαλκάνια επηρεάζει τη γεωπολιτική της θέση και επιρροή συνολικότερα. Ετσι, την ώρα που κλιμακώνει την επιθετικότητά της στα νότια της περιφέρειας (Νοτιοανατολική Μεσόγειος, Αιγαίο, «κάθοδος» των «Μπαρμπαρός» και «Πορθητή» στα ανοιχτά της Κύπρου κ.ο.κ.), αντίστοιχα κλιμακώνει την παρέμβασή της και στα βόρεια. Πρόκειται άλλωστε για περιοχές στις οποίες η Αγκυρα αξιοποιεί και το έντονο μουσουλμανικό στοιχείο, καλλιεργώντας και αξιοποιώντας αλυτρωτισμούς και εθνικισμούς. Εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την περιοχή λίγο - πολύ ως πρώην αποικία της από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και διερευνά συμμαχίες που θα τη βοηθήσουν να αντιμετωπίσει ανακατατάξεις - επιχειρηματικές, εδαφικές, ευρύτερα γεωπολιτικές - που προχωρούν σε Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική και απειλούν τις δικές της προτεραιότητες.

Πριν από μερικούς μήνες, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν είχε δηλώσει ότι «κάποιοι ενοχλούνται από τη δράση μας στα Βαλκάνια», αναφερόμενος τότε στην ενίσχυση της συνεργασίας με Σερβία και Βοσνία, που προκαλεί ανησυχία ειδικά σε δυνάμεις της Δύσης (αντίπαλες αλλά και σύμμαχες της Αγκυρας), με δεδομένο ότι διευρύνονται αντιθέσεις με την Τουρκία και εκείνη προτάσσει και «δική της ατζέντα», ενώ δυναμώνει και το συντονισμό της με κέντρα όπως η Ρωσία.

Στις 24 Οκτώβρη, η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Σαμπάχ», εξέφραζε έντονη δυσαρέσκεια για αναλύσεις ευρωπαϊκών κέντρων που χαρακτηρίζουν την Τουρκία «εξωτερικό παράγοντα που "διαταράσσει" τα Δυτικά Βαλκάνια», συμπεριλαμβάνοντας σε κοινή «λίστα» με Ρωσία, Κίνα, χώρες του Αραβικού Κόλπου κ.λπ., και σημείωνε: «Η Τουρκία δεν είναι μια χώρα από άλλη περιοχή που συναγωνίζεται για κυριαρχία σε αυτήν, είναι μια χώρα των Βαλκανίων που εστιάζει στην καλλιέργεια δεσμών με τις φίλες βαλκανικές χώρες και στην περαιτέρω ανάπτυξη της περιοχής, τη διατήρηση της ακεραιότητάς της... Η επιμονή να θεωρεί κανείς την Τουρκία χώρα που δεν ανήκει εδώ και έχει αρνητική επιρροή στα Βαλκάνια δείχνει αδύναμη κατανόηση όχι μόνο του ρόλου της Τουρκίας αλλά και της κατάστασης στα Βαλκάνια συνολικά...».

Το νεοσύστατο «Ιδρυμα Μααρίφ»

Τον περασμένο Οκτώβρη, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου πραγματοποίησε δύο επίσημες επισκέψεις στα Βαλκάνια, τις ίδιες μέρες που το ενδιαφέρον των περισσότερων μονοπωλούσαν οι εξελίξεις στα Σκόπια, με την έγκριση των συνταγματικών αλλαγών που θα άνοιγαν το δρόμο για την ένταξη σε ΝΑΤΟ και ΕΕ. Στις 18 και 19 του μήνα ο Τσαβούσογλου βρέθηκε στην Αλβανία, ενώ στις 19 και 20 συνέχισε τις επαφές στο Κόσσοβο. Εκεί συναντήθηκε με τους ομολόγους του, αλλά και άλλους ανώτατους αξιωματούχους, ενώ παρευρέθηκε σε πολιτιστικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις, από αυτές που συχνά χρησιμοποιεί η Τουρκία για να πει ότι «αφουγκράζεται» τις ανησυχίες των «απανταχού μουσουλμάνων».

Στην αλβανική πρωτεύουσα, ο Τσαβούσογλου ήταν επίσημος ομιλητής στην εκδήλωση που έγινε για την έναρξη της ακαδημαϊκής χρονιάς στο «Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης των Τιράνων», ένα ιδιωτικό ίδρυμα που την άνοιξη αγόρασε το «Ιδρυμα Μααρίφ» (Maarif Foundation - TMV). Για την παρέμβαση του Τούρκου ΥΠΕΞ εκεί, υπάρχουν γενικόλογα δημοσιεύματα ότι αυτή εστίασε στην «προτεραιότητα που δίνει η τουρκική εξωτερική πολιτική» στα Βαλκάνια, «για τη σταθερότητα και την ευημερία τους».

Περισσότερα είναι όμως τα συμπεράσματα από την καταγραφή της δράσης του ίδιου του TMV, που απλώνεται ορμητικά και σχεδιασμένα τα τελευταία χρόνια, ως αντιστάθμισμα στο «Χιζμέτ», το δίκτυο που δημιούργησε ο ισλαμιστής επιχειρηματίας ιμάμης Φετουλάχ Γκιουλέν, πρώην στενός συνεργάτης του Ερντογάν και του ΑΚΡ, ο οποίος πλέον θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους αντιπάλους τους και μάλιστα πρωταγωνιστής στην απόπειρα ανατροπής της τουρκικής κυβέρνησης τον Ιούλη του 2016.

Το TMV ιδρύθηκε τον Ιούνη του 2016. Ο όρος Maarif, με τουρκο-αραβικές ρίζες, χρησιμοποιείται για να αποδώσει την έννοια «διαφωτισμός». Χαρακτηρίζεται «ημι-δημόσιο» ίδρυμα (δηλαδή στη λειτουργία του παίζουν καθοριστικό ρόλο τα κονδύλια του τουρκικού Δημοσίου) με αντικείμενο «τη δημιουργία και διαχείριση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων που αναδεικνύουν τον πολιτισμό και την παράδοση της Τουρκίας».

Στην ιστοσελίδα του περιγράφει ως βασικό του στόχο την «αντανάκλαση των μεγάλων στόχων της μεγάλης Τουρκίας», ενώ ο επικεφαλής του, καθηγητής Μπιρόλ Ακγκιούν, σε παλιότερη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Σαμπάχ» εξηγούσε ότι η δημιουργία του TMV συμβάλλει στη ζύμωση και προώθηση βασικών προτεραιοτήτων της σύγχρονης Τουρκίας, στην εξωτερική πολιτική και συνολικότερα: «Η Τουρκία αποτελεί τώρα έναν αναδυόμενο παίκτη και ένα ανερχόμενο αστέρι στη διεθνή αρένα. Δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στη βελτίωση των οικονομικών της σχέσεων με άλλες χώρες (...) Οι σχέσεις μεταξύ των λαών είναι σημαντικές για τις σχέσεις που δημιουργούνται μεταξύ των αντίστοιχων κυβερνήσεων για να καταστούν βιώσιμες οι αλληλεπιδράσεις των διαφόρων χωρών». Ο Ακγκιούν χαρακτήριζε «κοντόφθαλμο στόχο» τη σύνδεση του TMV μόνο με την «αντιμετώπιση» του δικτύου του Γκιουλέν, το οποίο βέβαια περιέγραψε βέβαια ως «αντίπαλο της χώρας», και τόνιζε: «Υπάρχουν αυξανόμενες εντάσεις στον ισλαμικό κόσμο, εξαιτίας του σεχταρισμού, αλλά και ανάμεσα στη Δύση και τον ισλαμικό κόσμο. Ως χώρα που έχει μια ενωμένη μεσαία τάξη και γνωρίζει τη Δύση αλλά και την Ανατολή, η Τουρκία χρειάζεται να δημιουργήσει μια στρατηγική εξόδου από τις εντάσεις μεταξύ του ισλαμικού κόσμου και της Δύσης. Χρειαζόμαστε μια νέα προοπτική». Πρόσθεσε μεταξύ άλλων ότι το TMV «θα συνεισφέρει δεόντως στη διεθνή ειρήνη. Πιστεύουμε ότι είμαστε οι διάδοχοι της παράδοσης της ειρηνικής συνύπαρξης που υπήρξε από την εποχή των Οθωμανών και θέλουμε να το ενσταλάξουμε αυτό στις εκπαιδευτικές μας προσπάθειες». Για την επέκταση των σχολείων του TMV είπε ότι «υπάρχουν αιτήσεις από όλο τον κόσμο, από τη Μέση Ανατολή έως τα Βαλκάνια και από την Αφρική έως την Αυστραλία, για το άνοιγμα επίσημων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ως τουρκικών σχολείων ή ακόμα και τουρκικών πανεπιστημίων. Υπάρχει αναντίρρητα ενδιαφέρον για την Τουρκία». Και σχολιάζοντας συνολικότερα τη σημασία επέκτασης του TMV, υπογράμμισε: «Επιπλέον, η Τουρκία δεν είναι η χώρα που ήταν πριν από δέκα χρόνια. Η Τουρκία έχει γίνει πιο ισχυρή και έχει μεγαλύτερη επιρροή στη διεθνή κοινότητα».

Νέοι δρόμοι για τη δράση του κεφαλαίου

Είναι κατανοητό ότι η «πολιτιστική - μορφωτική δραστηριότητα» τέτοιων ιδρυμάτων χρησιμοποιείται και για τη διάνοιξη νέων καπιταλιστικών επενδύσεων του κεφαλαίου. Στην εκδήλωση που έγινε στο «Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης των Τιράνων», εκ μέρους του ΤΜV μίλησε ο αντιπρόεδρος του ιδρύματος, Οσμάν Νούρι Καμπακτεπέ, ο οποίος είναι μέτοχος σε μια σειρά εταιρείες: Από τη μεταλλευτική «Jist Madencilik A.S.» μέχρι τη στρατιωτική «Exposure Factor Siber Savunma Sanayi A.S.» και από την κατασκευαστική «Ahsen Gayrimenkal Isaat Ic Ve Dis Ticaret Ltd» μέχρι την τηλεπικοινωνιακή «Bilge Iletisim Organizasyon Rehberlik».

Αλλωστε, κατά την επίσκεψή του στην Αλβανία, ο Τσαβούσογλου μίλησε και σε εκδήλωση που οργάνωσε το αλβανο-τουρκικό Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο (ATCC), τονίζοντας ότι «η Αλβανία δεν είναι απλά μια χώρα με την οποία θα συνεργαστούμε στην περιοχή - αποτελεί μια αληθινά φιλική χώρα, με την οποία έχουμε ιστορικούς δεσμούς, με βαθιές ρίζες». Είπε ακόμα ότι η διμερής Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου που υπογράφτηκε το 2008 χρειάζεται αναθεώρηση και ότι άμεσα θα ξεκινήσουν επαφές σε αυτήν την κατεύθυνση, «με μια αντίληψη αμοιβαίου οφέλους». Αναφέρθηκε ακόμα στις τουρκικές επενδύσεις στην Αλβανία, οι οποίες φτάνουν τα 2,5 εκατομμύρια δολάρια, και κάλεσε σε αύξηση του όγκου των διμερών εμπορικών συναλλαγών, από τα 411 εκατ. δολάρια που είναι σήμερα, στο 1 δισ.

Αλλά και στην Πρίστινα, στη συνάντηση που είχε με τον ΥΠΕΞ Μπεντζέτ Πατσόλι, ο Τσαβούσογλου εστίασε στην αύξηση των τουρκικών επενδύσεων στο Κοσσυφοπέδιο (την οποία πολλές εταιρείες αντιμετωπίζουν ως βάση για ευρύτερο «μπάσιμο» στα Βαλκάνια και προς την Ευρώπη) και δήλωσε ότι το συντομότερο θα γίνουν νέες συναντήσεις για την ενίσχυση της διμερούς οικονομικής συνεργασίας. Πρόσθεσε δε ότι η Αγκυρα στηρίζει τον διάλογο Κοσσόβου - Σερβίας με τρόπο που να στηρίζει «τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή»...


Α. Μ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ