Παρασκευή 9 Νοέμβρη 2018
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 14
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Δάνεια για το κεφάλαιο, οδυνηρές θυσίες για το λαό

Θέση περιφερειακού ενεργειακού κόμβου στην Ανατολική Μεσόγειο επιδιώκει να εξασφαλίσει για την αστική τάξη της Αιγύπτου ο Πρόεδρος Σίσι, μεταξύ άλλων και με σχήματα συνεργασίας όπως η τριμερής με τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου

INTIME NEWS

Θέση περιφερειακού ενεργειακού κόμβου στην Ανατολική Μεσόγειο επιδιώκει να εξασφαλίσει για την αστική τάξη της Αιγύπτου ο Πρόεδρος Σίσι, μεταξύ άλλων και με σχήματα συνεργασίας όπως η τριμερής με τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου
Σημαντικές εξελίξεις στο φόντο του αυξημένου ανταγωνισμού των μονοπωλίων Ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο διαδραματίζονται το τελευταίο διάστημα στην Αίγυπτο. Η αστική τάξη της χώρας και τα ντόπια και ξένα μονοπώλια οραματίζονται την Αίγυπτο ως περιφερειακό κόμβο παραγωγής και μεταφοράς Ενέργειας προς τις αγορές της Ευρώπης, της Ανατολικής Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτούν στο έπακρο τη νευραλγική γεωπολιτική θέση της χώρας, τον μεγάλο ορυκτό της πλούτο και το τεράστιο και νεανικό εργατικό δυναμικό, που αποτελεί την πλειοψηφία στον πληθυσμό της Αιγύπτου των 96 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Για να υλοποιηθούν οι μεσοπρόθεσμοι σχεδιασμοί του μεγάλου κεφαλαίου, απαιτούνται σειρά διαρθρωτικών «μεταρρυθμίσεων» σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας και τεράστια έργα υποδομών, ιδιαίτερα στον τομέα της παραγωγής Ενέργειας, καθώς η χώρα εμπλέκεται στα δαιδαλώδη μονοπάτια αγωγών μεταφοράς και διανομής Ενέργειας από τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου. Απαιτείται παράλληλα ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, που ματώνει καθημερινά προκειμένου να αποδώσουν καρπούς τα «χρυσοφόρα» συμβόλαια της αστικής τάξης και τα μεγαλεπήβολα σχέδια του Αιγύπτιου Προέδρου, Αμπντέλ Φατάχ Σίσι.

Περιφερειακοί στρατηγικοί ενεργειακοί σχεδιασμοί

Μέσα στα σχεδόν πέντε χρόνια από την άνοδο του στρατάρχη Σίσι στην κυβερνητική εξουσία, η αστική τάξη της Αιγύπτου διαβλέπει πιο καθαρά - για πρώτη φορά μετά την καταρράκωση της παραγωγής Ενέργειας και της τουριστικής βιομηχανίας εξαιτίας των ενδοαστικών συγκρούσεων του 2011 (της λεγόμενης «Αραβικής Ανοιξης») - νέες δυνατότητες για αύξηση της κερδοφορίας και τις επόμενες δεκαετίες. Ο Σίσι εντείνει στρατηγικές συμμαχίες στην Ανατολική Μεσόγειο, συσφίγγοντας τις σχέσεις με Ισραήλ, Ελλάδα και Κύπρο αλλά και πλούσιες μοναρχίες του Κόλπου, με πρώτη τη Σαουδική Αραβία, και με τη στήριξη των Αμερικανών ιμπεριαλιστών και όχι μόνο. Είναι άλλωστε γνωστό ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Γαλλία θέλουν να «πατήσουν» ακόμα πιο γερά «πόδι» στην περιοχή, και εκφράζουν την διάθεση να μπουν στην τριμερή Κύπρου - Ελλάδας - Ισραήλ, κυρίως για να χρησιμοποιήσουν την Κύπρο.

Στο πλαίσιο των σχεδιασμών της αιγυπτιακής αστικής τάξης, η κυβέρνηση Σίσι ψήφισε τον περασμένο Αύγουστο νέο νόμο για την παραγωγή φυσικού αερίου, που ανοίγει το δρόμο εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων της χώρας σε «ιδιώτες επενδυτές», μέσω της θέσπισης Ρυθμιστικής Αρχής που θα επιβλέπει το άνοιγμα της αγοράς και θα εκπληρώσει τους στόχους του Καΐρου για ρόλο περιφερειακού ενεργειακού κόμβου. Η κυβερνητική στρατηγική προβλέπει τη δημιουργία μαρίνων και χώρων αποθήκευσης φυσικού αερίου, τη δημιουργία νέων - πέρα από τα δύο ήδη υπάρχοντα - εργοστασίων μετατροπής φυσικού αερίου σε LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) και εκτενών συστημάτων αγωγών. Προβλέπει επίσης την «εναρμόνιση» της ενεργειακής πολιτικής της Αιγύπτου με εκείνη της ΕΕ, καθώς βασικός στόχος είναι οι αγορές της Ευρώπης. Η επιλογή της Αιγύπτου να δώσει για αξιοποίηση μεγάλα υποθαλάσσια κοιτάσματα φυσικού αερίου, με πρώτο το γιγαντιαίο κοίτασμα Ζορ, που το έχει αναλάβει το ιταλικό μονοπώλιο ενέργειας «Εni», και να διερευνήσει τη συμμετοχή της στον αγωγό «EastMed» μεταξύ Κύπρου - Ελλάδας - Ισραήλ, έχει ανοίξει για τα καλά την «όρεξη» μονοπωλίων Ενέργειας και κατασκευής υποδομών. Κι αυτό γιατί μεταξύ άλλων βλέπουν στο «κατώφλι» της «Γηραιάς Ηπείρου» να δημιουργείται σημαντικός κόμβος παραγωγής και μεταφοράς φυσικού αερίου από την εκμετάλλευση υποθαλάσσιων κοιτασμάτων στις ΑΟΖ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, Αιγύπτου, Λιβάνου, Ιορδανίας και μελλοντικά ίσως ακόμα και ανοιχτά της ΑΟΖ των παλαιστινιακών εδαφών στη Λωρίδα της Γάζας.

Μπροστά σε αυτούς τους σχεδιασμούς, αναλυτές της αμερικανικής «Wall Street Journal» σχολίαζαν προ διμήνου ότι η κυβέρνηση Σίσι «ακολουθεί μία μη συμβατική προσέγγιση προκειμένου να γίνει ο επόμενος μεγάλος εξαγωγέας Ενέργειας στη Μέση Ανατολή». Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 25/8/18, με τίτλο «Οι Αιγύπτιοι πληρώνουν το όραμα της Αιγύπτου για Ενεργειακή Ανεξαρτησία», οι αναλυτές της «Wall Street Journal» επισημαίνουν: «Εταιρείες όπως οι Royal Dutch Shell PLC, BP PLC, ENI SpA, έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στην Αίγυπτο τα τελευταία χρόνια. Η Αίγυπτος ελπίζει να γίνει εξαγωγέας φυσικού αερίου ως το τέλος του 2018 και τελικά κόμβος φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, κάνοντας εισαγωγές από το Ισραήλ και την Κύπρο και μετά εξάγοντάς το ξανά στην Ευρώπη και αλλού. Την προοπτική αυτή ο κύριος Σίσι την αποκαλεί όνειρο». Τονίζεται έτσι ότι τα μεγάλα χρέη της Αιγύπτου στις πετρελαϊκές εταιρείες, τα τεράστια ελλείμματα στον κρατικό προϋπολογισμό και οι όροι δανεισμού από το ΔΝΤ «την ανάγκασαν να δημιουργήσει ένα κρατικό μοντέλο πετρελαιοπαραγωγού χώρας, στην οποία οι πολίτες πληρώνουν ακριβά τους λογαριασμούς Ενέργειας, ενώ ανακοινώνονται σημαντικές ανακαλύψεις νέων κοιτασμάτων».

Ο λαός δηλαδή πληρώνει το «μάρμαρο» και την ίδια ώρα δίνονται φοροαπαλλαγές και προνομιακοί όροι στα μονοπώλια Ενέργειας. Συγκεκριμένα, να μπορούν να πωλούν με υψηλότερο τίμημα στην Αίγυπτο το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο που παράγουν και παράλληλα να παίρνουν σημαντικό μερίδιο και από την παραγωγή υδρογονανθράκων, υπό τον όρο ότι θα επωμιστούν κάποιο μέρος από το κόστος της παραγωγής και της συντήρησης των υποδομών Ενέργειας. Το ιταλικό μονοπώλιο «Εni», που εκμεταλλεύεται το κοίτασμα Ζορ, το 2015 συμφώνησε να πουλάει στην κυβέρνηση στα 4 - 5,88 δολάρια ανά μονάδα φυσικού αερίου, αντί 2,65 δολαρίων που προέβλεπε προηγούμενη συμφωνία. «Είναι σαν να αγοράζει η κυβέρνηση τα προϊόντα τους ακριβότερα, για να αρχίσουν να παράγουν περισσότερο και να κάνουν τα στραβά μάτια σε όσα τους χρωστά το αιγυπτιακό κράτος», παρατηρούσε ο Καρίμ Εζάτ, αναλυτής θεμάτων Ενέργειας στην αιγυπτιακή επενδυτική εταιρεία «Pharos Holding».

Ματωμένη για το λαό η καπιταλιστική ανάπτυξη

Διόλου τυχαία, η άνοδος του Σίσι στην εξουσία συνοδεύτηκε με αύξηση του δανεισμού της Αιγύπτου από θεσμούς του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που επέβαλαν σκληρά αντιλαϊκά μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής ανατρέποντας δικαιώματα δεκαετιών, σε βάρος κυρίως των φτωχότερων λαϊκών στρωμάτων.

Το 2015 ήρθε το πρώτο δάνειο 3 δισ. δολαρίων από την Παγκόσμια Τράπεζα, που συμπληρώθηκε στην πορεία το 2017 με ένα ακόμη δισ. «για τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων».

Το Νοέμβρη του 2016 ακολούθησε δάνειο ύψους 12 δισ. δολαρίων από το ΔΝΤ για τη σταθεροποίηση της αιγυπτιακής οικονομίας. Η τελευταία δοκιμαζόταν από τεράστια δημόσια χρέη, την καταρράκωση της τουριστικής βιομηχανίας μετά την κατάρριψη ρωσικού τζετ στο Σαρμ Ελ Σέικ και τη δράση των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» στη χερσόνησο του Σινά, τη σημαντική έλλειψη ξένου συναλλάγματος και τις ελλείψεις σε υποδομές, κυρίως στον τομέα της Ενέργειας. Η έγκριση για την πιο πρόσφατη δόση του δανείου του ΔΝΤ, ύψους περίπου 2 δισ. δολαρίων, δόθηκε αρχές Νοέμβρη, υπό τα εγκωμιαστικά σχόλια ανώτερων αξιωματούχων του Οργανισμού, οι οποίοι επικρότησαν την κυβέρνηση Σίσι για τις «γενναίες αποφάσεις» και τα «σημαντικά αποτελέσματα» που επέφεραν τα σκληρά μέτρα «δημοσιονομικής προσαρμογής», όπως η αντικατάσταση του πολύ χαμηλότερου φόρου επί των πωλήσεων με θέσπιση ΦΠΑ, η επιβολή φόρου Ακίνητης Περιουσίας, η κατάργηση ή άγρια μείωση κρατικών επιδοτήσεων σε λαϊκά νοικοκυριά και δημόσιες εταιρείες (π.χ. εταιρεία ηλεκτρισμού).

Τα στελέχη του ΔΝΤ εξήραν την «αποτελεσματικότητα» των μέτρων της αιγυπτιακής κυβέρνησης, λέγοντας πως «αποδίδουν» και «σταθεροποιούν» την οικονομία. Εφεραν μάλιστα ως απόδειξη την αύξηση της ανάπτυξης, που μέχρι το τέλος του 2018 προβλέπεται στο 5,3%, με δυνατότητα να φτάσει το 2019 στο 5,5% και στο 6% το 2020 (από 4,2% το 2017). Ανέφεραν ακόμη τη μείωση του πληθωρισμού, που από 33% πέρυσι, φέτος δείχνει κάτω από το 20% και τη μείωση των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού, από 13,7% που ήταν το 2012 στο 4,4% φέτος.

Για να αποδώσουν όμως τα δημοσιονομικά μέτρα, μάτωσε και ματώνει οδυνηρά ο αιγυπτιακός λαός. Μέσα στα τελευταία τρία χρόνια, ο μέσος Αιγύπτιος είδε τα εισοδήματά του να εξανεμίζονται από τον υψηλό πληθωρισμό, τη σημαντική υποτίμηση της αιγυπτιακής λίρας (έχασε πάνω από το 50% της αξίας της έναντι ευρώ και δολαρίου από το 2016), τους λογαριασμούς βενζίνης να αυξάνονται κατά 78%, τους λογαριασμούς υγραερίου να εκτινάσσονται κατά 175%, τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος να διπλασιάζονται. Στο όνομα του «εξορθολογισμού» των κρατικών δαπανών, κόπηκαν «μαχαίρι» κρατικές επιδοτήσεις που ίσχυαν από τις δεκαετίες του '60 σε καύσιμα, ηλεκτρικό ρεύμα, συγκοινωνίες και επιχειρήσεις του δημόσιου τομέα. Αντίθετα, διατηρήθηκαν ή αυξήθηκαν κατά περίπτωση κρατικές επιδοτήσεις που αφορούσαν την αγορά τροφίμων για τα πολύ φτωχά λαϊκά στρώματα, ώστε να αποτραπεί ο ξεσηκωμός τους ενάντια σε ακόμα μεγαλύτερη εξαθλίωση.

Είναι σαφές ότι όσο ο πλούτος παραμένει στα χέρια των καπιταλιστών, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα της Αιγύπτου δεν πρόκειται να δουν «άσπρη μέρα». Απαραίτητη προϋπόθεση γι' αυτό είναι να ανέβουν η ταξική συνειδητοποίηση και οι αγώνες που θα αντιπαλεύουν τη στρατηγική του κεφαλαίου και θα θέτουν τις βάσεις για την ανατροπή της εξουσίας του.


Δ. ΟΡΦ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ