Copyright 2017 The Associated

Από διαδήλωση Γάλλων εργαζομένων στη Μασσαλία ενάντια στην αντεργατική μεταρρύθμιση Μακρόν, που ενισχύει τις ελαστικές μορφές απασχόλησης

Η αλήθεια είναι, βέβαια, ότι η σημερινή ιμπεριαλιστική Γαλλία πασχίζει να βρει τρόπους για να μειώσει τη χασούρα που έχει υποστεί το ντόπιο κεφάλαιο (ειδικά μετά την καπιταλιστική κρίση του 2008) και για να υπερασπιστεί τη θέση της σε μια διεθνή «σκακιέρα». Η αλήθεια είναι ότι η Γαλλία πρωτοστατεί στο τσάκισμα όλων των λαϊκών αναγκών, στο τσάκισμα του βασικότερου δικαιώματος που αφορά ειδικά και πολλαπλά τη νέα γενιά: Στη δουλειά με δικαιώματα.

Σύμφωνα με στοιχεία του Insee (Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής), η λεγόμενη «επισφαλής απασχόληση» («emploi precaire») - μια κατηγορία όπου στατιστικά περιλαμβάνονται όλες συνολικά οι μορφές «ελαστικής» εργασίας - από 17,2% που ήταν στους εργαζόμενους 15-24 ετών το 1982, ανέβηκε στο 47,3% το 2000, για να σκαρφαλώσει ακόμα πιο ψηλά, στο 51,6%, το 2014! Μιλάμε δηλαδή όχι απλά για αύξηση, αλλά για καθαρό τριπλασιασμό μέσα σε 22 χρόνια. Δηλαδή, ένας στους δύο νέους έχει «επισφαλή» δουλειά. Ουσιαστικά, έχει και δεν έχει δουλειά, αφού στην πραγματικότητα πρόκειται για μια διαρκή ανακύκλωση των ανέργων, που κι όταν βρίσκουν μεροκάματο, δεν πρόκειται παρά για «απασχόληση», σε συνθήκες που διαμορφώνουν μια καθημερινότητα - σκλαβιά. Αυτά είναι τα αποτελέσματα της περίφημης «στρατηγικής αντιμετώπισης της ανεργίας» που συνδιαμορφώνεται στις Βρυξέλλες.

Ανοδική όμως είναι η πορεία του «emploi precaire» και στους εργαζόμενους 25-49: Από 2,9% το 1982, πήγε 10,1% το 2014. Σ' αυτήν την περίπτωση έχουμε υπερτριπλασιασμό, για μια κατηγορία μάλιστα που αφορά νέους στη φάση που προσπαθούν να δημιουργήσουν οικογένεια, μπαίνουν δηλαδή σε μία περίοδο της ζωής τους που αποκαλύπτεται ακόμα πιο καθαρά η σημασία της σταθερής και με δικαιώματα εργασίας.

Οσον αφορά τους νέους που δουλεύουν με CDD (Contrats a Duree Determinee - Συμβάσεις Ορισμένου Χρόνου): Το 2017 οι 31 στους 100 εργαζόμενους 15-24 ετών δούλευαν με CDD (31,1% για την ακρίβεια), σύμφωνα με στοιχεία της DARES (Direction de l'Animation de la Recherche, des Etudes et des Statistiques - υπηρεσία ενταγμένη στο υπουργείο Εργασίας) για το 2017. Οι απασχολούμενοι με CDD 25-49 ετών ήταν 10,1%.

Μεγάλη «άνθιση» παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια οι λεγόμενοι «interimaires» ή «en interim» («προσωρινοί») απασχολούμενοι με σχέση εργασίας της οποίας οι όροι και η διάρκεια καθορίζονται με τη μεσολάβηση διαφόρων «γραφείων ευρέσεως εργασίας». Μιλάμε για μία ακόμα μέθοδο «παράκαμψης» ουσιαστικά κλαδικών αλλά και επιχειρησιακών Συλλογικών Συμβάσεως Εργασίας που κατοχυρώνουν μια σειρά από κατακτήσεις, όπως την προσαύξηση του μισθού ανάλογα με τις συνθήκες εργασίας του κλάδου, την εξέλιξή του με βάση τα χρόνια απασχόλησης, μια σειρά από επιδόματα ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση, τις σπουδές του εργαζόμενου κ.τ.λ.

Το 2017, οι «en interim» εκτοξεύτηκαν κατά 17%. Πρόκειται για «εργασιακό καθεστώς» που μέχρι σήμερα στη Γαλλία δεν είχε αξιοποιηθεί ιδιαίτερα, αλλά τώρα προτάσσεται για τις «ανάγκες της καπιταλιστικής ανάκαμψης». Το 2017 (σύμφωνα με τη DARES) οι νέοι 15-24 ετών που απασχολούνταν ως «interimaires» ήταν σχεδόν 2,5 φορές περισσότεροι από τους εργαζόμενους 25-49 ετών, αφού το σχετικό ποσοστό στην πρώτη κατηγορία ήταν 7,8% και στη δεύτερη 2,9%.

Κι αν ορισμένοι επιμένουν ότι αυτές οι μορφές απασχόλησης είναι κάτι «προσωρινό», τα πράγματα δεν είναι έτσι.

Εκθεση του Insee που έγινε το 2015, αποτύπωνε ότι η ραγδαία επέκταση ελαστικών μορφών απασχόλησης δεν σηματοδοτεί παρά τη ριζική αλλαγή της αγοράς εργασίας. Ενας από τους συντάκτες της έκθεσης εξηγούσε ότι η σύγχρονη αγορά εργασίας «απομακρύνεται» από το μοντέλο σύμφωνα με το οποίο «οι μη σταθερές θέσεις εργασίας αποτελούν αφετηρίες προς τη σταθερή εργασία» και «προσεγγίζει» ένα μοντέλο «όπου οι σταθερές και οι μη σταθερές θέσεις εργασίας διαμορφώνουν δύο (εντελώς) χωριστούς κόσμους, με τις μη σταθερές θέσεις εργασίας να αποτελούν μια "παγίδα" για όσους απασχολούνται σε αυτές...».

Η ίδια η έκθεση σημείωνε ότι «σήμερα, πάνω από 9 στις 10 προσλήψεις γίνονται με CDD ή με συμβόλαια "προσωρινά"»! Ενώ αστοί αναλυτές που μελέτησαν την έκθεση, ομολογούσαν ότι πρέπει να κάνουμε την εξής διάκριση στους μισθωτούς: «(σ.σ. υπάρχουν) θέσεις εργασίας "σταθερές" και ως εκ τούτου με CDI (Contrats a Duree Indeterminee - Συμβάσεις Αορίστου Χρόνου) και, από την άλλη, (υπάρχουν) στρατοί, όλο και πιο μεγάλοι, μισθωτών με CDD και "en interim", ακούσιοι οπαδοί μιας επισφάλειας σχεδόν σταθερής».

Χαρακτηριστικά στοιχεία για τις άθλιες συνθήκες των «προσωρινά απασχολούμενων» («interimaires») δίνουν ρεπορτάζ και μαρτυρίες για την κατάσταση στην αυτοκινητοβιομηχανία της «Ρενό». Στη μονάδα της Κλεόν (στη βόρεια επαρχία της Νορμανδίας), από τους 5.000 εργαζόμενους οι 1.600 είναι «προσωρινοί». Αντιγράφουμε από την τοπική εφημερίδα «Παρί - Νορμαντί», την 1η Σεπτέμβρη: «Μέσα σε 5 χρόνια, δέκα εργαζόμενοι έχουν αυτοκτονήσει ή αποπειράθηκαν να αυτοκτονήσουν. Ολοι θέτουν υπό αμφισβήτηση τς συνθήκες δουλειάς τους. Εξάλλου, οι τέσσερις έκαναν την απόπειρα στο χώρο του εργοστασίου...».

Ο 25χρονος Τόνι, ένας από αυτούς τους δέκα, που επέζησε, υπέγραψε στις 23 Νοέμβρη 2017 το πρώτο του συμβόλαιο ως «προσωρινός» στο τμήμα συναρμολόγησης κιβωτίων ταχυτήτων. Περιγράφει χαρακτηριστικά: «Τις πρώτες μέρες, ήταν τέλεια. Υπήρχε μια μεγάλη συνεργασία μεταξύ των χειριστών, εξάλλου ο προϊστάμενος ήταν πάνω από το κεφάλι μας. Επειτα, έγινα η "προτίμησή" του... Πολύ γρήγορα, η κατάσταση χειροτερεύει». Στις 3 Απρίλη 2018, από την πίεση και το φόβο της απόλυσης παίρνει πολλά χάπια, προσπαθώντας να βάλει τέλος στη ζωή του.

Αποκαλυπτική είναι και η μαρτυρία του Αντονι, ενός άλλου «προσωρινού», στο ίδιο εργοστάσιο: «Τους "έρχεται κουτί" όταν κάνουμε παραπάνω από τη δουλειά μας, χωρίς να πληρωνόμαστε παραπάνω, για να ανανεωθεί η σύμβαση. Μας οδηγούν στην απόλυτη υποταγή... Υπάρχουν στιγμές, θέλουμε να πούμε "φτάνει!", αλλά αφού είμαστε "προσωρινοί", είμαστε αναγκασμένοι να σωπαίνουμε...». Ολα τα παραπάνω, βέβαια, για την εργοδοσία είναι η συνταγή της επιτυχίας, της ...ανταγωνιστικότητας. Για τους εργάτες και ειδικά τους νέους είναι η συνταγή για μια ζωή - εφιάλτη.