«ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΝ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ - ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΓ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Η κατάθεση του σχεδίου για το Κυπριακό από τον ΓΓ του ΟΗΕ αποτελεί ένα τελεσίγραφο αποδοχής μιας «νέας κατάστασης πραγμάτων», τετελεσμένων αποφάσεων, που φέρνουν τη σφραγίδα της νέας ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων για την επίλυση του Κυπριακού. Το σχέδιο στηρίζεται στην απόφαση της «Ομάδας των 8» πιο ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών (ΗΠΑ, Καναδάς, Ιαπωνία, Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ρωσία) στις 20 Ιούνη του 1999 στην Κολονία για το Κυπριακό. Εκεί καλούνταν «τα δυο μέρη» να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με ανοιχτή την ατζέντα και «χωρίς προϋποθέσεις». Επιπροσθέτως, γινόταν η αναφορά, ότι, για την επίτευξη λύσης, τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ «θα παίρνονταν απλώς υπόψη», αντί αυτά να αποτελούν τη βάση της λύσης.

Σε αυτά τα πλαίσια κινήθηκαν από τότε και οι δηλώσεις του ΓΓ του ΟΗΕ, που έπαψε πια να χρησιμοποιεί τους όρους «Διζωνική, δικοινοτική Ομοσπονδία», «Κοινότητες», «Κυριαρχία μια και αδιαίρετη», «μια και μόνη Ιθαγένεια», ενώ στις 12/9/2000 μίλησε και για την «πολιτική ισότητα» των δυο μερών, αφήνοντας να εννοηθεί ότι γίνεται λόγος για ισότητα, στην ουσία, δυο κρατών, που «θα πρέπει να αναγνωρίζεται σαφώς στον τελικό διακανονισμό». Οι όροι oμοσπονδιακό κράτος και oμόσπονδες πολιτείες αντικαταστάθηκαν από τότε με τους όρους «Κοινό κράτος» και «Συστατικά κράτη».

Στο σχέδιο που υποβλήθηκε, δημιουργείται ένα «κοινό κράτος» με μια «κοινή κυβέρνηση» και ένα νέο Σύνταγμα. Το «κοινό κράτος» οικοδομείται στην αντίληψη της ύπαρξης δυο «συστατικών κρατών», το κάθε ένα με το δικό του «βασικό νόμο», που θα αυτοκυβερνώνται. Τα «συστατικά κράτη» έχουν ισότιμο καθεστώς και οργανώνονται ελεύθερα κάτω από τα δικά τους Συντάγματα.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι πολύ αμφίβολο, προβληματικό έως και αδύνατο, να μπορεί να λειτουργήσει το «κοινό κράτος» και να ασκήσει κυρίαρχα τις εξουσίες που θα καθορίζει το «κοινό Σύνταγμα» και οι οποίες θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι η Κύπρος θα μπορεί να μιλάει και να ενεργεί με μια φωνή διεθνώς και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της ως μέλος της ΕΕ και να προστατεύει την ακεραιότητά της, τα σύνορά της και την αρχαία της κληρονομιά. Απλούστατα, γίνεται μια ευχή ότι το «κοινό κράτος» και τα «συστατικά κράτη» θα πρέπει να σέβονται απόλυτα και να μην υπονομεύουν το ένα τις εξουσίες και τις λειτουργίες του άλλου. Και αυτό, διότι προβλέπεται ρητά ότι δε θα υπάρχει ιεραρχία ανάμεσα στους νόμους του «κοινού κράτους» και εκείνους των «συστατικών κρατών». Προβλέπεται, επίσης, ότι το Σύνταγμα της Κύπρου μπορεί να τροποποιείται με χωριστή πλειοψηφία των ψηφοφόρων σε κάθε «συστατικό κράτος».

Η λογική αυτή διαπερνά και τις προτάσεις που αφορούν την ιθαγένεια (τρεις στην ουσία, μια η ενιαία και από μια για κάθε χωριστό κράτος), αλλά και τη σύσταση της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας.

Η κατοχύρωση των τριών ελευθεριών εμφανίζεται επίσης προβληματική.

Οι ελευθερίες διακίνησης και εγκατάστασης και το δικαίωμα ιδιοκτησίας είχαν γίνει δεκτά και από τις δυο πλευρές στην Κατευθυντήρια Γραμμή 3 της Συμφωνίας Υψηλού Επιπέδου Μακαρίου - Ντενκτάς και είχαν επαναβεβαιωθεί στη Συμφωνία Κυπριανού - Ντενκτάς. Δεν ενσωματώνονται, όμως, στις νέες προτάσεις για το Συνταγματικό και εισάγονται χρονικοί περιορισμοί και πολλές εξαιρέσεις.

Τα ζητήματα των προσφύγων, των περιουσιών τους, αλλά και της επιστροφής τους παραμένουν προβληματικά, καθώς και το ζήτημα των εγκλωβισμένων και των αγνοουμένων μαζί με το αγκάθι των εποίκων από την Τουρκία.

Οι ρυθμίσεις που προβλέπονται για την αποστρατιωτικοποίηση είναι επίσης προβληματικές και υπάγονται, όπως φαίνεται, στις γενικότερες ρυθμίσεις που αφορούν τη δημιουργία και λειτουργία του στρατού της ΕΕ. Μάλιστα, προβλέπεται ρύθμιση, με βάση την οποία η Κύπρος θα γίνεται ορμητήριο για αμερικανο-ΝΑΤΟικές επιδρομές, όχι με απόφαση των δικών τους κυβερνητικών οργάνων, αλλά με αποφάσεις των κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας!

Καθιερώνεται, συμπερασματικά, ένα ιδιόμορφο καθεστώς κράτους, μοναδικού στα χρονικά του διεθνούς δικαίου, που αποτελεί μια συγκαλυμμένη μορφή Συνομοσπονδίας και μια συγκαλυμμένη διχοτόμηση. Η προβληματική λειτουργία του «κοινού κράτους» θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία επικίνδυνων καταστάσεων, όπως και το να βρίσκεται κάτω από μια διαρκή εποπτεία του ΟΗΕ και της ΕΕ, των Αγγλοαμερικανών. Αυτό εμφανίζεται ακόμα πιο καθαρά στις ρυθμίσεις που προβλέπονται για την κυβέρνηση του «κοινού κράτους» και τους μεταβατικούς θεσμούς του, όπου προβλέπει ότι οι ηγέτες των δύο πλευρών γίνονται Συμπρόεδροι της Κύπρου για τρία χρόνια. Τον πρώτο χρόνο θα ασκούν την εκτελεστική εξουσία με τη βοήθεια ενός Συμβουλίου υπουργών, που θα οριστεί από τους ίδιους, ενώ για τα δύο επόμενα χρόνια η εκτελεστική εξουσία θα ασκείται από ένα Συμβούλιο υπουργών που θα εκλεγεί από το Κοινοβούλιο και οι Συμπρόεδροι θα έχουν από κοινού τη θέση του Αρχηγού κράτους.

2. Η χρονική στιγμή που επελέγη για να παρουσιαστεί το σχέδιο για το Κυπριακό δεν είναι καθόλου τυχαία. Ερχεται σε μια περίοδο που στην Τουρκία σημειώνονται γενικότερες πολιτικές ανακατατάξεις και εκκρεμεί ο σχηματισμός κυβέρνησης μετά την εκλογική νίκη του κόμματος του κ. Ερντογάν, με το Ισραήλ να βαδίζει προς νέες εκλογές και το Παλαιστινιακό να βρίσκεται σε μια από τις πιο οξυμένες φάσεις του, καθώς και με τις εντατικές πολεμικές προετοιμασίες για μια νέα επέμβαση του αμερικανικού και βρετανικού ιμπεριαλισμού κατά του λαού του Ιράκ, που προκαλεί μεγάλες εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή.

Στο σχέδιο που κατέθεσε ο ΓΓ του ΟΗΕ κυριαρχεί η λογική του εκβιασμού, με την καθιέρωση τελεσιγραφικών χρονικών περιορισμών για να αποσπαστεί η αποδοχή από τις κυβερνήσεις και τα πολιτικά κόμματα της Ελλάδας και της Κύπρου, ότι θα αποτελέσει τη βάση για την παραπέρα διαπραγμάτευση.

Οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές ανάμεσα στις άλλες επιδιώξεις τους θέλουν να διασφαλίσουν επίσης την απρόσκοπτη ένταξη και της Τουρκίας στην ΕΕ.

Οι Βρετανοί ιμπεριαλιστές, πέρα από τη διασφάλιση της συνέχειας του ρόλου τους ως εγγυήτριας δύναμης στο νέο κράτος που θα δημιουργηθεί, εξασφαλίζουν και τη διαιώνιση του καθεστώτος των στρατιωτικών τους βάσεων, αφού καμιά αναφορά δε γίνεται σ' αυτές.

Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ρ. Πρόντι και οι άλλες ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ διασφαλίζουν την επίτευξη μιας πολιτικής λύσης για το Κυπριακό πριν από την απόφαση ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ.

Αυτό το σαφέστατο νόημα έχουν τα εκβιαστικά χρονοδιαγράμματα του σχεδίου: Μέχρι τις 18 Νοέμβρη «τα δυο μέρη» πρέπει να απαντήσουν στον Κ. Ανάν, αν δέχονται ή απορρίπτουν κατ' αρχήν το σχέδιο (ένα διάστημα μόλις 7 ημερών από την ημερομηνία όπου επιδόθηκε επίσημα). Ηδη η κυβέρνηση, «σαν έτοιμη από καιρό», δήλωσε ότι το αποδέχεται ως «αφετηρία διαπραγμάτευσης». Στις 12 - 13 Δεκέμβρη τα «δυο μέρη» πρέπει να υπογράψουν μια «συμφωνία αυτοδέσμευσης» στην Κοπεγχάγη κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, όπου οι 15 ηγέτες θα αποφασίσουν και για την ένταξη της Κύπρου. Στις 30 Μάρτη του 2003 πρέπει να πραγματοποιηθούν τα χωριστά δημοψηφίσματα στις δυο κοινότητες για την έγκριση των Συμφωνιών με πολύ συγκεκριμένα ερωτήματα που καταγράφονται στο Παράρτημα ΙΧ του «σχεδίου Ανάν» και στις 16 Απρίλη 2003 θα γίνει η υπογραφή για την οριστική επίλυση μαζί με τις συμφωνίες προσχώρησης.

Φαίνεται σήμερα πιο καθαρά ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ αποτέλεσαν έναν ακόμη εκβιαστικό μοχλό για την αποτροπή μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης του κυπριακού ζητήματος στη βάση των αποφάσεων και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Στην κριτική αποτίμηση των αποτελεσμάτων της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στο Ελσίνκι (10-11.12.1999), σε ανακοίνωσή του, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στις 14.12.1999, τόνιζε και τα εξής: «Στη Σύνοδο του Ελσίνκι, το Κυπριακό οδηγήθηκε στον οριστικό ενταφιασμό του. Πετάχτηκαν στον κάλαθο των αχρήστων οι αποφάσεις του ΟΗΕ, για τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Επιβεβαιώνεται ότι η Κύπρος, με ή δίχως την ένταξή της στην ΕΕ, οδεύει και προς τη θεσμική διχοτόμηση» και γινόταν ιδιαίτερη αναφορά στο σημείο 9 (β): «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι η πολιτική επίλυση του προβλήματος θα διευκόλυνε την προσχώρηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Εάν μέχρι την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων προσχώρησης δεν έχει επιτευχθεί λύση, η απόφαση του Συμβουλίου όσον αφορά την προσχώρηση θα ληφθεί χωρίς το ανωτέρω να αποτελεί προϋπόθεση. Εν προκειμένω, το Συμβούλιο θα λάβει υπόψη όλα τα σχετικά στοιχεία». Ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του.

3. Οι ευθύνες της ελληνικής κυβέρνησης είναι ιστορικές για την τέτοια κατάληξη του κυπριακού ζητήματος. Τεράστιες είναι και οι ευθύνες και όσων πολιτικών δυνάμεων της χώρας μας, οι οποίες, προσδεδεμένες σε έναν στείρο και άκαρπο ευρωκεντρισμό, συνέβαλαν στη δημιουργία κλίματος εφησυχασμού του λαού, αποκρύβοντας τους πραγματικούς κινδύνους που αντιμετώπιζε η Κύπρος και όλος ο λαός της από την επέλαση της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων στην περιοχή.

Το ΚΚΕ, μπροστά στις κρίσιμες στιγμές που αντιμετωπίζει η Κύπρος, με λύσεις υπαγορευμένες από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και τις ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ, που οδηγούν σε μια θεσμική πλέον αναγνώριση της διχοτόμησης και αποδοχής των τετελεσμένων της εισβολής και κατοχής, θεωρεί το σχέδιο απαράδεκτο, επικίνδυνο, μη βιώσιμο. Πρόκειται για σχέδιο - παγίδα για τα δικαιώματα του κυπριακού λαού, για τα συμφέροντα των λαών της Ελλάδας και της Τουρκίας, για την ευρύτερη περιοχή. Το σχέδιο αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για διαπραγμάτευση.

Το ΚΚΕ καλεί το λαό και τη νεολαία να κινητοποιηθεί μαζικά και να εκδηλώσει την κατηγορηματική αντίθεσή του στα τελεσίγραφα και στην υπαγόρευση λύσεων από τους ιμπεριαλιστές, σε βάρος της Κύπρου και του λαού της.

ΑΘΗΝΑ 13/11/2002

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ

Λαϊκή κινητοποίηση για δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού

Η εισηγητική τοποθέτηση της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου

Δίνοντας μια απάντηση σε σχόλια του Τύπου σχετικά με το πώς είναι δυνατόν το ΚΚΕ να τοποθετηθεί σχεδόν αυτόματα με τη δημοσιοποίηση της επίδοσης της πρότασης Ανάν, πριν ακόμη διαβαστεί το κείμενο, άρχισε την εισηγητική της ομιλία η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου, που παραχώρησε για τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Η απάντησή της είχε ως εξής:

«Τα πράγματα δεν είναι έτσι. Πριν από μέρες και αρκετό καιρό ήταν περίπου γνωστό τι θα προτείνει ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ο κ. Κόφι Ανάν. Ομως ήταν και πιο μπροστά γνωστά τα ζητήματα και τα γεγονότα και αυτό το λέω γιατί δεν μπορεί να εκφράζουμε έκπληξη πώς ήρθε αυτό το σχέδιο ή ότι θα χρειαστεί να αφιερώσει κανείς πάρα πολύ καιρό για να το μελετήσει. Αναμφισβήτητα ωστόσο θέλει μελέτη το κείμενο, γιατί είναι πολύ λεπτομερειακό».

«Θα ήθελα να θυμίσω - συνέχισε η Αλ. Παπαρήγα - μια σημαντική ημερομηνία των τελευταίων χρόνων: 20 Ιουνίου 1999, η Σύνοδος της ομάδας των 8 πιο ισχυρών κρατών, δηλαδή οι 7 και η Ρωσία που είχε προσκληθεί, στην Κολωνία για το Κυπριακό, όπου τότε, για πρώτη φορά έτσι ανοιχτά, και απροσχημάτιστα θα προσθέσω, καλούνται τα δύο μέρη να προσέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με ανοιχτή ατζέντα και χωρίς προϋποθέσεις και μάλιστα επιπροσθέτως γίνεται η αναφορά ότι πρέπει να παρθούν οι αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών υπόψη και όχι βεβαίως να αποτελέσουν βάση για την επεξεργασία της λύσης του Κυπριακού.

Λίγους μήνες αργότερα, το Δεκέμβριο του '99, έχουμε το Ελσίνκι, όπου εκεί το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας χρησιμοποίησε μια πολύ χαρακτηριστική φράση όσον αφορά στο Κυπριακό, ότι "με τις αποφάσεις του Ελσίνκι ενταφιάζεται η υπόθεση του Κυπριακού"».

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπενθύμισε και μια δήλωση του Κόφι Ανάν. Οπως σημείωσε: «Εχουμε επίσης, και είναι εξίσου χαρακτηριστικό, τη γνωστή δήλωση στις 12/9/2000 του κ. Κόφι Ανάν που, ως Γραμματέας πια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, εγκαταλείπει το γνωστό θετικό κλισέ Ομοσπονδία διζωνική -δικοινοτική για την Κύπρο και αναφέρεται και αυτός σε δύο μέρη και στην πολιτική ισότητα των δύο μερών και, μάλιστα, ότι ο τελικός διακανονισμός για το Κυπριακό πρέπει να αναγνωρίζει την πολιτική ισότητα δύο μερών. Εγκαταλείπονται, δηλαδή, όροι όπως ομοσπονδιακό κράτος και ομόσπονδες πολιτείες και αντικαθίστανται με τους όρους κοινό κράτος και συστατικά κράτη».

Πρόκειται για συγκαλυμμένη διχοτόμηση

Ακολούθως η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπογράμμισε ότι το σχέδιο Κόφι Ανάν που υποβάλλεται «είναι καταστάλαγμα, συνέχεια, απόσταγμα αυτής της λογικής» και συνέχισε λέγοντας: «Για μας, η πρόταση Κόφι Ανάν, ο κορμός της, δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για συζήτηση. Βεβαίως, είναι άλλο πράγμα, συζητήσεις θα γίνουν, διαπραγματεύσεις θα γίνουν, αλλά το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο κορμός και η βάση πάνω στην οποία εδράζεται το σχέδιο.

Πρόκειται για μια συγκαλυμμένη, κατά τη γνώμη μας, συνομοσπονδία συγκαλυμμένης διχοτόμησης. Η συγκάλυψη όμως δεν μπορεί να κρυφτεί, γι' αυτό και χρησιμοποιείται και ο όρος συγκάλυψη. Διότι μιλάμε πια για ένα κοινό κράτος, ή για μια ομοσπονδία δύο κυρίαρχων κρατών με δικό τους Σύνταγμα, με δική τους ιθαγένεια, με αυξημένες εξουσίες.

Πραγματικά είναι στάχτη στα μάτια αυτό που γίνεται, να συζητείται το ελβετικό ή το βελγικό μοντέλο. Μα, η Ελβετία είναι ομοσπονδιακό κράτος. Δεν είναι ομοσπονδία κυρίαρχων κρατών. Δε θέλω να επεκταθώ σε άλλα ζητήματα που αφορούν το ελβετικό μοντέλο, την ιστορία του, 200 χρόνια τώρα κλπ.».

Εγκαταλείπεται το ζήτημα εισβολής και κατοχής

Η Αλ. Παπαρήγα με έμφαση τόνισε ότι «στην πραγματικότητα δηλαδή έγινε αυτό που κι εμείς είχαμε διαπιστώσει - και νομίζω ότι δεν το είχαμε διαπιστώσει μόνο εμείς - ότι εγκαταλείπεται το ζήτημα της εισβολής κατοχής, εγκαταλείφθηκαν οι αρχές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, η βάση τους και πάμε σε μια λύση έξω από τα πλαίσια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ανεξαρτήτως αν κάποια στοιχεία των αποφάσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών χρησιμοποιούνται.

Υπάρχει και αυτό επίσης το σοβαρό: Η τριετής μεταβατική περίοδος, η οποία στο κάτω κάτω μπορεί να οδηγήσει να εκπέσει αυτή η συνομοσπονδία, πριν ακόμη ολοκληρωθεί η μεταβατική περίοδος. Για μας δεν πρόκειται για λύση του Κυπριακού.

Να το πούμε και αλλιώς; Δεν μπορεί να είναι βιώσιμο το σχήμα και δεν ξέρω αν υπάρχει στην ιστορία της διαμόρφωσης των κρατών τέτοιο σχέδιο κράτους. Δυστυχώς, στην εποχή που ζούμε, υπάρχουν διάφορα μοντέλα κατασκευής κρατών. Εμείς παίρνουμε πάρα πολύ σοβαρά υπόψη μας την εποχή, την περίοδο και τη φάση που ζούμε.

Διότι αν ζούσαμε σε έναν κόσμο αγγελικά πλασμένο, αν ζούσαμε σε μια περίοδο που ήταν κατοχυρωμένα τα σύνορα, η εθνική ανεξαρτησία, η πολιτική ανεξαρτησία χωρών, τα δικαιώματα των λαών, των μειονοτήτων, τα δικαιώματα των πάντων, ανεξαρτήτως τάξης, φύλου, θρησκείας κλπ., τότε θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτό το παγκόσμιο καθεστώς που ζούμε, μπορεί να υπερκεράσει τις όποιες ατέλειες έχουν διαμορφωθεί σε ένα συγκεκριμένο χώρο».

Φέρει τη σφραγίδα της ιμπεριαλιστικής νέας τάξης

«Αλλά ζούμε - συνέχισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ - σε μια περίοδο που είναι κατοχυρωμένη η αλλαγή συνόρων στον έναν ή στον άλλον βαθμό, έχει αλλάξει το διεθνές δίκαιο, έχουμε επεμβάσεις, έχουμε διασπάσεις κρατών προκαλούμενες απ' τα έξω, έχουμε τεχνητές συνενώσεις κρατών και διαιρέσεις και αποκεντρώσεις και περιφερειοποιήσεις και όλα αυτά, στα πλαίσια - όπως λέμε εμείς - της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων.

Αυτή τη σφραγίδα φέρνει επίσης και η πρόταση για την αντιμετώπιση του Κυπριακού.

Το θέμα ότι έχουμε να κάνουμε με μια συνομοσπονδία, που κι αυτή είναι μια ιδιόμορφη συνομοσπονδία, φαίνεται και από άλλες ρυθμίσεις που γίνονται, όπως είναι η κατοχύρωση των τριών ελευθεριών: η ελευθερία διακίνησης και εγκατάστασης και το δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Αυτά, στην ουσία, περιορίζονται, αν όχι απαγορεύονται. Αυτά γίνονται με τη λογική ακριβώς του να υπάρχουν δύο κυρίαρχα κράτη.

Ακούμε από πολλούς, ακόμη και παράγοντες της κυβέρνησης, ότι "ναι, υπάρχουν προβλήματα δυσλειτουργίας, υπάρχουν αγκάθια". Αυτό πια ομολογείται. Γιατί δεν είναι δυνατόν να κρύβεται. Ποιο είναι όμως το αντιστάθμισμα σε αυτά τα αγκάθια; Το κοινοτικό κεκτημένο.

Δεν ξέρω, στην εποχή που ζούμε, ιδιαίτερα τα τελευταία 10 χρόνια, έχουμε όλοι καταλάβει ότι κανένα κεκτημένο δεν είναι κεκτημένο. Ποια κεκτημένα της ανθρωπότητας, σε μια ολόκληρη διαδικασία, παραμένουν κεκτημένα; Μας μιλούν πολύ περισσότερο για το κοινοτικό κεκτημένο, το οποίο φέρνει τη σφραγίδα της ανισότητας, της ανισομετρίας, της εξάρτησης, όλα αυτά φέρνει και το κοινοτικό κεκτημένο.

Να πούμε και κάτι άλλο; Ακόμη και αν υπάρχει ένα θετικό κεκτημένο μέσα στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, ποιος μας λέει ότι αύριο θα παραμείνει κεκτημένο; Αύριο με τη διεύρυνση, με την όξυνση των αντιθέσεων και αντιπαραθέσεων, με τις εξελίξεις που έχουμε παγκόσμια και στον οικονομικό και στο στρατιωτικό τομέα, ποιος μας λέει ότι δε θα υπάρχει αναθεώρηση, είτε με τη σφραγίδα της νομιμότητας, είτε και ντε φάκτο και των όποιων κεκτημένων;».

Η ενταξιακή διαδικασία, μοχλός αποδιεθνοποίησης του Κυπριακού

Ακολούθως η ομιλήτρια επισήμανε: «Αντίθετα, εμείς βλέπουμε ότι η ενταξιακή διαδικασία χρησιμοποιήθηκε σαν ένας πρόσθετος μοχλός αποδιεθνοποίησης του Κυπριακού και μετατροπής του σε ένα πρόβλημα των δύο Κοινοτήτων, των δύο κυρίαρχων κρατών σήμερα.

Υπάρχει μια ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής που στέκεται στα βασικά σημεία του κειμένου του κ. Κόφι Ανάν. Αναμφισβήτητα εμείς θα προχωρήσουμε σε όλα τα άρθρα, στο να διατυπώσουμε τη γνώμη μας. Βεβαίως, ξέρουμε πολύ καλά ότι αυτοί που θα αποφασίσουν και έχουν την ευθύνη της απόφασης, είναι αυτοί που βρίσκονται στην Κύπρο, είναι η κυπριακή ηγεσία, τα Κόμματά της, είναι ο κυπριακός λαός με δημοψήφισμα και αυτοί έχουν - όσον αφορά τη δική τους τοποθέτηση - και το μαχαίρι και το πεπόνι.

Εμείς όμως δε θέλουμε να αποστασιοποιηθούμε λέγοντας "πάρτε την ευθύνη της απόφασης, δικό σας θέμα είναι". Λέμε κι εμείς τη γνώμη μας. Λέμε τη γνώμη μας γιατί πρόκειται για ένα διεθνές πρόβλημα, όπως ξέρουμε, μακροχρόνιο και νομίζω ότι είναι δικαίωμα του κάθε κόμματος, της κάθε χώρας, ανεξαρτήτως αν συμφωνούμε με αυτήν, να έχει γνώμη για τα διεθνή ζητήματα.

Είναι ένα ζήτημα όπου είναι άμεσα εμπλεκόμενη η ελληνική πλευρά, με τη μορφή της εγγυήτριας δύναμης. Υπάρχουν ιστορικοί δεσμοί με τον κυπριακό λαό, και υπογραμμίζουμε τον κυπριακό λαό, και αναφερόμαστε και στους Ελληνοκύπριους και στους Τουρκοκύπριους, τους οποίους ισότιμα τους αντιμετωπίζουμε και μάλιστα ιδιαίτερα αυτή την περίοδο και εμείς θα καταβάλλουμε το δικό μας οβολό να προσεγγίσουν οι δύο Κοινότητες, οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι, διότι αυτό το σχέδιο τους κρατά σε μεγαλύτερη ακόμη διάσπαση και διαίρεση.

Ο αγώνας πρέπει να είναι κοινός και τα προβλήματα που φέρνει αυτό το σχέδιο, εάν τελικά περάσει, είναι προβλήματα που θα χτυπήσουν και τις δυο μεριές και τις δυο πλευρές, που εμείς τις αντιμετωπίζουμε σαν μια ενιαία πλευρά, σαν έναν ενιαίο λαό που ζει στην Κύπρο, ανεξαρτήτως άλλων ιδιαιτεροτήτων».

Για όσα έγιναν το '74

Η Αλέκα Παπαρήγα υπενθύμισε και εκείνη την πλευρά της υπόθεσης που το νήμα της βρίσκεται στην περίοδο της δικτατορίας. Οπως σημείωσε: «Θα ήθελα να σταθώ και σε ένα άλλο ζήτημα. Ακουσα το εξής επιχείρημα: Τι τα θέλετε, το '74 χάσαμε και όχι μόνο χάσαμε, έχει ευθύνη η ελληνική πλευρά για το πραξικόπημα, το οποίο έδωσε τα προσχήματα στην τουρκική πλευρά να επέμβει. Είναι μια ευκαιρία να θυμηθούμε.

Εγώ θα ήθελα να υπογραμμίσω - και με αφορμή μάλιστα που βλέπω την παρουσία του κ. Βαρδάνη από το Σύλλογο των Εξορισθέντων και Φυλακισμένων κατά τη διάρκεια της Χούντας, έχει κάνει και σχετική εκδήλωση για τα ζητήματα της Δικτατορίας - θέλω να θυμηθώ μια συζήτηση που έχει γίνει από πάρα πολλούς χώρους, στην οποία γίνεται πολύ σημαντική αναφορά ότι μια από τις αιτίες του αμερικανόπνευστου και ΝΑΤΟικού πραξικοπήματος στην Ελλάδα, που έγινε από τη μικρή Χούντα, δεν έγινε από τη μεγάλη, ήταν και το Κυπριακό.

Το πραξικόπημα που έγινε στην Κύπρο με τον Σαμψών δεν ήταν συνέπεια του πραξικοπήματος απλώς στην Ελλάδα, αλλά ήταν ενδεχομένως και ένας από τους βασικούς αρχικούς στόχους. Μάλιστα υπάρχουν και ιστορικοί που ασχολούνται και λένε ότι "πιθανό να ήταν και από τους πιο κύριους στόχους η επιβολή της Χούντας στην Ελλάδα". Βεβαίως, οι Αμερικανοί μπορεί να ήθελαν τη μεγάλη Χούντα, να μην ήθελαν τη μικρή, αλλά σημασία έχει ότι όλα αυτά έγιναν με ευλογίες συγκεκριμένων χωρών».

«Νέο κράτος» υπό ομηρία

Επανερχόμενη στα του σχεδίου επίλυσης του Κυπριακού, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπογράμμισε: «Δυστυχώς αυτό το καινούριο κράτος που σχηματίζεται, που βασίζεται βέβαια όπως λέμε σε μια μορφή συνομοσπονδίας με δυο κυρίαρχα κράτη με υπερεξουσίες, αυτό το κυρίαρχο - υποτίθεται - κράτος, που δε θα είναι καθόλου κυρίαρχο και κράτος, θα είναι υπό διεθνή κηδεμονία στην ουσία. Είναι αυτό το περίφημο ανώτατο δικαστήριο, το οποίο θα επιβλέπει την εφαρμογή του Συντάγματος και που θα απαρτίζεται, εκτός από τρεις Ελληνοκύπριους - τρεις Τουρκοκύπριους και από τρεις - λέει - αλλοδαπούς. Προφανώς λέω, δεν ξέρω, να είναι οι Βρετανοί, είναι εκεί και η βρετανική βάση και ενδιαφέρονται. Αυτό πια κι αν είναι καινοτομία.

Και δυστυχώς αυτή η διεθνής κηδεμονία θα έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Εμείς μάλιστα λέμε ότι αυτό το "νέο κράτος" θα είναι όμηρος και της ΕΕ και του ΟΗΕ, δηλαδή κυρίως θα είναι όμηρος των Ηνωμένων Πολιτειών και της Μεγάλης Βρετανίας. Και δυστυχώς θα είναι και η Ελλάδα ως Ελλάδα, ως χώρα, όμηρος αυτής της κατάστασης και των ελληνοτουρκικών σχέσεων και όμηρος επίσης του αμερικανικού και του βρετανικού παράγοντα.

Εμείς θεωρούμε ότι οι εξελίξεις, αν έτσι τελειώσουν τα πράγματα - και απευχόμαστε να είναι αυτή και η τελική λύση - καταλαβαίνουμε ότι θα είναι ενδεχομένως και οδυνηρές οι εξελίξεις στο μέλλον, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα».

Καταλήγοντας η Αλέκα Παπαρήγα τόνισε κατηγορηματικά ότι η επιλογή που κάνει το ΚΚΕ είναι «να καλέσουμε το λαό να κινητοποιηθεί για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού στα πλαίσια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Και θεωρούμε αυτή την καλύτερη συνεισφορά και στις δυνάμεις στην Κύπρο που δίνουν αυτή τη δύσκολη και λεπτή μάχη της διαπραγμάτευσης και απέναντι στον κυπριακό λαό, τους Τουρκοκύπριους, τους Ελληνοκύπριους, απέναντι στον τουρκικό λαό, στον ελληνικό λαό και στους λαούς όλους εκείνους που ενδιαφέρονται να δουν κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος χωρίς επιδιαιτητή και χωρίς επιβολές σχεδίων με το πιστόλι στον κρόταφο και μάλιστα μέσα σε ένα διάστημα αστραπή».

ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥΣ

Δεν επιλέγουμε τη «γαλήνη» της υποταγής

Κληθείσα να σχολιάσει το επιχείρημα που ακούγεται ότι η αποδοχή του «σχεδίου Ανάν» θα επιφέρει την πολυπόθητη γαλήνη στην Κύπρο, το αν το σχέδιο είναι προαποφασισμένο, εάν είναι ή όχι συνδεδεμένο με την Κοπεγχάγη και την ενταξιακή πορεία της Κύπρου, η Αλέκα Παπαρήγα τόνισε:

«Υπάρχει γαλήνη και γαλήνη. Υπάρχει και η γαλήνη του νεκροταφείου, υπάρχει και η γαλήνη της ζωής, όπου όλοι ζούμε ισότιμα και απολαμβάνουμε τους καρπούς του μόχθου που παράγουμε.

Θέλω να πω ότι η έννοια γαλήνη, ειρήνη και ησυχία, δε λέει τίποτα. Εχει περιεχόμενο. Τη γαλήνη του νεκροταφείου, τη γαλήνη της υποταγής, εμείς δεν την επιλέγουμε. Αλλά, επειδή θέσατε ένα ζήτημα, είναι πολύ ευέλικτη και η κυβέρνηση, η οποία βεβαίως φέρει βαρύτατες ευθύνες για τις εξελίξεις στο μέτρο των δικών της ευθυνών. Είναι πολύ ευέλικτη.

Τη μια μας λένε ότι αυτόματα η ένταξη λύνει δίκαια το Κυπριακό και την άλλη μας λένε ότι δε βαριέσαι, μπορεί να ενταχτεί η Κύπρος στην ΕΕ και να παραμένει το πολιτικό πρόβλημα άλυτο. Δεν υπάρχει «δαμόκλειος σπάθη» και βία σ' αυτό το ζήτημα, βία χρονική.

Επειδή κι εμείς έχουμε τις δικές μας πληροφορίες, ξέρουμε το εξής πράγμα: Παραμονές της Κοπεγχάγης πρέπει να έχει υιοθετηθεί ο κορμός, δηλαδή αυτό το σχέδιο. Υπάρχουν, λέει, κάποιες λεπτομέρειες. Τώρα τι εννοεί ο καθένας λεπτομέρειες, τι να σας πω. Δεν ξέρω αν το ζήτημα το προσφυγικό είναι λεπτομέρεια, το ζήτημα της διακίνησης είναι λεπτομέρεια. Είναι όπως το πάρει κανείς.

Οι λεπτομέρειες πρέπει να έχουν τελειώσει μέχρι την κύρωση της συμφωνίας της διεύρυνσης από τα ευρωκοινοβούλια και από κει και πέρα υποθέτω ότι θα υπάρχει και η διεθνής λεγόμενη διαιτησία ή ο ίδιος ο Κόφι Ανάν, όπου, ό,τι δε συμφωνείται θα στέλνει ένα "φετφά" και θα λέει "έτσι θα λειτουργήσει το κράτος"...

Από αυτή την άποψη, εμείς είμαστε ακόμα περισσότερο ανήσυχοι, διότι ακριβώς, θα συμφωνήσω, χτες αυτή ήταν και η δήλωσή μας όταν πήραμε το σχέδιο. Η εντύπωση, και από τη συνομιλία που είχαμε, είναι ότι πρόκειται για κάτι προαποφασισμένο. Και όταν έχεις προθεσμίες έτσι είναι».

Απεικόνιση μιας άδικης λύσης

Ορμώμενη δε από την υπενθύμιση εκ μέρους της δημοσιογράφου της συμφωνίας του Οσλο και τι αυτή επέφερε, η Αλέκα Παπαρήγα σημείωσε:

«Για να ολοκληρώσω, θυμηθήκατε το Οσλο. Πραγματικά, τότε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας ήταν το μόνο Κόμμα που εξέφρασε τους φόβους ότι η συμφωνία που έγινε στο Οσλο δε θα οδηγήσει σε ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος.

Βεβαίως, εκφράσαμε τις γνώμες μας. Οπως είπα, δεν είμαστε εμείς που κλείναμε τη συμφωνία ή εμείς που είχαμε την ευθύνη να την κλείσουμε, αλλά εκφράσαμε αυτούς τους φόβους, όταν όλοι πανηγύριζαν ότι τέλειωσε και ότι βρέθηκαν στην εποχή της "νέας τάξης" διπλωματικοί και πολιτικοί χειρισμοί να λύνουν τα ζητήματα, που δε χρειάζονται άλλο τρόπο.

Αλλά ας πάμε και στην περίπτωση του Κοσσυφοπεδίου. Χρυσή λύση για το Κοσσυφοπέδιο επίσης υποτίθεται ότι είχε δοθεί. Δηλαδή, αυτόνομο Κοσσυφοπέδιο μέσα στην ενιαία Γιουγκοσλαβία. Θυμάστε τη συμφωνία των 8 μετά τη λήξη της πρώτης φάσης του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας, η οποία χαιρετίστηκε απ' όλα τα κόμματα. Εμείς και τότε είχαμε εκφράσει αντίθεση, όχι απλώς φόβο.

Επομένως, πρέπει να πω ότι εμείς δεν επιδιδόμαστε στο σπορ της αντίθεσης, έτσι από συνήθεια. Παρακολουθούμε τα γεγονότα διαχρονικά και όταν έρχεται κάτι το καινούριο ξέρουμε ότι δεν είναι κάτι το καινούριο. Πολύ περισσότερο για επιλύσεις τέτοιων ζητημάτων δεν υπάρχει κάτι το καινούριο.

Ειλικρινά, αν ήταν κάτι το καινούριο δε θα κάναμε ούτε σήμερα συνέντευξη Τύπου. Θα καθόμασταν και θα μελετούσαμε, και με τη βοήθεια εμπειρογνωμόνων, επί πολύ καιρό αυτό το κείμενο. Αλλά τα πράγματα είναι καθαρά. Απλώς τώρα έχουμε την απεικόνιση αυτής της άδικης λύσης, της λύσης χωρίς βάση δικαιοσύνης. Την έχουμε απεικονισμένη με τις λεπτομέρειές της πάνω σε ένα χαρτί».

Για το ρόλο της χούντας

Σε ερώτηση διευκρινιστική σχετικά με το ρόλο της χούντας, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ συμπλήρωσε: «Λέω το εξής: Οι κατοπινές συζητήσεις που έγιναν μετά το πραξικόπημα και ιδιαίτερα το 1998 και μετά, μετά τα 30 χρόνια, κατέθεσαν και πολιτικοί παράγοντες και ιστορικοί και έχει υπάρχει και αρκετή βιβλιογραφία, ότι ένας από τους στόχους του πραξικοπήματος στην Ελλάδα ήταν, μέσω Ελλάδας, να προωθηθεί η διχοτόμηση της Κύπρου. Αυτό έχει κατατεθεί.

Και θεωρώ αυτόν τον προβληματισμό ότι δεν είναι καθόλου αβάσιμος. Αλλωστε, οι εξελίξεις αυτό το πράγμα το δείχνουν. Γιατί το θέτουμε αυτό το ζήτημα; Διότι δεν μπορεί να δικαιολογήσουμε αυτό το σχέδιο του Κόφι Ανάν με το γεγονός ότι έχει ευθύνη η Ελλάδα για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.

Πρώτα - πρώτα όλες οι αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών μετά το 1974 είχαν σαν δεδομένο και αυτό. Και όμως ήταν αποφάσεις, τις οποίες εμείς τις στηρίξαμε, και ήταν και αποφάσεις που περιείχαν και το στοιχείο του αναγκαίου συμβιβασμού, με την έννοια της Ομοσπονδίας δικοινοτικής - διζωνικής.

Τώρα, λοιπόν, ανακαλύφτηκαν, εκ των υστέρων, επιχειρήματα από τους κυβερνητικούς; Γιατί, βεβαίως, εγώ δε λέω ότι ο Κόφι Ανάν επικαλείται ευθύνες της Ελλάδας. Δε λέω τέτοιο πράγμα. Αλλά στα κανάλια αυτό βλέπουμε. Μην ξεχνάτε τις ευθύνες μας για το '74. Δηλαδή, να πάρουμε ευθύνες; Ούτε η σημερινή ελληνική κυβέρνηση έχει ευθύνες για τη χούντα του '67».

Το «σχέδιο» είναι εντός ή εκτός των αποφάσεων του ΟΗΕ;

Καταλήγοντας επ' αυτού συμπλήρωσε: «Αλλά ας αφήσουμε αυτή την ιστορία που έχει ενδιαφέρον να τη μελετήσουν ακόμα περισσότερο οι ιστορικοί. Υπάρχουν συγκεκριμένες αποφάσεις του ΟΗΕ, στις οποίες υπήρχε και γενική συναίνεση στην Ελλάδα; Το σημερινό "σχέδιο" είναι μέσα σ' αυτές τις αποφάσεις ή είναι έξω από αυτές τις αποφάσεις; Σ' αυτό πρέπει να απαντήσουμε.

Από κει και πέρα, να το διαπραγματευτώ, πώς θα το διαπραγματευτώ και τι θα κάνω, αυτό είναι ένα ζήτημα που οι εμπλεκόμενοι φορείς, κόμματα, άμεσα θα πρέπει να το δουν στο τραπέζι της συζήτησης. Αλλά είναι μέσα ή έξω; Η καινούρια πρόταση ανταποκρίνεται στο πρόβλημα ή όχι;

Αν ζούσαμε σ' έναν κόσμο αγγελικό αυτή τη στιγμή που δεν είχε ό,τι έχει (και ξέρουμε σήμερα τι συνεπάγεται η "νέα τάξη πραγμάτων"), θα λέγαμε πως ό,τι δυσλειτουργίες να είχε το σύστημα, θα μπορούσαν να καλυφθούν από το γενικό πνεύμα της ειρήνης, της αδελφοσύνης, της αλληλεγγύης και του σεβασμού του δικαιώματος κάθε λαού να αποφασίζει για τον τόπο του. Αλλά, δε ζούμε σε μια τέτοια περίοδο. Η πραγματική διαφορά χρησιμοποιείται για επεμβάσεις. Χρησιμοποιείται σαν αιτία πολέμου το παραμικρό».

Συχνή η επικοινωνία με το ΑΚΕΛ

Σε ερώτηση, αν το ΚΚΕ έχει επικοινωνία με το ΑΚΕΛ και τον Δ. Χριστόφια και για το περιεχόμενο των μεταξύ τους συζητήσεων, η Αλέκα Παπαρήγα απάντησε: «Οπως γνωρίζετε με το ΑΚΕΛ και προσωπικά με τον Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ έχουμε πάρα πολύ συχνές επαφές και πάρα πολύ στενή συνεργασία για το θέμα της Κύπρου, αλλά και για όλα τα άλλα ζητήματα που αφορούν το Κόμμα μας. Πάντα, εμείς τους ενημερώνουμε για τις θέσεις μας και βεβαίως ενημερωνόμαστε και για τις δικές τους θέσεις.

Εγώ θα ήθελα να θυμίσω, με την ευκαιρία, σημαντικές παρεμβάσεις του ΑΚΕΛ και με τις δηλώσεις του Κόφι Ανάν και με το ζήτημα ότι ο Πρόεδρος Κληρίδης δέχτηκε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων να μπουν όλα.

Υπάρχουν σημαντικές παρεμβάσεις. Και αν θέλετε, μια από τις πηγές που μας προβλημάτιζαν και μας προετοίμαζαν γι' αυτή τη λύση, είναι και η ίδια η τοποθέτηση του ΑΚΕΛ. Διότι από κάποια στιγμή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μπήκαν όλα, χωρίς προαπαιτούμενα και χωρίς προϋποθέσεις και επομένως αποδιεθνοποιήθηκε το Κυπριακό.

Το Κυπριακό έχει τις εσωτερικές του πλευρές. Πραγματικά, αυτές μπορούσαν οι δύο Κοινότητες να τις δουν. Αλλά ήταν ένα διεθνές πρόβλημα. Γιατί, αν έχεις να κάνεις με ένα κράτος ή μη κράτος, αφορά όλους, πέρα από τους άμεσα ενδιαφερόμενους.

Επομένως, εμείς έχουμε παρακολουθήσει όλη αυτή την εξέλιξη των πραγμάτων στην Κύπρο και μάλιστα εμείς είχαμε θέσει θέμα και στην ελληνική κυβέρνηση, ότι κρύβει από τον ελληνικό λαό τις εξελίξεις, ότι ωραιοποιεί την κατάσταση και ότι κι εκείνη με τη στάση της και, αν θέλετε, ως εγγυήτρια δύναμη ή ως εμφανιζόμενη ως βασικός εταίρος της Κύπρου, ότι οδηγεί στην αποδιεθνοποίηση.

Με τον Δημήτρη Χριστόφια, βεβαίως, έχουμε επικοινωνία. Σας είπα, έχουμε επικοινωνία, και σήμερα είχαμε, και μάλιστα ο Ορέστης Κολοζώφ θα πάει στην Κύπρο, για να ακούσει και τις γνώμες των κυπριακών κομμάτων, και πριν από όλα του ΑΚΕΛ και αν μπορέσουμε, μας ενδιαφέρει να επικοινωνήσουμε και με τα τουρκοκυπριακά κόμματα. Αυτό είναι δεδομένο.

Μα είναι δυνατόν να τοποθετούμαστε σε ένα ζήτημα, που το θεωρούμε σοβαρό, αλλά που εν πάση περιπτώσει αφορά και μια ανεξάρτητη χώρα, και έχει εκεί πολιτικές δυνάμεις και εμείς να μη συζητάμε;

Και με τον Πρόεδρο Κληρίδη τελευταία είχαμε συνάντηση και πάντα κρατάμε ανοιχτό το πεδίο των επαφών. Αλίμονο. Αυτό είναι εκ των ων ουκ άνευ. Βεβαίως, αλίμονο. Ούτε πάνσοφοι είμαστε εμείς, ούτε, αν θέλετε, το θέμα του Κυπριακού είναι αποκλειστικά θέμα του ΚΚΕ.

Καμιά φορά, εμείς έχουμε μια υστέρηση, αλλά είναι και λίγο σκόπιμη, σ' αυτό που λέμε δημόσιες σχέσεις. Δηλαδή, εμείς συναντάμε πολλές φορές κόμματα, αλλά δεν κάνουμε σαματά, γιατί πολλές από αυτές τις συναντήσεις είναι και εργασιακού χαρακτήρα, πληροφοριακού. Στις δημόσιες σχέσεις καλύτερα να υστερούμε λίγο, από το να δημιουργούμε ντόρο πολύ».

Οι συμβιβασμοί

έχουν τα όριά τους

Η Αλ. Παπαρήγα κλήθηκε να σχολιάσει και δήλωση του Δ. Χριστόφια περί οδυνηρού συμβιβασμού και σημείωσε: «Νομίζω ότι είπε μια πολύ μεγάλη αλήθεια ο κ.Χριστόφιας. Οτι ο επώδυνος συμβιβασμός έγινε τότε με τη διατύπωση της θέσης για την Ομοσπονδία.

Και νομίζω ότι περίπου έτσι είναι. Αυτό δεν είναι το πνεύμα του; Αν θυμάμαι καλά, τον είδα στη "ΝΕΤ". Και έτσι αυτό θεωρούμε και εμείς, είναι γνωστό ότι υπήρχε ένας συμβιβασμός. Αναγκαίος; Αναγκαίος.

Αλλά, ξέρετε, και οι συμβιβασμοί έχουν κάποια όρια. Δεν ξέρω. Δηλαδή, επειδή κάνεις ένα, δύο, τρεις, θα κάνεις και δεκαπέντε; Και ακριβώς υπενθύμισε, νομίζω, τη σημασία που έχει για ομοσπονδιακό κράτος, δικοινοτικό, διζωνικό, πώς να το πω; Αυτό ήθελε να θέσει.

Για τις προθεσμίες, βεβαίως, είχε δίκιο. Οταν εμείς ως κόμμα, που στο κάτω - κάτω δεν έχουμε την τελική ευθύνη, δυσκολευόμαστε με τα χρονικά περιθώρια, καταλαβαίνετε τώρα τι τραβάει το ΑΚΕΛ και τα άλλα κόμματα.

Εμείς στα βασικά θα τοποθετηθούμε, δε θα μπούμε και στις λεπτομέρειες».

Παρεμβαίνοντας σ' αυτό το σημείο ο Ορέστης Κολοζώφ, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, συμπλήρωσε: «Σχετικά με αυτό το ζήτημα, ολοκληρωμένη η σκέψη του Γενικού Γραμματέα του ΑΚΕΛ, που τη συμμεριζόμαστε κι εμείς, είναι ότι οπωσδήποτε, για να καταλήξουν σε μια λύση, θα γίνουν επώδυνοι συμβιβασμοί, όμως δεν είμαστε διατεθειμένοι στο όνομα της ένταξης να ξεπουλήσουμε την Κύπρο».

Λαϊκή παρέμβαση

για την αποτροπή εκβιαστικών διλημμάτων

Σε ερώτηση σχετικά με το αν το ΚΚΕ εκτιμά ότι υπάρχει περιθώριο βελτίωσης του «σχεδίου», μέσω των διαπραγματεύσεων, δεδομένης της σημερινής κατάστασης κατοχής, αν υπάρχει μια κάποια ανεκτή λύση, που θα επανενώνει την Κύπρο και θα μπορούσε να επιτευχθεί και ποιες εκτιμά ότι μπορεί να είναι οι συνέπειες βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα της απόρριψης του «σχεδίου», η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπογράμμισε:

Το «ευχαριστώ» δύο Κυπρίων

Παρόντες στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου της Αλέκας Παπαρήγα ήταν δύο Κύπριοι. Μία δημοσιογράφος και ένας εκδότης - συγγραφέας. Και οι δύο ζήτησαν το λόγο. Η κ. Βέρα Κορίδη, ανταποκρίτρια στην Αθήνα του Κυπριακού Ραδιοσταθμού «ΑΘΗΝΑ», τόνισε: «Ως Κύπρια και ανταποκρίτρια του κυπριακού ραδιοσταθμού "ΑΘΗΝΑ" θέλω να ευχαριστήσω πραγματικά, το ΚΚΕ, για τη συμπαράσταση για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού προβλήματος. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ». Ο δεύτερος, αφού κατέθεσε τους έντονους προβληματισμούς του για πλευρές του σχεδίου Ανάν, εξέφρασε με τη σειρά του το δικό του ευχαριστώ για τη στάση και τη θέση του ΚΚΕ απέναντι στο Κυπριακό.

«Τέθηκε αυτό το δίλημμα. Πολλές φορές η ζωή πραγματικά βάζει διλήμματα. Τα βάζει η ζωή, τα συναντάμε. Το ζήτημα είναι ότι αυτό το δίλημμα το βάζουν αυτοί, οι οποίοι έχουν σοβαρές ευθύνες για την εξέλιξη στο Κυπριακό. Και είναι ένα θέμα αυτό.

Ποιοι βάζουν τα διλήμματα; Οι ΗΠΑ, η Μ.Βρετανία! Εν πάση περιπτώσει, όλες αυτές οι ηγετικές δυνάμεις, οι οποίες έχουν σοβαρή ευθύνη στο ότι δεν εφαρμόστηκαν οι αποφάσεις του ΟΗΕ. Γιατί, δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι οι αποφάσεις του ΟΗΕ, επαναλαμβανόμενες σε σταθερά χρονικά διαστήματα, δεν μπορούν να εφαρμοστούν, γιατί μια χώρα λέει όχι. Υπάρχει και η αρχή της πλειοψηφίας και στις διεθνείς σχέσεις. Επομένως, αυτό το δίλημμα το βάζουν οι ίδιοι. Δέξου αυτό, γιατί θα σε κάνω ακόμα χειρότερα!

Κι εδώ μπαίνει ένα ερώτημα που είναι και γενικότερο και δεν αφορά μόνο τον κυπριακό λαό. Θα ζούμε, λοιπόν, με αυτά τα διλήμματα; Αυτά τα διλήμματα μας βάζουν και στο εσωτερικό της χώρας, η ελληνική κυβέρνηση, σε όλα τα κοινωνικά προβλήματα. Ή θα είστε όλοι άνεργοι, ή όλοι θα είστε μισοάνεργοι, κλπ. Πού θα πάει δηλαδή; Κι εδώ έχει σημασία αυτό που λέμε. Η παρέμβαση των λαών, η αλλαγή συσχετισμού δύναμης, στο εσωτερικό της κάθε χώρας. Διαφορετικά, θα πάμε να αποφασίσουμε ποιο σχοινί θα μας κρεμάσει! Τι θα είναι; Αν θα είναι μεταξωτό ή αν θα είναι δερμάτινο. Τι να σας πω;

Από εκεί και πέρα, θέλω να ξεκαθαρίσω το εξής: Εγώ τουλάχιστον δεν μπορώ να έχω εικόνα πώς μπορούν ακριβώς να εξελιχτούν τα πράγματα.

Και ξαναλέω, ότι αυτό είναι ακριβώς και ο μεγάλος κόμπος που έχουν να λύσουν στην Κύπρο. Αυτό που εμείς πρέπει να κάνουμε είναι να συμπαρασταθούμε στην Κύπρο και όχι να της προσθέτουμε προβλήματα και εκβιασμούς. Αυτό νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε».

Υπάρχουν πάντα

περιθώρια για πάλη

Ακολούθως και για το αν υπάρχουν περιθώρια βελτιώσεων η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ τόνισε:

«Βεβαίως. Αμα υπάρχει πολιτική θέληση, γιατί να μην υπάρχουν περιθώρια; Αυτό, όμως, που φαίνεται αυτή τη στιγμή είναι ότι είναι προαποφασισμένο. Αλλά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να παραιτηθεί ο καθένας από την προσπάθεια να αντιμετωπίσει αυτό το σχέδιο; Δηλαδή, ξέρετε εδώ είναι ένα ζήτημα, είναι υποκειμενικό. Αμα δε θέλεις να το παλέψεις, δεν το παλεύεις. Αμα θέλεις να το παλέψεις, το παλεύεις.

Εμείς, παρότι έχουμε αυτή τη γνώμη για το σχέδιο, και λέμε ότι δεν αποτελεί βάση, δεν πρόκειται να παραιτηθούμε. Αυτό που κάνουμε σήμερα δεν είναι μια πάλη γι' αυτό το σχέδιο; Και αν θέλετε, η γνώμη μας είναι ότι πάντα υπάρχουν περιθώρια να αντιμετωπίσουμε. Να σας πω μια πλευρά.

Λέω τώρα ενδεικτικά, και με επιφύλαξη το λέω, γιατί δεν είμαι ούτε Κληρίδης εγώ, ούτε Χριστόφιας. Κοιτάξτε, αυτό που λέμε, να φύγουν τα ασφυκτικά χρονικά όρια. Εμείς, βεβαίως, δεν το λέμε αυτό, για να έρθει το ίδιο "σχέδιο" σε πιο μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά, εν πάση περιπτώσει, για να το αξιοποιήσει κανείς σε μια πάλη εναντίον όλων αυτών, είτε συνολικά εναντίον του "σχεδίου", είτε κάποιοι θεωρούν ότι υπάρχουν κάποιες πλευρές που πρέπει να αντιπαλευτούν.

Οταν, όμως, σου βάζει το πιστόλι στον κρόταφο, και σου λέει στις 10 του μήνα να το έχεις ψηφίσει, το Φλεβάρη θα το έχεις τελειώσει και ότι, αν δεν το τελειώσεις, εγώ ως Κόφι Ανάν γίνομαι στην ουσία Πρόεδρος της Κύπρου, τι να σας πω; Υπάρχει και το δημοψήφισμα που θα κάνει ο κυπριακός λαός, είναι και αυτό ένα πεδίο. Αλλά, ξαναλέω. Το θέμα δεν είναι να πετάξουμε το μπαλάκι. Πρέπει να συμπαρασταθούμε στον κυπριακό λαό. Αυτός θα αποφασίσει, δεν μπορούμε να του επιβάλουμε, αλλά άμα του λέμε αυτά που λέει ο πρωθυπουργός, και, αν θέλετε, και άλλες πολιτικές δυνάμεις, ότι εν πάση περιπτώσει δεν είναι και τόσο σοβαρά τα πράγματα, μπορούμε με μια συζήτηση να τα διορθώσουμε, δε βοηθάς με αυτό τον τρόπο. Δηλαδή, η φωνή που λέει ότι δεν πάνε καλά τα πράγματα, είναι φωνή που ζημιώνει; Να το πούμε αυτό.

Τέλος, να πω και μια κουβέντα ακόμα. Τώρα, δίπλα στη λέξη πατριώτης έχουν μπει υπερπατριώτης, καλός πατριώτης, κακός πατριώτης. Τι είναι αυτά; Εμείς δεν είπαμε ότι το ΚΚΕ είναι πατριωτικό κόμμα και τα άλλα δεν είναι. Δεν είπαμε τέτοιο πράγμα.

Αλλά, προσπαθούμε και εμείς να έρθουμε στη θέση του Κύπριου, ο οποίος, όπως κι εμείς θέλουμε μια πατρίδα στην οποία να ζούμε ελεύθερα, θέλει κι αυτός να έχει μια πατρίδα ελεύθερη. Οι εθνικιστές υπάρχουν βεβαίως. Οχι, όμως, όποιος αντιστέκεται σε ένα σχέδιο να βγαίνει εθνικιστής, να βγαίνει κακώς εννοούμενος πατριώτης, και κακώς ή καλώς εννοούμενος πατριώτης».

Στο πλευρό του κυπριακού λαού

Σε άλλη ερώτηση, για το αν το ΚΚΕ θα επιμείνει στις απόψεις του, ακόμη κι αν ο λαός της Κύπρου αποφασίσει να αποδεχτεί αυτή τη λύση, η Αλ. Παπαρήγα απάντησε:

«Νομίζω ότι θα επιμείνουμε, εκτός αν έχουμε αλλαγές. Θα έχουμε πει την άποψή μας, και αυτό που θα κάνουμε είναι -αλλά αν είναι αυτό το σχέδιο- να πούμε, ότι αυτό το σχέδιο δεν οδηγεί σε λειτουργική συνομοσπονδία κλπ. Και θα προσπαθούμε να είμαστε πάντα στο πόδι και δίπλα στον κυπριακό λαό, σε ό,τι προβλήματα εμφανιστούν.

Και στη Σοβιετική Ενωση και στις σοσιαλιστικές χώρες οι λαοί είχαν αποφασίσει να έχουν σοσιαλιστικά καθεστώτα και οι άλλες χώρες έλεγαν ότι κακώς τα έχουν. Δεν καταλαβαίνω. Η θέση ενός λαού δεν μπορεί να δεσμεύει έναν άλλο λαό, στη γνώμη. Εφόσον εξέφρασε την απόφασή του, θα τη σεβαστούμε, αλλά δεν μπορούμε να αλλάξουμε γνώμη. Το ίδιο κάναμε και με το Παλαιστινιακό.

Εγινε το Οσλο, υπήρχαν χοροί και τραγούδια στους δρόμους, εμείς είχαμε επιφύλαξη. Και αυτό που κάναμε είναι να είμαστε πάντα δίπλα στον παλαιστινιακό λαό. Βεβαίως, θα σεβαστούμε την απόφαση. Και των κομμάτων. Τι να κάνουμε; Ούτε μπορούμε εμείς να επιβάλλουμε τις δικές μας απόψεις ούτε και θέλουμε. Αλλά τη γνώμη μας, θα την έχουμε. Αν διαψευστούμε θα είναι προς το καλό του κυπριακού λαού και όλων των λαών. Αλλά ξέρετε κάτι; Παρακολουθούμε τον Τύπο, παρακολουθούμε τις συζητήσεις. Ολοι δέχονται, ακόμα και οι κυβερνητικοί, ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα σε εδάφια του κειμένου. Δεν είπε κανείς ότι είναι καλό σχέδιο. Πού υπάρχει η διαφωνία; Στο αν θα το δεχτούμε ή όχι; Αυτό είναι άλλο θέμα.

Εμείς θεωρούμε ότι η παρέμβασή μας βοηθάει. Ακριβώς να μη βρισκόμαστε, να μη βρεθούμε προ εξελίξεων, τις οποίες, τάχα, δεν τις έχουμε πάρει χαμπάρι ή έχουμε συναινέσει. Δεν μπορούμε να συναινέσουμε σε τέτοιες εξελίξεις. Και έτσι ο καθένας ας πάρει την ευθύνη του».

Σοβαρές οι ευθύνες της ηγεσίας της Τουρκίας...

Απαντώντας σε παρέμβαση παρευρισκόμενου, ο οποίος επισήμανε το ηθικό πρόβλημα που «θα έπρεπε να έχει αυτή τη στιγμή το ελληνικό κράτος, ως μέλος τουλάχιστον της Ευρωπαϊκής Ενωσης, από την άποψη ότι η Τουρκία εκδηλώνεται σαν μια οργανωμένη συμμορία, οι φυλακές της ξεχειλίζουν. Ηδη μπαίνουν μέσα στο Ιράκ, κάνει παρεμβάσεις ολέθριες, και νομίζω ότι θα έπρεπε να αναρωτηθούν και για το ηθικό πρόβλημα, με ποιους πάμε να συζητήσουμε», η ομιλήτρια υπογράμμισε:

«Εμείς το θέμα της Κύπρου το αντιμετωπίζουμε πολύ συγκεκριμένα, υπάρχουν ηθικές πλευρές, αλλά το αντιμετωπίζουμε πολιτικά.

Εδώ υπάρχουν Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι. Με τις εξελίξεις που είχαμε, τις ιστορικές εξελίξεις, 30 χρόνια και πριν 30 χρόνια, αυτό που κι εμείς συμφωνήσαμε με τις άλλες κυπριακές δυνάμεις, που θα μπορούσε να ανταποκρίνεται και στο πολιτικό και στο ηθικό μέρος, είναι μια ομοσπονδία διζωνική, δικοινοτική. Κι από εκεί και πέρα, βεβαίως, να γίνει τεράστια προσπάθεια, για να αισθάνονται σαν ένας λαός, ανεξαρτήτως αν είναι άλφα ή βήτα προέλευσης, μιλάνε άλφα ή βήτα γλώσσα, ή έχουν άλφα ή βήτα θρησκεία ή πολιτισμό. Νομίζω ότι αυτό συνενώνει και το πολιτικό και το ηθικό μέρος.

Αναμφισβήτητα, η Τουρκία είναι από τις δυνάμεις εκείνες -η ηγεσία της Τουρκίας για να μην τα φορτώνουμε στον τουρκικό λαό- που έχει σοβαρές ευθύνες για το Κυπριακό, με την έννοια ότι αντιμετώπιζε το ψευδοκράτος του Ντενκτάς, σαν ένα δικό της παιδί. Δε θα μπορούσε να λειτουργήσει το ψευδοκράτος, αν δεν υπήρχαν οι πλάτες της ηγεσίας της Τουρκίας».

... αλλά δε φταίει μόνο αυτή

«Ομως, μόνο η ηγεσία της Τουρκίας φταίει;» αναρωτήθηκε εν συνεχεία η Αλέκα Παπαρήγα, για να συμπληρώσει: «Εγώ βάζω αυτό το ερώτημα να το σκεφτούμε. Υπάρχουν οι αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που δεν υλοποιούνται. Είναι ένα θέμα. Εμφανίζεται το πρόβλημα ότι αντιδρά η ηγεσία της Τουρκίας. Τότε γιατί υπάρχει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών; Τριάντα χρόνια δεν υλοποιείται!

Τώρα έχουμε αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για άρση του εμπάργκο κατά της Κούβας και δεν υλοποιούνται. Με την έννοια αυτή, να δούμε ποιοι είναι οι δημοκράτες. Εμείς λέμε ότι η πλειοψηφία πρέπει να αποφασίζει. Μπορεί να μην αρέσει, σε πολλά πράγματα εδώ στην Ελλάδα δεν υπάρχει πλειοψηφία, δε μας αρέσει η πλειοψηφική γνώμη. Αλλά δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε αλλιώς.

Εδώ, με αυτή τη λύση που δίνεται, καταργείται η αρχή της πλειοψηφίας. Γίνονται εκλογές βγαίνει αυτή η Κυβέρνηση, βγαίνει αυτό το κοινοβούλιο. Δεν μπορούμε να πούμε "δεν το αναγνωρίζουμε και πρέπει να γίνει το δικό μας". Πείσε το λαό, κάνε τη δική σου άποψη πλειοψηφία, να αναγνωριστεί.

Εδώ, δεν υπάρχει η αρχή της πλειοψηφίας. Πώς θα λειτουργήσει αυτό το κράτος; Εχουμε κανένα άλλο τέτοιο προηγούμενο που μπόρεσε να λειτουργήσει στις συνθήκες της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων με πόλεμο προς το Ιράκ, με το Παλαιστινιακό σε αυτή την κατάσταση; Το διεθνές κλίμα, δηλαδή ο διεθνής περίγυρος, είναι καθοριστικό.

Στην ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου αναφέρεται και προβλέπεται ρητά ότι δε θα υπάρχει ιεραρχία ανάμεσα στους νόμους του κοινού κράτους και εκείνους των συστατικών κρατών. Αμα δεν υπάρχει ιεραρχία, είναι σαν να είναι τρία πράγματα: τουρκοκυπριακό, ελληνοκυπριακό και ένα κεντρικό κράτος, το οποίο όμως είτε θα λειτουργήσει χωρίς να κάνει ό,τι θέλει, είτε δε θα λειτουργεί.

Δηλαδή, η αρχή της πλειοψηφίας και σε ένα διεθνή οργανισμό τέτοιο και τέτοιας πλειοψηφίας, αλλά και στα πλαίσια ενός κράτους, δεν μπορεί να μην ισχύει. Στην Ελλάδα πώς λειτουργούμε; Δε λειτουργούμε με την αρχή της πλειοψηφίας; Ανεξάρτητα κάτω από ποιους όρους διαμορφώνεται η πλειοψηφία. Αλλά είναι η αρχή της πλειοψηφίας αυτή».

Για το ζήτημα των εποίκων

Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση για το ποια είναι η θέση του ΚΚΕ σχετικά με το ζήτημα του εποικισμού και των εποίκων, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπογράμμισε:

«Αμα είχαμε μια δίκαιη λύση του Κυπριακού, πιστεύω ότι θα αντιμετωπιζόταν κι αυτό το ζήτημα. Εδώ πραγματικά, είναι ένα ζήτημα συζητήσεων ανάμεσα στις δύο Κοινότητες να αντιμετωπίσουν το θέμα. Οταν η ελεύθερη διακίνηση δεν επιτρέπεται, δημιουργούνται προβλήματα.

Τι να σας πω; Να σηκωθούν να φύγουν οι έποικοι; Τους έφεραν από τα βάθη της Ανατολίας τόσα χρόνια και τι θα πεις "σήκω και φύγε";

Αν έχεις, όμως, μια λύση, η οποία οδηγεί στη συνένωση των δύο λαών και σε ενιαίο κράτος, χωρίς να εξαφανιστούν διά μαγείας τα προβλήματα, ωστόσο μπορούν να αντιμετωπιστούν, με την οικονομική ανάπτυξη και όλους τους άλλους παράγοντες. Τώρα, έτσι όπως γίνεται η διακίνηση, είναι για να υπάρχουν αμιγείς πληθυσμοί ένθεν και ένθεν και να διατηρούνται δύο ξεχωριστά κράτη.

Να σας πω κάτι; Δεν ξέρω αν όλοι οι Κύπριοι θα γυρνούσαν στις εστίες τους, δεδομένου ότι ζεις 20, 30 χρόνια σε μια περιοχή. Αλλά να έχεις το δικαίωμα να πας. Είναι τα περιουσιακά δικαιώματα. Μπορεί να μη γυρνούσαν όλοι. Ομως, από ό,τι μας έλεγαν τα κυπριακά κόμματα παλαιότερα, ο άλλος θέλει να ξέρει ότι μπορεί να πάει. Και βεβαίως μπορεί να μη θέλει να πάει.

Γιατί να φύγει από την Αμμόχωστο ή τη Λάρνακα και να γυρίσει σε μια περιοχή, η οποία μπορεί να έχει μεγάλα οικονομικά προβλήματα και να γυρίσει σε ένα σπίτι που έχει κατοικηθεί 30 χρόνια από άλλους και το οποίο είναι και ετοιμόρροπο, αφού η κατάσταση στο τουρκοκυπριακό μέρος είναι χειρότερη;

Κατά τη γνώμη μας -δεν μπορώ να σας πω εγώ λεπτομέρειες- αυτό θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί από τη στιγμή που δεν έχεις δύο ξεχωριστά κράτη και μάλιστα με γνωστές κηδεμονίες. Θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί και να αντιμετωπιστεί και με βάση τον ανθρώπινο παράγοντα».