ΠΑΡΙΣΙΝΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Σελίδα 13/19

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΙΣΙΝΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ



Τα ανάκτορα του Κεραμεικού στις φλόγες 21 Μάη 1871

Επίκαιρα διδάγματα

Πέρασαν 130 χρόνια από την ηρωική εξέγερση των κομμουνάρων του Παρισιού. Την εξέγερση στην οποία για πρώτη φορά η εργατική τάξη ηγείται των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων «ως τάξη για τον εαυτό της», χειραφετημένη πολιτικά από την αστική τάξη. Οπως έγραψε χαρακτηριστικά ο Μαρξ, «ήταν η πρώτη επανάσταση με την οποία η εργατική τάξη αναγνωρίστηκε ανοιχτά, σαν η μόνη τάξη που ήταν ακόμα ικανή για κοινωνική πρωτοβουλία» (Κ. Μαρξ - Φ. Ενγκελς, «Διαλεχτά Εργα», τ.1ος, σελ. 627).

Η επέτειος των 130 χρόνων από την Κομμούνα γιορτάζεται σε συνθήκες κυριαρχίας της διεθνούς αντεπανάστασης, στην εποχή του ιμπεριαλισμού, σε συνθήκες μεγάλης βεβαίως αλλά προσωρινής υποχώρησης του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Συνθήκες που ταυτόχρονα χαρακτηρίζονται από τη μεγάλη όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων σε παγκόσμια κλίμακα, σε συνθήκες που η επιθετικότητα των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού έχει προσλάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Αυτό ακριβώς το γεγονός κάνει επίκαιρες τις βασικές ιδέες και τα διδάγματα που προκύπτουν από τις 72 μέρες ζωής της. Ιδέες και διδάγματα που το πέρασμα τόσων χρόνων, όχι μόνο δεν τα «έριξε στη λήθη», αλλά τα επιβεβαιώνει καθημερινά ολοένα και πιο πειστικά, έτσι που παραμένουν επίκαιρα, παρά την προσπάθεια του ιμπεριαλισμού και των οπορτουνιστών, ιδιαίτερα μετά την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος στην Ευρώπη, να ρίξουν στο «πυρ το εξώτερο» την ιστορική αναγκαιότητα της αντικατάστασης του καπιταλισμού από το σοσιαλισμό. Δεν μπορούν να σβήσουν από το χάρτη την ταξική πάλη και τη συνέχειά της στις σημερινές συνθήκες και ότι η ταξική πάλη οδηγεί αναπόφευκτα στη δικτατορία του προλεταριάτου, που είναι μόνο η αρχή για το πέρασμα στην αταξική κοινωνία.

Παγκόσμια ιστορική πείρα

Μελετώντας την Κομμούνα, από τη σκοπιά των συμφερόντων της τάξης η οποία την επέβαλε τότε στο Παρίσι, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν πολλές ομοιότητες ανάμεσα στην εποχή της και στη σύγχρονη εποχή. Θεμελιακές από την άποψη του ταξικού χαρακτήρα της κοινωνίας. Ηταν η εποχή που οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής κυριαρχούν ολοκληρωτικά και η αστική τάξη αρχίζει να περνά στην αντίδραση. Η εποχή που άρχισαν να ωριμάζουν οι προϋποθέσεις περάσματος του καπιταλισμού στο τελευταίο το ιμπεριαλιστικό του στάδιο. Οι ταξικές σχέσεις και αντιθέσεις τότε και τώρα, στην ουσία τους είναι οι ίδιες. Η συγκρότηση της διεθνούς συμμαχίας του κεφαλαίου κατά του γαλλικού προλεταριάτου, με τη συμμαχία των Γάλλων και Γερμανών αστών, παρά το γεγονός ότι ήταν εμπόλεμα αντίπαλα μέρη, έγινε προκειμένου να καταπνίξουν την εργατική εξουσία. Η αντίθεση ιμπεριαλισμού - λαού οξύνεται στο έπακρο, ενώ ολοένα και περισσότερο γίνεται αξεχώριστη από την αντίθεση κεφάλαιο - εργασία. Η ενότητα μεταξύ της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, όπου η δεύτερη, ο πόλεμος, είναι η συνέχιση της πρώτης με άλλα - στρατιωτικά - μέσα, σήμερα υλοποιείται με την ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων. Μήπως αυτό ακριβώς δεν εξέφρασε και ο πόλεμος του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας; Η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης μιας χώρας, η αντιλαϊκή πολιτική στο εσωτερικό, είναι εχθρική και για τους άλλους λαούς. Απελευθέρωση αγορών, ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων, ανταγωνισμός, αγώνας για το μοίρασμα σφαιρών επιρροής κ.ά., αποτελούν τη βάση της επιθετικότητας του κεφαλαίου μιας χώρας στο εσωτερικό της, αλλά και ενάντια στους λαούς άλλων χωρών.

Τα βασικά διδάγματα, που έδωσε η πείρα της Κομμούνας, επιβεβαιώθηκαν περίτρανα στις σοσιαλιστικές επαναστάσεις του 20ού αιώνα, με πρώτη και καλύτερη τη Μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση. Ετσι, ο ταξικός χαρακτήρας του κράτους, η ανάγκη να τσακιστεί το αστικό κράτος και να αντικατασταθεί από την εργατική εξουσία, το ζήτημα της αντικατάστασης της ατομικής ιδιοκτησίας στα βασικά μέσα παραγωγής με την κοινωνική, για να περάσει ο πλούτος στον κοινωνικό έλεγχο, να τον διαχειρίζεται το προλεταριακό κράτος με τα εκλεγμένα όργανά του, η σημασία της συμμαχίας της εργατικής τάξης με άλλα λαϊκά στρώματα, η οργάνωση των διεθνών συμμαχιών της εργατικής τάξης κάθε χώρας, είναι θεμελιώδεις αρχές της επανάστασης, τις οποίες ανέδειξε η Κομμούνα.

Βεβαίως, η Κομμούνα από την πρώτη στιγμή της εγκαθίδρυσής της βρέθηκε μπροστά σε πρωτόγνωρα καθήκοντα. Η ανίχνευση του δρόμου για να στεριώσει η εξουσία της, να δημιουργεί τις προϋποθέσεις απελευθέρωσης της εργασίας από την κυριαρχία του κεφαλαίου, μέσα σε συνθήκες περικύκλωσης από το διεθνή καπιταλισμό, απαιτούσαν στη συγκεκριμένη ιστορική στιγμή άντληση θεωρητικών ιδεών και πρακτικής πείρας, που δεν υπήρχαν εκ των προτέρων. Η σύντομη ζωή της, βεβαίως, μας άφησε πολλαπλάσια περισσότερα γι' αυτό το σκοπό. Μόνο που αν αρκούν για την έναρξη οικοδόμησης της νέας κοινωνίας, καθόλου δε φώτιζαν ολόκληρη αυτή την πορεία. Στην ίδια κατάσταση βρέθηκε από την πρώτη στιγμή και το προλεταριάτο της Ρωσίας μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση. Επρεπε να ανιχνεύει πρωτόγνωρους δρόμους για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Ενώ όλες οι χώρες που πέρασαν στο σοσιαλισμό, είχαν να αντιμετωπίσουν την ιμπεριαλιστική περικύκλωση.

Η ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων δεν ήταν αναπόφευκτη. Η αντεπανάσταση έγινε από τις κομματικές και κρατικές ηγεσίες αυτών των χωρών. Οι αντεπαναστατικές ανατροπές οφείλονται σε μια σειρά εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες και στην αλληλεπίδρασή τους. Η δολιοφθορά του ιμπεριαλισμού, πατούσε στο έδαφος των δυσκολιών που προέκυπταν από την ίδια την πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Παρ' όλ' αυτά, η μεγάλη συνεισφορά του σοσιαλισμού, στο παγκόσμιο εργατικό κίνημα, τις κατακτήσεις του, στη διατήρηση της ειρήνης για πάνω από 45 χρόνια στον πλανήτη, επιβεβαιώνεται ακόμη και από την αρνητική σκοπιά της σύγχρονης ζοφερής για τους λαούς πραγματικότητας. Και αυτή τη συνεισφορά θέλουν να σβήσουν από τη μνήμη και τη συνείδηση των λαών, με την αμέριστη συμβολή του οπορτουνισμού. Που πολέμησε και πολεμά με λύσσα το σοσιαλισμό, τα επιτεύγματά του, αλλά και τη συνεισφορά του κομμουνιστικού κινήματος. Τους όρους ταξική πάλη, ιμπεριαλισμός, αντιιμπεριαλιστικό - αντιμονοπωλιακό - δημοκρατικό μέτωπο ως κοινωνικοπολιτική συμμαχία της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων για τη λαϊκή εξουσία, οι φορείς του τους αποστρέφονται μετά βδελυγμίας, προβάλλοντας την κοινωνική συναίνεση, την παγκοσμιοποίηση, τον κεντροαριστερό πόλο που «μάχεται» τον κεντροδεξιό, ενώ οι αναφορές τόσο στην Κομμούνα όσο και στη σοσιαλιστική επανάσταση γενικά του προκαλούν απέχθεια.

Στο δρόμο του Μετώπου

Το ΚΚΕ στο 15ο Συνέδριό του, με το Πρόγραμμά του, επεξεργάστηκε στις σύγχρονες διεθνείς και εσωτερικές συνθήκες, το θεμελιακό ζήτημα, τη στρατηγική και τακτική και τη μεταξύ τους σχέση. Εκτίμησε ότι ο χαρακτήρας της επανάστασης στην Ελλάδα είναι σοσιαλιστικός. Καθόρισε την αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή δημοκρατική γραμμή πάλης, ως τη γραμμή συσπείρωσης της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού στην υπεράσπιση και διεκδίκηση των συμφερόντων του και ως το δρόμο προσέγγισης και κάτω από προϋποθέσεις, πραγματοποίησης του περάσματος στο σοσιαλισμό. Ετσι το ΚΚΕ καταλήγει στο συμπέρασμα, ότι η εργατική τάξη και τα μικροαστικά στρώματα της πόλης και του χωριού - πέρα από τις διαφορές τους - έχουν κοινό συμφέρον να αγωνιστούν κατά του κοινού τους αντίπαλου, δηλαδή κατά των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού, της πολιτικής εξουσίας που τα υπηρετεί στην Ελλάδα.

Στις αποφάσεις του 16ου Συνεδρίου, αναπτύσσεται η επεξεργασία της σχέσης του Μετώπου, με τη λαϊκή εξουσία. Η πάλη του Μετώπου έχει αντανάκλαση και στο επίπεδο της εξουσίας, που είναι θεμελιακό ζήτημα και φωτίζεται πολύπλευρα η πολιτική διέξοδος για την εργατική τάξη και τα μικροαστικά στρώματα της πόλης και του χωριού. Γίνεται η σύνδεση της ταξικής πάλης για τη διεκδίκηση λύσεων στα σημερινά μεγάλα κρίσιμα προβλήματα, με την προοπτική που οι λύσεις προς όφελος του λαού θα είναι οριστικές, αναδεικνύοντας την αναγκαιότητα της λαϊκής εξουσίας, που για το ΚΚΕ είναι η σοσιαλιστική. Βεβαίως το ΚΚΕ δε θέτει το σοσιαλισμό ως προϋπόθεση για τη συγκρότηση του Μετώπου. Με την επεξεργασία του προγράμματος της λαϊκής οικονομίας, συνδέονται οργανικά οι ανάγκες του λαού για το σήμερα, με την προοπτική, που ο ίδιος, έχοντας την εξουσία, θα μπορεί να ικανοποιεί τις υλικές και πνευματικές ανάγκες του.

Το αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό δημοκρατικό μέτωπο δεν είναι μια οποιαδήποτε συμμαχία, σε επίπεδο κορυφών, ηγεσιών πολιτικών κομμάτων, πάνω σ' ένα οποιοδήποτε πρόγραμμα. Είναι μέτωπο κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, που διαχωρίζεται με σαφήνεια από τις ιμπεριαλιστικές επιλογές της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, αντλεί τις δυνάμεις του από την ανάπτυξη της ταξικής πάλης, επιδιώκει να την αναπτύσσει παραπέρα και πρέπει να είναι σε ετοιμότητα να αξιοποιεί όλες τις μορφές πάλης, να αξιοποιεί σε όφελός του τη λαϊκή αυτενέργεια και πρωτοβουλία, που θα εκφράζεται και με τη δημιουργία λαογέννητων θεσμών και που παράλληλα θα χτίζει τις διεθνείς συμμαχίες του με κόμματα, κινήματα αλληλεγγύης και λαούς. Η δημιουργία ενός τέτοιου μετώπου, με αυτή την προοπτική, πατάει, πρώτα και κύρια, στην αναγκαιότητα που υπάρχει για την εγκαθίδρυση και ανάπτυξη της λαϊκής οικονομίας. Η πολιτική πρόταση του ΚΚΕ προς το λαό για τη λαϊκή οικονομία προκύπτει ως η μόνη εναλλακτική θέση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη πολιτική των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και στις άλλες εκφράσεις της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας. Αλλη, ενδιάμεση, λύση δεν υπάρχει. Οι πολιτικές δυνάμεις που προβάλλουν νεοκεϋνσιανές διεξόδους, οραματιζόμενες την εποχή που η σοσιαλδημοκρατία μπορούσε, με τη χρησιμοποίηση του δήθεν κοινωνικού κράτους, να παραχωρεί - κάτω από την πίεση της λαϊκής πάλης - για να ενσωματώνει τις λαϊκές δυνάμεις, απλώς καλλιεργούν αυταπάτες. Αυτή η αδυναμία της σοσιαλδημοκρατίας σήμερα (που είναι αδυναμία του καπιταλισμού, τον οποίο η σοσιαλδημοκρατία διαχειριζόταν και διαχειρίζεται) εξηγεί και το γιατί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται απόλυτα με τη ΝΔ. Το ίδιο συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη και αλλού. Το ίδιο συμβαίνει είτε στην κυβέρνηση βρίσκονται τα παραδοσιακά συντηρητικά κόμματα (Ισπανία), είτε οι κεντροαριστερές συμμαχίες σε κυβερνητικό επίπεδο (Γαλλία).

Αυτή η διαπίστωση δε σημαίνει, βεβαίως, ότι ο αγώνας για την απόσπαση κατακτήσεων είναι μάταιος. Το αντίθετο, θα γίνεται ολοένα και πιο αποτελεσματικός, όντας ενταγμένος στη στρατηγική της σύγκρουσης και της ρήξης με το καθεστώς των μονοπωλίων. Τότε μόνο μπορεί η εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα να έχουν κατακτήσεις.

Οι συσπειρώσεις και συνεργασίες, που έχουν συγκροτηθεί στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, στον αγώνα για τα δημοκρατικά δικαιώματα, στο κίνημα κατά της ιμπεριαλιστικής νέας τάξης και του νέου δόγματος του ΝΑΤΟ, αποτελούν θετική εξέλιξη στη λαϊκή πάλη. Η δράση για την ενίσχυση και ανάπτυξή τους πρέπει να συνδυάζεται με πρωτοβουλίες για τη διαμόρφωση επιμέρους μετώπων πάλης γύρω από αντιιμπεριαλιστικούς αντιμονοπωλιακούς στόχους και αιτήματα, ευρύτερων δυνάμεων που ορθώνουν ανάστημα στην πολιτική της άρχουσας τάξης. Τα μέτωπα αυτά μπορούν να αποτελέσουν πεδία συσπείρωσης και δοκιμασίας, να γίνουν χείμαρροι και ρυάκια, που μπορούν να συμβάλλουν, κάτω από προϋποθέσεις, σ' ένα μεγάλο λαϊκό κοινωνικοπολιτικό μέτωπο.

Τέτοιες συσπειρώσεις και κοινή δράση είναι αναγκαίες στον αγώνα κατά των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Για τα δικαιώματα της εργατικής τάξης και των άλλων εργαζόμενων για κοινωνική ευημερία, πλήρη σταθερή απασχόληση, κοινωνική ασφάλιση, συνταξιοδότηση, υγεία, σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες.

Στην πάλη κατά των επιλογών και αποφάσεων της ΕΕ και του νέου δόγματος του ΝΑΤΟ, που στρέφονται κατά των συμφερόντων του ελληνικού λαού, κατά των ευρωπαϊκών λαών και των λαών σε όλο τον κόσμο, που στηρίζουν την κερδοφορία του μεγάλου κεφαλαίου, τη ληστεία του πλούτου των λαών, που επιτίθενται στα δημοκρατικά δικαιώματα, στα κυριαρχικά δικαιώματα χωρών, στο δικαίωμα κάθε λαός να αποφασίζει για το παρόν και το μέλλον του.

Στον αγώνα ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, στις πολυεθνικές ΝΑΤΟικές δυνάμεις και τον «Ευρωστρατό», τους «μισθοφόρους» και τη μετατροπή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε μισθοφορικές. Για να φύγουν οι βάσεις και τα πυρηνικά, ενάντια στην αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ελλάδας στο Αιγαίο.

Στον αγώνα της υπεράσπισης των δημοκρατικών ελευθεριών, του δικαιώματος στην απεργία, ενάντια στην πολιτική του αυταρχισμού και της καταστολής, των αντιδημοκρατικών νόμων και «τρομονόμων».

Στην πάλη για τα δικαιώματα της μικρομεσαίας αγροτιάς μαζί με τους εργάτες γης, ενάντια στις κατευθύνσεις της ΕΕ, της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και των ιμπεριαλιστικών συμφωνιών στα πλαίσια του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Το ίδιο και για τα προβλήματα και τις ανάγκες των μικροαστικών στρωμάτων της πόλης που προκύπτουν από τη συγκέντρωση του κεφαλαίου και της παραγωγής.

Ετσι το ΚΚΕ, στη στρατηγική του ιμπεριαλισμού αντιπαραθέτει τη στρατηγική της ταξικής πάλης, για την οικοδόμηση του Μετώπου με προοπτική το σοσιαλισμό.

Η άσβεστη φλόγα της θυσίας των κομμουνάρων, τα διδάγματα από την προσωρινή ήττα του σοσιαλισμού στην αναμέτρησή του με τον ιμπεριαλισμό, η σωστή χάραξη της τακτικής και της στρατηγικής, του ΚΚΕ, αλλά και του κομμουνιστικού κινήματος, είναι τα όπλα, που κάνουν δυνατή μια νέα οριστικά νικηφόρα «έφοδο των "κολασμένων της Γης" στους δικούς τους ουρανούς».


Του
Στέφανου ΛΟΥΚΑ


Σελίδα 13/19


Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ