Στις 4 Σεπτέμβρη η ρωσική εφημερίδα «Νεζαβίσιμαγια Γκαζέτα» δημοσίευσε στατιστικά στοιχεία που είναι χαρακτηριστικά για την κατάσταση στον τομέα Υγείας της Ρωσίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), η Ρωσία σήμερα καταλαμβάνει την 115^η θέση στις δαπάνες Υγείας, ενώ τα 2/3 του πληθυσμού της Ρωσίας εμφανίζονται δυσαρεστημένοι από το σύστημα Δημόσιας Υγείας, κι «ευχαριστημένο» δηλώνει μόλις το 15%. Κι όχι τυχαία, αφού μέσα σε μια δεκαετία, από το 2000 έως το 2010 ο αριθμός των νοσοκομείων μειώθηκε κατά 40%, ενώ των κλινικών κατά 20%.

Κι αυτό όταν είχε ήδη προηγηθεί μια δεκαετία (1990-2000) συρρίκνωσης των δημόσιων ιδρυμάτων Υγείας! Ετσι αν στα τελευταία σοσιαλιστικά χρόνια, το 1989, στο έδαφος της Ρωσίας υπήρχαν σε 10.000 κατοίκους 138,7 νοσοκομειακές κλίνες, το 1994 ο αριθμός αυτός μειώθηκε σε 127,4 και το 2000 σε 115,9, ενώ το 2011 σε 94,2.

Αυτή η μείωση έχει επιδράσει ιδιαίτερα αρνητικά στους κατοίκους των χωριών και πόλεων που είναι απομακρυσμένα από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Η κατάσταση σημαντικά χειροτέρευσε και στις μεγάλες πόλεις, όπου συχνή υπόθεση έγινε πλέον η διατήρηση μεγάλου μέρους των αρρώστων σε ράντζα στους διαδρόμους των νοσοκομείων, εξαιτίας της υπερφόρτωσης των δωματίων. Στις 72 (από τις 83) διοικητικές περιοχές της Ρωσίας παρατηρήθηκε έλλειψη οικονομικών πόρων για την κάλυψη των δημόσιων υπηρεσιών Υγείας. Το ποσοστό των δαπανών για τη Δημόσια Υγεία, σε σχέση με το ΑΕΠ, μειώνεται χρόνο με το χρόνο κι από το 3,5% το 2009, έπεσε στο 3,2% το 2010 και στο 2,9% το 2011.

Σε αντίθεση με τη σημερινή κατάσταση, στα χρόνια του σοσιαλισμού υπήρχε ένα αποτελεσματικό και δωρεάν σύστημα Υγείας. Το βασικό χαρακτηριστικό του ήταν η ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στην υγειονομική περίθαλψη, ανεξάρτητα από το εισόδημά τους και την κοινωνική θέση τους. Μάλιστα, αυτή η πρόσβαση, από την απλή ιατρική επίσκεψη έως τις δυσκολότερες εγχειρήσεις, καλυπτόταν πλήρως από το κράτος.

Τα φάρμακα, ουσιαστικά όλων των ειδών, που παράγονταν στην ΕΣΣΔ παρέχονταν σε πάμφθηνες τιμές από τα φαρμακεία, ενώ τα φάρμακα σε όσους νοσηλεύονταν στα νοσοκομεία παρέχονταν δωρεάν.

Το σοσιαλιστικό σύστημα Υγείας είχε φυσικά και προβλήματα, όπως κι αδυναμίες, αλλά αυτές ξεπερνιούνταν σταδιακά χάρη στη διεύρυνση και στη συνεχή προσπάθεια καλυτέρευσης του επιπέδου των υπηρεσιών Υγείας. Οι επιτυχίες που είχε ο σοσιαλισμός στο σύστημα Υγείας στην ΕΣΣΔ ήταν παραδεκτές κι από τους μεγαλύτερους εχθρούς του, που αναγνώριζαν την τεράστια πρόοδο που υπήρχε στα σοσιαλιστικά χρόνια στους δείκτες υγείας του πληθυσμού. Χαρακτηριστικό είναι το στοιχείο πως σε σχέση με την προεπαναστατική κατάσταση η θνησιμότητα στην ΕΣΣΔ είχε μειωθεί κατά 300%! Παράλληλα, τέτοια ήταν η αύξηση του αριθμού των νοσοκομείων στη χώρα!

Αντίθετα, στη σημερινή καπιταλιστική Ρωσία το σύστημα Υγείας χαρακτηρίζεται από την ανισότιμη πρόσβαση, στη βάση της οικονομικής δυνατότητας που έχει ο ασθενής. Εξαιτίας της πολιτικής των ρωσικών αρχών μειώνεται ο αριθμός των δημόσιων και δωρεάν υπηρεσιών Υγείας. Δίπλα στις δημόσιες υπηρεσίες Υγείας ξεπροβάλλουν οι ιδιωτικές κλινικές, που όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία, χρόνο με το χρόνο αυξάνουν τον «κύκλο εργασιών» τους, αφού, όπως είδαμε παραπάνω, απαξιώνεται σταδιακά το δημόσιο σύστημα Υγείας. Σύμφωνα με έρευνα της εταιρίας ΡΟΜΙΡ, την περασμένη χρονιά το 65% των Ρώσων χρειάστηκε να καταφύγει σε ιδιωτικά νοσοκομεία και κλινικές για να αντιμετωπίσει προβλήματα Υγείας. Τα ιατρικά ιδρύματα που παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες μειώνονται. Αν το 2009 ήταν σε όλη τη χώρα 11,5 χιλιάδες, το 2011 έμειναν 11 χιλιάδες. Επιπλέον, υπολογίζεται πως ο λεγόμενος «σκιώδης τομέας» των ιατρικών υπηρεσιών, δηλαδή το γνωστό μας «φακελάκι», ξεπερνά στη Ρωσία κάθε χρόνο τα 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια, αφού εκτιμάται ότι το 20% των ασθενών χρειάστηκε πέρσι να δώσει χρήματα για να λάβει έγκαιρα τις ...«δωρεάν» υπηρεσίες που δικαιούνταν.

Χειροτερεύει η κατάσταση και στο χώρο των ιατρικών μηχανημάτων, αφού πλέον το 84% των μηχανημάτων που χρησιμοποιούνται είναι εισαγόμενα, με αποτέλεσμα όταν χαλούν να παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις στο να τεθούν σε λειτουργία, λόγω έλλειψης ανταλλακτικών.

Η αγορά έχει κατακλυσθεί από ξένα φαρμακευτικά σκευάσματα, όχι πάντα καλής ποιότητας. Μέσα στα τελευταία 5 χρόνια, με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, η ποσότητα των εισαγόμενων φαρμάκων έχει δεκαπλασιαστεί!

Ακόμη, στη χώρα σημειώνεται έλλειψη γιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού, παρόλο που η Ρωσία καταλαμβάνει την 5^η θέση στον κόσμο σε αριθμό γιατρών. Κι αυτό γιατί ο μέσος μισθός ενός γιατρού στη Ρωσία (στις μεγάλες πόλεις) δεν ξεπερνά τα 1.000 δολάρια, ενώ στις μικρές πόλεις, κάτω των 50 χιλιάδων κατοίκων, τα 350 δολάρια. Σαν αποτέλεσμα, οι ειδικευμένοι γιατροί φεύγουν από τα δημόσια νοσοκομεία, ψάχνοντας για άλλη δουλειά. Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός πως στην κατάταξη του Bloomberg η Ρωσία καταλαμβάνει μόνο την 97^η θέση (μεταξύ των 145 χώρων με πληθυσμό πάνω από 1 εκατομμύριο ανθρώπους) σχετικά με την κατάσταση της υγείας του πληθυσμού.

Ωστόσο, καμία καλυτέρευση δεν προδιαγράφεται και στο μέλλον. Σύμφωνα με τις «Βασικές κατευθύνσεις της δημοσιονομικής πολιτικής για το 2013 και τις περιόδους το 2014 και 2015», που είναι δημοσιευμένες στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομικών της Ρωσίας, η ρωσική κυβέρνηση σχεδιάζει τη σταδιακή μείωση των δαπανών Υγείας, παρ' όλο που η κατάσταση της χώρας στον τομέα Υγείας είναι αξιοθρήνητη.

Ετσι, το επόμενο έτος το κράτος θα ξοδέψει για την υγεία των Ρώσων 8,7% λιγότερα σε σχέση με τη φετινή χρονιά, ενώ το 2015 οι δαπάνες για την Υγεία θα μειωθούν κατά 17,8%. Μέσα σε τρία χρόνια ο τομέας Υγείας θα έχει μειώσεις δαπανών κατά 21,9%.

Τα στοιχεία αυτά δείχνουν πως οι εργαζόμενοι στη Ρωσία θα συνεχίσουν να βάζουν ακόμη βαθύτερα το χέρι στην τσέπη για να λάβουν τις αναγκαίες υπηρεσίες Υγείας. Υπηρεσίες που πριν 20-30 χρόνια τους παρείχε εντελώς δωρεάν το σοσιαλιστικό κράτος!

Τα στοιχεία δείχνουν και κάτι ακόμη: οι συγκεκριμένες περικοπές στον τομέα της Δημόσιας Υγείας γίνονται όταν η ρωσική κυβέρνηση διπλασίασε φέτος τις δημόσιες δαπάνες για τα σώματα καταστολής (της αστυνομίας κατά 2,2 φορές, των ένοπλων εσωτερικών δυνάμεων κατά 1,6 φορές). Συμπερασματικά, η ρωσική κυβέρνηση, αντί να φροντίζει για φάρμακα και κρεβάτια, ενδιαφέρεται περισσότερο για την αύξηση των ΜΑΤ και των δακρυγόνων.

Η παραπάνω κατάσταση δείχνει ακόμη πως οι περικοπές στις δαπάνες της δημόσιας Υγείας δεν εξαρτιόνται από το αν το υπάρχει καπιταλιστική κρίση ή καπιταλιστική ανάπτυξη. Σήμερα η Ρωσία σημειώνει σημαντικούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, ωστόσο το κράτος των Ρώσων καπιταλιστών απαξιώνει συνεχώς τη δημόσια Υγεία, ώστε να μπορέσει να αυξήσει την κερδοφορία του και απ' αυτήν τη λαϊκή ανάγκη. Η ιστορία και η σύγκριση των δύο συστημάτων δείχνει πως μόνο η σοσιαλιστική κοινωνία, που δεν στηρίζεται στο καπιταλιστικό κέρδος, μπορεί να ικανοποιήσει τις πραγματικές λαϊκές ανάγκες, μεταξύ αυτών και της δημόσιας, δωρεάν και ισότιμης πρόσβασης στις αναγκαίες υπηρεσίες Υγείας.