Copyright 2022 The Associated

Από τις διαδηλώσεις της αντιπολίτευσης στα Σκόπια, ενάντια στον προωθούμενο συμβιβασμό με τη Βουλγαρία, με επιστράτευση του Ηλιου της Βεργίνας...

Ενδεικτικές είναι οι εξελίξεις στη Βόρεια Μακεδονία. Η κυβέρνηση (όπου πλειοψηφεί το σοσιαλδημοκρατικό SDSM) φλερτάρει με την πρόταση της ΕΕ για συμβιβασμό με τη Βουλγαρία, προκειμένου να ξεκινήσει και επίσημα η ενταξιακή πορεία των Σκοπίων (αλλά και των Τιράνων, καθώς οι δύο διαδικασίες είναι αλληλένδετες).

Αντίθετα, η αντιπολίτευση (με πρωταγωνιστή το κόμμα VMRO-DPMNE) τάσσεται ενάντια στον εν λόγω συμβιβασμό και πρωτοστατεί σε καθημερινές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Για την Παρασκευή η αντιπολίτευση είχε εξαγγείλει ακόμα και αποκλεισμούς κυβερνητικών κτιρίων, συνεχίζοντας για 7η συνεχή μέρα τις σχετικές κινητοποιήσεις.

Το VMRO κάνει λόγο για προσπάθεια «εκβουλγαρισμού» της χώρας, καθώς μεταξύ άλλων η πρόταση προβλέπει αλλαγές στο Σύνταγμα με σκοπό να αναγνωριστεί βουλγαρική μειονότητα, που θα αντιμετωπίζεται ισότιμα με τις άλλες μειονότητες στη Βόρεια Μακεδονία κ.τ.λ. Ο δε ηγέτης του VMRO, Χρ. Μικότσκι, μίλησε για «εθνική προδοσία και καταστροφή» που «ετοιμάζεται να διαπράξει η κυβέρνηση» και ισχυρίστηκε ότι δεν υπάρχει η απαιτούμενη πλειοψηφία των 80 βουλευτών για να γίνουν οι αλλαγές στο Σύνταγμα, κάτι που «πρέπει να γίνει καθαρό σε όλους, εντός αλλά και εκτός Μακεδονίας (σ.σ. όπως επιμένει να αποκαλεί τη χώρα του)».

Από την πλευρά του, το κυβερνών SDSM καταδίκασε τις «βίαιες διαδηλώσεις», κατηγορώντας την αντιπολίτευση και κυρίως το VMRO-DPMNE ότι έχει σκοπό «την αποσταθεροποίηση της χώρας και την εξυπηρέτηση συμφερόντων συγκεκριμένων κέντρων, που δεν θέλουν η Βόρεια Μακεδονία να γίνει μέλος της ΕΕ».

Σημειωτέον, η απερχόμενη ΥΠΕΞ της Βουλγαρίας, Τεοντόρα Γκέντσοβσκα, δήλωσε ότι η χώρα θα λάβει μέτρα κατά της ρητορικής μίσους στη Βόρεια Μακεδονία, με κλήση του επιτετραμμένου και επίδοση διαμαρτυρίας κ.τ.λ. Μεταξύ άλλων είπε ότι πολλά κράτη - μέλη της ΕΕ έχουν αρχίσει να συζητούν τον διαχωρισμό της ενταξιακής πορείας της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας.

Ολα αυτά ενώ η «τύχη» μιας συμφωνίας Βουλγαρίας - Βόρειας Μακεδονίας δεν είναι σίγουρη ούτε στη Σόφια. Μέχρι και την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν υπήρχαν νεότερα για την προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης, με βάση την εντολή που στις αρχές της βδομάδας έδωσε ο Πρόεδρος, Ρ. Ράντεφ, στον Ασεν Βασίλεφ, από το κόμμα «Συνεχίζουμε την Αλλαγή» (ΡΡ).

Θυμίζουμε ότι η βουλγαρική Βουλή στις 29 Ιούνη ψήφισε την έναρξη συνομιλιών για την άρση του βέτο κατά της ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ, με βάση τη συμφωνία που πρότεινε η (τότε) γαλλική προεδρία της ΕΕ. Ωστόσο πολλά είναι τα ερωτήματα για την εφαρμογή της απόφασης, αφού είναι πολύ πιθανή η προκήρυξη νέων εκλογών, ύστερα από την υπερψήφιση πρότασης μομφής (22/6) κατά της κυβέρνησης Πέτκοφ (από το ΡΡ) και την επιβεβαίωση σημαντικών διαφορών ακόμα και ανάμεσα σε δυνάμεις που συμμετείχαν μέχρι τέλους στον κυβερνητικό συνασπισμό.

Είναι χαρακτηριστικές οι έντονες αντιδράσεις που διατύπωσε και το Βουλγαρικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (που από τον Δεκέμβρη συγκυβερνούσε με το ΡΡ) στην απέλαση δεκάδων Ρώσων διπλωματών από τη Σόφια, τους οποίους η κυβέρνηση Πέτκοφ χαρακτήρισε «απειλή για την εθνική ασφάλεια».

Αλλωστε, ενδεικτικές των ενδοαστικών αντιθέσεων είναι και οι κατηγορίες για τη συμφωνία με τη Βόρεια Μακεδονία που απηύθυνε στην κυβέρνηση το κόμμα «Υπάρχει Τέτοιος Λαός» (ΙΤΝ - που επίσης συμμετείχε στον συνασπισμό του ΡΡ, αλλά αποχώρησε από αυτό αρχές Ιούνη), κατηγορώντας την για αρνητικό συμβιβασμό.

Την Πέμπτη έγιναν αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και στην Αλβανία, με πρωτοβουλία του (αντιπολιτευόμενου κεντροδεξιού) Δημοκρατικού Κόμματος, του οποίου ο ηγέτης, Σ. Μπερίσα, ζήτησε την παραίτηση της κυβέρνησης του Εντι Ράμα.

Μπροστά σε ένα πανό που έγραφε «Η Αλβανία κινδυνεύει», ο Μπερίσα κατηγόρησε τη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση για κλοπή δημόσιου χρήματος, διαφθορά και αυταρχισμό, αλλά και ότι στην πραγματικότητα δεν επιθυμεί να προχωρήσει η ένταξη στην ΕΕ.

«Ελπίζω αληθινά η ΕΕ να αποφασίσει αυτήν τη βδομάδα να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις», είπε ο Μπερίσα, ενώ τάχθηκε κατά της πρωτοβουλίας «Ανοιχτά Βαλκάνια» (όπου συμμετέχουν Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία), υποστηρίζοντας ότι σημασία έχει μόνο η ένταξη στην ΕΕ.

Πάντως, ο Ράμα είχε σπεύσει στις αρχές της βδομάδας να... τάξει κι άλλη στρατιωτική βάση στο ΝΑΤΟ, δηλώνοντας στο «Ρόιτερς» ότι προχωρούν ήδη συνομιλίες για την κατασκευή ναυτικής βάσης της λυκοσυμμαχίας στο Πόρτο Ρομάνο (υπό κατασκευή λιμάνι στις ακτές της Αδριατικής). Επίσης, εκφράζοντας κι αυτός δυσαρέσκεια για την καθυστέρηση στις συνομιλίες Τιράνων - ΕΕ, είχε χαρακτηρίσει «ξεπερασμένο» το «τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η ΕΕ», προσθέτοντας ότι «πρέπει να αλλάξει».

Στο μεταξύ, η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, καταγγέλλοντας τις μαζικές απελάσεις Ρώσων διπλωματών από τη Βουλγαρία, κάλεσε Σόφια και Βρυξέλλες «να αντιληφθούν ότι η αρρωστημένη στήριξη αντιρωσικών ενεργειών από διάφορα κράτη - μέλη καθιστά υπεύθυνη συνεπειών όλη την ΕΕ, περιλαμβανομένων των όρων αντιποίνων από τη πλευρά μας».

Από την πλευρά του, το Ευρωκοινοβούλιο σε έκθεσή του για την πορεία των συνομιλιών με υποψήφιες προς ένταξη χώρες, προειδοποίησε «για το συνεχιζόμενο ενδιαφέρον της Ρωσίας για την αποσταθεροποίηση της περιοχής και της ευρωπαϊκής πορείας της» και δήλωσε προβληματισμένο γιατί «οι υπό ένταξη στην ΕΕ χώρες των Δυτικών Βαλκανίων πλήττονται ιδιαιτέρως σοβαρά από επιθέσεις με τη μορφή εξωτερικών παρεμβάσεων και εκστρατειών παραπληροφόρησης προερχόμενων από τη Ρωσία και την Κίνα». Ακόμα, δήλωσε «θορυβημένο διότι χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σερβία βοηθούν την Κίνα και τη Ρωσία στους γεωπολιτικούς τους στόχους».

Σημειωτέον, το Ευρωκοινοβούλιο χαρακτήρισε την ανεξαρτησία του Κοσόβου «μη αναστρέψιμη» και κάλεσε όσες ευρωπαϊκές χώρες δεν το έχουν αναγνωρίσει ακόμα επίσημα, να το πράξουν άμεσα, σημειώνοντας ότι το προτεκτοράτο «έχει εδραιωθεί ως ένας πολύ αξιόπιστος εταίρος, βαθιά ενταγμένος στην ευρωπαϊκή και διατλαντική συμμαχία»...

Ο πόλεμος στην Ουκρανία μονοπώλησε τις παρεμβάσεις αλλά και τις διμερείς συναντήσεις που έγιναν στο περιθώριο της Συνόδου των ΥΠΕΞ των G20 στο Μπαλί της Ινδονησίας.

Ανοίγοντας τη συνάντηση η Ρέτνο Μαρσούντι, ΥΠΕΞ της Ινδονησίας (που έχει αυτήν την περίοδο την προεδρία του G20 και έως τώρα απέχει από τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας), ανέφερε ότι «έχουμε την ευθύνη να τερματίσουμε τον πόλεμο το συντομότερο δυνατόν και να ρυθμίσουμε τις διαφωνίες μας στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, όχι στο πεδίο της μάχης».

Από τη πλευρά της Κίνας ο Γουάνγκ Γι - σύμφωνα με το πρακτορείο «Σινχουά» - επέλεξε να σημειώσει ότι «οι χώρες πρέπει να εμμείνουν στην αληθινή πολυμέρεια και να αναπτύξουν μια εποικοδομητική εταιρική σχέση σε αυτήν την προκλητική περίοδο», υποστηρίζοντας ότι «οι διεθνείς σχέσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με διαβουλεύσεις και οι διεθνείς κανόνες να συνδιαμορφώνονται και να αποτελούν αντικείμενο επιτήρησης από κοινού». Ακόμα, «φωτογραφίζοντας» τις απανωτές διευρύνσεις του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, σημείωσε ότι «αν θέσουμε την ασφάλεια της χώρας μας πάνω από την ασφάλεια των άλλων χωρών και δυναμώσουμε τις στρατιωτικές συμμαχίες, αυτό θα διαιρέσει τη διεθνή κοινότητα και τελικά θα ζημιώσει την ασφάλεια».

Μεσοβδόμαδα, να σημειωθεί, είχαν προηγηθεί και πάλι υψηλοί τόνοι ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα, με πιο χαρακτηριστική την κατηγορία του επικεφαλής του FBI ότι η Κίνα αποτελεί «τη μεγαλύτερη απειλή μακροπρόθεσμα» και την απάντηση του Πεκίνου ότι οι ΗΠΑ «για να υπερασπιστούν την ηγεμονία τους και τους εγωιστικούς καρπούς τους» παραβιάζουν «βασικούς κανόνες των διεθνών σχέσεων».

Σημειωτέον, στην Ινδονησία αναμενόταν μεταξύ άλλων και συνάντηση των ΥΠΕΞ ΗΠΑ - Κίνας, ενώ οι αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων των Ενόπλων Δυνάμεων των δύο χωρών, Μ. Μάιλι και Λι Τσουοσένγκ, είχαν την Πέμπτη συνομιλία συζητώντας - σύμφωνα με την αμερικανική πλευρά - «την ανάγκη υπεύθυνης διαχείρισης του ανταγωνισμού και της διατήρησης ανοιχτών γραμμών επικοινωνίας».

Στο περιθώριο της Συνόδου ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, είχε συνάντηση με τον Κινέζο ομόλογό του, μετά την οποία είπε ότι «Ρωσία και Κίνα συνέχισαν να ενισχύσουν τη στρατηγική τους αλληλεπίδραση εν μέσω μιας δύσκολης γεωπολιτικής κατάστασης, λαμβάνοντας ίδιες ή παρόμοιες θέσεις στην τεράστια πλειοψηφία των θεμάτων που συζητιούνται. Επιβεβαίωσαν δε την ετοιμότητά τους να συνεχίσουν να βαθαίνουν τον συντονισμό στην εξωτερική πολιτική». Μίλησε ακόμα για «στρατηγική» που «επιδιώκει οι δύο χώρες μας να αντιμετωπίσουν την πολιτική που ακολουθούν οι ΗΠΑ και οι δορυφόροι τους (...) Σε αντίθεση με την ανοιχτά επιθετική πολιτική της Δύσης, που αναζητεί τη διατήρηση της προνομιακής της θέσης και ηγεμονίας στις παγκόσμιες σχέσεις, η δική μας στάση κερδίζει στήριξη και εκτίμηση μεταξύ των συμμετεχόντων στις διεθνείς σχέσεις».

Οσον αφορά την ίδια τη συνάντηση των ΥΠΕΞ του G20, αυτήν τη φορά - λόγω του πολέμου στην Ουκρανία - δεν υπήρξε ούτε αναμνηστική φωτογραφία, ούτε κοινό ανακοινωθέν.

Ο Λαβρόφ αποχώρησε νωρίτερα από τις εργασίες - ενώ μάλιστα ετοιμαζόταν να πάρει τον λόγο η Γερμανίδα ομόλογός του, Αναλένα Μπέρμποκ - υποστηρίζοντας πως η συζήτηση «ξέφυγε σχεδόν αμέσως μόλις πήραν τον λόγο (σ.σ. μέλη του ευρωατλαντικού μπλοκ) σε μια φρενήρη κριτική της Ρωσικής Ομοσπονδίας σε σχέση με την κατάσταση στην Ουκρανία» και συμπλήρωσε ότι «δεν είμαστε εμείς αυτοί που έχουν εγκαταλείψει τις επαφές, οι ΗΠΑ είναι (...) Δεν θα τρέξουμε πίσω από κανέναν που προτείνει μια συνάντηση». Είπε ακόμα ότι «αν η Δύση δεν επιθυμεί τέτοιες συνομιλίες ή εύχεται η Ουκρανία να κερδίσει στο έδαφος τη Ρωσία - τότε ίσως δεν υπάρχει τίποτα να συζητήσουμε με τη Δύση».

Κατά τ' άλλα, ανακοίνωση του ρωσικού ΥΠΕΞ ανέφερε ότι απέτυχε η προσπάθεια να μποϊκοταριστεί η συμμετοχή της Ρωσίας, ενώ «έλαβε πλατιά στήριξη η άποψη για την ανάγκη προώθησης μιας πολυκεντρικής δομής της παγκόσμιας τάξης και εκδημοκρατισμού της παγκόσμιας διακυβέρνησης, καθώς επίσης μιας ευρύτερης δέσμευσης στον διάλογο στις πολυμερείς πλατφόρμες».