Τηλεφωνική συνομιλία είχε τη Δευτέρα το βράδυ ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, με τον Ουκρανό ομόλογό του, Β. Ζελένσκι, τον οποίο προσκάλεσε να συναντηθούν στον Λευκό Οίκο τον Ιούλη με ατζέντα «ασφάλεια» και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, οικονομία, Ενέργεια, άμεσες επενδύσεις, τεχνολογία, στρατιωτική συνεργασία.

Η συνομιλία έγινε λίγες μέρες πριν από τη συνάντηση Μπάιντεν - Πούτιν στη Γενεύη. Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Αμερικανού Προέδρου, Τζ. Σάλιβαν, έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως η εν λόγω συνάντηση δεν αποτελεί «επιβράβευση» για τον Πούτιν, αλλά είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να τον ακούσει απευθείας ο Μπάιντεν, ώστε να «κατανοήσει» και να «διαχειριστεί» τις διαφορές Ουάσιγκτον - Μόσχας. Προειδοποίησε, επίσης, ότι οι ΗΠΑ θα απαντήσουν αν συνεχιστούν οι «επιβλαβείς» δραστηριότητες της Ρωσίας απέναντί τους.

Ο Μπάιντεν τόνισε στον Ζελένσκι ότι η κυβέρνησή του στηρίζει την εθνική κυριαρχία της Ουκρανίας και θα υπερασπιστεί αυτήν τη θέση στη συνάντηση στη Γενεύη.

Σε δήλωσή του ο Ζελένσκι πρόσθεσε ότι ΗΠΑ και Ουκρανία έχουν «ολοκληρωμένη διμερή ατζέντα», την οποία θα συζητήσουν οι δύο ηγέτες τον Ιούλη. Σύμφωνα με τον ίδιο, «η αποτελεσματική μεταρρύθμιση των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων συνιστά τη μόνη εγγύηση ειρήνης στη χώρα και εγγύηση για την προστασία κάθε Ουκρανού».

Συζητήθηκαν επίσης οι προοπτικές ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και οι «μεταρρυθμίσεις» του Κιέβου, όπως και η κατασκευή του ρωσικού αγωγού «Nord Stream 2». Ο Ζελένσκι ανέφερε ότι δεν πρόκειται για ένα οικονομικό έργο, αλλά για μια απειλή για την ασφάλεια, καθώς θα μειώσει τις ποσότητες ρωσικού φυσικού αερίου που διαμετακομίζονται μέσω Ουκρανίας. Ο Μπάιντεν - με φόντο την πρόσφατη απόφαση να μην επιβάλει επιπλέον κυρώσεις στον αγωγό, μία κίνηση που ικανοποιεί το Βερολίνο - «επιβεβαίωσε τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία με την ευρύτερη έννοια», σύμφωνα με σύμβουλο της ουκρανικής προεδρίας.

Από την πλευρά του, ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Ριάμπκοφ, δήλωσε ότι στη συνάντηση Μπάιντεν - Πούτιν η Ρωσία θα εξηγήσει «γιατί οι θρήνοι και οι εκκλήσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ προς τη Ρωσία είναι λάθος», καθώς και «γιατί αποτυγχάνουν οι προσπάθειες για επίλυση, ποιος ευθύνεται, ποιος ο ρόλος των ΗΠΑ».

Ο Ριάμπκοφ επανέλαβε την πάγια θέση της Ρωσίας ότι «δεν είναι μέρος των συμφωνιών του Μινσκ», αλλά μόνο «διαμεσολαβητής» στη σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία. «Το πρόβλημα», ανέφερε, «είναι ότι το Κίεβο δεν προχωρά σε άμεσο διάλογο με το Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ», δηλαδή τους φιλορώσους αυτονομιστές.

Στο μεταξύ, η ρωσική κυβέρνηση επιτίθεται στην κυβέρνηση της Ουκρανίας η οποία κατέθεσε νομοσχέδιο σχετικά με τους γηγενείς πληθυσμούς, για την «προστασία των δικαιωμάτων ορισμένων εθνικοτήτων». Με βάση τον ορισμό για τους πληθυσμούς αυτούς, όμως, οι Ρώσοι πολίτες δεν θεωρούνται τέτοιοι, καταγγέλλει η Μόσχα και σκοπεύει να φέρει το ζήτημα στο Συμβούλιο της Ευρώπης και στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, η Ρωσία ανακοίνωσε χτες κυρώσεις σε βάρος 9 υψηλόβαθμων αξιωματούχων του Καναδά, σε αντίποινα για παρόμοια μέτρα που έλαβε η καναδική κυβέρνηση το Μάρτη επικαλούμενη τη μεταχείριση του αντιπολιτευόμενου Αλ. Ναβάλνι.

Ασκήσεις στη Θάλασσα του Μπάρεντς,«για υπεράσπιση των αρκτικών συνόρων της χώρας», ξεκίνησε τη Δευτέρα ο ρωσικός βόρειος στόλος, με τη συμμετοχή παράκτιων στρατευμάτων, άνω των 20 πολεμικών πλοίων και υποβρυχίων, καθώς και περίπου 10 αεροπλάνων και ελικοπτέρων.

Ταυτόχρονα η ρωσική πρεσβεία στις ΗΠΑ δήλωσε πως οι στρατιωτικές ασκήσεις «Arctic Challenge», με τη συμμετοχή και των αεροπορικών δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη, έρχονται σε αντίθεση με την ειρηνική ανάπτυξη της Αρκτικής.

Οι ασκήσεις «Arctic Challenge» πραγματοποιούνται μία φορά κάθε δύο χρόνια υπό την αιγίδα της Σκανδιναβικής Αμυντικής Συνεργασίας (NORDEFCO), η οποία ιδρύθηκε το Νοέμβρη του 2009 από Δανία, Ισλανδία και Νορβηγία (μέλη του ΝΑΤΟ), καθώς και από τη Φινλανδία και τη Σουηδία.

Στο μεταξύ, την «πιεστική ανάγκη» να εξοπλιστούν με προηγμένα όπλα οι Ενοπλες Δυνάμεις της Λευκορωσίας, «ιδιαίτερα στις τρέχουσες συνθήκες» (συνθήκες όπου εντείνεται ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός για την «πορεία» της χώρας), τόνισε χτες ο Πρόεδρος, Αλ. Λουκασένκο.

Μάλιστα σημείωσε ότι η Λευκορωσία «πρέπει να διαθέτει εγχώρια παραγόμενα όπλα σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης», καθώς «μπορεί να συμβεί οτιδήποτε, και δεν πρέπει να υπάρχουν ελπίδες ότι κάποιος υπερπόντιος χορηγός θα φέρει όπλα».

Πάντως διευκρίνισε ότι «οι δυτικές κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας δεν θα επηρεάσουν το στρατιωτικο-βιομηχανικό συγκρότημα της χώρας», καθώς «δεν έχουμε σταθερές και αλληλοεξαρτώμενες επαφές με τις ΗΠΑ και την ΕΕ» σε αυτόν τον τομέα.

Το μότο του Τζο Μπάιντεν ότι «Η Αμερική επέστρεψε» επανέλαβε χτες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σ. Μισέλ, συντηρώντας το κλίμα «αναθέρμανσης» της ευρωατλαντικής συμμαχίας, ενόψει της Συνόδου Κορυφής ΗΠΑ - ΕΕ στις 15/6 στις Βρυξέλλες.

«Αυτό σημαίνει ότι έχουμε και πάλι έναν πολύ ισχυρό εταίρο για την προώθηση της πολυμερούς προσέγγισης (...) μια μεγάλη διαφορά σε σχέση με την κυβέρνηση Τραμπ», ανέφερε ο Μισέλ - βέβαια αυτή η «πολυμερής προσέγγιση» σημαίνει ένταση της επιθετικότητας από ΗΠΑ - ΕΕ - ΝΑΤΟ, ενώ παραμένουν έντονες ενδοαστικές αντιθέσεις και εντός του ευρωατλαντικού μπλοκ.

Σύμφωνα με τον Μισέλ, η επίσκεψη Μπάιντεν στην Ευρώπη θέτει το πλαίσιο της διατλαντικής συνεργασίας απέναντι σε «προκλήσεις» όπως η Κίνα και η Ρωσία. Σηματοδοτεί επίσης «μια αναγνώριση ότι απαιτείται μια παγκόσμια προσέγγιση για την επίλυση ζητημάτων, είτε πρόκειται για αλυσίδες εφοδιασμού για εμβόλια κατά της COVID-19, είτε για δικαιότερους εταιρικούς φόρους στην ψηφιακή εποχή», συνέχισε ο Μισέλ, αναφέροντας έτσι ορισμένα χαρακτηριστικά μέτωπα αντιπαράθεσης και διαπραγματεύσεων μεταξύ ΕΕ - ΗΠΑ.

Αντίστοιχα, ανέφερε ότι η Σύνοδος Κορυφής του G7 μπορεί να αποτελέσει ένα «σημαντικό σημείο καμπής», «μια ευκαιρία να αντιμετωπιστεί η πίεση που δέχονται οι φιλελεύθερες δημοκρατίες» και να υιοθετηθεί «μια πιο προληπτική προσέγγιση μπροστά στην άνοδο της Κίνας και τη ρωσική επιθετικότητα».