Με την έκδοση δύο νέων υπουργικών αποφάσεων, το υπουργείο Εργασίας κλιμακώνει το χαράτσωμα παλιών και νέων συνταξιούχων κατ' εφαρμογή του νέου αντιασφαλιστικού νόμου 4387/2016. Οι αποφάσεις επιβάλλουν πρόσθετες μειώσεις στις ήδη κουτσουρεμένες επικουρικές του ΕΤΕΑ και στα εφάπαξ των Ταμείων Πρόνοιας και προστίθενται στις πρόσφατες περικοπές στο ΕΚΑΣ των χαμηλοσυνταξιούχων και στα μερίσματα των πολιτικών υπαλλήλων του Δημοσίου.

Ταυτόχρονα, θέτουν σε εφαρμογή την πρόβλεψη του ίδιου νόμου για επανυπολογισμό όλων των κύριων συντάξεων που αποδίδονται μέχρι τώρα, μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2017, σύμφωνα με τους νέους χαμηλότερους συντελεστές, κρατώντας ανοιχτή την πόρτα για παραπέρα μειώσεις στο μέλλον, σε εξάρτηση από την οικονομική κατάσταση του ΕΦΚΑ, με δεδομένη τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης προς αυτόν.

Η νέα μείωση των επικουρικών έχει αναδρομική ισχύ από τις συντάξεις του Ιούνη και θα αποτυπωθεί στις συντάξεις του Αυγούστου ή του Σεπτέμβρη. Ετσι, για τους δύο ή τρεις μήνες που θα έχουν ήδη παρέλθει, οι περικοπές θα παρακρατηθούν σε ισόποσες δόσεις από τις συντάξεις που θα καταβληθούν μέχρι το τέλος του χρόνου. Οι μειώσεις στις αποδιδόμενες επικουρικές συντάξεις, σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα αφορούν πάνω από 200.000 συνταξιούχους, ενώ το ύψος τους μπορεί να φτάνει και το 1/3 της σημερινής επικουρικής σύνταξης.

Ο νέος επανυπολογισμός των αποδιδόμενων επικουρικών συντάξεων θα γίνει με τον νέο μειωμένο συντελεστή 0,45% ανά έτος ασφάλισης, χωρίς μάλιστα να υπάρχει η προστασία των κατώτερων ορίων. Ετσι, το «μαχαίρι» θα αφορά όλες τις επικουρικές συντάξεις, ανεξάρτητα από το ύψος τους. Το ύψος της περικοπής εξαρτάται από το άθροισμα κύριων και επικουρικών, που σύμφωνα με τον νόμο ορίζεται αθροιστικά στο ποσό των 1.300 ευρώ. Ετσι θα δεχτούν άμεση μείωση στην επικουρική τους σύνταξη, όσοι συνταξιούχοι έχουν άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης άνω του ποσού των 1.300 ευρώ.

Ειδικότερα: Με το άρθρο 6 της υπουργικής απόφασης, ορίζεται πως «εφόσον το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων των ήδη καταβαλλόμενων πριν την εφαρμογή του Ν. 4387/2016 συντάξεων είναι μικρότερο ή ίσο των 1.300 ευρώ, η διαφορά μεταξύ της καταβαλλόμενης ... επικουρικής σύνταξης και της επανυπολογισθείσας κατά τις ρυθμίσεις της παρούσας απόφασης, διατηρείται ως προσωπική διαφορά ανά συνταξιούχο».

Ομως, όπως προστίθεται στην απόφαση, «η προσωπική αυτή διαφορά αποσβένεται σταδιακά σύμφωνα με την ετήσια αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων...». Προκύπτει, λοιπόν, πως στη μέγγενη του επανυπολογισμού μπαίνουν όλες οι επικουρικές συντάξεις, δηλαδή και αυτών των συνταξιούχων των οποίων το άθροισμα των συντάξεών τους (κύριων και επικουρικών) σήμερα δεν υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ.

Απλά, αυτοί δεν θα δουν άμεσα τις μειώσεις, αλλά σε βάθος χρόνου, ανάλογα με τους ρυθμούς της «ετήσιας αναπροσαρμογής» των επικουρικών συντάξεων, που είναι δεδομένη, αφού έτσι και αλλιώς στο ΕΤΕΑ δεν προβλέπεται πρόσθετη χρηματοδότηση και δεν μπορεί να εμφανίζει ελλείμματα.

Αρα, η κυβέρνηση δημιουργεί μία δεξαμενή επικουρικών, που, αν και προσωρινά θα συνεχίσει να καλύπτει ως «προσωπική διαφορά» το υπερβάλλον ποσό (σε σχέση με τον παλιό υπολογισμό), τίποτα στο μέλλον δεν εμποδίζει και αυτές οι «προσωπικές διαφορές» να καταργηθούν. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η «προσωπική διαφορά» παγώνει και εμμέσως χάνει την αξία της, αφού θα αποσβένεται από τυχόν αυξήσεις που θα δοθούν στο μέλλον.

Η δεύτερη περίπτωση προβλέπει: «Εφόσον το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων των ήδη καταβαλλόμενων πριν την εφαρμογή του Ν. 4387/2016 συντάξεων είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ και το άθροισμα κύριων και επανυπολογισθέντων κατά τις ρυθμίσεις της παρούσας απόφασης επικουρικών συντάξεων συνεχίζει να είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ, η επικουρική σύνταξη καταβάλλεται στο ύψος που διαμορφώνεται κατ' εφαρμογή του άρθρου 2 της παρούσης. Σε κάθε περίπτωση, η αναπροσαρμογή της επικουρικής σύνταξης εφαρμόζεται σε τέτοιο ύψος, ώστε να διασφαλίζεται ότι το άθροισμα κύριας και καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης του δικαιούχου να μην υπολείπεται του ποσού των 1.300 ευρώ...»

Κατά συνέπεια, μετά τον υπολογισμό των επικουρικών, εφόσον με τους νέους χαμηλότερους συντελεστές το άθροισμα κύριων και επικουρικών συνεχίζει να ξεπερνά τα 1.300 ευρώ, το υπερβάλλον ποσό θα περικόπτεται μέχρι του ποσού των 1.300 ευρώ μεικτά, δηλαδή σε καθαρό δεν θα υπερβαίνει το ποσό των 1.150 ευρώ.

Μάλιστα, προκειμένου η κυβέρνηση να μεγαλώσει την «απόχη» και να πιάσει στη μέγγενη των περικοπών που ψήφισε όσο γίνεται μεγαλύτερο αριθμό συνταξιούχων, ορίζει ότι το ποσό των 1.300 ευρώ που τίθεται ως όριο για τις άμεσες μειώσεις, δεν είναι αυτό που καταβάλλεται, αλλά σε αυτό προστίθενται: Η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης 6% για τις κύριες και 6% για τις επικουρικές. Η εισφορά αλληλεγγύης υπέρ ΑΚΑΓΕ (από 3% έως 14% για ποσά άνω των 1.400 ευρώ στις κύριες και 3% έως 10% για ποσά άνω των 300 ευρώ στις επικουρικές συντάξεις, που μπήκαν με νόμους του 2010 και 2011). Ετσι, τα ποσά που θα δεχτούν τη νέα επιβάρυνση είναι «φουσκωμένα» και επιπλέον διευρύνεται και ο αριθμός των συνταξιούχων που θα θιχτούν.

Με τη δεύτερη απόφαση, διευκρινίζεται ο τρόπος επανυπολογισμού όλων των ήδη καταβαλλόμενων ή καταβλητέων κύριων συντάξεων μέχρι τη μέρα ψήφισης του νέου νόμου (12/5/2016), πλην των συντάξεων του ΟΓΑ. Με τον τρόπο αυτό, τίθεται σε εφαρμογή ο επανυπολογισμός όλων των κύριων συντάξεων με τους νέους χαμηλότερους συντελεστές, ο οποίος θα ολοκληρωθεί μέχρι το Σεπτέμβρη του 2017.

Στο τέλος αυτής της διαδικασίας θα διαμορφωθούν για τους ήδη συνταξιούχους τα νέα πολύ μικρότερα ποσά συντάξεων. Η διαφορά με τις ήδη αποδιδόμενες συντάξεις θα συνεχίζει να καταβάλλεται στους δικαιούχους ως «προσωπική διαφορά», όμως έχει ήδη διαμορφωθεί η κατάλληλη «υποδομή» για νέες περικοπές στο μέλλον.

Με άλλη υπουργική απόφαση, τίθενται σε ισχύ τα νέα δεδομένα για την απονομή των εφάπαξ, τα οποία και αυτά θα είναι μειωμένα. Με τους νέους μαθηματικούς τύπους που θα ισχύσουν, οι μειώσεις στα εφάπαξ του Δημοσίου που ήδη εκκρεμούν για μια σχεδόν τριετία, θα κυμαίνονται από 15,64% έως 18,26%, στη ΔΕΗ, δημοτικών υπαλλήλων και ξενοδοχοϋπαλλήλων από 18% έως 20%, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις θα υπάρξουν αυξομειώσεις 5% έως 10% στα εφάπαξ των εμποροϋπαλλήλων και αυτά πέραν των μεγάλων μειώσεων που επιβλήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια.

Ο νέος τρόπος υπολογισμού αφορά όσους έχουν αποχωρήσει και αποχωρούν μετά την 1.9.2013. Πάντως, για το χρόνο Ασφάλισης μετά την 1.1.2014 επί της ουσίας το ύψος του εφάπαξ συρρικνώνεται δραματικά και θα αντιστοιχεί στο ύψος των εισφορών που αποδίδονται από τους ασφαλισμένους.

• Αργά χτες βράδυ, με αλλαγή της αρχικής υπουργικής απόφασης, το υπουργείο Εργασίας αντικατέστησε τη λέξη «επανυπολογισμός» των επικουρικών συντάξεων με τον όρο «αναπροσαρμογή». Αν και ο επίσημος ισχυρισμός είναι ότι πρόκειται για τεχνική αλλαγή, εντούτοις η ίδια η λέξη, αλλά και η σπουδή να αντικατασταθεί η αρχική διατύπωση, προεξοφλεί τη μειώση των επικουρικών συντάξεων.