ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 9 Φλεβάρη 2017
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Σοβαρές αντιδράσεις για την εκχώρηση της συλλογής Φοίβου Ανωγειανάκη στο ΕΚΠΑ

Σοβαρές αντιδράσεις από φορείς του πολιτισμού έχει προκαλέσει η αιφνιδιαστική απόφαση της κυβέρνησης να αποκόψει τη συλλογή Λαϊκών Μουσικών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη από το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και να παραδώσει ολόκληρο αυτό το τμήμα του Μουσείου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Συγκεκριμένα, με το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας και άλλες διατάξεις, που συζητιέται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής, προβλέπεται ότι «η συλλογή ελληνικών λαϊκών μουσικών οργάνων και η μουσικολογική βιβλιοθήκη, τα οποία περιήλθαν στο υπουργείο Πολιτισμού με δωρεά του Φοίβου Ανωγειανάκη (ν.1948/1991 Α' 83) και σήμερα τα κατέχει το "Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων - Συλλογή Φοίβου Ανωγειανάκη" όπως έχει διαμορφωθεί βάσει σχετικής απογραφής (άρθρο 39 του ν. 4305/14-Α' 237), περιέρχονται αυτοδικαίως κατά πλήρη κυριότητα, χωρίς την τήρηση οποιουδήποτε τύπου, πράξης ή συμβολαίου και χωρίς αντάλλαγμα στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Το ΕΚΠΑ καθίσταται ειδικός και καθολικός διάδοχος του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού ως προς την ανωτέρω περιουσία και οφείλει να τη διαχειρίζεται σύμφωνα με τους όρους της δωρεάς (ν. 1948/1991) (...) Απαγορεύεται η ως άνω περιουσία σε τρίτον, πλην της επαναμεταβίβασής της με δωρεά στο υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού».

Στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου δεν αναφέρεται καθόλου γιατί γίνεται αυτή η εκχώρηση, ενώ στη σχετική συζήτηση προχτές στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, ο υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου ισχυρίστηκε ότι το Μουσείο Λαϊκών Οργάνων, από τότε που εντάχθηκε στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, έχει ακυρώσει τις μισές δραστηριότητές του, είχε πρόβλημα με τους φύλακες και έκλεινε το μεσημέρι, ενώ τώρα η λειτουργία του μουσείου θα εξασφαλίζεται από πόρους του Πανεπιστημίου Αθηνών, ώστε να μπορεί να λειτουργεί και εκεί θα παίξουν ρόλο και τα μεταπτυχιακά μαθήματα που γίνονται από το ΕΚΠΑ.

Ωστόσο, η προϊσταμένη του Τμήματος Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων - Συλλογή Φοίβου Ανωγειανάκη, του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (ΜΕΛΤ), Ελένη Μελίδη, που μίλησε επίσης στην Επιτροπή της Βουλής, μετέφερε ότι οι εργαζόμενοι είναι εμβρόντητοι για αυτή την απόφαση, καθώς πληροφορήθηκαν ξαφνικά για το νομοσχέδιο, ενώ επεξεργάζονταν το οργανόγραμμα του υπουργείου Πολιτισμού που περιελάμβανε κανονικά το Τμήμα των Μουσικών Οργάνων μέσα στο ΜΕΛΤ. «Νομίζω ότι δεν μπορεί να αποσπαστεί ύλη από το υπουργείο Πολιτισμού, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, κομματιού, μέρος του δημόσιου μουσείου για να παραχωρηθεί σε μια αυτόνομη αρχή ή στο υπουργείο Παιδείας, ως πανεπιστημιακό μουσείο. Εχουμε μπει στη διαδικασία στελέχωσής του εδώ και μέρες και δεν καταλαβαίνουμε την σκοπιμότητα αυτής της κίνησης», είπε χαρακτηριστικά η Ελ. Μελίδη.

Την έντονη αντίδρασή τους σε αυτή την απόφαση εκφράζουν με ανακοινώσεις τους ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ), το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας (ΕΕΤΕ) και ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος (ΠΜΣ).

«Η επίμαχη ρύθμιση δεν διασφαλίζει με κανένα τρόπο την εύρυθμη λειτουργία της Συλλογής, αφού δεν περιέχει καμία πρόβλεψη για το προσωπικό και τους πόρους που θα διατεθούν από το ΕΚΠΑ για τη λειτουργία του μουσείου. Είναι εξάλλου γνωστό στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ πώς πασχίζουν να επιβιώσουν τα ήδη υπάρχοντα μουσεία του ΕΚΠΑ», σχολιάζει ο ΣΕΑ, ενώ επισημαίνει ότι με την απόφαση αυτή «διασπάται η ενότητα του μεγαλύτερου δημόσιου Μουσείου Λαϊκής Τέχνης τη στιγμή ακριβώς που επίκειται η μεταστέγασή του στην υπέροχη "Αυλή των Θαυμάτων", γεγονός που από μόνο του είναι ικανό να δώσει μια νέα δυναμική στη λειτουργία του μουσείου».

Από τη μεριά του, το ΕΕΤΕ επισημαίνει επιπλέον ότι «είναι υποχρέωση του υπουργείου Πολιτισμού η φροντίδα για την ανάδειξη και καλή λειτουργία των μουσείων που σχετίζονται με την πολιτιστική κληρονομιά αλλά και την τέχνη συνολικότερα. Είμαστε αντίθετοι με το ότι η κα Κονιόρδου προσυπογράφει ως υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού τη διάταξη εκχώρησης της συλλογής του μουσείου αυτού - αλλά και κάθε άλλου της αρμοδιότητας του ΥΠΠΟΑ - σε αντίθεση με την πρόθεση του δωρητή Φοίβου Ανωγειανάκη και χωρίς να έχει προηγηθεί κανένας σχετικός διάλογος και μάλιστα τη στιγμή που τα Πανεπιστήμια έχουν μπει στη ρότα της εμπορευματοποίησης της λειτουργίας τους».

Ο ΠΜΣ σημειώνει ότι η κυβέρνηση «προσπαθεί να υποβαθμίσει ένα θεσμό που τουλάχιστον για το χώρο της παραδοσιακής μουσικής αποτελεί ένα κόσμημα» και τονίζει: «Δεν έχει κανένα δικαίωμα η κυβέρνηση και ο οποιοσδήποτε υπουργός να λειτουργεί με αδιαφάνεια για τέτοια ζητήματα. Βάζουμε ευθέως το ερώτημα ποιους εξυπηρετεί αυτή η διάταξη»...

Μέσα από τη ρωγμή της ανθρώπινης ύπαρξης

Το εμβληματικό έργο του Λόρκα «Ματωμένος γάμος» ανεβάζει στο «Από Μηχανής θέατρο» (Ακαδήμου 13, Κεραμεικός), από τις 12 Φλεβάρη και κάθε Κυριακή, Δευτέρα και Τρίτη στις 9 μ.μ., ο Κωνσταντίνος Ντέλλας στην καινούργια μετάφραση του Δημήτρη Τσεκούρα και σε πρωτότυπη μουσική, γραμμένη αποκλειστικά για την παράσταση, από τον Cayetano.

Η προετοιμασία ενός γάμου, δύο άνθρωποι που το σκάνε προσβάλλοντας την τιμή των οικογενειών τους και ένας διπλός θάνατος είναι ο άξονας του «Ματωμένου Γάμου». Μέσα σ' αυτόν τον καμβά, ο Λόρκα ζωγραφίζει με τον ποιητικό του λόγο έναν σουρρεαλιστικό πίνακα με την παλέτα του Τόπου του και του Κόσμου του. Οι άνθρωποι κυνηγούν τον Ηλιο και το Φεγγάρι κυνηγά τους ανθρώπους. Ο ίδιος ο ποιητής χαρακτήρισε το συγκεκριμένο έργο του ως τραγωδία. Με γνώμονα αυτό, ο Κωνσταντίνος Ντέλλας, έχοντας στο πλευρό τους ηθοποιούς Βασίλη Βηλαρά, Μαρία Κοσκινά, Ζωή Ξανθοπούλου, Φανή Παναγιωτίδου, Αποστόλη Ψαρρό, προσεγγίζει το έργο μέσα από τη ρωγμή που δημιουργούν στην ανθρώπινη ύπαρξη ο φόβος και η επιθυμία, το δίκαιο και το άδικο, ο θάνατος και ο έρωτας.

Ο «Ματωμένος Γάμος» γράφτηκε το 1932 και αναμφισβήτητα αποτελεί ένα από τα αριστουργήματα της σύγχρονης λογοτεχνίας. Ανέβηκε πρώτη φορά στη Μαδρίτη τον Μάρτη του 1933. Στην Ελλάδα ανέβηκε πρώτη φορά τον Απρίλη του 1948. Η παράσταση ανεβαίνει υπό την αιγίδα του Τμήματος Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Επιστημονική Σύμβουλος: Βασιλική Βέλλιου. Δραματουργική Επεξεργασία: Κωνσταντίνος Ντέλλας, Βασιλική Βέλλιου. Σκηνογραφία: Ανδρέας Σκούρτης. Ενδυματολογία: Κωνσταντίνα Μαρδίκη. Κινησιολογία: Ανδρονίκη Μαραθάκη.

«Ο ενδέκατος χρόνος»

Το βωβό σοβιετικό ντοκιμαντέρ του Τζίγκα Βερτόφ «Ο ενδέκατος χρόνος» (1928) προβάλλεται την Κυριακή 12 Φλεβάρη, επέτειο του θανάτου του (1954), στις 19.00 το βράδυ, στην «Αλκυονίδα» με συνοδεία ζωντανής μουσικής από τους «Opera Chaotique», στο πλαίσιο του ετήσιου αφιερώματος της «New Star» στην Οχτωβριανή Επανάσταση.

Πρόκειται για μία από τις ταινίες που συμπυκνώνουν την περιπέτεια της καλλιτεχνικής και ιδεολογικο-πολιτικής αναζήτησης του μεσοπολέμου. Είναι χαρακτηριστικό των αντιλήψεων του αισθητικού σύμπαντος του σκηνοθέτη, ότι η ταινία δεν έχει σενάριο, γράφτηκε απευθείας με την κάμερα.

Το συνεργείο έκανε γυρίσματα στο Ντιεπροπετρόβσκ, στο μεταλλουργικό εργοστάσιο Ντζερζίνσκι. «Σκαρφαλώναμε από την μία υψικάμινο στην άλλη, κινηματογραφούσαμε μέσα από την φωτιά, τον καπνό και την καρβουνόσκονη», λέει ο Βερτόφ. Κινηματογραφήθηκαν οι ελεγχόμενες ανατινάξεις στην κατασκευή του υδροηλεκτρικού σταθμού του Δνείπερου και κάτω από την Οδησσό, οι μεγάλοι ελιγμοί του Κόκκινου Στρατού. Μέρος αυτών των ελιγμών τους κινηματογραφήθηκαν από ψηλά, από αεροπλάνο στον αέρα. Τον Αύγουστο, η κινηματογραφική ομάδα, από τους ουρανούς χώθηκε βαθιά κάτω στη γη, στο ανθρακωρυχείο Λιντίεβκα του Ντονμπάς...

Στην ταινία, επιλέγει σαν θέμα του τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στην Ουκρανία - κυρίως την εκβιομηχάνιση - όχι σε μια χρονιά που θα συνιστούσε επέτειο της Επανάστασης, αλλά τον ενδέκατο χρόνο της, για να μιλήσει για εκείνα που ο ίδιος θεωρεί σημαντικά.

Ο Μίκης Θεοδωράκης για τον Κηλαηδόνη

Για τον θάνατο του Λουκιανού Κηλαηδόνη, ο Μίκης Θεοδωράκης έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Ο Λουκιανός Κηλαηδόνης ξεχώριζε για την ευγένεια και την γλυκύτητα του χαρακτήρα του, για την πρωτοτυπία της μουσικής του έμπνευσης και την μοναδικότητα της ερμηνείας των τραγουδιών του.

Ηταν ένα φαινόμενο ζωής, χαράς και αγάπης, που πλούτισε τη μουσική μας και τη ζωή μας με φως.

Για μένα που έζησα με τον πατέρα του στη Μακρόνησο στην ίδια σκηνή, ο πόνος για την απώλειά του είναι πολύ μεγάλος.

Η σκέψη μου τώρα είναι κοντά στην σύντροφό του την Αννα Βαγενά και στις δυο του κόρες, γιατί το χτύπημα γι' αυτές είναι όχι μονάχα αβάσταχτο αλλά και άδικο».



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ