Η έκθεση - συλλογική δουλειά των Επιτροπών Ιδεολογίας και Νέων Γυναικών της ΚΝΕ, με τη στήριξη των αντίστοιχων Τμημάτων της ΚΕ του ΚΚΕ και του Τμήματος Ιστορίας - «ζωντανεύει» τις απάνθρωπες διώξεις και τους τόπους μαρτυρίας κομμουνιστών και αγωνιστών ανά την Ελλάδα από το 1918 ως το 1974. Μόνο το διάστημα 1946 - '51, τα έκτακτα στρατοδικεία καταδίκασαν σε θάνατο, φυλακή, εξορία πάνω από 44.945 άντρες και 4.705 γυναίκες.

Η έκθεση αποτελείται από 23 κατασκευές αφιερωμένες σε εξορίες και φυλακές, με ιδιαίτερη αναφορά σε 5 από αυτές, στις γυναίκες αγωνίστριες. Εκτός από φωτογραφίες - ορισμένες σπάνιες - περιλαμβάνει πρωτότυπο αρχειακό υλικό, χειρόγραφα, καλλιτεχνικές δημιουργίες σε κάδρα, όπως τα δύο σκίτσα με μελάνη ενός κρατούμενου όπου απεικονίζεται η Ακροναυπλία, γράμματα, αντικείμενα - όπως το ρολόι τσέπης του μικρού εκτελεσμένου Ακροναυπλιώτη, Βαλάση Βαλασόπουλου - και βιβλία.

Φυλακές Αίγινας: Στις 6 και 7 Μάη 1948 εκτελούνται 36 κομμουνιστές. Ο Κώστας Γιαννόπουλος, ένα βράδυ πριν την εκτέλεσή του, έγραφε στη φυλακή στίχους. Αυτό το ποίημα πήρε το Α' Βραβείο στο 2ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών στο Βερολίνο το 1951, με κριτές τους Πάμπλο Νερούδα, Ναζίμ Χικμέτ και Πωλ Ελυάρ. Εντύπωση προκαλεί το «Αντί Ντύρινγκ» του Ενγκελς, ένα από τα εκατοντάδες βιβλία της μυστικής βιβλιοθήκης των κρατουμένων.

Ανάμεσα σε άλλα ντοκουμέντα ξεχωρίζει η φωτογραφία από την τρύπα στον τοίχο των φυλακών Συγγρού, από την οποία απέδρασαν ο Μπεζεντάκος και άλλοι 8 κομμουνιστές.

Στην Ανάφη, υπήρχε πλούσια εκδοτική δραστηριότητα των κρατουμένων. Εκδίδονταν χειρόγραφες εφημερίδες όπως: Ο «Αντιφασίστας», το «Δελτίο», η «Πολιτική Επιθεώρηση», η «Εξόρμηση», η «Νειότη», η «Πρωτοπορία», τα «Καλλιτεχνικά Νέα», ο «Ζάλογγος», η «Γαζέτα».

Στο κάτεργο της Κέρκυρας, που η «ακτινωτή» δομή της δεν επέτρεπε την επικοινωνία ανάμεσα στις πτέρυγες, οι κρατούμενοι βρίσκονταν σε πολύμηνη απομόνωση. Εκεί ο Ν. Ζαχαριάδης έγραψε τα έργα «Ο αληθινός Παλαμάς» και «Ιστορία του ΚΚΕ» πάνω σε σεντόνια και ο ηρωικός Γραμματέας της ΟΚΝΕ, Χρ. Μαλτέζος, πέθανε από φριχτά βασανιστήρια.

Στον Αη Στράτη, από το Νοέμβρη '41 ως το Φλεβάρη '42 η Χωροφυλακή και η Ασφάλεια επιβάλλουν το βασανιστήριο της ασιτίας, με καταγεγραμμένους 37 νεκρούς. Εκτίθενται ακόμη χειρόγραφες αφίσες από ορισμένα έργα που ανέβασε ο θίασος των εξόριστων τα επόμενα χρόνια, όπως: «Το φως που πάντα καίει» του Βάρναλη, «Τα όπλα της κυρά Καρράρ» του Μπρεχτ, «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή.

Ακολουθούν ντοκουμέντα από τα Σύρματα Μέσης Ανατολής, όπου εκτοπίστηκαν 15.000 στρατιώτες, ναύτες, αεροπόροι, όπως η «Αλήθεια», συνωμοτική εφημερίδα της Αντιφασιστικής Στρατιωτικής Οργάνωσης. Από τον τόπο εκτέλεσης Γεντί Κουλέ, από το Ιτζεδίν, όπου έδιναν στους κρατούμενους νερό με το σταγονόμετρο, ενώ τους έβαζαν να το κουβαλούν σε μεγάλα δοχεία. Εκεί υπήρχαν εξόριστοι ήδη από το 1930 - '31 διωκόμενοι με το Νόμο 29 περί «Ιδιώνυμον».

Στο Τρίκερι, την περίοδο 1947 - '53 εξορίστηκαν 5.000 γυναίκες με 235 παιδιά και στερούνταν τα πιο στοιχειώδη: Νερό, τροφή, γιατρό, φάρμακα.

Αυθεντικά φύλλα αμερικάνικων εφημερίδων παρουσιάζουν ρεπορτάζ για το «σύγχρονο Παρθενώνα», την «εθνική κολυμβήθρα», όπως είχε ονομάσει η αστική τάξη το κολαστήριο της Μακρονήσου, προπαγανδίζοντας την «καλή δουλειά αναμόρφωσης» που γίνεται εκεί. Ανάμεσα στους χιλιάδες νεκρούς και ο Δημ. Τατάκης, πλοίαρχος και ηγετικό στέλεχος της ΟΕΝΟ, γνωστός ως σύγχρονος Προμηθέας, που πέθανε μετά το βασανιστήριο της ορθοστασίας επί 33 μέρες!

Από τις παιδουπόλεις της Φρειδερίκης πέρασαν παιδιά 800.000 «ανταρτόπληκτων» ξεριζώνοντάς τα από την αγκαλιά των μανάδων τους. Πολλά παιδιά κομμουνιστών δόθηκαν για υιοθεσία επί πληρωμή. Εκτίθενται χειροποίητες κάρτες του κομμουνιστή Ηλία Αργυριάδη για τα παιδιά του, πριν αυτά δοθούν για υιοθεσία στην Αμερική, μετά την εκτέλεσή του μαζί με τον Μπελογιάννη.

Από το Αναμορφωτήριο Ανηλίκων στην Κηφισιά «ζωντανεύουν» οι φωνές των μικρών παιδιών που τα βασάνιζαν, τα βίαζαν και τα κακοποιούσαν για να υπογράψουν «δήλωση».

Στην Ικαρία, οι εξόριστοι (15.000) ξεπερνούν τον ντόπιο πληθυσμό (11.000) και όλοι τους αναπτύσσουν στενές σχέσεις, επικοινωνία κι αλληλεγγύη, αφήνουν ανεξίτηλο το σημάδι τους.

Στον τοίχο του υπογείου του Στρατοδικείου Τρίπολης - γνωστό και ως «θανατοδικείο» - είναι χαραγμένες υπογραφές, ζωγραφιές, έργα τέχνης των κρατουμένων, μηνύματα των μελλοθάνατων. Αυτές οι συγκλονιστικές στιγμές αποτυπώνονται σε φωτογραφία της έκθεσης.

Αλλος ένας τρόπος, που συνδύαζε γνώσεις και... διασκέδαση, ήταν το παιχνίδι που έχει στηθεί και αφορούσε την εξάρτηση από τα ναρκωτικά. Δύο ομάδες, με τρεις καρτέλες για απαντήσεις (α, β, γ), καλούνταν να βρουν τη σωστή υπό το άγρυπνο βλέμμα της... Ζωής Κωνσταντοπούλου που ρωτούσε «τι είπατε;». Νικήτρια η ομάδα που θα έδινε τις περισσότερες σωστές απαντήσεις από τις 100 συνολικά ερωτήσεις. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την ερώτηση: Τι έκανε η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ στις 9 Μάη, Μέρα Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών; Με απαντήσεις: α) Οργάνωσε αντιφασιστικές πορείες και άλλες εκδηλώσεις; β) Συνέδριο για τη διατήρηση της λίμπιντο των κεραμιδόγατων; ή γ) Συμμετείχε και συνδιοργάνωσε φεστιβάλ για τη νομιμοποίηση της μαστούρας; Η απάντηση δική σας!