Σε ένα σύνθετο «κουβάρι» αντιλαϊκών διεργασιών, με φόντο τις «αβεβαιότητες» στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία, εξελίσσονται οι κόντρες μεταξύ Ευρωζώνης και ΔΝΤ, γύρω από τον τρόπο διαχείρισης του ελληνικού κρατικού χρέους και με κοινή συνισταμένη την κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων που κρίνονται αναγκαίες για την καπιταλιστική ανάκαμψη.

Στο πλαίσιο της συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας που ολοκληρώνεται σήμερα στην Ουάσιγκτον, ο υπουργός Οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτος, είχε σειρά επαφών με τους βασικούς «παίκτες»: Συγκεκριμένα, την Παρασκευή συναντήθηκε με τους υπουργούς Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζ. Λιου, της Γερμανίας, Β. Σόιμπλε, τον Επίτροπο Οικονομικών της ΕΕ, Π. Μοσκοβισί, ενώ για το Σάββατο είχαν προγραμματιστεί συναντήσεις με τους επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, και του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ.

Επόμενος σταθμός είναι η αυριανή συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, όπου αναμένεται να εγκριθεί η εκταμίευση της υποδόσης ύψους 2,8 δισ. ευρώ για τη χρηματοπιστωτική στήριξη προς το ελληνικό κράτος. Στη συνέχεια (μετά τις 17/10) επανέρχονται στην Αθήνα τα υψηλόβαθμα κλιμάκια του κουαρτέτου, με στόχο την ολοκλήρωση και της δεύτερης «αξιολόγησης» του μνημονίου, με την προώθηση και της επόμενης ομοβροντίας αντιλαϊκών μέτρων που περιέχονται σε αυτή.

Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζ. Λιου, στη συνάντησή του με τον Ευ. Τσακαλώτο έδωσε έμφαση στην απαρέγκλιτη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί με την πλευρά της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, των «κρίσιμων» μεταρρυθμίσεων στο χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά και στην επίσπευση των διαδικασιών για το κλείσιμο της δεύτερης «αξιολόγησης». Τόνισε, επίσης, ότι η «ταχεία πρόοδος» στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για ένα θετικό κύκλο ενίσχυσης της ανάπτυξης και των επενδύσεων.

Ταυτόχρονα, επισήμανε ότι η Ευρωζώνη θα πρέπει να υλοποιήσει τη δέσμευσή της να θέσει το ελληνικό κρατικό χρέος σε «βιώσιμη πορεία», που να υποστηρίζεται από «αξιόπιστη ανάπτυξη» και δημοσιονομικές προσαρμογές που είναι ζωτικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη οικονομική κατάσταση της Ελλάδας. Επίσης, ενθάρρυνε όλα τα μέρη να εργαστούν προς την κατεύθυνση πρακτικών λύσεων για την επιτυχή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων αυτό το φθινόπωρο.

Παράλληλα, βάζοντας ακόμα πιο ανοιχτά στο κάδρο των αντιλαϊκών διεργασιών και την κυβέρνηση των ΗΠΑ, ο Τζ. Λιου επισήμανε: «Εχουμε εμπλακεί σε βάθος με την Ελλάδα και στα θέματα που αφορούν την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα και το χρέος, εδώ και πολύ καιρό. Ευτυχώς, δεν είμαστε σε φάση άμεσης κρίσης. Το θέμα είναι τι μπορούμε να κάνουμε για να αποφύγουμε να βρεθούμε και πάλι σε φάση κρίσης».

Αναφερόμενος δε στη συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με την πλευρά της Ευρωζώνης, σημείωσε ότι «το χρέος δεν είναι βιώσιμο και η Ελλάδα έπρεπε να σημειώσει πρόοδο στην υλοποίηση του σχεδίου», λέγοντας πως «η μόνη σταθερή απάντηση σε ένα μη βιώσιμο χρέος είναι η αναδιάρθρωση του χρέους. Οσο καθυστερείς να το κάνεις, τόσο πιο δύσκολο γίνεται για την οικονομία».

Σε αντίστοιχο μήκος κύματος, η επικεφαλής του ΔΝΤ,Κριστίν Λαγκάρντ, αναφερόμενη στην «παράλληλη» αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας που διενήργησε ο ιμπεριαλιστικός οργανισμός, τόνισε ότι «τα αποτελέσματα δείχνουν ότι κάποιες μεταρρυθμίσεις έγιναν, αλλά πρέπει να γίνει ακόμα πολλή δουλειά». Συνδέοντας την «ελάφρυνση» του κρατικού χρέους με την κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής, τόνισε ότι «δεν έχουν αλλάξει οι όροι μας. Χρειάζονται σοβαρές μεταρρυθμίσεις και βιώσιμο χρέος», ενώ πρόσθεσε ότι το ΔΝΤ έχει επιδείξει «ευελιξία» στο θέμα της «βιωσιμότητας», χαρακτηρίζοντας το ελληνικό κρατικό ως «μη βιώσιμο».

Από την πλευρά του, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Β. Σόιμπλε, τόνισε πως το «πρόβλημα» δεν βρίσκεται στο κρατικό χρέος, αλλά στο ζήτημα της «ανταγωνιστικότητας» που πρέπει να κερδίσει η ελληνική οικονομία, δηλαδή οι εγχώριοι επιχειρηματικοί όμιλοι. Σύμφωνα με τον ίδιο, η εστίαση της συζήτησης μόνο στο θέμα του χρέους λειτουργεί αποπροσανατολιστικά.

Την ίδια ώρα, σε ομιλία του, ο Επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ, Π. Μοσκοβισί, ξεκαθάρισε ότι θέλει την παραμονή του ΔΝΤ στο «πρόγραμμα». Οπως είπε, «θα προσπαθήσουμε στις επόμενες εβδομάδες να φτάσουμε σε μια συνολική συμφωνία». Σχετικά με τις αναμενόμενες εξελίξεις στην ελληνική οικονομία, υποστήριξε ότι υπάρχουν «θετικές τάσεις», τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι «αν υπάρξει συμφωνία στα μέτρα και επιπλέον καλή πολιτική και οικονομική ατμόσφαιρα, μπορούμε να εξετάσουμε μια συμφωνία για το χρέος και ελπίζω ότι αυτό θα γίνει πριν το τέλος του χρόνου».

Την ίδια ώρα, η πλευρά του ΔΝΤ, σε νέα έκθεση που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη βδομάδα, έρχεται να «ανακατέψει την τράπουλα» - πάντα στο ίδιο αντιλαϊκό τραπέζι - εντοπίζοντας τεράστιες «αποκλίσεις» από τους στόχους για τα αιματοβαμμένα πρωτογενή πλεονάσματα των κρατικών προϋπολογισμών, σε μια εξέλιξη που αποτελεί την προαναγγελία του επόμενου κύκλου αντιλαϊκής κλιμάκωσης.

Ειδικότερα, με την έκθεση του «Δημοσιονομικού Παρατηρητηρίου» (Fiscal Monitor), το ΔΝΤ προβλέπει ότι το 2016 το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωθεί στο 0,1% του ΑΕΠ, έναντι 0,6% που προβλέπει η συγκυβέρνηση στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού. Επιπλέον, για το 2017, το ΔΝΤ «βλέπει» το «πλεόνασμα» στο 0,7%, έναντι στόχου 1,8% του ΑΕΠ.

Με βάση τα παραπάνω, το κλείσιμο της «ψαλίδας» με τους στόχους του μνημονίου (και ενώ πλέον έχει θεσμοθετηθεί και ο περιβόητος... «κόφτης»), κατά τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, θα απαιτήσει νέα αντιλαϊκά μέτρα ύψους πάνω από 2 δισ. ευρώ, σε συνέχεια, βέβαια, αυτών που ήδη σχεδιάζει και κλιμακώνει η συγκυβέρνηση για το επόμενο έτος.

Μάλιστα, οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί και η διαπάλη επεκτείνονται σε χρονικό ορίζοντα μέχρι το 2020, δηλαδή μετά και την τυπική λήξη του τρέχοντος μνημονίου το 2018. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, για το 2018 το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού θα διαμορφωθεί στο 1,6% του ΑΕΠ και θα διατηρηθεί στο επίπεδο αυτό έως το 2020, έναντι του στόχου για πλεόνασμα 3,5% (σχεδόν διπλάσιο) που έχει συμφωνηθεί μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της Ευρωζώνης. Σε αυτόν το χρονικό ορίζοντα, οι «διαφορές» με την Ευρωζώνη εκτοξεύονται μέχρι και τα 3,5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση!

Σημειώνεται πως το ΔΝΤ προβάλλει τις «αποκλίσεις» από τους αντιλαϊκούς στόχους ως βασικό θέμα σε ό,τι αφορά την απόφαση για την ένταξή του ή μη στο πρόγραμμα χρηματοπιστωτικής στήριξης προς το ελληνικό κράτος.

Υπενθυμίζεται ότι σε πρόσφατη έκθεση, το ΔΝΤ, σε ρόλο «λαγού», πέρα από τις παρεμβάσεις στα Εργασιακά, προέταξε την «ανάγκη» για «συνοδευτικό» πακέτο αντιλαϊκών μέτρων, όπως η παραπέρα μείωση των σημερινών συντάξεων, η κατάργηση του αφορολόγητου ορίου για μισθωτούς και συνταξιούχους, όπως και των προνοιακών επιδομάτων, σε συνδυασμό βέβαια με τα μέτρα ενίσχυσης του εγχώριου κεφαλαίου.

Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι η πλευρά του ΔΝΤ, με άλλη έκθεση που δημοσιοποίησε μέσα στη βδομάδα, συνέπεσε με την Κομισιόν και μάλιστα υπερθεμάτισε σχετικά με τις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις για τους ρυθμούς ανάκαμψης στην ελληνική οικονομία. Με την έκθεση του «Δημοσιονομικού Παρατηρητηρίου», όμως, περνάει πλέον στο «ψητό» και εστιάζει στην ανάγκη εφαρμογής και νέων αντιλαϊκών μέτρων, ανεξάρτητα από τους ρυθμούς της ανάκαμψης, ανεξάρτητα και από την όποια διαχείριση και «ελάφρυνση» του κρατικού χρέους. Να σημειωθεί ότι τα «πρωτογενή πλεονάσματα» υπολογίζονται χωρίς τις επιβαρύνσεις που προκύπτουν από τα τοκοχρεολύσια για την εξυπηρέτηση του κρατικού χρέους.