ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 9 Γενάρη 2011
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΑΠΡΟΣΜΕΝΑ ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Ιχνη μαλακών ιστών σε απολιθώματα δεινοσαύρων;

Για περισσότερα από 300 χρόνια, οι παλαιοντολόγοι ενεργούσαν στη βάση της υπόθεσης ότι όλες οι πληροφορίες που μπορούν να προσφέρουν τα απολιθώματα, βρίσκονται στο σχήμα και το μέγεθος των οστών που διασώθηκαν μέσω της διαδικασίας απολίθωσης. Κατά την απολίθωση, σταδιακά οι ανόργανες ύλες του περιβάλλοντος όπου πέθανε ένα ζώο (ή φυτό) αντικαθιστούν όλα τα οργανικά μόρια των οστών - όπως αυτά από τα οποία αποτελούνται τα κύτταρα, οι ιστοί, οι χρωστικές και οι πρωτεΐνες - αφήνοντας τελικά οστά από πέτρα. Ομως τις δύο τελευταίες δεκαετίες έχουν αυξηθεί τα ευρήματα που δείχνουν ότι κάτω από πολύ ιδιαίτερες συνθήκες ίσως είναι δυνατό να διασωθούν επί εκατομμύρια χρόνια ίχνη από τους μαλακούς ιστούς, ακόμα και συστατικά του αίματος.

Ενα τέτοιο εύρημα ήταν τα κοκκινωπά κοκκία που εντοπίστηκαν το 1992 σε μικροσκοπική εξέταση οστού ενός Τυραννόσαυρου Ρεξ, που έζησε πριν από 68 εκατομμύρια χρόνια στη Μοντάνα των ΗΠΑ. Τα ημιδιαφανή κοκκία βρέθηκαν μέσα σε πόρο του οστού του μεγάλου σαρκοβόρου δεινόσαυρου και περιείχαν σκουρόχρωμο εσωτερικό κόκκο. Αυτός μπορεί να ήταν ο πυρήνας των ερυθρών αιμοσφαιρίων, καθώς τα ερυθρά αιμοσφαίρια των σπονδυλωτών ζώων, εξαιρούμενων των θηλαστικών, έχουν πυρήνα. Το παράδοξο του ευρήματος έκανε τους επιστήμονες να σκεφτούν καταρχήν ότι πρόκειται για αποτελέσματα κάποιας γεωλογικής διεργασίας και όχι για πραγματικά υπολείμματα ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Ο κούφιος σωληνίσκος (στο κέντρο) μοιάζει με ίνα φτερού και ανήκει στο μικρό σαρκοφάγο δεινόσαυρο Shuvuuia deserti, που ζούσε στη Μογγολία πριν από 70-83 εκατομμύρια χρόνια
Ο κούφιος σωληνίσκος (στο κέντρο) μοιάζει με ίνα φτερού και ανήκει στο μικρό σαρκοφάγο δεινόσαυρο Shuvuuia deserti, που ζούσε στη Μογγολία πριν από 70-83 εκατομμύρια χρόνια
Στα 18 χρόνια που μεσολάβησαν, παλαιοντολόγοι κατάφεραν να ανακτήσουν διάφορα είδη οργανικών υπολειμμάτων - μεταξύ αυτών αιμοφόρα αγγεία, οστικά κύτταρα, κομμάτια της κεράτινης πρωτεΐνης από την οποία αποτελούνται τα νύχια των αρπακτικών - από πολλά δείγματα, ένδειξη ότι αν και η διατήρηση μαλακών ιστών στα απολιθώματα δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο, δεν είναι και κάτι που συνέβη μόνο μια ή δυο φορές.

Πέρα από την επίδραση που θα έχει στα εγχειρίδια παλαιοντολογίας η αποδοχή από την επιστημονική κοινότητα αυτού του φαινομένου, θα επιτρέψει και μια φρέσκια ματιά στη βιολογία ειδών που έχουν χαθεί προ πολλού. Για παράδειγμα, οστό από άλλο δείγμα Τυραννόσαυρου Ρεξ αποκάλυψε ότι το συγκεκριμένο ζώο ήταν θηλυκό που όταν σκοτώθηκε ήταν έτοιμο να γεννήσει αυγά. Αυτή η πληροφορία ήταν αδύνατο να ανακτηθεί μόνο από το μέγεθος και το σχήμα των οστών. Και η πρωτεΐνη που ανιχνεύτηκε στα υπολείμματα ινών που βρέθηκαν δίπλα στα απολιθώματα ενός μικρού σαρκοβόρου δεινόσαυρου στη Μογγολία βοήθησε να βεβαιωθεί ότι αυτό το είδος δεινόσαυρου είχε φτερά και επιπλέον ότι σε μοριακό επίπεδο τα φτερά αυτά μοιάζουν με εκείνα των σημερινών πουλιών.

Τα συμπεράσματα για τη διατήρηση ιχνών μαλακών ιστών σε απολιθώματα εκατομμυρίων ετών δικαιολογημένα συνάντησαν το σκεπτικισμό της επιστημονικής κοινότητας. Πρώτοι που τα αμφισβήτησαν ήταν οι ίδιοι οι παλαιοντολόγοι που τα εντόπισαν. Γι' αυτό βάλθηκαν να εξηγήσουν τα ευρήματα με κάποιον άλλο τρόπο, αλλά χωρίς επιτυχία. Η μελέτη προϊστορικών οργανικών μορίων προερχόμενων από δεινόσαυρους θα επέτρεπε την κατανόηση της βιολογικής εξέλιξης και της ζωής αυτών των μεγαλειωδών ζώων, με τρόπους που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πριν από δύο δεκαετίες.


Μυελικό οστό - ειδικός ιστός που εμφανίζεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα πριν από την ωοτοκία - βρέθηκε σε οστό Τυραννόσαυρου Ρεξ, ηλικίας 68 εκατομμυρίων ετών, στη Μοντάνα των ΗΠΑ
Μυελικό οστό - ειδικός ιστός που εμφανίζεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα πριν από την ωοτοκία - βρέθηκε σε οστό Τυραννόσαυρου Ρεξ, ηλικίας 68 εκατομμυρίων ετών, στη Μοντάνα των ΗΠΑ

Αυτό το νύχι του πουλιού Rahonavis ostromi, που έζησε πριν από 70-80 εκατομμύρια χρόνια στη Μαδαγασκάρη, έχει ένα λευκό επίχρισμα που πιθανότατα είναι υπόλειμμα του πρωτεϊνικού καλύμματος που διέθετε
Αυτό το νύχι του πουλιού Rahonavis ostromi, που έζησε πριν από 70-80 εκατομμύρια χρόνια στη Μαδαγασκάρη, έχει ένα λευκό επίχρισμα που πιθανότατα είναι υπόλειμμα του πρωτεϊνικού καλύμματος που διέθετε

Αιμοφόρα αγγεία - ή κάτι που μοιάζει με αυτά - αποκαλύφθηκαν όταν αφαιρέθηκαν μέσω χημικής διάλυσης όλα τα ανόργανα υλικά, από ένα κοινό είδος οστού, που λήφθηκε από το απολίθωμα του Τυραννόσαυρου Ρεξ της Μοντάνα
Αιμοφόρα αγγεία - ή κάτι που μοιάζει με αυτά - αποκαλύφθηκαν όταν αφαιρέθηκαν μέσω χημικής διάλυσης όλα τα ανόργανα υλικά, από ένα κοινό είδος οστού, που λήφθηκε από το απολίθωμα του Τυραννόσαυρου Ρεξ της Μοντάνα

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ