Η ιστορία ξεκινά από το 1996, όταν ο τότε πρωθυπουργός Κ. Σημίτης εξήγγειλε την πρώτη μονάδα. Από τότε ήταν, και παραμένει, ένα πρόγραμμα που - στην κυριολεξία - ανανεώνει την ημερομηνία λήξης του! Τα λόγια, και τότε, περίσσευαν. Το πρώτο πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» άρχισε να εφαρμόζεται το 1996 και στη συνέχεια δημιουργήθηκαν 100 μονάδες, ενώ η εφαρμογή του ανατέθηκε στους δήμους. Μάλιστα, το πρώτο διάστημα, οι εργαζόμενοι ήταν ανασφάλιστοι με τον τίτλο του «εθελοντή».

Οι περισσότεροι από αυτούς ασφαλίστηκαν στο ΤΕΒΕ, με αμοιβή που δεν ξεπερνούσε τα 320 ευρώ το μήνα. Μερικές δεκάδες συμβάσεις απ' το πρώτο και το δεύτερο πρόγραμμα μετατράπηκαν σε αορίστου. Το δεύτερο πρόγραμμα με τον τίτλο «Κοινωνική Μέριμνα», πάλι επί ΠΑΣΟΚ, ξεκίνησε το 2000 και είχε περίπου 600 εργαζόμενους με συμβάσεις έργου και συμβάσεις ορισμένου χρόνου, στο ΤΕΒΕ ή στο ΙΚΑ.

Το σημερινό «Βοήθεια στο Σπίτι» είναι το τρίτο πρόγραμμα που τώρα υλοποιεί η ΝΔ. Ξεκίνησε το 2002 και απορρόφησε μέρος από το δεύτερο. Εξυπηρετεί περίπου 100.000 ηλικιωμένους που δεν έχουν δυνατότητα αυτοεξυπηρέτησης και Ατομα με Ειδικές Ανάγκες (ΑμΕΑ).

Ο «Ρ» μίλησε με εκπροσώπους των εργαζομένων, οι οποίοι περιέγραψαν πώς ζουν καθημερινά με την εργασιακή ανασφάλεια. Προσλήφθηκαν με διαδικασίες ΑΣΕΠ και δουλεύουν εδώ και χρόνια με ετήσιες συμβάσεις που ανανεώνονται. Οι μισθοί τους κυμαίνονται από 450 και 500 ευρώ έως 900. Το πρόγραμμα έχει ανατεθεί στην Αυτοδιοίκηση και οι αποδοχές των εργαζομένων εξαρτώνται απ' το δήμο ή τη δημοτική επιχείρηση. Κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι, νοσηλευτές και οικογενειακοί βοηθοί που προσπαθούν να βοηθήσουν τους ηλικιωμένους και τα ΑμΕΑ - παρά τις τεράστιες ελλείψεις - κατά περιόδους είναι απλήρωτοι μήνες ολόκληρους.

Τον Απρίλη, σε Ερώτηση του ΚΚΕ στη Βουλή, ο αρμόδιος υφυπουργός Εσωτερικών, Α. Νάκος, απέδωσε τις καθυστερήσεις μισθών σε διαδικαστικές εκκρεμότητες. Το πρόβλημα δεν έχει λυθεί, απλά έγιναν ορισμένα «μπαλώματα» πριν το Πάσχα και αυτά όχι σε όλη τη χώρα. Σήμερα, υπάρχουν ακόμα εργαζόμενοι απλήρωτοι και, όπως δήλωσαν στον «Ρ» δε γνωρίζουν τι θα γίνει μετά τη λήξη της χρηματοδότησης.

Οι κυβερνητικές προθέσεις, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι να συνεχίσουν το πρόγραμμα - μέσω των δήμων - με εθνικούς πόρους χωρίς, όμως, να υπάρχει κάτι πιο συγκεκριμένο, όσον αφορά τις λεπτομέρειες και τη διάρκεια της χρηματοδότησης. Οι ίδιες «προθέσεις» ισχύουν και για τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΚΗΦΗ) και τις Μονάδες Κοινωνικής Μέριμνας (ΜΚΜ). Νωρίτερα, οι «προθέσεις» ήταν διαφορετικές και μιλούσαν για συνέχιση του προγράμματος μέσω κοινοτικών κονδυλίων μέχρι το 2010.

Σε αυτό το σημείο, αξίζει να σημειώσουμε ότι, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση αποτίμησης και αξιολόγησης των προνοιακών δομών που υπάγονται στην Αυτοδιοίκηση, στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» δουλεύουν 3.351 εργαζόμενοι σε 881 δομές, στις ΜΚΜ δουλεύουν 922 εργαζόμενοι σε 183 δομές, στα ΚΗΦΗ δουλεύουν 273 εργαζόμενοι σε 62 δομές.

Στο μεταξύ, το έδαφος έχει ήδη στρωθεί για τους ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Πρόνοιας. Ενώ αναμένεται ακόμα μεγαλύτερο μπάσιμο όταν θα ολοκληρωθεί η νέα διοικητική δομή της χώρας, ο λεγόμενος «Καποδίστριας 2». Μέχρι σήμερα, έχουν ξεφυτρώσει εταιρείες και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις με τιμές από 70 ευρώ την επίσκεψη έως και εκατοντάδες ευρώ ανάλογα με την υπηρεσία. Προσφέρουν τα ...πάντα με το αζημίωτο.

Ο «Ρ» μίλησε με εκπροσώπους των εργαζομένων και μέλη του Πανελληνίου Συντονιστικού Οργάνου συλλόγων και σωματείων. Οι σύλλογοι και τα σωματεία είναι 22 σε όλη τη χώρα.

Ο Παναγιώτης Παραδέλης, πρόεδρος του Σωματείου στην κεντρική Μακεδονία υπογράμμισε ότι «η χρηματοδότηση που θα συνεχιστεί απ' το 2008 έως το 2010, αμφιβάλλουμε εάν αφορά τις δομές "Βοήθεια στο Σπίτι" έτσι όπως λειτούργησαν όλα αυτά τα χρόνια».

Σημείωσε ότι «αυτό που έρχεται είναι απ' την ΕΕ και λέει ότι η χρηματοδότηση αυτή θα δοθεί για να δημιουργηθεί απ' το 2008 έως το 2010 ένας δοκιμαστικός φορέας, μέσα απ' τον οποίον θα λειτουργήσουν αυτές οι μονάδες. Θα χρηματοδοτούνται, όχι στη βάση των εξυπηρετούντων, δηλαδή των εργαζομένων, αλλά στη βάση επιχορήγησης των ωφελουμένων με κάποια κριτήρια τα οποία ούτε έχουν ξεκαθαριστεί ποια θα είναι. Δε γνωρίζουμε εάν θα είναι υποχρεωμένος να δέχεται τις δικές μας υπηρεσίες ή στη βάση της ανταποδοτικότητας από ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες θα διεισδύσουν στο χώρο και θα κάνουν χορό με τα εκατομμύρια που επιχορηγεί η ΕΕ».

«Αυτό, όμως, είναι και φιλοσοφία της ΕΕ. Συνεπώς μιλάμε για ανταποδοτικότητα, για νόμους ελεύθερης αγοράς που εκ των πραγμάτων θα οδηγήσουν σε δύο πράγματα: Σε συρρίκνωση του αριθμού των ωφελουμένων και των εργαζομένων στο "Βοήθεια στο Σπίτι". Κατά την άποψή μας αυτό το ίδιο το πλαίσιο κρύβει τον κίνδυνο ότι θα οδηγήσει σε παραπέρα συρρίκνωση των μισθών, των εισοδημάτων και σε ένα εργασιακό καθεστώς που δεν το γνωρίζουμε. Δε γνωρίζουμε ούτε ότι αφορά το επίπεδο των εργασιακών σχέσεων, των ωραρίων αλλά ούτε και των μισθών που έτσι κι αλλιώς αυτή τη στιγμή είναι σε εξευτελιστικά επίπεδα».

Οπως επισήμανε «είναι ένα τοπίο που μπορείς να συναντήσεις τους πιο χαμηλούς μισθούς που είναι κάτω από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Μιλάμε για 450 και 500 ευρώ μισθούς με οκτάωρη απασχόληση, πλήρη απασχόληση. Ή μισθούς στα όρια της συλλογικής σύμβασης που απ' την πλευρά των δημοτικών επιχειρήσεων καταπατούνται. Μπορεί να σου δώσει το βασικό αλλά να μη σου δώσει το επίδομα που δικαιούσαι από τριετία». Μάλιστα, σε άλλες περιπτώσεις λένε, «παιδιά πήρατε ένα χρόνο 1.100 ευρώ το μήνα αλλά τώρα επειδή το κονδύλι τελειώνει ξαναγυρνάτε στα 800. Αυτό δείχνει την αστάθεια των εργασιακών σχέσεων στο σύνολο, την υποτίμηση του παράγοντα που εργάζεται, που είναι η ψυχή του προγράμματος».

Ο Π. Παραδέλης τόνισε «σ' αυτά τα παιχνίδια της κυβέρνησης έχουμε συμπαιγνία και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι δημοτικές επιχειρήσεις δεν είναι έξω απ' την επικίνδυνη λογική, η οποία θέλει τον εργαζόμενο, με αυτές τις σχέσεις εργασίας, με αυτούς τους μισθούς, όμηρο. Εξάλλου, παροχές που γίνονταν απ' την ίδια την Αυτοδιοίκηση πλέον περνάνε σε ιδιώτες, όπως για παράδειγμα η καθαριότητα». Οπως λέει στον «Ρ» ο Τάσος Ιωαννίδης, πρόεδρος του σωματείου Δυτικής Μακεδονίας, φοβούνται ότι θα δημιουργηθούν «ιδιωτικοί φορείς οι οποίοι θα έχουν την οικονομική ευχέρεια να εξυπηρετούν όλο το 24ωρο σε επίπεδο νομών και να συρρικνωθεί ο δημόσιος χαρακτήρας».

Οσον αφορά τις εργασιακές σχέσεις η Ελισάβετ Ράπτη, γραμματέας του συλλόγου εργαζομένων στη Λάρισα, σημειώνει: «Εχουμε προβλήματα με τους μισθούς, καθυστερούνται πάρα πολύ. Είχα απ' το Σεπτέμβρη απλήρωτη και πληρώθηκα μια εβδομάδα πριν το Πάσχα, μιλάμε για 8 μήνες». Οπως σημείωσε, υπάρχουν εργαζόμενοι στην Καρδίτσα και στα Τρίκαλα που είναι ακόμα απλήρωτοι.

Ο Τ. Ιωαννίδης πρόσθεσε ότι υπάρχει δήμος στην Κοζάνη, όπου οι εργαζόμενοι έχουν να πληρωθούν από πέρσι τον Ιούλη και τους δίνουνε πάντα έναντι. Ο Γιάννης Αθανασίου, εργαζόμενος στο «Βοήθεια στο Σπίτι», μας είπε ότι προβλήματα υπάρχουν και στην Εύβοια και στην Αιτωλοακαρνανία. Σε δήμο των Σερρών, συμπλήρωσε ο Π. Παραδέλης, ήθελαν να πάρουν χρήματα απ' το «Βοήθεια στο Σπίτι» να πληρώσουν άλλους εργαζόμενους που είχαν απλήρωτους...

Οι εργαζόμενοι στο «Βοήθεια στο Σπίτι» προσανατολίζονται σε απεργιακές κινητοποιήσεις μέσα στον Ιούνη. Απαιτούν κρατική δωρεάν «Βοήθεια στο Σπίτι», μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους τους εργαζόμενους.