Με μεγάλη συμμετοχή κόσμου ολοκληρώθηκαν την Κυριακή 6 Μάη οι τριήμερες εκδηλώσεις για τους 200 εκτελεσμένους κομμουνιστές την Πρωτομαγιά του 1944, που συνδιοργάνωσαν οι δήμοι Καισαριανής και Χαϊδαρίου.

Στην Καισαριανή οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν το Σάββατο 5 Μάη με τους αγώνες ανώμαλου δρόμου προς τιμήν του Ναπολέοντα Σουκατζίδη. Οι συμμετέχοντες δεν πτοήθηκαν από την κακοκαιρία και τη δυνατή βροχή και έτρεξαν τιμώντας τους 200 κομμουνιστές.

Στις 8 μ.μ. στο Μουσείο ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, μέσα στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά η ψηφιακή περιήγηση του Μουσείου, του Μνημείου των εκτελεσμένων και του τόπου των εκτελέσεων (βλ. https://mea.kaisariani.gr/MEAM.html). Πλέον, άνθρωποι από κάθε γωνιά της Ελλάδας μπορούν να περιηγηθούν στους χώρους και να έρθουν σε επαφή με την Ιστορία της ηρωικής ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης.

Ταυτόχρονα, οι επισκέπτες περιηγήθηκαν στα νέα εκθέματα του Μουσείου, αλλά και με την προβολή βίντεο, σε αντικείμενα που λόγω χώρου δεν έχουν ακόμα εκτεθεί.

Ξεχωριστή στιγμή αποτέλεσε η επίσημη υπογραφή της παραχώρησης από την Ελένη Κωνσταντοπούλου προς τον δήμο Καισαριανής του πίνακα «Οι Εκτελεσμένοι» του Γιώργου Βακιρτζή. Πρόκειται για πίνακα που φιλοτέχνησε ο ζωγράφος εμπνεόμενος από την εκτέλεση των 200 κομμουνιστών και εντάσσεται σε μια σειρά έργων του με τίτλο «Ανασκαφές στη γενιά 1940 - '50».

Οι εκδηλώσεις της πρώτης μέρας ολοκληρώθηκαν το βράδυ του Σαββάτου με την προβολή της ταινίας του Π. Βούλγαρη «Το τελευταίο σημείωμα». Αν και οι καιρικές συνθήκες δεν επέτρεψαν να προβληθεί μέσα στο Σκοπευτήριο, δίπλα στο χώρο των εκτελέσεων, η προβολή πραγματοποιήθηκε κανονικά στο δημαρχείο. Βαθιά συγκίνηση διακατείχε όλους τους παρευρισκόμενους που παρακολούθησαν την ταινία. Την προβολή τίμησαν με την παρουσία τους οι καλλιτέχνες Ρίτα Αντωνοπούλου και Μανώλης Ανδρουλιδάκης, καθώς και η καθηγήτρια των ΤΕΦΑΑ Μαρία Κοσκολού.

Την Κυριακή το πρωί, κάτοικοι της Καισαριανής και των γύρω περιοχών, ξεκινώντας από το παλιό δημαρχείο, σήκωσαν τις πικέτες με τα ονόματα των 200 κομμουνιστών και μέσα από δρόμους της πόλης κατέληξαν στο «Θυσιαστήριο της Λευτεριάς», στον τόπο των εκτελέσεων. Νεολαίοι κρατούσαν τα χωνιά του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και φώναζαν τα συνθήματα και τις ανακοινώσεις της εποχής εκείνης και κοπέλες έραναν το δρόμο με γαρύφαλλα.

Οι εκδηλώσεις στο Χαϊδάρι «άνοιξαν» την Παρασκευή 4 Μάη, με την παρουσίαση της έκθεσης έργων ζωγραφικής και ιστορικού λευκώματος για τον ΕΑΜίτη κομμουνιστή καλλιτέχνη Βασίλη Βλασσίδη, στην αίθουσα εκδηλώσεων του δημαρχείου. Με την τέχνη του, ο ζωγράφος αποδίδει τον ηρωισμό, την αποφασιστικότητα, την αντοχή των κομμουνιστών στους τόπους εξορίας, αποτυπώνοντας με μοναδική λεπτομέρεια και ακρίβεια τα συναισθήματα από τα πρόσωπα που απεικονίζονται στα έργα του. Η έκθεση, που θα παραμείνει στην αίθουσα εκδηλώσεων του δημαρχείου έως τις 13 Μάη, και η παρουσίαση του λευκώματος έγιναν με τη φροντίδα του Κώστα Λυγιαζή.

Η κεντρική εκδήλωση στο Χαϊδάρι πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 5 Μάη στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου, δίπλα στο ιστορικό κτίριο του Μπλοκ 15, χώρο κράτησης και τόπο μαρτυρίων χιλιάδων κομμουνιστών και αγωνιστών από τους χιτλερικούς. Εκ μέρους του ΚΚΕ, στην εκδήλωση και στην κατάθεση στεφάνων παρευρέθηκε η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου, μέλος της ΚΕ του Κόμματος.

Χαιρετισμό απηύθυνε ο Κώστας Κουβαράς εκ μέρους του Παραρτήματος Χαϊδαρίου της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, ενώ την κεντρική ομιλία έκανε ο δήμαρχος Χαϊδαρίου Μιχάλης Σελέκος, με την προτροπή το δίδαγμα της θυσίας των 200 κομμουνιστών «να γίνει μάθημα Αντίστασης και Αγώνα».

Οπως είπε ο κομμουνιστής δήμαρχος, η αλύγιστη στάση των 200 κομμουνιστών ηρώων είναι «ένα ακόμα δείγμα της δύναμης του λαού, που κάτω κι από τις πλέον δύσκολες και αντίξοες συνθήκες, απέδειξε πως ακόμα και στις πιο μαύρες μέρες, όταν θέλει, μπορεί να ανατρέψει τους συσχετισμούς, να αντιμετωπίσει και τον πιο σκληρό εχθρό, να γράψει τη δική του ηρωική ιστορία...».

Κλείνοντας την ομιλία του, αναφέρθηκε στην απαίτηση του λαού της πόλης «να απομακρυνθεί το Στρατόπεδο που λειτουργεί σήμερα, να αποδοθεί στο λαό και να δημιουργηθεί Μουσείο της Εθνικής Αντίστασης στο Μπλοκ 15. Να γίνει πράξη η εξαγγελία της κυβέρνησης για την απόδοσή του στο δήμο». Πρόσθεσε ότι μέχρι να υλοποιηθεί αυτό το αίτημα, ο δήμος προχωράει στην άμεση δημιουργία Μουσείου Εθνικής Αντίστασης στο κτίριο «Ιστορικό» δίπλα στο Παλατάκι.

Η εκδήλωση συνεχίστηκε με ανάγνωση ποιημάτων και το προσκλητήριο νεκρών από τους ηθοποιούς Κερασία Σαμαρά και Αντώνη Φραγκάκη. Το μουσικό αφιέρωμα επιμελήθηκε ο Θοδωρής Καρέλλας.

Την Κυριακή, στις 9 το πρωί δόθηκε το σήμα της έναρξης για τη Λαμπαδηδρομία απ' το Χαϊδάρι στην Καισαριανή. Αφετηρία ήταν η πύλη του Στρατοπέδου Χαϊδαρίου, απ' όπου την Πρωτομαγιά του 1944, 10 καμιόνια μετέφεραν τους 200 αθάνατους ήρωες στον τόπο της θυσίας, στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Και προχτές, δεκάδες αθλητές, μαθητές, απλοί κάτοικοι της πόλης τίμησαν τη μνήμη τους και τη θυσία τους, κουβαλώντας τη δάδα της ελπίδας μέχρι το σημείο της εκτέλεσης.

Τους λαμπαδηδρόμους υποδέχτηκαν οι δήμαρχοι Καισαριανής και Χαϊδαρίου, Ηλίας Σταμέλος και Μιχάλης Σελέκος αντίστοιχα, οι οποίοι μοίρασαν σε όλους τους συμμετέχοντες αναμνηστικά διπλώματα και αμέσως μετά ξεκίνησε η κεντρική εκδήλωση.

Το «παρών» έδωσε ο Θέμης Γκιώνης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, ενώ τιμητική παρουσία είχαν τα Παραρτήματα Καισαριανής, Χαϊδαρίου, Βύρωνα και Ζωγράφου της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, καθώς και ο πρόεδρος από το «Σπίτι του Αγωνιστή» Κώστας Μαραγκουδάκης. Επίσης, παρευρέθηκαν ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικού Τομέα Αθήνας Σπ. Τζόκας και ο δήμαρχος Βύρωνα, Γρηγόρης Κατωπόδης.

Την εκδήλωση χαιρέτισε ο Κώστας Γαβριλάκης, γραμματέας του παραρτήματος Καισαριανής ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, ενώ την κεντρική ομιλία έκανε ο κομμουνιστής δήμαρχος Καισαριανής, Ηλίας Σταμέλος. Οπως είπε, η επιλογή των 200 κομμουνιστών δεν ήταν τυχαία. Οι 200 «ήταν παιδιά της εργατικής τάξης, αγωνιστές συνδεδεμένοι με το εργατικό κίνημα, δοκιμασμένοι στην ταξική πάλη, αταλάντευτοι κομμουνιστές».

Υπογράμμισε τη σημασία που έχει η μελέτη εκείνης της περιόδου, ιδιαίτερα σήμερα όπου τα σύννεφα ενός γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου πυκνώνουν επικίνδυνα. Οπως είπε, «η συγκέντρωση τεράστιων ανταγωνιζόμενων στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή κάνει πιο ισχυρό το ενδεχόμενο γενίκευσης του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Ο στόχος είναι φανερός: Ο έλεγχος των πλουτοπαραγωγικών πηγών αλλά και των δρόμων της Ενέργειας της περιοχής», σημείωσε ο Ηλ. Σταμέλος και κάλεσε σε ένταση της πάλης απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, «για να κλείσουν οι ξένες βάσεις στη χώρα μας που αποτελούν ορμητήρια θανάτου, να επιστρέψουν όλοι οι Ελληνες στρατιωτικοί από αποστολές εκτός συνόρων. Να δυναμώσουν η αλληλεγγύη και η κοινή πάλη των λαών, που θα βάλουν στο στόχαστρο τον πόλεμο αλλά και τις αιτίες που τον γεννούν, το ίδιο το σάπιο σύστημα».

Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων και η εκδήλωση τιμής ολοκληρώθηκε με το προσκλητήριο νεκρών.