Το νέο στοιχείο που χαρακτηρίζει τις εξελίξεις, μέσα στις οποίες διενεργήθηκε το 18ο Συνέδριο του KKE, είναι η δυναμική που περιέχουν για την άνοδο της ταξικής πάλης, για την κοινή πάλη του εργατικού κινήματος με τα κινήματα της φτωχής - μεσαίας αγροτιάς και των EBE και την ισχυροποίηση του Κόμματος. H μείωση του κύρους των δύο κομμάτων της αστικής εξουσίας, της ΝΔ και του ΠAΣOK, σε συνδυασμό με τη διεύρυνση της αντίληψης μέσα στο λαό ότι δεν έχουν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ τους, δείχνει ότι σήμερα πλέον δεν έχουν τις ίδιες δυνατότητες να ενσωματώνουν λαϊκές μάζες, με την ευκολία που το έκαναν πριν. Δεν έχουν δυνατότητες να κάνουν γενικευμένες παροχές σε μεγάλα τμήματα εργαζομένων, σε σύγκριση με το χτες, πράγμα που δείχνει και τα ίδια τα όρια του συστήματος.

Το Συνέδριο, εκτιμώντας την πορεία, συνολικά από το 1991 και ιδιαίτερα την τελευταία τετραετία, μετά το 17ο Συνέδριο, επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις των Θέσεων της KE του KKE.

Το 18ο Συνέδριο διαπιστώνει ότι το Κόμμα είναι σε φάση προόδου και ωρίμανσης, περισσότερο ατσαλωμένο και έμπειρο, σε φάση που μπορεί να κάνει νέα βήματα προόδου: Πρωτίστως στην οικοδόμηση ισχυρών KOB στους τόπους δουλειάς και γενικότερα στους χώρους εργασίας, στην ενίσχυση της στρατολογίας νέων εργατών και εργατριών για τη βελτίωση της κοινωνικής σύνθεσης και την ηλικιακή ανανέωση των γραμμών του. Να στηρίξει την ανάπτυξη της KNE, να γίνει ακόμα πιο ισχυρή και μαζική Οργάνωση.

Το 18ο Συνέδριο επισημαίνει ότι αποτελεί προτεραιότητα για το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας η συνεχής μελέτη της θετικής και αρνητικής πείρας της σοσιαλιστικής επανάστασης - οικοδόμησης - ανάπτυξης, ώστε να μπορεί να δρα σήμερα με τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα, να έχει επιστημονικά επεξεργασμένη επαναστατική στρατηγική, να δίνει απαντήσεις σε μεγάλα σύγχρονα προβλήματα.

Το καθήκον αυτό είναι σήμερα πιο επιτακτικό, σε μια περίοδο κατά την οποία επιτείνεται η σύγχυση για τις αιτίες που οδήγησαν στην καπιταλιστική παλινόρθωση, σε μια περίοδο φορτισμένη από απογοήτευση, μειωμένες ελπίδες και μεγάλα ερωτήματα, για το αν υπάρχει πραγματική διέξοδος. O σοσιαλισμός δεν είναι ένα αφηρημένο και απροσδιόριστο όραμα, αλλά στρατηγικός σκοπός του KKE προς κατάκτηση. Από αυτήν τη σκοπιά, το Κόμμα μας καθορίζει τις θέσεις του για τα καθημερινά προβλήματα των εργαζομένων, την τακτική του στην πολιτική πάλη, στη δράση του στο εργατικό συνδικαλιστικό και γενικότερο λαϊκό κίνημα.

H Απόφαση για το σοσιαλισμό αποτελεί συμβολή στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, στην πάλη του ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τους πολέμους, για το ξεπέρασμα της κρίσης του, στην οποία συνεχίζει να βρίσκεται μετά το 1991.

Δίνει όπλα στην ιδεολογική πολιτική διαπάλη με τις διάφορες αστικές και μικροαστικές θεωρίες, τη σοσιαλδημοκρατία και τις οπορτουνιστικές αντιλήψεις και αυταπάτες, τις παλιές συνταγές που εμφανίζονται ξανά σήμερα με το περιτύλιγμα του «νέου», για δήθεν «σοσιαλισμό με ελευθερία και δημοκρατία», για «εθνικές ιδιαιτερότητες του σοσιαλισμού», που οδηγούν μόνο στη μακροημέρευση του καπιταλιστικού συστήματος.

Σίγουρα από το Συνέδριο βγαίνουμε ιδεολογικά και στρατηγικά πιο ώριμοι, πιο δυνατοί, πιο ατσαλωμένοι να ανταποκριθούμε στα μεγάλα καθήκοντα που βάζει το Κόμμα μας. Γι' αυτό βάζουμε τον πήχη ψηλά. Συνιστά και διεθνιστική μας υποχρέωση, όπως τόνισε στο κλείσιμο των εργασιών του πρώτου θέματος του Συνεδρίου η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα. Στις προκλήσεις της εποχής του καπιταλισμού που έχει παρασαπίσει μπορούμε και πρέπει να ανταποκριθούμε σ' αυτό που η ανθρωπότητα έχει βάλει ως καθήκον. Να ξεμπερδεύει με τον καπιταλισμό στέλνοντάς τον εκεί όπου πραγματικά ανήκει, στο παρελθόν της ιστορίας, για να ανοίξει ο δρόμος στο σοσιαλιστικό - κομμουνιστικό μέλλον.