Το έδαφος για την εφαρμογή του σχεδίου εξόδου από την κρίση, που επιφυλάσσει νέα δυσβάσταχτα βάρη στους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα, καλλιεργεί συστηματικά η κυβέρνηση, προετοιμαζόμενη ταυτόχρονα για όλα τα ενδεχόμενα.

Το «στοίχημα» στην πραγματικότητα για την κυβέρνηση είναι διπλό: Από τη μια να περάσει τα νέα αντιλαϊκά μέτρα δίχως να προκαλέσει «ανεξέλεγκτη κοινωνική αναταραχή» που θα θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητα του πολιτικού συστήματος και ταυτόχρονα να μην «καεί» ανεπανόρθωτα η ίδια στη μάχη για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Παρά τα αντιθέτως λεγόμενα, η κυβέρνηση και «σχέδιο» για την αντιμετώπιση της κρίσης διαθέτει, αλλά και μάλλον επεξεργασμένη τακτική για την εφαρμογή του. Ασφαλώς και δεν υπάρχει - ούτε θα μπορούσε να υπάρξει - επεξεργασμένο στις λεπτομέρειές του «σχέδιο εξόδου» από την κρίση, αλλά η κυβέρνηση έχει επίγνωση αυτής της «αδυναμίας» της και γι' αυτό διαρκώς εκφράζει την ετοιμότητά της να προσαρμόζει την πολιτική της ανάλογα με τα δεδομένα που δημιουργεί η κρίση, δηλαδή ανάλογα με τις ανάγκες του κεφαλαίου και των μονοπωλίων. Το αποδεικνύουν άλλωστε οι μέχρι τώρα χειρισμοί της.

Πρώτα απ' όλα έσπευσε να αναδείξει την αντιμετώπιση της καπιταλιστικής κρίσης ως «εθνική υπόθεση», ώστε να ασκήσει τις κατά το μεγαλύτερο δυνατόν πιέσεις προκειμένου να κάμψει τις αντιστάσεις στην «εθνική γραμμή» πλεύσης, που εννοείται η ίδια εκφράζει αυθεντικά. Στην πραγματικότητα ακολουθεί τη δοκιμασμένη πρακτική να ντύνει μια στενά ταξική επιλογή με εθνικό μανδύα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση βαφτίζεται ως εθνική μια διαχείριση της κρίσης που ρίχνει όλα τα βάρη στα λαϊκά στρώματα και ταυτόχρονα θωρακίζει την κερδοφορία των μονοπωλίων.

Αυτό γίνεται πιο εύκολα αντιληπτό από τα «έξι σημεία» που παρουσίασε ως «στοιχειώδη» και «αυτονόητα» για την επίτευξη μιας συναίνεσης των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων.

Τα έξι σημεία είναι τα εξής:

«1ο: Τήρηση των κανόνων της ΕΕ.

2ο: Κεντρικό πρόβλημα της χώρας μας αποτελεί διαχρονικά το υψηλό δημόσιο χρέος. Πρέπει να το αντιμετωπίσουμε με προγραμματισμό και συντονισμένη προσπάθεια.

3ο: Η σταδιακή μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος με κεντρικό εργαλείο τον αποτελεσματικό περιορισμό των δαπανών στο δημόσιο.

4ο: Το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα ορίζουν τις πραγματικές αντοχές της οικονομίας μας. Η υπέρβαση αυτών των ορίων θα ήταν πράξη ανευθυνότητας και πιθανόν επικίνδυνη για την οικονομική σταθερότητα.

5ο: Μέσα στα όρια αυτά, είναι αναγκαίες ειδικές και στοχευμένες δράσεις, αφ' ενός αναπτυξιακές στους τομείς και στους κλάδους που πλήττονται πιο άμεσα (όπως ο τουρισμός και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις), και αφ' ετέρου κοινωνικές δράσεις με την εξάντληση κάθε δυνατότητας να στηρίξουμε τους συμπολίτες μας που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.

6ο: Ολοι έχουμε υποχρέωση αυτοσυγκράτησης. Να μην ενθαρρύνουμε εξωπραγματικές διεκδικήσεις. Βεβαίως, κάθε κοινωνική, κάθε επαγγελματική ομάδα έχει δικαίωμα να διατυπώνει τα δικά της αιτήματα. Ωστόσο, στις κρίσιμες περιστάσεις που διανύουμε δεν υπάρχουν περιθώρια για ανταγωνισμό πλειοδοσίας».

Το πλαίσιο που ορίζουν αυτά τα «έξι σημεία», αποκλείει κάθε περιθώριο για λήψη μέτρων που θα ανακούφιζαν τα λαϊκά στρώματα από την κρίση. Ακριβώς γιατί αναδεικνύουν ως θέσφατο τις δεσμεύσεις της χώρας απέναντι στην ΕΕ καθώς και «τα όρια αντοχής της οικονομίας», τα οποία με τη σειρά τους προσδιορίζονται ασφυκτικά και εκ των προτέρων από το υψηλό δημόσιο χρέος και τα εκτός ορίων (του Μάαστριχτ) δημοσιονομικά ελλείμματα. Φυσικά αποκρύπτουν επιμελώς ότι οι εργαζόμενοι δεν έχουν καμία ευθύνη για τα χρέη και τα ελλείμματα, ακριβώς για να περάσει πιο εύκολα η αντίληψη ότι «όλοι μαζί» πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κρίση.

Η φυσιολογική κατάληξη των «έξι σημείων», που είναι και το «ψητό» της επιχείρησης - συναίνεση, είναι «η υποχρέωση αυτοσυγκράτησης από όλους», δηλαδή από τους εργαζόμενους που, όπως έχει αναφέρει πολλές φορές το τελευταίο διάστημα ο Κ. Καραμανλής, δεν πρέπει ούτε υπερβολικά αιτήματα να έχουν ούτε να χρησιμοποιούν «ακραίες» μορφές πάλης. Ακριβώς σ' αυτή την κατεύθυνση ζητά ο πρωθυπουργός τη συναίνεση των άλλων κομμάτων του ευρωμονόδρομου και των κοινωνικών εταίρων. Το είπε ανοιχτά εξάλλου το βράδυ της Πέμπτης ο πρωθυπουργός: «Να μην ενθαρρύνουμε εξωπραγματικές διεκδικήσεις», τόνισε επικαλούμενος ότι «στις κρίσιμες περιστάσεις που διανύουμε δεν υπάρχουν περιθώρια για ανταγωνισμό πλειοδοσίας». Οταν έστελνε τις προσκλήσεις για τις συναντήσεις με τους πολιτικούς αρχηγούς, ο πρωθυπουργός ασφαλώς δεν είχε αυταπάτες ότι θα εξασφάλιζε τη συναίνεσή τους ή λευκή επιταγή. Απέβλεπε όμως σε συγκεκριμένους στόχους, όπως το να θέσει το κυβερνητικό σχέδιο εξόδου από την κρίση στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης και να ενισχύσει το μονόδρομο για την υλοποίησή του. Ταυτόχρονα τυχόν άρνηση και απόρριψη του κυβερνητικού σχεδίου θα καταγγέλλεται ως ανευθυνότητα και εθνικά επιζήμια στάση. «Η ενθάρρυνση μαξιμαλιστικών διεκδικήσεων, η πλειοδοσία σε ανέφικτες υποσχέσεις, οι διχαστικές αντιπαραθέσεις, βλάπτουν σοβαρά το εθνικό, το συλλογικό συμφέρον», υποστήριξε προχτές στη Βουλή.

Στις επαφές του με τους πολιτικούς αρχηγούς ο πρωθυπουργός δεν ανέφερε συγκεκριμένα μέτρα που σχεδιάζει να λάβει η κυβέρνηση το επόμενο διάστημα, αλλά μάλλον ήταν περιττό, με δεδομένο ότι πολλά από αυτά «φωτογραφίζονται» στο επικαιροποιημένο πρόγραμμα Σταθερότητας, ενώ άλλα προαναγγέλλονται από τις οδηγίες της ΚΟΜΙΣΙΟΝ και τις αποφάσεις των συνόδων κορυφής. Η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει ότι θα αντιμετωπίσει την κρίση με την καταπολέμηση της «κρατικής σπατάλης» - («στοχοποιεί» τάχα τα περιβόητα «γκόλντεν μπόις» του δημοσίου, αλλά στην πραγματικότητα στο στόχαστρο μπαίνουν οι κοινωνικές δαπάνες και οι μισθοί των εργαζομένων στο δημόσιο) - και με κάποιες ιδιωτικοποιήσεις (Ολυμπιακή, ΟΣΕ, πώληση ακινήτων του δημοσίου). Δηλώνει ότι δε θέλει να επιβάλει νέους φόρους αλλά ήδη έχουν επιβληθεί οι έμμεσοι φόροι σε τσιγάρα, ποτά, καύσιμα, ενώ ετοιμάζονται και κάποια χαράτσια, π.χ. νομιμοποίηση ημιυπαίθριων χώρων.

Ωστόσο δημιουργεί το κατάλληλο κλίμα για ν' ανοίξει εκ νέου το Ασφαλιστικό, ίσως όχι στο σύνολό του, αλλά σε ορισμένους σημαντικούς επιμέρους τομείς, όπως η εξομοίωση των ορίων ηλικίας ανδρών και γυναικών στο δημόσιο στα 65 χρόνια, η σφαγή στα βαρέα και ανθυγιεινά κ.ο.κ.

Προκειμένου να διευκολύνει τη νέα αντιλαϊκή επίθεση, επιστρατεύει την ανασφάλεια και αβεβαιότητα που προκαλεί η κρίση, καθώς και το πρωτόγνωρο και απροσδιόριστο βάθος της, συντηρώντας ένα κλίμα φόβου και ιδεολογικής τρομοκρατίας των λαϊκών μαζών. Ετοιμάζεται βέβαια και για μέτρα καταστολής των λαϊκών αγώνων, όπως προκύπτει σαφώς από την εγκύκλιο Σανιδά, αλλά και τις δηλώσεις του αρμόδιου για θέματα Δημόσιας Τάξης, αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών Χρ. Μαρκογιαννάκη για χρήση πυροσβεστικών αντλιών κατά των διαδηλώσεων, ενεργοποίηση χαφιεδοκαμερών και περιορισμό των ατομικών δικαιωμάτων.

Επειτα από πέντε χρόνια, στο τιμόνι διακυβέρνησης, η κυβέρνηση, όπως και τα μεγάλα αφεντικά, αντιλαμβάνονται ότι έχουν στενέψει τα περιθώρια για να τα βγάλει πέρα μόνη της. Βρίσκονται λοιπόν αντιμέτωποι με διλήμματα για το «πώς» θα συνεχίσουν... Το ζητούμενο όμως για τους εργαζόμενους είναι να τους σταματήσουν «εδώ και τώρα» και να πάρουν οι ίδιοι την υπόθεση στα χέρια τους.