Οσες λέξεις και να γράψεις για τις ταινίες του Κεν Λόουτς, είναι πάντα λίγες, πρώτον γιατί θίγει τόσα πολλά κοινωνικά ζητήματα σε κάθε ταινία του που δημιουργούν μια ολόκληρη αλυσίδα σκέψης, και δεύτερον γιατί στις ιστορίες του μπορείς να αναγνωρίσεις τον εαυτό σου, την οικογένειά σου και τελικά ολόκληρη την κοινωνία. Ο Λόουτς είναι από τους «τελευταίους των Μοϊκανών» στο πολιτικό σινεμά. Βρίσκεται σταθερά και μόνο στο πλευρό της εργατικής τάξης σε ολόκληρη τη φιλμογραφία του και παρ' όλες τις διαφωνίες που μπορεί να έχει κανείς με τις απόψεις του, είναι αδύνατον να μην του αναγνωρίσει ότι όσο ωριμάζει ως δημιουργός, κόβει με το νυστέρι πιο βαθιά το παρφουμαρισμένο πτώμα του καπιταλισμού.
Από την πρώτη στιγμή που παρακολουθείς το «Sorry we missed you», ξέρεις ακριβώς σε ποια πλευρά ανήκει, ποια πλευρά περιγράφει και πάνω σε ποια ζητήματα θέλει να προβληματίσει χωρίς διδακτικισμούς και μεγαλοστομίες.
Το «Sorry we missed you» αναφέρεται σε μια οικογένεια της εργατικής τάξης που προσπαθεί να «κρατηθεί ζωντανή στη σκηνή» και να μη διαλυθεί κυριολεκτικά και μεταφορικά μέσα στις άθλιες εργασιακές συνθήκες που βιώνει στη Μ. Βρετανία του σήμερα. Στο προσκήνιο μπαίνει το ζήτημα των «zero hour contracts» (συμβόλαια μηδενικών ωρών), που αποτελεί την κορωνίδα των «ευέλικτων» μορφών εργασίας και την τεράστια παγίδα της «αυτοαπασχόλησης» στα πολυεθνικά μονοπώλια. Δόγμα των οποίων αποτελεί το «Η ταχύτητα μετράει». Αυτές οι μορφές απασχόλησης απεικονίζονται τόσο διεξοδικά στην ταινία, που δεν χρειάζονται ιδιαίτερη ανάλυση.
Γιατί ο καπιταλισμός σού δίνει την ελευθερία της επιλογής, είσαι ελεύθερος να επιλέξεις τις συνθήκες που θα σε ξεζουμίσει. Είσαι ελεύθερος να επιλέξεις ένα σκάνερ να καταγράφει κάθε σου κίνηση κάθε δυο λεπτά για 14 ώρες τη μέρα. Είσαι ελεύθερος να επιλέξεις το μπουκάλι που θα «εναποθέτεις τα ούρα» σου, γιατί δεν έχεις δικαίωμα ούτε τουαλέτα να πας, μιας και η ταχύτητα που θα πλουτίζει το αφεντικό είναι αντιστρόφως ανάλογη ακόμα και των βασικών ανθρώπινων αναγκών του εργάτη. Είσαι ελεύθερος να θυσιάσεις ακόμα και την ίδια σου τη ζωή, τις σχέσεις σου, τα παιδιά σου για τα κέρδη του, αφού για εκείνον είσαι αναλώσιμος και εκτιμάει δεόντως ότι αργείς να το συνειδητοποιήσεις ο ίδιος...
Θα ήταν τεράστια παράλειψη να μην αναφερθεί κανείς στη μόνιμη συνεργασία του Κεν Λόουτς με τον σεναριογράφο Πολ Λάβερτι, που στην ουσία είναι ο συνδημιουργός των ταινιών του. Στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για δυο τόσο διαλεκτικά δεμένους δημιουργούς ταυτόσημης αξίας, που είναι αδύνατον να ξεχωριστεί η καλλιτεχνική τους ιδιότητα.
Από τις υπόλοιπες ταινίες της βδομάδας ξεχωρίζουμε:
Ποτέ δεν είναι αργά κύριε καθηγητά (2018), Wayne Roberts
Ενας καθηγητής κολεγίου μαθαίνει ότι έχει καρκίνο στο τελευταίο στάδιο. Αποφασίζει να ζήσει τους μήνες που του απομένουν με χιούμορ και ειλικρίνεια, προσπαθώντας να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις του και να αφήσει πίσω του όμορφες στιγμές να τον θυμούνται. Επιστροφή του Τζόνι Ντεπ, που δεν αρκεί για να μας δώσει κάτι άλλο πέρα από μια γλυκόπικρη κομεντί...
Κλέφτης Αλόγων (2019), Hans Petter Moland
Υπαρξιακός ευρωπαϊκός κινηματογράφος με ομολογουμένως υπέροχη φωτογραφία, με κυρίαρχα τα νορβηγικά τοπία του χειμώνα. Απέσπασε και το βραβείο καλύτερης φωτογραφίας στο 69ο Φεστιβάλ Βερολίνου. Η ταινία πραγματεύεται το «ταξίδι» ενός ανθρώπου, που έχει βιώσει την απώλεια της συντρόφου του, πίσω στα τραυματικά παιδικά του χρόνια. Ξαναγυρνώντας στα τοπία που περνούσε τα καλοκαίρια με τον πατέρα του, αναρωτιέται εάν πραγματικά είναι εκείνος ο ήρωας της ζωής του ή αυτόν το ρόλο τον έπαιξε κάποιος άλλος για εκείνον. Παρότι αφηγηματικά η ανάλυση των χαρακτήρων είναι αρκετά καλή, δεν δίνει κάτι άλλο.
Την παράταση παρακολούθησε, χτες, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας. Παρευρέθηκε ακόμα ο Νίκος Σοφιανός, μέλος του ΠΓ και ο Νίκος Αμπατιέλος γραμματέας του ΚΣ της ΚΝΕ.
«Το σπίτι της Μπερνάρντα Αλμπα» είναι το τελευταίο θεατρικό έργο που έγραψε ο Λόρκα το 1936, λίγο διάστημα πριν από τη δολοφονία του από τους φασίστες του Φράνκο. «Δράμα των γυναικών στα χωριά της Ισπανίας», το χαρακτηρίζει ο δημιουργός του. Ο θάνατος του γαιοκτήμονα, συζύγου της Μπερνάρντα Αλμπα την καθιστά «εξουσιαστή» του σπιτιού, της περιουσίας, των εργατών γης, ακόμα και της ζωής των πέντε ανύπαντρων θυγατέρων της. Ο θάνατος επιβάλλει τον απόλυτο εγκλεισμό των γυναικών στο θεόκλειστο σπίτι. Η ταξική τους θέση αποκλείει τις οποιεσδήποτε σχέσεις με τους «παρακατιανούς». Η μόνη που δέχεται παντρολόγημα είναι η πρωτότοκη κόρη της που έχει κληρονομήσει την περιουσία...
Η παράσταση ανεβαίνει σε μετάφραση Νίκου Γκάτσου, μουσική Τάκη Μπινιάρη, χορογραφίες Δημήτρη Ιβάνωφ, σκηνικό Χάρη Σεπεντζή, κινησιολογία Σίμωνα Πάτροκλου, σχεδιασμό φωτισμών και σκηνοθεσία Βασίλη Πλατάκη.
Παίζουν: Τζένη Καλλέργη, Τιτίκα Σαριγκούλη, Κυριακή Γάσπαρη, Μαρία Δρακοπούλου, Μαρία Συμεών, Δέσποινα Χαριάτη, Κατερίνα Βόλικα, Αννα - Μαρία Βιδάλη, Εφη Χαντζούλη, Αναστασία Χατζηαθανασίου, Σίμων Πάτροκλος.
Το βιβλίο περιγράφει τη συγκλονιστική ζωή του Κώστα Βίρβου. Η ζωή και το έργο του διατρέχουν την Ιστορία της νεότερης Ελλάδας και ολόκληρου του λαϊκού τραγουδιού. Περισσότερα από 2.500 τραγούδια έχει γράψει ο σεμνός δημιουργός με το σπάνιο και ανεξάντλητο ταλέντο, στη διάρκεια της πολύχρονης πορείας του. Τραγούδια βιωματικά, κοινωνικά, πολιτικά, που ντύθηκαν με τη μουσική σπουδαίων συνθετών (Τσιτσάνη, Καλδάρα, Δερβενιώτη, Μπακάλη, Λεοντή, Θεοδωράκη, Πλέσσα κ.ά.) και ερμηνεύτηκαν από μεγάλες φωνές (Μπέλλου, Νίνου, Λίντα, Πάνου, Λύδια, Καζαντζίδης, Μπιθικώτσης, Αλεξίου, Μαρινέλα κ.ά.). Το βιβλίο προλογίζουν οι Μ. Θεοδωράκης, Μ. Πλέσσας και Δ. Μανιάτης. Ακολουθούν ανά δεκαετία η ζωή και το έργο του και στο τέλος παρατίθενται ανθολογία τραγουδιών, ανθολογία αμελοποίητων τραγουδιών και τραγούδια εκτός δισκογραφίας.
Στην εκδήλωση συμμετέχουν ο Αγγελος Κότιος, πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιά, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, λογοτέχνης και κριτικός, η Χάρις Αλεξίου, οι ηθοποιοί Μπέσυ Μάλφα και Γιάννης Στάνκογλου, ο Κώστας Μπαλαχούτης, διευθυντής του μουσικού ηλεκτρονικού περιοδικού «ΟΓΔΟΟ», και ο Μίμης Πλέσσας.
Τραγουδούν σε στίχους Κώστα Βίρβου οι ερμηνευτές πρώτων εκτελέσεων Λάκης Χαλκιάς και Λιζέτα Νικολάου, καθώς και οι Γρηγόρης Μπιθικώτσης (ερμηνευτής στα τραγούδια του πατέρα του), Μαρία Σουλτάτου, Κώστας Τριανταφυλλίδης, Γιώργος Αδαμόπουλος και η Μπέτυ Χαρλαύττη με τη συνοδεία στο πιάνο του Γιάννη Μπελώνη. Συμμετέχουν ο συνθέτης και σολίστ μπουζουκιού Μανώλης Καραντίνης και οι μουσικοί Γιάννης Σταματογιάννης (μπουζούκι), Γιάννης Δεσποτάκης (κιθάρα) και Αλέξανδρος Καμπουράκης (ακορντεόν).
Η καλλιτεχνική επιμέλεια και παρουσίαση είναι του Γιάννη Τζουανόπουλου.