Τουλάχιστον το 5% του συνόλου των κρατουμένων στις φυλακές είναι έφηβοι και νεαροί ενήλικες, σχεδόν οι μισοί από αυτούς είναι υπόδικοι. Η συντριπτική πλειοψηφία τους δεν έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δεν έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση και την εργασία, έχει κάνει χρήση ναρκωτικών και στις φυλακές δε στερούνται μόνο την ελευθερία τους, αλλά και τη σίτιση, τη θέρμανση, το επισκεπτήριο κ.ά. Τα παραπάνω είναι μερικά από τα στοιχεία της έρευνας στα καταστήματα κράτησης ανηλίκων που παρουσίασε το ΚΕΘΕΑ κι αναδεικνύουν από τη μια σοβαρά κοινωνικά προβλήματα που είναι γέννημα θρέμμα του καπιταλισμού (φτώχεια, μετανάστευση, ανεργία, ναρκωτικά) που διαρκώς οξύνονται κι από την άλλη διεθνείς έρευνες επιβεβαιώνουν ότι ο εγκλεισμός των ανηλίκων αποτελεί παράγοντα κινδύνου για περαιτέρω εμπλοκή με το «σωφρονιστικό» σύστημα. Συγκεκριμένα:

Σύμφωνα με την έρευνα του ΚΕΘΕΑ, στην Ελλάδα το 5% των κρατουμένων, δηλαδή 600 περίπου άτομα, είναι έφηβοι και νεαροί ενήλικες. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων στην έρευνα ήταν 19,1 έτη, με την πλειονότητά τους να ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 17 - 21 ετών. Περισσότεροι από 8 στους 10 εκτίουν πρώτη φορά ποινή φυλάκισης. Το μεγαλύτερο μέρος κρατείται για διάστημα έως 12 μήνες, ενώ σχεδόν οι μισοί είναι υπόδικοι. Τα συχνότερα αδικήματα που έχουν διαπράξει είναι κλοπές, ληστείες και αδικήματα που σχετίζονται με το νόμο περί ναρκωτικών.

Μόνο το 10,9% του συνόλου των ανήλικων κρατουμένων έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, οι υπόλοιποι φτάνουν μέχρι τον αναλφαβητισμό αλλά και την αδυναμία επικοινωνίας στην ελληνική γλώσσα.

Το 58,9% των κρατουμένων είχε χρησιμοποιήσει ναρκωτικά κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής τους με επικρατέστερη ουσία συστηματικής χρήσης την κάνναβη, δύο στους 5 έχει κάνει συστηματική χρήση ουσιών, ενώ το 32,1% ανάφερε ότι υπάρχει χρήση ουσιών στη φυλακή.

Τα 4/5 των κρατουμένων είναι αλλοδαποί.

Το 48,2% πριν από τη φυλάκιση διέμεναν μόνοι ή με φίλους, στοιχείο που επιβεβαιώνει την απουσία ή την ελλιπή λειτουργία του ρόλου της οικογένειας στη ζωή των ανηλίκων, συνθήκη - που όπως επισημάνθηκε - έχει βαρύνουσα σημασία τόσο για την εμφάνιση όσο και την πρόληψη της παραβατικότητας.

Οι ελλείψεις χώρων και υλικοτεχνικής υποδομής, οι δυσχερείς συνθήκες διαβίωσης με προβλήματα στη σίτιση, την καθαριότητα, την υγιεινή, τη θέρμανση, την παροχή τρεχούμενου νερού και υγειονομικής περίθαλψης, τα οποία επιδεινώνονται χρόνο με το χρόνο, είναι μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα των φυλακών ανηλίκων, με κυρίαρχο ζήτημα τον υπερπληθυσμό.

Παράλληλα, επισημάνθηκε από νεαρούς κρατούμενους η πρακτική της ακύρωσης του επισκεπτηρίου ως τιμωρητικός μηχανισμός, ο περιορισμός του δικαιώματος χρήσης ολιγοήμερων αδειών από τις εισαγγελικές αρχές και η απουσία επαφής με το «έξω» και με ό,τι συμβαίνει στην κοινότητα.

Η παραπάνω εικόνα συμπληρώνεται από περιορισμένες, κατά βάση, δυνατότητες απασχόλησης, ψυχαγωγίας, εκπαίδευσης και κατάρτισης που είναι απολύτως αναγκαίες για την κοινωνική επανένταξη, ενώ ένα επιπλέον πρόβλημα που αντιμετωπίζουν μετά την αποφυλάκιση, αφορά την έλλειψη υποστηρικτικού κοινωνικού και οικογενειακού δικτύου εκτός φυλακής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κρατούμενοι και εργαζόμενοι αξιολόγησαν θετικά τις θεραπευτικές παρεμβάσεις για τα ναρκωτικά όπου αυτές λειτουργούν. Η έρευνα είναι μέρος της μελέτης που έχει στόχο την ίδρυση και τη μεθοδολογία οργάνωσης και λειτουργίας του Κέντρου Απεξάρτησης Κασσάνδρας (Χαλκιδική) για την απεξάρτηση ανήλικων δραστών αξιόποινων πράξεων που ανατέθηκε στο ΚΕΘΕΑ από το υπουργείο Δικαιοσύνης μετά από διαγωνισμό.

Το ΚΕΘΕΑ προτείνει για τις εγκαταστάσεις στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής:

Τη δημιουργία πρότυπου κέντρου για την αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας που σχετίζεται με τη χρήση ουσιών και την ομαλή κοινωνική ένταξη. Να περιλαμβάνει κέντρο σωματικής αποτοξίνωσης και μονάδες ψυχικής απεξάρτησης που θα συνδεθούν με κέντρα κοινωνικής επανένταξης στην κοινωνία, ώστε να δίνεται η δυνατότητα συνέχισης της θεραπείας και μετά την αποφυλάκιση. Να φιλοξενεί κρατούμενους μέχρι 21 ετών με απόφαση εισαγγελέα, ανακριτή, δικαστηρίου για να παρακολουθήσουν θεραπευτικό πρόγραμμα με περιοριστικούς όρους. Να έχει δυνατότητα φιλοξενίας μέχρι 25 ετών ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως οι εγκαταστάσεις. Να στελεχωθεί με επιστημονικό κυρίως προσωπικό, να προσφέρει ατομική και ομαδική συμβουλευτική, θεραπεία και εκπαίδευση.

Στατιστικά για τις αυξομειώσεις του μαθητικού πληθυσμού και άλλα στοιχεία για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Στατιστική Αρχή. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτουν τα παρακάτω:

• Τη χρονιά 2009/10 στα Νηπιαγωγεία ήταν εγγεγραμμένα 147.606 παιδιά στις δημόσιες δομές και 11.896 στις ιδιωτικές, ενώ την επόμενη χρονιά ήταν 154.217 και 12.016, αντίστοιχα. Τη χρονιά 2009/10 στα δημόσια Δημοτικά ήταν εγγεγραμμένα 589.578 παιδιά και την επόμενη χρονιά 590.203, ενώ στα ιδιωτικά υπήρχε μείωση από 46.357 παιδιά σε 43.845. Τα ιδιωτικά Δημοτικά παρέμειναν 365, ενώ τα δημόσια μειώθηκαν από 5.075 σε 4.991. Η αναλογία μαθητών προς το διδακτικό προσωπικό το 2010/11 ήταν 11,9 προς 1 για τα Νηπιαγωγεία και 9 προς 1 για τα Δημοτικά, ενώ κατά το 2009/10 ήταν 11,4 προς 1 και 9 προς 1, αντίστοιχα.
• Παρατηρείται μείωση του σχολικού πληθυσμού της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Νηπιαγωγεία - Δημοτικά) και αύξηση στη Δευτεροβάθμια (Γυμνάσια - Λύκεια). Στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση το 2010/2011 ο μαθητικός πληθυσμός ήταν 801.101 και μειώθηκε σε 798.380 τη χρονιά 2011/2012 (πέρσι). Οι αντίστοιχοι αριθμοί στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση συνολικά είναι από 691.871 το 2010/2011 σε 695.705 πέρσι. Οι δημόσιες σχολικές μονάδες μειώθηκαν από 10.626 το 2010/2011 σε 9.867 πέρσι (2011/12) στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, δηλαδή μείωση 7,1%.
• Η αναλογία μαθητών προς διδακτικό προσωπικό στην έναρξη της περσινής χρονιάς (2011/12) ήταν 12,3 προς 1 στα Νηπιαγωγεία, 10 προς 1 στα Δημοτικά, 8,2 προς 1 στα Γυμνάσια και 9,5 προς 1 στα Γενικά Λύκεια.

Κλιμακώνονται οι κινητοποιήσεις γονιών και εκπαιδευτικών στο Περιστέρι ενάντια στην προωθούμενη συγχώνευση σχολείων και με αίτημα την επίλυση των προβλημάτων και ελλείψεων από το κράτος. Με αιχμή την αντίθεση στις συγχωνεύσεις, η Ενωση Γονέων, ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Ελλη Αλεξίου» και Σύλλογοι Γονέων έχουν αποφασίσει ένα αγωνιστικό πρόγραμμα για τις επόμενες μέρες, με αιχμή την αντίθεσή τους στις συγχωνεύσεις σχολείων.

Προχωρούν αύριο Παρασκευή, στις 12.30 το μεσημέρι σε παράσταση διαμαρτυρίας στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης και δάσκαλοι και νηπιαγωγοί θα κάνουν δίωρη στάση εργασίας από τις 12 έως τις 2.

Επόμενα βήματα θα είναι πικετοφορία στο Μπουρνάζι την Τρίτη 13 Νοέμβρη και συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Παιδείας την Πέμπτη 15 Νοέμβρη στις 12.30 το μεσημέρι.

Συζήτηση με θέμα «Η παραχάραξη της Ιστορίας και η απάντηση του ταξικού κινήματος» διοργανώνουν την Κυριακή 11 Νοέμβρη, έξι πρωτοβάθμια σωματεία εκπαιδευτικών. Η εκδήλωση θα γίνει στο κτίριο της Νομικής (αίθουσα «Οικονομίδου»), στις 6.30 μ.μ., με ομιλητή τον Γ. Μαργαρίτη, καθηγητή Σύγχρονης Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Διοργανωτές είναι οι Σύλλογοι Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Ελλη Αλεξίου», «Ρόζα Ιμβριώτη», Π. Φαλήρου, Σαλαμίνας, «Σωκράτης» και «Γιώργος Σεφέρης» καθώς και ο Σύλλογος Εργαζομένων στην ιδιωτική εκπαίδευση ο «Βύρωνας».