ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 8 Οχτώβρη 2019
Σελ. /24
ΔΙΕΘΝΗ
ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ
ΗΠΑ και Ευρωπαίοι παζαρεύουν με την Τουρκία, που συνεχίζει τις προκλήσεις

Εκφράζουν ταυτόχρονα κάποιες αντιρρήσεις για ορισμένες επιλογές της τουρκικής ηγεσίας

Από τις κοινές δηλώσεις των ΥΠΕΞ Ελλάδας - Κύπρου

Copyright 2019 The Associated

Από τις κοινές δηλώσεις των ΥΠΕΞ Ελλάδας - Κύπρου
«Αέρα στα πανιά» της τουρκικής προκλητικότητας συνεχίζουν απροκάλυπτα να δίνουν οι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι «εταίροι» της κυβέρνησης Μητσοτάκη και την ίδια στιγμή εκφράζουν κάποιες διαφωνίες με την Αγκυρα, που αλληλεπιδρούν με το σκληρό μεταξύ τους παζάρι σε πολλά μέτωπα που «καίνε» όλη τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, όπου κοντράρονται με τη Ρωσία και την Κίνα.

Αποκαλυπτική ήταν η δήλωση που έκανε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο από την Αθήνα. Αφού επανέλαβε ότι «οι επιχειρήσεις σε διεθνή ύδατα καθορίζονται από ένα σύνολο κανόνων» και ότι «είπαμε στους Τούρκους πως οι παράνομες γεωτρήσεις δεν είναι αποδεκτές», έσπευσε να επισημάνει: «Αντιλαμβανόμαστε τους κινδύνους, γνωρίζουμε πολύ καλά τις ενέργειες που προχωρούν. Καταστήσαμε σαφές ότι δεν λειτουργεί προς τη σωστή κατεύθυνση η στρατιωτικοποίηση αυτών των αντιπαραθέσεων, συνεπώς εργαζόμαστε για την αποκλιμάκωση και με στόχο όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές να βρουν ένα σύνολο αποτελεσμάτων αμοιβαία αποδεκτών». Κι αφού έδωσε το σύνθημα για νέα όξυνση του παζαριού, «θυμήθηκε» κατά τ' άλλα ότι «δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε κανέναν να καταφύγει σε παράνομες γεωτρήσεις, με την Τουρκία να είναι το θέμα της ημέρας...».

Νέες απειλές από την Τουρκία

Αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι η ολόπλευρη κλιμάκωση των αντιλαϊκών σχεδιασμών και ανταγωνισμών, όπως προμηνύει και η άφιξη του τουρκικού γεωτρύπανου «Γιαβούζ» στην κυπριακή ΑΟΖ και συγκεκριμένα στο «οικόπεδο» 7, για την εκμετάλλευση του οποίου η κυπριακή κυβέρνηση έχει συμβόλαιο με τη γαλλική «Total» και την ιταλική «Eni».

Από την περασμένη Πέμπτη μέχρι και χτες το «Γιαβούζ» παρέμενε στο επίμαχο «οικόπεδο», ενώ όλο το Σαββατοκύριακο η τουρκική ηγεσία επανερχόταν με εξαγγελίες για τις επόμενες γεωτρήσεις της και για τρίτο γεωτρύπανο στην περιοχή. Ο υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ έκανε και χτες λόγο για γεώτρηση στο σημείο «Μόρφου 1» η οποία θα ξεκινούσε χτες ή σήμερα, σχολιάζοντας ότι η χώρα του «δεν θα επιτρέψει την ενεργειακή πειρατεία» στη Μεσόγειο.

Ο δε Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν δήλωσε ότι «συνεχίζουμε αδιάκοπα τις εργασίες γεώτρησής μας στην Ανατολική Μεσόγειο» και πρόσθεσε πως «γίνονται διαπραγματεύσεις για ένα ακόμα γεωτρύπανο» που σκοπεύει να αποκτήσει η Αγκυρα, ενέργεια με την οποία «δεν θα έχουμε πρόβλημα αναζητώντας γεωτρύπανα από τη διεθνή αγορά για ενοικίαση».

Ενδεικτικές ήταν και οι δηλώσεις του κατοχικού «ΥΠΕΞ» Κουντρέτ Οζερσάι ότι τις επόμενες μέρες θα υπάρξουν κι άλλες εξελίξεις στο θέμα του φυσικού αερίου, επειδή «δεν θα παραχωρήσουμε σε κανέναν τα δικαιώματα του τουρκοκυπριακού λαού στην Ανατολική Μεσόγειο». Αναφερόμενος δε στο Κυπριακό επέμεινε ότι «οι Ελληνοκύπριοι έχουν χαλάσει την τάξη» εδώ και 50 χρόνια και ότι οι κατοχικές αρχές «είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε κι άλλα πράγματα (...) Το πιο σημαντικό είναι να κάνεις βήματα που θα εξαναγκάσουν την ελληνοκυπριακή πλευρά - που λέει "εγώ είμαι εξάλλου μέλος της ΕΕ, θα βγάλω φυσικό αέριο, δεν χρειάζομαι συμφωνία με τους Τουρκοκύπριους" - να κινηθεί, που θα την "ταράξουν" από αυτήν την άνετη κατάσταση».

Αναζητούν «ευνοϊκό περιβάλλον» για παζάρια

Αντίστοιχα, παρεμβάσεις της ΕΕ και άλλων «εταίρων» της κυβέρνησης της ΝΔ και της ελληνικής πλουτοκρατίας επανέφεραν στην επιφάνεια ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις που βαθαίνουν, με φόντο και την προσέγγιση Τουρκίας - Ρωσίας.

Η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, Φεντερίκα Μογκερίνι, και ο Κύπριος ΥΠΕΞ, Νίκος Χριστοδουλίδης, «συζήτησαν τη δυνατότητα λήψης στοχευμένων μέτρων υπό το πρίσμα των συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων γεωτρήσεων της Τουρκίας», ενόψει και της συνεδρίασης των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ στις 14/10 στο Λουξεμβούργο. Εξέφρασαν επίσης «τη λύπη τους για τις περαιτέρω δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας», παράλληλα όμως δεν παρέλειψαν να τονίσουν ξανά ότι προτεραιότητα για την ΕΕ παραμένει το «να διασφαλιστεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον» για τις συνομιλίες για το Κυπριακό, στις οποίες φυσικά η Τουρκία είναι «ειδικός συνομιλητής». Επιπλέον, τονίστηκε ότι «η Τουρκία πρέπει να αποδεχθεί την πρόσκληση της κυβέρνησης της Κύπρου και να εξετάσει το ζήτημα της οριοθέτησης των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών και της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας, μέσω διαλόγου και διαπραγμάτευσης με καλή πίστη, με πλήρη σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και σύμφωνα με την αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας».

Εκ μέρους του γαλλικού κεφαλαίου - που μέσω των επενδύσεων της «Total» έχει φιλόδοξους στόχους για την περιοχή - εκπρόσωπος του γαλλικού ΥΠΕΞ χαρακτήρισε την αποστολή τουρκικού γεωτρύπανου στην κυπριακή ΑΟΖ «εχθρική ενέργεια» που κινδυνεύει «να κλιμακώσει τις εντάσεις» στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ τόσο ο ΥΠΕΞ όσο και ο Πρόεδρος της χώρας συνομίλησαν τηλεφωνικά με τους Κύπριους ομολόγους τους.

Από κοντά παρακολουθεί τις εξελίξεις και η Ρώμη (με δεδομένο και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που και η «Eni» διεκδικεί στην περιφέρεια), με το ιταλικό ΥΠΕΞ να εκφράζει «ανησυχία για τις παράνομες επιχειρήσεις του τουρκικού πλοίου "Γιαβούζ"» αλλά και να υπογραμμίζει ότι «μαζί με τους εταίρους μας έχουμε επιλέξει μια σθεναρή, αλλά σταδιακή και αναστρέψιμη προσέγγιση για τη διαμόρφωση συνθηκών αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο». Μάλιστα, υποστηρίζει ότι μια αποκλιμάκωση είναι «ακόμα εφικτή» και εκφράζει ελπίδα ότι «η Τουρκία θα στραφεί σε μια πιο εποικοδομητική στάση το συντομότερο δυνατόν».

Από την πλευρά του το αιγυπτιακό ΥΠΕΞ υποστήριξε «τα δικαιώματα και την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφορικά με τους πόρους της στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο» και τάχθηκε «εναντίον της συνέχισης οποιωνδήποτε μονομερών ενεργειών που παραβιάζουν τα κυπριακά δικαιώματα και απειλούν την ασφάλεια και τη σταθερότητα της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου».

«Ανήσυχη» και η Μόσχα

Από τη μεριά της, η Μόσχα δήλωσε ότι «παρακολουθούμε με ανησυχία την περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων σε σχέση με τους υδρογονάνθρακες στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας». Σε ανακοίνωση της ρωσικής πρεσβείας στη Λευκωσία αναφέρεται ότι «προτρέπουμε την αποφυγή βημάτων που θα οδηγούσαν στην αποσταθεροποίηση και σε δημιουργία κρίσης στην Ανατολική Μεσόγειο, την αυστηρή προσήλωση στις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και την προσπάθεια επίλυσης διαφορών αποκλειστικά με ειρηνικά μέτρα».

Αλλά και η ρωσική πλευρά δεν παραλείπει να καλέσει σε κλιμάκωση των προσπαθειών για αναζήτηση συμβιβασμού, υποστηρίζοντας «μια σύντομη επανέναρξη των συνομιλιών, προκειμένου να επιτευχθεί μια σταθερή, βιώσιμη και δίκαιη λύση του Κυπριακού» και εκφράζοντας ετοιμότητα ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ «να προσφέρουμε κάθε διαθέσιμη βοήθεια προς αυτό».

Και φήμες για πενταμερή

Πάντως, ενδεικτικές του πόσο εντείνονται οι διεργασίες με ζητούμενο έναν συμβιβασμό με κάθε πιθανό όφελος για λογαριασμό των μονοπωλίων, της μίας ή της άλλης πλευράς, είναι και οι φήμες που πύκνωσαν - τη δεδομένη χρονική στιγμή, καθόλου τυχαία - για πιθανή πραγματοποίηση πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό.

Αργά το βράδυ της Παρασκευής κυκλοφόρησαν φήμες για σχετικό μήνυμα που έστειλε ο γγ του ΟΗΕ στους ηγέτες των δύο πλευρών, για τη διοργάνωση συνάντησης με φόρμουλα τύπου «Κραν Μοντανά», δηλαδή με τη συμμετοχή και των «εγγυητριών δυνάμεων», Ελλάδας - Βρετανίας - Τουρκίας.

Σχετικά σενάρια κυκλοφορούσαν ήδη πολύ πριν από τη φετινή Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Ζητούμενο αποτελεί η συμφωνία στους λεγόμενους «όρους αναφοράς», ένα είδος «οδικού άξονα» για την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, αφού οι όροι διχοτόμησης του νησιού αλληλεπιδρούν με πολλές γεωπολιτικές αναμετρήσεις.

Στην Κύπρο ο Ελληνας ΥΠΕΞ

Με φόντο όλα τα παραπάνω, χτες έφτασε εκτάκτως στη Λευκωσία ο Ελληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας και μετά από συνάντηση με τον Ν. Χριστοδουλίδη έκανε λόγο για «τεχνητή κλιμάκωση μιας ήδη οξυμένης κατάστασης», χαρακτήρισε την Τουρκία «ταραξία περιχαρακωμένο στα αδιέξοδα των δικών του άστοχων επιλογών», ενώ επέμεινε στη δήθεν στήριξη που προσφέρουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ σε Ελλάδα και Κύπρο. Αργότερα συνάντησε και τον Κύπριο Πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη, με βασικό θέμα το συντονισμό μπροστά στις νέες τουρκικές προκλήσεις και στο πλαίσιο των ενεργειών του ΟΗΕ προς επανέναρξη του διαλόγου για το Κυπριακό.


Ετοιμάζεται συνάντηση Ερντογάν - Τραμπ

ΑΓΚΥΡΑ.--

Η τουρκική προεδρία ανακοίνωσε ότι μετά από τηλεφωνική συνομιλία των δύο ανδρών, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προσκάλεσε τον Τούρκο ομόλογό του Ρ. Τ. Ερντογάν στην Ουάσιγκτον, για να συζητήσουν σειρά θεμάτων διμερούς ενδιαφέροντος. Στο ίδιο τηλεφώνημα, οι δύο πλευρές έθιξαν και τις εξελίξεις στη Συρία (βλέπε σχετικό θέμα). Παρά τη φειδωλή ενημέρωση, είναι σαφές ότι στο προσκήνιο έρχονται όλα τα ανοιχτά μέτωπα για την περιοχή, περιλαμβανομένων και των ανησυχητικών εξελίξεων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπου η Αγκυρα κλιμακώνει τις προκλήσεις.

Στο μεταξύ, την αντίδραση του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ προκάλεσε ένα «like» που έκανε η αμερικανική πρεσβεία στην Αγκυρα σ' ένα μήνυμα στο Twitter, που έγραφε ότι η Τουρκία θα πρέπει να προετοιμάζεται για μία πολιτική σκηνή χωρίς τον Μπαχτσελί. Πρόκειται για τον σημερινό ηγέτη του Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), με το οποίο το ΑΚΡ συνεργάζεται και ο οποίος το τελευταίο διάστημα νοσηλεύεται εξαιτίας προβλημάτων υγείας.

Η πρεσβεία των ΗΠΑ έκανε τελικά λόγο για «μια άσχετη καταχώρηση κατά λάθος» και ζήτησε «συγγνώμη για οποιαδήποτε σύγχυση». Ο εκπρόσωπος του ΑΚΡ Ομέρ Τσελίκ υποστήριξε πως το μήνυμα «δείχνει πως κάποιοι που απασχολούνται στην πρεσβεία καταβάλλουν ιδιαίτερη προσπάθεια για να βλάψουν τις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες» και πως η πρεσβεία «πρέπει να προσπαθήσει να καταλάβει την Τουρκία όχι μέσω ανθρώπων που συνδέονται με τρομοκρατικές οργανώσεις, αλλά μέσω ανθρώπων που μπορούν να κάνουν σωστή ανάλυση».



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ