Copyright 2019 The Associated

Με πολλές σημειώσεις αλλά φειδωλές δηλώσεις έγιναν και οι τελευταίες επαφές της Λουτ (φωτ.) στη Λευκωσία

Ετσι, η νέα πρέσβειρά τους στη Λευκωσία, Τζούντιθ Γκάρμπερ, μιλώντας σε εκδήλωση που οργάνωσε το Αμερικανικό Επιμελητήριο στην κυπριακή πρωτεύουσα, επισήμανε ότι «η ευημερία της Κύπρου είναι ζήτημα που αφορά (και) το εθνικό συμφέρον της Αμερικής», αλλά και ότι «η εθνική ασφάλεια της Αμερικής, η εθνική ασφάλεια της Κύπρου και η ασφάλεια και σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου είναι θέματα που συνδέονται όλα άρρηκτα».

Χωρίς να κατονομάσει συγκεκριμένα τις Ρωσία και Κίνα που επιταχύνουν τη διείσδυσή τους σε όλο το κρίσιμο σταυροδρόμι Βαλκανίων - Μέσης Ανατολής - Νοτιοανατολικής Μεσογείου, η Γκάρμπερ επανέλαβε ότι «η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ δημιουργεί μεγάλες προσδοκίες και ευθύνες» και ότι ζητούμενο είναι (οι υδρογονάνθρακες της περιοχής) «να βοηθήσουν στη διαφοροποίηση της ενεργειακής προμήθειας της Ευρώπης».

Ετσι, ενώ η Τουρκία κλιμακώνει αμείωτα τις προκλήσεις, οι ΗΠΑ ζήτησαν άμεση διευθέτηση του Κυπριακού και να βρεθεί τρόπος συνδιαχείρισης των υδρογονανθράκων, με την Γκάρμπερ να επαναλαμβάνει ότι «αυτοί οι πόροι πρέπει να διαμοιραστούν ακριβοδίκαια ανάμεσα στην ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή κοινότητα», συμπληρώνοντας μάλιστα ότι το αέριο μπορεί «να λειτουργήσει ως θετική δύναμη για την επίτευξη λύσης στο Κυπριακό».

Λίγο πριν, βέβαια, είχε αρθρώσει και κάποιες σκόρπιες φράσεις ότι «εμείς αναγνωρίζουμε το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναπτύξει τους πόρους στην ΑΟΖ της», εκφράζοντας ανησυχία μόνο για τις «παράνομες δραστηριότητες του γεωτρύπανου "Γιαβούζ"»...

Αφού ξεκαθάρισε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν την επίτευξη άμεσης συμφωνίας πάνω στα διχοτομικά σχέδια που βρίσκονται στο τραπέζι για το Κυπριακό, η Γκάρμπερ δεν ξέχασε να δηλώσει και περήφανη για την παρουσία που ήδη έχουν «δύο αμερικανικές εταιρείες - η "ExxonMobil" και η "Noble Energy" - οι οποίες συμμετέχουν σε αυτήν την ανάπτυξη που "αλλάζει το παιχνίδι"», εκφράζοντας «σθεναρή πεποίθηση ότι και άλλες αμερικανικές εταιρείες από τον ενεργειακό τομέα θα ακολουθήσουν», αναγγέλλοντας νέες επενδύσεις και στον τομέα της διακίνησης του αερίου, αφού «η Κύπρος περνά πια από τη φάση της ανακάλυψης στο σκληρό καθήκον της μεταφοράς αυτών των πόρων στην αγορά...».

Η Γκάρμπερ επιβεβαίωσε ότι τον τόνο στις εξελίξεις δίνουν τα ισχυρά μονοπωλιακά και γεωπολιτικά συμφέροντα που κονταροχτυπιούνται στην περιοχή. Το ίδιο επιβεβαιώνεται από παντού. Αποκαλυπτικές είναι οι επαφές που εδώ και καιρό έχουν με τις κατοχικές αρχές οι ενεργειακοί κολοσσοί που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ, εξετάζοντας οφέλη που μπορούν να αντλήσουν ή να αυξήσουν.

Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της τουρκικής εφημερίδας «Χουριέτ», ο «αντιπρόεδρος» της «κυβέρνησης» του ψευδοκράτους και «υπουργός Εξωτερικών» (ΥΠΕΞ), Κουντρέτ Οζερσάι, σε συνάντηση που είχε στις 22/8 με την Ενωση Διπλωματικών Αντιπροσώπων, παραδέχτηκε ότι η «Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου» (όπως προκλητικά αποκαλείται το ψευδοκράτος) βρίσκεται σε συνεννόηση με εκπροσώπους ενεργειακών κολοσσών που ήδη έχουν παρουσία στην περιοχή, μετά από συμφωνίες με τη (διεθνώς αναγνωρισμένη) κυπριακή κυβέρνηση.

Ο Οζερσάι μίλησε για επαφές που έχουν γίνει με διευθυντικά στελέχη της ιταλικής εταιρείας «Eni» αλλά και στελέχη αμερικανικών εταιρειών (δεν διευκρίνισε ποιων). Οπως ανέφερε η εφημερίδα, «προσδοκία της τουρκικής πλευράς (σ.σ. του ψευδοκράτους) είναι ότι οι αμερικανικές εταιρείες "Noble" και "ExxonMobil", όπως και η ιταλική "Eni" και η γαλλική "Total", που διεξάγουν γεωτρήσεις μετά από συμφωνία αδειοδότησης με τους Ελληνοκυπρίους, θα ζητήσουν υπό όρους την έγκριση και των δύο πλευρών στο νησί και τη δίκαιη μοιρασιά των φυσικών πόρων με στόχο τη μεταφορά των υδρογονανθράκων από το νησί προς τις διεθνείς αγορές, ακόμα και πριν οι δύο πλευρές (στην Κύπρο) φτάσουν σε συμφωνία επανένωσης (του νησιού)».

Ο ίδιος ο Οζερσάι εξήγησε ότι, ήδη, με την «Eni» «συζητήσαμε, ακόμα και σε θεωρητικό επίπεδο, τον τρόπο και το στάδιο στο οποίο μπορούμε να έχουμε συνεργασία», προσθέτοντας ότι οι εταιρείες επιδιώκουν διάλογο και με την τουρκοκυπριακή πλευρά «προσπαθώντας να μειώσουν τους εμπορικούς κινδύνους».

Μάλιστα, αναφέρθηκε σε συνάντηση που έγινε στην Ουάσιγκτον - τον τελευταίο χρόνο ο Οζερσάι είχε απανωτές επαφές σε Ευρώπη και ΗΠΑ - όπου παραβρέθηκαν και εκπρόσωποι αμερικανικών εταιρειών που διαθέτουν ήδη άδεια για έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ. «Οι μισοί από τους συμμετέχοντες (στη συνάντηση) ήταν εκπρόσωποι εταιρειών. Ρώτησαν τι εννοούσαμε (σ.σ. για πιθανή συνεργασία μας) και πώς αυτό μπορεί να προχωρήσει διαδικαστικά. Τους είπαμε ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε το πρόβλημα της αναγνώρισης αν η δουλειά προχωρήσει μέσα από ιδιωτικές εταιρείες. Υπάρχουν προηγούμενα με αυτό (...) Στέλνουν σήμα ότι είναι ανοιχτοί να συζητήσουν φόρμουλες στις οποίες μπορούν να συμπεριληφθούν και οι Τουρκοκύπριοι, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο...».

Συνέχεια στη συζήτηση για την προοπτική συνδιαχείρισης των υδρογονανθράκων έδωσαν και οι (καθημερινές από τις 31/8) επαφές που έκανε η ειδική εκπρόσωπος του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Αμερικανίδα Τζέιν Χολ Λουτ.

Οπως έγινε γνωστό, η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει υποβάλει πρόταση για την ίδρυση ενός δεσμευμένου λογαριασμού ειδικού σκοπού («escrow account»), όπου θα «φυλάσσεται» το μερίδιο που αναλογεί στους Τουρκοκυπρίους από την εκμετάλλευση των κυπριακών υδρογονανθράκων. Πηγές της «Καθημερινής Κύπρου» σημείωναν ότι «η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι έτοιμη να προχωρήσει με συγκεκριμένα βήματα στο κομμάτι των υδρογονανθράκων, ακόμα και πριν από την επίλυση του πολιτικού προβλήματος».

Ενδεικτικές του πόσο φουντώνει το παζάρι είναι και οι πληροφορίες ότι το σχέδιο είναι να συνδεθεί η «απελευθέρωση» του ποσού που θα αναλογεί στους Τουρκοκυπρίους με την «εκπλήρωση προϋποθέσεων» της αντίστοιχης συμφωνίας, μεταξύ άλλων και με τη στάση της Τουρκίας («τερματισμός προκλήσεων», «αναγνώριση κυπριακής ΑΟΖ»), πλευρές δηλαδή που ήδη αξιοποιούνται στο πολύπλευρο αλισβερίσι που δυναμώνει, με αντικείμενο τους όρους συμμετοχής της Τουρκίας στα σχέδια ενεργειακής σύνδεσης της ΝΑ Μεσογείου.

Θυμίζουμε άλλωστε ότι και στη συνάντηση της 9ης Αυγούστου, ο Κύπριος Πρόεδρος είχε προτείνει «να ενημερώνω τον κ. Ακιντζί για τις όποιες εξελίξεις στις ενεργειακές αποφάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας που αφορούν τους ενεργειακούς σχεδιασμούς».

Σημειωτέον ότι το απόγευμα της Παρασκευής η Λουτ οργάνωσε άτυπη δεξίωση με τους Αναστασιάδη - Ακιντζί, όπου χαρακτήρισε «σοβαρές» και «αρκετά επικεντρωμένες» τις επαφές που είχε μαζί τους, μιλώντας για «προσπάθεια που συνεχίζεται, και οι δύο ηγέτες είναι θετικοί στο να συνεχίσει αυτή η διαδικασία».

Ο Κύπριος Πρόεδρος είπε ότι εκφράστηκε η ελπίδα για συνέχιση της προσπάθειας «να καταλήξουμε σε κάτι που θα δημιουργεί προοπτικές για δημιουργικό διάλογο».

Σημειωτέον ότι μέσα στο Σαββατοκύριακο αναμενόταν στα Κατεχόμενα ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μ. Τσαβούσογλου.

Με όλα τα παραπάνω δεδομένα, προχωρά και το παζάρι για τη συμφωνία στους λεγόμενους «όρους αναφοράς», ουσιαστικά έναν «οδικό άξονα» για την έναρξη πάλι επίσημων συνομιλιών, «προσανατολισμένων σε αποτέλεσμα (...) που θα οδηγήσουν σε διευθέτηση (του Κυπριακού), με την αίσθηση του επείγοντος», όπως σημείωνε και το ανακοινωθέν που εξέδωσε ο ΟΗΕ μετά τη συνάντηση Αναστασιάδη - Ακιντζί στις 9/8.

Βάση για τη διαμόρφωση αυτών των «όρων αναφοράς» είναι αφενός το Κοινό Ανακοινωθέν της 11ης Φλεβάρη 2014 (όπου προβλέπονται δύο «συνιστώντα κράτη») αφετέρου το «πλαίσιο Γκουτέρες», δηλαδή η δέσμη προτάσεων που παρουσιάστηκε μετά τις συνομιλίες του 2017 και πρώτα απ' όλα «εξασφάλισε» την άμεση εμπλοκή του αμερικανοΝΑΤΟικού παράγοντα στην ασφάλεια της Κύπρου.

Ανεξάρτητα από το τι μπορεί να ανακοινωθεί μετά τις επαφές Λουτ στην Κύπρο, το σίγουρο είναι ότι ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη μια μεγάλη επιχείρηση για την υφαρπαγή της λαϊκής συναίνεσης στο ένα ή το άλλο διχοτομικό σχέδιο, στη μία ή την άλλη «συνταγή» περαιτέρω υπονόμευσης των λαϊκών συμφερόντων σε όλη τη «γειτονιά».

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η επιχειρηματολογία (που χρησιμοποιούν όλο και περισσότερα αστικά επιτελεία, ακόμα και ελληνοκυπριακά) που εμφανίζει την πρόταση των «δύο κρατιδίων» ως τον μόνο τρόπο με τον οποίο δεν θα αποκτήσουν οι Τουρκοκύπριοι ίσα πολιτικά δικαιώματα με τους Ελληνοκυπρίους («για να μην εξαρτιόμαστε από τη μειοψηφία»).

Στο μεταξύ, γοργά προχωρούν και διάφορες επενδυτικές προτάσεις, που ασκούν στοχευμένα τη δική τους πίεση. Στην Αμμόχωστο, μια σειρά από επιχειρηματικά συμφέροντα (ευρωπαϊκά, τουρκικά) ψάχνουν να αγοράσουν ακίνητα και οικόπεδα, ενώ δημοσιεύματα μνημονεύουν τα προτερήματα της περιοχής που άλλοτε την είχαν αναδείξει σε μεγάλο τουριστικό θέρετρο αλλά και εμπορικό κόμβο.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η Τουρκία συνεχίζει τις προκλήσεις αλλά και τις επισημάνσεις, επιδιώκοντας πρώτα απ' όλα περισσότερα «εργαλεία» για την άσκηση της μέγιστης δυνατής πίεσης υπέρ του κεφαλαίου της. Ετσι, ο Ερντογάν εμφανίστηκε σε εκδήλωση του Πανεπιστημίου Εθνικής Αμυνας με χάρτη της τουρκικής «Γαλάζιας Πατρίδας», που περιλαμβάνει όλο το Ανατολικό Αιγαίο και φτάνει μέχρι τη μέση των Κυκλάδων και τις ανατολικές ακτές της Κρήτης. Εκδόθηκαν κι άλλες NAVTEX για ασκήσεις με αληθινά πυρά κοντά στο Καστελόριζο. Το ερευνητικό «Ορουτς Ρέις» φτάνει οσονούπω αυξάνοντας σε 4 τα πλοία που η Τουρκία έχει στα ανοιχτά της Κύπρου για να υλοποιήσει τις ενεργειακές της εξαγγελίες...

Ελεύθεροι σκοπευτές του ισραηλινού στρατού δολοφόνησαν χτες δύο εφήβους 14 και 17 ετών που συμμετείχαν σε κινητοποιήσεις στα σύνορα της Λωρίδας της Γάζας με το Ισραήλ για το δικαίωμα επιστροφής των Παλαιστινίων προσφύγων. Το ένα από τα δύο παιδιά δολοφονήθηκε με σφαίρα στο κεφάλι, ενώ υπάρχουν και 22 τραυματίες.

Την περασμένη βδομάδα, σε παρόμοιες κινητοποιήσεις οι ισραηλινές δυνάμεις δολοφόνησαν έναν 25χρονο Παλαιστίνιο και τραυμάτισαν πάνω από 40 άλλους. Τα θύματα από το Μάρτη του 2018, οπότε ξεκίνησαν οι πρώτες μαζικές κινητοποιήσεις των Παλαιστινίων, υπολογίζονται σε αρκετές εκατοντάδες και οι τραυματίες σε πολλές χιλιάδες.