Copyright 2018 The Associated

Η Αγκ. Μέρκελ με τον Πρόεδρο της Γκάνας, Νάνα Ακούφο - Αντο

Ο Μίλερ έχει αποκαλέσει πολλές φορές την Αφρική «ήπειρο των ευκαιριών» και αυτό ισχύει και για τον τομέα των πρώτων υλών και της Ενέργειας, είπε στην ίδια συνέντευξη και πρόσθεσε: «Η Ινδία και η Κίνα είναι ήδη εκεί και έχουν εξασφαλίσει τις πρώτες ύλες τους». Πρόκειται μεταξύ άλλων για τα αποθέματα λιθίου, του λεγόμενου «λευκού χρυσού», που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Οι ευκαιρίες της τεράστιας και πλούσιας «μαύρης ηπείρου» βρίσκονται ολοένα και περισσότερο στο επίκεντρο των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, όπως μαρτυρούν και οι απανωτές επισκέψεις κυβερνητικών στελεχών από διάφορες χώρες, όπως Μ. Βρετανία, Κίνα, Γαλλία, Τουρκία κ.ά.

Η Σενεγάλη είναι μια φτωχή χώρα, αλλά βρίσκεται σε αναπτυξιακή πορεία και πολλοί όμιλοι θέλουν μερίδιο της «πίτας». Το 2017 η οικονομία της χώρας των 15 εκατ. κατοίκων αναπτύχθηκε κατά 7,2%, και φέτος η ανάπτυξή της θα φτάσει στο 8%. Τα κεφάλαια που ρέουν προς τη χώρα προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από τη Σαουδική Αραβία και την Κίνα, η οποία από το 2005 έχει επενδύσει 1,9 δισ. δολάρια στη Σενεγάλη (Ινστιτούτο «Κόνραντ Αντενάουερ»). Μάλιστα, λίγες βδομάδες πριν από τη Μέρκελ, τη χώρα επισκέφτηκε ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ. Από την άλλη, οι οικονομικές σχέσεις Σενεγάλης - Γερμανίας είναι ακόμη πολύ πίσω, όπως σημειώνει ο γερμανικός Τύπος.

Προωθώντας το «Σύμφωνο για την Αφρική», μια γερμανική πρωτοβουλία στα πλαίσια των G20 για αναπτυξιακά επενδυτικά πακέτα με τη συνδρομή της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ, η Αγκ. Μέρκελ συναντήθηκε στο Ντακάρ με τον Πρόεδρο της Σενεγάλης, Μακί Σαλ.

Τα γερμανικά μονοπώλια εστιάζουν στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, και υπεγράφη συμφωνία για την ηλεκτροδότηση 300 χωριών της Σενεγάλης που χρησιμοποιούν ηλιακή ενέργεια. «Μπορούμε να κάνουμε πολύ περισσότερα στην ύδρευση, και με ιδιωτικές επενδύσεις», επισήμανε η Μέρκελ. «Αυτό έγινε σαφές και στη συζήτηση: Επενδύσεις, επενδύσεις, επενδύσεις!», είπε χαρακτηριστικά η καγκελάριος και πρόσθεσε ότι «στη χώρα σας κάθε χρόνο 300.000 νέοι εισέρχονται στην αγορά εργασίας».

Ο Μακί Σαλ σημείωσε: «Η Αφρική έχει 1 δισ. ανθρώπους και βιώνει συνεχή ανάπτυξη, η οποία φυσικά είναι και μια πρόκληση. Πάντως τώρα υπάρχουν 400 - 500 εκατ. άνθρωποι που ανήκουν στη μεσαία τάξη και έχουν αγοραστική δύναμη. Είναι μια τεράστια περιοχή, όπου υπάρχουν ακόμα πολλά να οικοδομηθούν: Δρόμοι, σιδηρόδρομοι, ύδρευση. Οι ευκαιρίες είναι εκεί και είμαστε ανοιχτοί».

Η Γκάνα θεωρείται μια αφρικανική χώρα - μοντέλο, εξαιτίας των «μεταρρυθμίσεων» και της σταθερής καπιταλιστικής ανάπτυξης, ενώ ταυτόχρονα η φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες μαστίζουν το λαό. Επιπλέον, η διαμάχη για τα θαλάσσια σύνορα με την Ακτή του Ελεφαντοστού επέτρεψε στη χώρα να εκμεταλλευτεί μεγάλα πρόσθετα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Μαζί με τη Σενεγάλη χαρακτηρίζονται από τη γερμανική κυβέρνηση ως «πρωταθλητές των μεταρρυθμίσεων».

Στην πρωτεύουσα, Ακκρα, η Μέρκελ συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της χώρας, Νάνα Ακούφο - Αντο, ενώ συμμετείχε και σε «Στρογγυλό Τραπέζι» με εκπροσώπους γερμανικών ομίλων που είτε δραστηριοποιούνται ήδη στη χώρα, είτε ενδιαφέρονται να επενδύσουν. Η καγκελάριος υπογράμμισε πως «η Γκάνα είναι ένας από τους σημαντικότερους εμπορικούς μας εταίρους στην υποσαχάρια Αφρική», αλλά υπάρχουν «μεγάλες αναπτυξιακές δυνατότητες» και η «γερμανική οικονομία ενδιαφέρεται πολύ, τόσο για το εμπόριο όσο και για τις επενδύσεις. Αυτό το βλέπουμε και στο μεγάλο αριθμό των εκπροσώπων της βιομηχανίας που βρίσκονται εδώ σήμερα».

Ιδιαίτερα αναφέρθηκε στο ενδιαφέρον των γερμανικών ομίλων για έργα υποδομής, για την εκβιομηχάνιση της χώρας, για την ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές, αλλά και για την εκπαίδευση και κατάρτιση του εργατικού δυναμικού, καθώς «υπάρχει νεαρός πληθυσμός, με πολύ χαμηλή μέση ηλικία».

Στο πολυπληθές και νεαρό σε ηλικία εργατικό δυναμικό της Νιγηρίας, όπου το 60% των σχεδόν 200 εκατ. κατοίκων στη χώρα είναι κάτω των 30 ετών, αναφέρθηκε η Γερμανίδα καγκελάριος στις δηλώσεις μετά τη συνάντηση με τον Πρόεδρο, Μουχαμάντου Μπουχάρι, λέγοντας πως πρέπει «να γίνουν πολλά στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης».

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της, όπου συνοδευόταν από εκπροσώπους γερμανικών ομίλων, υπεγράφησαν διάφορες επιχειρηματικές συμφωνίες, όπως μια συνεργασία της κεντρικής τράπεζας της Νιγηρίας και της Γερμανίας που εξασφαλίζει τη χορήγηση δανείων σε γεωργικές επιχειρήσεις. Επίσης υπεγράφη συμφωνία με τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία «Volkswagen» για να ξεκινήσει παραγωγή αυτοκινήτων στη Νιγηρία.

Ακόμη, υπογραμμίστηκε πως η Νιγηρία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας στην υποσαχάρια Αφρική και οι εμπορικές σχέσεις θα πρέπει να ενταθούν.

Τέλος, αναφέρθηκε στο θέμα της ασφάλειας, που αποτελεί προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη και την προσέλκυση επενδύσεων, λέγοντας ότι η κυβέρνηση της Νιγηρίας έχει κάνει βήματα στον αγώνα κατά της τζιχαντιστικής οργάνωσης «Μπόκο Χαράμ».

Μεγαλύτερη πρόσβαση στις αγορές πρώην αποικιών της Βρετανίας στην Αφρική και περισσότερες ευκαιρίες για τα βρετανικά μονοπώλια ενόψει της διαδικασίας αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ (Brexit) αναζήτησε σε Νότια Αφρική, Νιγηρία και Κένυα την περασμένη βδομάδα (28 έως 30 Αυγούστου) και η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι.

Η πεποίθησή της ότι εξασφάλισε στην Αφρική «την πρώτη μετά το Brexit εμπορική συμφωνία» για ώθηση των βρετανικών εξαγωγών φανερώνει ταυτόχρονα και την αγωνία της αστικής τάξης στη χώρα της για τις μελλοντικές αγορές και τη συνέχιση της κερδοφορίας των βρετανικών μονοπωλίων, με φόντο τον άγριο ανταγωνισμό με χώρες όπως η Κίνα, οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Ινδία, η Τουρκία κ.ά. Ο ανταγωνισμός αυτός εκτυλίσσεται, ας μην ξεχνάμε, σε μία αναπτυσσόμενη καπιταλιστικά ήπειρο, με πολυάριθμο νεανικό, καταρτισμένο εργατικό δυναμικό και αυξανόμενα μεσαία στρώματα που θα δημιουργήσουν τα επόμενα χρόνια νέες, πρόσφορες αγορές για τα ξένα μονοπώλια. Αυτό άλλωστε παραδέχτηκε και η ίδια, όταν υποσχέθηκε επενδύσεις 4 δισεκατομμυρίων στερλινών «για τις αφρικανικές οικονομίες», θέτοντας ως στόχο να γίνει η Βρετανία έως το 2022 ο μεγαλύτερος επενδυτής στην Αφρική μεταξύ των χωρών της Ομάδας των Επτά (G7) πλουσιότερων καπιταλιστικά χωρών (ΗΠΑ, Βρετανία, Καναδάς, Ιαπωνία, Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία). Βέβαια, αρκετοί Αφρικανοί έχουν «πικρή» εμπειρία από τη βρετανική «αναπτυξιακή βοήθεια». Αρκεί να θυμηθούν πώς εξελίχθηκε το «αναπτυξιακό» σχέδιο Green Africa Power, κατά το οποίο δαπανήθηκαν 9,4 δισ. στερλίνες για την παραγωγή υποτίθεται «καθαρής» ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά πάρκα και υδροηλεκτρικούς σταθμούς για 9 εκατομμύρια Αφρικανούς. Πέντε χρόνια μετά την έναρξη του σχεδίου, δεν είχε παραχθεί ούτε ένα GW ηλεκτρικού ρεύματος.

Σε κάθε περίπτωση, προκειμένου να πετύχει τους φιλόδοξους στόχους των βρετανικών μονοπωλίων σε συνθήκες όξυνσης του ανταγωνισμού, η Βρετανίδα πρωθυπουργός επιστράτευσε μία πολυάριθμη αντιπροσωπεία διευθυνόντων συμβούλων όχι μόνο από γνωστά μονοπώλια αλλά και από νεοφυείς επιχειρήσεις (start up). Φρόντισε επίσης να «φρεσκάρει» τις επαφές με Αφρικανούς καπιταλιστές, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτούς τον πλουσιότερο Αφρικανό επιχειρηματία, Αλίκο Ντανγκότε (της γνωστής τσιμεντοβιομηχανίας «Dangote Cement»).

Παράλληλα, αξιοποίησε ως επιπρόσθετο πρόσχημα «σύσφιξης» των σχέσεων σε διμερές επίπεδο με Νιγηρία και Κένυα τη δράση τζιχαντιστών (της «Μπόκο Χαράμ» στη Νιγηρία και της «Αλ Σαμπάμπ» που δρα κυρίως στη Σομαλία αλλά και σε μεθοριακές περιοχές της Κένυας). Με αυτόν τον τρόπο προώθησε την ακόμη μεγαλύτερη στρατιωτική εμπλοκή της Βρετανίας στην περιοχή, που έχει (και αυτή όπως κάνουν οι ΗΠΑ κ.ά.) αναλάβει την «αντιτρομοκρατική εκπαίδευση» ειδικών δυνάμεων του στρατού. Με αφορμή τη δράση τζιχαντιστών, οι Βρετανοί επιχειρούν μεγαλύτερη αύξηση της γεωπολιτικής τους επιρροής στην περιοχή και «παρουσία» σε ζώνες που προσελκύουν το ενδιαφέρον των μονοπωλίων τους και των μεγαλύτερων ανταγωνιστών τους.