ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 7 Γενάρη 2023 - Κυριακή 8 Γενάρη 2023
Σελ. /48
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
«ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ» ΤΟΥ ΛΙΓΝΙΤΗ ΣΤΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΜΕΙΓΜΑ
«Βρέξει - χιονίσει» ο λαός συνεχίζει να ακριβοπληρώνει την Ενέργεια - εμπόρευμα

Eurokinissi

Μεγάλες διακυμάνσεις σημειώνουν το τελευταίο διάστημα τα δεδομένα της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος, όσον αφορά τόσο τις χονδρεμπορικές τιμές, όσο και το ενεργειακό μείγμα της χώρας, με το στοιχείο που ξεχωρίζει τον περασμένο μήνα να είναι η «επιστροφή» του λιγνίτη. Ο λαός, την ίδια ώρα, συνεχίζει να πληρώνει «χρυσάφι» τους λογαριασμούς ρεύματος και αναγκάζεται - όπως δείχνουν και τα πρόσφατα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 25% (!) το περασμένο 11μηνο - να κόβει κι άλλο από τις στοιχειώδεις ανάγκες του για ρεύμα και θέρμανση. Κι αυτό γιατί το μόνο που δεν αλλάζει, παρά τις όποιες «ταλαντώσεις», είναι το σημείο που δείχνει η «πυξίδα»: Κι αυτό δεν είναι άλλο από την κερδοφορία του κεφαλαίου, όπως αυτή διασφαλίζεται από την «απελευθερωμένη» αγορά Ενέργειας και τη στρατηγική της «πράσινης ανάπτυξης» που στηρίζουν «με ένα στόμα μια φωνή» ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ. Οποια πέτρα κι αν σηκώσει κανείς από κάτω θα βρει τον ίδιο ένοχο: Την Ενέργεια - εμπόρευμα. Και η «επιστροφή» του λιγνίτη το επιβεβαιώνει.

Ενας πολύτιμος ενεργειακός πόρος θυσία στην κερδοφορία

Αρχικά, ο λιγνίτης επιστρέφει τους τελευταίους μήνες στο ενεργειακό μείγμα όλης της Ευρώπης, σύμφωνα με έκθεση της Κομισιόν για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας για το δεύτερο τρίμηνο του 2022. Η συμμετοχή των λιγνιτικών μονάδων στην ηλεκτροπαραγωγή αυξήθηκε κατά 20% από το αντίστοιχο διάστημα του 2021 (περισσότερο από 8 TWh) και η αντίστοιχη του λιθάνθρακα αυξήθηκε κατά 17% (6 TWh).

Στην Ελλάδα, η λιγνιτική παραγωγή αυξάνεται από το καλοκαίρι, με στόχο της κυβέρνησης από τις 5 TWh να φτάσει για τους επόμενους 12 μήνες (Αύγουστος 2022 - Αύγουστος 2023) στις 10 TWh. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η συμμετοχή των λιγνιτικών μονάδων στο ενεργειακό μείγμα της χώρας είχε υπερδιπλασιαστεί τον Ιούνη σε σχέση με τον αντίστοιχο προπέρσινο μήνα, τον Ιούλη αυξήθηκε κατά 61% έναντι του ίδιου μήνα του 2021, ενώ τον Αύγουστο η λιγνιτική παραγωγή ανέβηκε πάνω από 27%, παρότι ως εκείνη την εποχή η συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα παρέμενε πολύ χαμηλά: Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, για το πρώτο 11μηνο δεν ξεπερνούσε το 2,2%.

Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν σημαντική αύξηση συμμετοχής του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα της χώρας. Από την πρώτη κιόλας βδομάδα του Δεκέμβρη ο λιγνίτης εδραιώθηκε σταθερά σε τιμές άνω του 20% ημερησίως, ενώ στις 9 Δεκέμβρη άγγιξε το 30% κατά διαστήματα. Η τάση αυτή συνεχίστηκε το 2ο δεκαήμερο με συνεχή παρουσία του λιγνίτη γύρω από το 30% στο ημερήσιο μείγμα, ενώ την Κυριακή 18 Δεκέμβρη υπήρξαν ώρες που η συμμετοχή έφτασε το 33% και 34%.

Ο λόγος; Να διασφαλιστεί «η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας», όπως έλεγε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όταν ανακοίνωνε στα μέσα του Δεκέμβρη την επέκταση της ζωής των λιγνιτικών μονάδων, παρέχοντας στους ΑΗΣ «Μελίτη 1» 30.832 ώρες, από την 1η Αυγούστου έως τις 31 Δεκέμβρη 2025 και σε καθεμία από τις μονάδες «Αγιος Δημήτριος 3» και «Αγιος Δημήτριος 4», 32.707 ώρες λειτουργίας, για το ίδιο χρονικό διάστημα.

Σημειωτέον, οι ανακοινώσεις έγιναν με φόντο τη μείωση της συμμετοχής των ΑΠΕ στο μείγμα - λόγω των καιρικών συνθηκών - όσο και τη μεγάλη αύξηση των εισαγωγών Ενέργειας μέσα στον Δεκέμβρη που σε αντίθεση με τους προηγούμενους μήνες ξεπέρασαν το 35%, με τις καθαρές εισαγωγές να ανέρχονται στις 215,313 ΜWh, καταγράφοντας υψηλό 35 βδομάδων, σύμφωνα με το εβδομαδιαίο report (από 19 έως 25 Δεκέμβρη) του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Επιβεβαιώνεται δηλαδή για μια ακόμα φορά ότι η πολιτική της «απολιγνιτοποίησης» που προώθησαν διαδοχικά οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, στερεί τον λαό από μια φτηνή, αξιόπιστη και εν αφθονία στη χώρα πηγή Ενέργειας, που θα μπορούσε, στο πλαίσιο μιας εξουσίας και οικονομίας στα χέρια του λαού, να αξιοποιηθεί πλάι στις υπόλοιπες ενεργειακές πηγές για να ικανοποιούνται οι λαϊκές ανάγκες.

Βαθιά ο λαός το χέρι στην τσέπη...

Αντίθετα, σήμερα μπορεί ο λιγνίτης να έχει επιστρέψει στο ενεργειακό μείγμα της χώρας λόγω των διεθνών συνθηκών στην ενεργειακή αγορά, όμως ο «πράσινος οδοστρωτήρας» της «απολιγνιτοποίησης» δεν έχει σβήσει τη μηχανή του. Μάλιστα, μπροστά στην επίσκεψη του Κυρ. Μητσοτάκη στην Κοζάνη μέσα στον Γενάρη, από το Μαξίμου διαρρέεται ότι ο πρωθυπουργός θα ξεκαθαρίσει πως το πρόγραμμα της «απολιγνιτοποίησης» θα συνεχιστεί παρά την «επιστροφή» του λιγνίτη.

Και ήδη, οι επιπτώσεις της «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και της προώθησης της «πράσινης μετάβασης» που υπηρέτησαν, ακολουθώντας τις κατευθύνσεις της ΕΕ, όλες οι αστικές κυβερνήσεις ήρθαν για να μείνουν, με το ηλεκτρικό ρεύμα να μετατρέπεται σε πανάκριβο εμπόρευμα στα χρηματιστήρια της Ενέργειας, από το οποίο πλουτίζουν οι επιχειρηματικοί όμιλοι εις βάρος των λαϊκών νοικοκυριών.

Και φυσικά με αυτούς τους όρους, της «απελευθερωμένης» αγοράς Ενέργειας και της διασφάλισης της κερδοφορίας της ΔΕΗ ΑΕ και όχι της ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών, ανεβαίνει η συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα.

Ετσι, παρά την «επιστροφή» του λιγνίτη, τα λαϊκά νοικοκυριά θα εξακολουθούν να πληρώνουν «χρυσάφι» την Ενέργεια, καθώς οι πάροχοι Ενέργειας ανακοίνωσαν μεγάλες αυξήσεις στους τιμοκαταλόγους ρεύματος για τον Γενάρη του 2023, που ξεκινούν από 18% και φτάνουν έως το 41%! Οι πάροχοι διαμόρφωσαν εύρος τιμών από τα 0,358 ευρώ μέχρι και τα 0,501 ευρώ ανά κιλοβατώρα, όταν τον Δεκέμβρη κυμαίνονταν από τα 0,277 ευρώ μέχρι τα 0,397 ευρώ ανά κιλοβατώρα.

Δεν αντιστρέφονται οι επιπτώσεις του «πράσινου οδοστρωτήρα»

Εξίσου αποκαλυπτική είναι η κατάσταση για τους εργαζόμενους στο ενεργειακό κέντρο της χώρας, στη Δυτική Μακεδονία, η οποία και λόγω της «απολιγνιτοποίησης» βρίσκεται στη δεύτερη θέση σε όλη την Ευρώπη όσον αφορά την ανεργία των νέων με 42,3%.

Η «επιστροφή» του λιγνίτη γίνεται χωρίς μόνιμο προσωπικό, με εργολαβίες και «ελαστικές» σχέσεις εργασίας. Γίνεται με εντατικοποίηση της δουλειάς, καθώς το προσωπικό, που έχει μειωθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, δεν αναπληρώνεται, με περιορισμένα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας αλλά και με ελλιπή συντήρηση μηχανημάτων.

Χαρακτηριστικό είναι και το πώς επιχειρείται με «μπαλώματα» να αναπληρωθούν οι τεράστιες ελλείψεις προσωπικού στους ΑΗΣ: Πριν από την απόφαση της κυβέρνησης για την επέκταση λειτουργίας των ΑΗΣ, ήταν προγραμματισμένο στις 31 Δεκέμβρη, όταν και θα έσβηναν τα φουγάρα των 4 μονάδων του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, το προσωπικό να μεταφερθεί στην 5η Μονάδα του Αγίου Δημητρίου και στον ΑΗΣ «Πτολεμαΐδα 5» που αναμένεται μέσα στον μήνα να ξεκινήσει την εμπορική του λειτουργία, προκειμένου να καλυφθούν τα κενά. Τελικά η μετακίνηση αυτή δεν θα προχωρήσει, ενώ την ίδια ώρα βρίσκεται σε εξέλιξη και νέο πρόγραμμα «εθελούσιων αποχωρήσεων» από τη ΔΕΗ, μονιμοποιώντας έτσι τα 12ωρα δουλειάς και την εντατικοποίηση.

Τα όποια «μπαλώματα» γίνονται στα πόστα των ΑΗΣ, είναι με έκτακτο προσωπικό που λαμβάνει υποτυπώδη εκπαίδευση, προκειμένου να «βγαίνουν» οι άδειες και τα ρεπό του προσωπικού, και έτσι σε συνδυασμό με τα παραπάνω αυξάνονται οι κίνδυνοι για τις εγκαταστάσεις και φυσικά για τους εργαζόμενους.

Επίσης, παρά τον «φιλοπεριβαλλοντικό» μανδύα της πολιτικής της κυβέρνησης, υπάρχει δικαιολογημένη ανησυχία γύρω από τους περιβαλλοντικούς όρους με τους οποίους «ξαναζεστάθηκαν οι μηχανές». Τα όποια έργα περιβαλλοντικών αναβαθμίσεων στους ΑΗΣ είχαν προγραμματιστεί είχαν «παγώσει» καθώς αναμενόταν να κλείσουν από το πρόγραμμα «απολιγνιτοποίησης». Παρά την επέκταση της λειτουργίας τους, αυτά παραμένουν στον «πάγο». Η αύξηση της παραγωγής στα ορυχεία, από την άλλη, έχει επιτευχθεί με την επέκταση των εργολάβων και των «ελαστικών» σχέσεων εργασίας, με πετσοκομμένους μισθούς και δικαιώματα.

Κριτήριο η κερδοφορία του κεφαλαίου

Χαρακτηριστικό παράδειγμα για το ποιο είναι σε κάθε περίπτωση το κριτήριο για το «ανοιγοκλείσιμο» αυτό, όσο και για τους όρους με τους οποίους γίνεται, είναι το ορυχείο λιγνίτη στην Αχλάδα της Φλώρινας.

Οι 140 εργαζόμενοι του ορυχείου είχαν βρεθεί το καλοκαίρι στην πόρτα της ανεργίας, μετά την απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για λύση της μίσθωσης του δημόσιου λιγνιτωρυχείου Αχλάδας και κήρυξη ως έκπτωτης της μισθώτριας εταιρείας «Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας ΑΕ».

Πλέον, το ορυχείο έχει χαρακτηριστεί κρίσιμης σημασίας για την αύξηση της λιγνιτικής παραγωγής, καθώς πληροφορίες αναφέρουν ότι βρίσκεται σε τελικό στάδιο σχετική συμφωνία με τη ΔΕΗ για την τροφοδοσία του ΑΗΣ Μελίτης με 900.000 τόνους λιγνίτη το 2023, με τις πρώτες ποσότητες να παραδίδονται μέσα στον Γενάρη.

Τις προηγούμενες μέρες, έγινε γνωστό ότι η επαναλειτουργία του ορυχείου προχωρά με τη συμμετοχή της «Mytilineos», η οποία φαίνεται πως «μπήκε» στο ορυχείο τώρα που εξασφαλίζεται εγγυημένη κερδοφορία από την πώληση του λιγνίτη. Μάλιστα, το ίδιο ορυχείο θα συνεχίσει να τροφοδοτεί και ΑΗΣ της Βόρειας Μακεδονίας, ο οποίος βρίσκεται στα σύνορα με την Ελλάδα.

Το «άνοιγμα» ή το «κλείσιμο» του ορυχείου όπως και συνολικά των λιγνιτικών μονάδων, δεν εξαρτάται από τις ανάγκες του λαού και των εργαζομένων για φθηνή Ενέργεια, μόνιμη και σταθερή δουλειά με δικαιώματα, αλλά γίνεται με κριτήριο την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων. Η επάνοδος του λιγνίτη - για όσο καιρό αυτή κρατήσει - δεν σημαίνει επιστροφή στην προ-απολιγνιτοποίησης εποχή, αλλά μια ακόμα ευκαιρία κερδοφορίας για το κεφάλαιο. Τα λιγνιτικά αποθέματα της χώρας, όπως δείχνει το συγκεκριμένο παράδειγμα, πλέον δεν αξιοποιούνται για να έχει ο λαός φθηνότερο ρεύμα, αλλά τμήμα τους εξάγεται, και σύμφωνα με το παράδειγμα των τελευταίων ημερών, γίνεται ηλεκτρικό ρεύμα στο εξωτερικό και στη συνέχεια εισάγεται στην ελληνική αγορά...

Στον αγώνα με το ΚΚΕ για τις σύγχρονες ανάγκες

Αποδεικνύεται ότι είτε με λιγνίτη είτε χωρίς στο ενεργειακό μείγμα, είτε με αύξηση της παραγωγής των ΑΠΕ και εξαγωγές είτε με εισαγωγές, ο λαός θα συνεχίσει να ακριβοπληρώνει το ρεύμα όσο η Ενέργεια παραμένει εμπόρευμα και σε ισχύ βρίσκονται όλοι οι μηχανισμοί που «θωρακίζουν» τα κέρδη των ομίλων, όπως το εμπόριο ρύπων, το Χρηματιστήριο Ενέργειας, οι κυρώσεις στη Ρωσία κ.ά. Οσο σε ισχύ βρίσκεται δηλαδή η κοινή στρατηγική ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ που και εδώ το «κοινό πρόγραμμά» τους βγάζει μάτι και αποτελεί ήδη από τώρα τις «προγραμματικές δηλώσεις» της όποιας επόμενης κυβέρνησης.

Γι' αυτό το ΚΚΕ καλεί τον λαό να μην περιμένει από σημερινούς και επίδοξους κυβερνητικούς «σωτήρες», να τολμήσει να μπει στον αγώνα, βάζοντας μπροστά τις δικές του ανάγκες, σε σύγκρουση με τη στρατηγική των μονοπωλίων, της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, με τις προτεραιότητες του αντιλαϊκού κράτους, με τις «αντοχές» της οικονομίας και να διεκδικήσει:

- Κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, απόσυρση της χώρας από τις κυρώσεις της ΕΕ προς τη Ρωσία.

- Κατάργηση του ΕΦΚ και του ΦΠΑ σε βενζίνη, φυσικό αέριο.

- Προσλήψεις μόνιμου προσωπικού για τις ανάγκες λειτουργίας ΑΗΣ και ορυχείων. Να συνεχίσει τη λειτουργία του το Ορυχείο Αχλάδας. Υπογραφή ΣΣΕ για όλους τους εργαζόμενους στη ΔΕΗ ΑΕ και στους υπόλοιπους παρόχους με αυξήσεις στους μισθούς.

- Μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος από την αξιοποίηση του λιγνίτη. Περιβαλλοντική αναβάθμιση ΑΗΣ και ορυχείων.

- Μέτρα υγείας και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς. Να προχωρήσουν άμεσα οι μετεγκαταστάσεις οικισμών (Ποντοκώμη, Ακρινή κ.ά.).



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ