ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 6 Αυγούστου 2000
Σελ. /28
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΛΙΜΑΝΙ ΡΑΦΗΝΑΣ
Μια ιστορία με πολύ παρελθόν και δυσοίωνο μέλλον

Η ανεξέλεγκτη κατάσταση του λιμανιού κάνει τη ζωή των κατοίκων κόλαση
Η ανεξέλεγκτη κατάσταση του λιμανιού κάνει τη ζωή των κατοίκων κόλαση
Ολα όσα συνέβησαν τις τελευταίες δύο βδομάδες στη Ραφήνα έχουν τις ρίζες τους - και δεν είναι καθόλου υπερβολή να το πούμε αυτό - βαθιά θαμμένες πίσω στο χρόνο. Ηταν ακόμα πολύ νωρίς - για τις αρχές της δεκαετίας του '80 μιλάμε - όταν οι κάτοικοι της περιοχής βλέποντας το γραφικό λιμανάκι τους να βουλιάζει σιγά σιγά απ' το βάρος των εφοπλιστικών συμφερόντων, βλέποντας τα ψαροκάικα, τις τράτες και τις ανεμότρατες να «παραμερίζουν» για να μπορούν να αγκυροβολούν τα τεράστια οχηματαγωγά πλοία των ακτοπλοϊκών γραμμών, ύψωσαν ανάστημα και φωνή διαμαρτυρίας. «Η περιοχή μας κινδυνεύει να χάσει τον παραθεριστικό χαρακτήρα της και να διαμορφωθεί σ' ένα αστικό κέντρο, κακέκτυπο ελληνικής επαρχιακής πόλης», έλεγαν οι κάτοικοι αλλά και η Κοινότητα Ραφήνας. Κανείς, βέβαια, δεν μπορούσε τότε να φανταστεί πως οι ανησυχίες τους θα αποδεικνύονταν μικρές μπροστά στο μέγεθος της καταστροφής και της αλλοίωσης που επιφύλασσαν για την περιοχή τα μεγαλοσυμφέροντα και οι κυβερνήσεις που τα στηρίζουν...

Αργά, αλλά σταθερά, μέσα σ' αυτές τις δύο δεκαετίες η Ραφήνα εγκλωβίστηκε τελικά στα χέρια των «λίγων και τρανών». Η κατασκευή απ' το Λιμενικό Ταμείο της περίφημης γεφυροπλάστιγγας - είχε ξεσηκώσει αντιδράσεις το 1984 - η δρομολόγηση νέων γραμμών απ' το λιμάνι κάθε χρόνο, αλλά κυρίως η επέμβαση που σχεδιάζεται να γίνει στην περιοχή για να εξυπηρετηθεί το νέο αεροδρόμιο των Σπάτων - με την κατασκευή της λεωφόρου Σταυρού-Ραφήνας - έχουν φέρει τους κατοίκους του δήμου στα όριά τους αλλά και τη δημοτική αρχή έναντι των μεγάλων ευθυνών της. Γιατί η φράση «επέκταση του λιμένα» χρόνια τώρα στέκει λαιμητόμος πάνω απ' τα κεφάλια τους.

Η ώρα της δικαίωσης όλα αυτά τα χρόνια ήρθε για τους κατοίκους και τη δημοτική αρχή της πόλης το Νοέμβρη του 1997, όταν το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) με μια απόφαση -βόμβα - έτσι χαρακτηρίστηκε τότε απ' την πλειοψηφία των ΜΜΕ - ανέτρεψε τα κυβερνητικά σχέδια για επέκταση του λιμανιού της Ραφήνας, έργο συνολικού κόστους ενός δισεκατομμυρίου δραχμών. «Τα τεχνικά έργα επέκτασης του λιμανιού της Ραφήνας δε συνιστούν απλή βελτίωση του λιμανιού για λόγους ασφάλειας της προσέγγισης και αγκυροβόλησης των πλοίων και της γενικότερης λειτουργικότητάς του, αλλά αποβλέπουν στην αύξηση της δυναμικότητας του λιμανιού για την κάλυψη αναγκών που αφορούν τη διακίνηση των πλοίων, επιβατών, οχημάτων και εμπορευμάτων. Πρόκειται συνεπώς για μεγέθυνση του λιμανιού, που έχει άμεσο αντίκτυπο στον οικισμό της Ραφήνας. Είναι αυτονόητο ότι θα υπάρξει επιβάρυνση του φυσικού οικιστικού περιβάλλοντος και των όρων διαβίωσης των κατοίκων», ήταν τότε το σκεπτικό του ΣτΕ. Αλλά τι γίνεται μετά;

Για ποιον δουλεύει το ΥΠΕΧΩΔΕ;

Τρομερό ενδιαφέρον ωστόσο εξακολουθεί να έχει η περιβαλλοντική μελέτη του ΥΠΕΧΩΔΕ - συντάχθηκε με αφορμή τη λεωφόρο Σταυρού-Ραφήνας - σύμφωνα με την οποία αν πραγματοποιηθούν τα προβλεπόμενα έργα, το 2013 ο αριθμός των διακινούμενων επιβατών απ' το λιμάνι της Ραφήνας θα ανέρχεται στους 2.400.000. Αν δε γίνουν, ο αριθμός αυτός πέφτει στους 1.600.000 επιβάτες περίπου. Επίσης με τα έργα θα διακινούνται 310.000 επιβατηγά ΙΧ, 650 λεωφορεία, 84.000 φορτηγά και 80.000 δίκυκλα, ενώ τα διακινούμενα εμπορεύματα θα ανέρχονται σε 430.000 τόνους.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σύγκριση που κάνει η συγκεκριμένη μελέτη στην κυκλοφορία επιβατών και οχημάτων στην περιοχή. Την περίοδο 1982-1994 είχαμε στο λιμάνι της Ραφήνας αύξηση των οχημάτων κατά 97%, των επιβατών κατά 56% και των πλοίων που εκτελούν τα δρομολόγια κατά 39%. Για την περίοδο 1994-2012 το ΥΠΕΧΩΔΕ προέβλεπε πως η αύξηση των δρομολογίων, χωρίς την επέκταση του λιμανιού, θα έφτανε στο 31% και με την επέκταση στο 89%, η διακίνηση των οχημάτων χωρίς επέκταση θα αυξανόταν κατά 32% και με την επέκταση 92%, ενώ για τους επιβάτες προβλεπόταν αύξηση της τάξης του 31% χωρίς επέκταση και 89% με επέκταση. Κι όταν όλα αυτά αναγράφονται σε επίσημα έγγραφα κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει και να αποδώσει άδικο στους αγώνες που συνεχίζουν μέχρι σήμερα οι Ραφηνιώτες...

Εργα τα μεγάλα συμφέροντα

Το ζήτημα ωστόσο που βάζει ο Δημήτρης Μακρής, δημοτικός σύμβουλος και επικεφαλής της «Δημοκρατικής Αγωνιστικής Συσπείρωσης» (ΔΑΣ) Ραφήνας, πάει ακόμα παραπέρα τα πράγματα. «Συνηθίζεται να λέγεται πως δεν μπορεί να γίνει επέκταση του λιμανιού της Ραφήνας εάν δε γίνουν έργα υποδομής. Για μας το ζήτημα δεν είναι μόνο να γίνουν έργα, αλλά τι είδους έργα θα γίνουν. Γιατί μέχρι σήμερα έχει αποδειχθεί, πως κυβέρνηση και εφοπλιστές κάνουν έργα που εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους κι όχι τις ανάγκες του λαού της Ραφήνας, αλλά και ολόκληρου του Λεκανοπεδίου», σχολίασε ο Δ. Μακρής. Και για του λόγου το αληθές ο δημοτικός σύμβουλος φέρνει το εξής παράδειγμα: Στη μελέτη του ΥΠΕΧΩΔΕ υπήρχε το κόστος για τη δημιουργία της λεωφόρου Σταυρού-Ραφήνας, αλλά και το κόστος για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής ανάλογων με τον αυτοκινητόδρομο χιλιομέτρων (15 χιλιόμετρα). Το κόστος της λεωφόρου εκτιμήθηκε στα 61 δισ. δραχμές, ενώ για το σιδηρόδρομο λεγόταν πως δε θα χρειαστούν πάνω από 300 εκατομμύρια (20 εκατομμύρια το χιλιόμετρο)! «Γιατί ενώ υπάρχει τόση μεγάλη διαφορά επιλέγουν τη λεωφόρο; Μα γιατί από κει θα τα οικονομήσουν. Ηδη έχει συζητηθεί πως όταν γίνει θα υπάρχουν διόδια σε δύο σημεία της. Ενώ ο σιδηρόδρομος - που θα αποσυμφορούσε την πόλη μας απ' τα σταθμευμένα αυτοκίνητα και που θα εξυπηρετούσε το λαό - δεν τους συμφέρει», ξεκαθαρίζει η Δ. Μακρής. Αρα το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι αυτό που ο ίδιος θέτει ρητορικά: «Προς όφελος ποιου θα γίνουν - όταν γίνουν - αυτά τα έργα; Μπορούμε να ελπίζουμε σε μια ανθρώπινη πόλη όταν όλα τα επίσημα έγγραφα που φτάνουν στο δήμο ξεκαθαρίζουν πως "σημείο αναφοράς για την εξέλιξη στη Ραφήνα είναι το αεροδρόμιο των Σπάτων";».


Η πίεση του κόσμου έφερε τις κινητοποιήσεις

Ο δήμαρχος της Ραφήνας Ανδρέας Κεχαγιόγλου - τόσα χρόνια αυτό του καταλογίζουν οι κάτοικοι της πόλης - «δεν έβλεπε, δεν άκουγε». Εφτασε, όμως, πριν δέκα μέρες περίπου, κάτω από την πίεση των αγανακτισμένων και ξεσηκωμένων κατοίκων λόγω της ανεξέλεγκτης λειτουργίας του λιμανιού, να πει «πως ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι για την κάποτε ειδυλλιακή πόλη μας». Και έτσι οργανώθηκε η κινητοποίηση από το δήμο, μπλοκάροντας και με απορριμματοφόρα του δήμου, τους γύρω απ' το λιμάνι δρόμους, και το λιμάνι, για ένα 4ωρο και αναγκάζοντας τον υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας να ζητήσει συνάντηση με τη δημοτική αρχή της πόλης. Γιατί όμως τα έκανε όλα αυτά; Γιατί όπως λένε οι Ραφηνιώτες: «Δεν είχε πλέον μούτρα να βγει στους δρόμους της πόλης μας. Οι καταστηματάρχες τού την πέφτανε, οι ιδιοκτήτες ακινήτων το ίδιο, οι κάτοικοι που δεν μπορούν να βάλουν ούτε το πόδι τους μες στη θάλασσα, ακόμα περισσότερο. Κάτω απ' την πίεση των γεγονότων, πήρε και κράτησε αυτή τη θέση».

Βέβαια η στροφή που έκανε αμέσως μετά τη συνάντηση που είχε την προηγούμενη Δευτέρα με τον Χρ. Παπουτσή, ήταν αναμενόμενη. «Ικανοποιημένος πλήρως απ' τις δεσμεύσεις του υπουργού», δηλώνει σήμερα ο δήμαρχος. Μόνο που οι Ραφηνιώτες γνωρίζουν πως σύντομα - με ή χωρίς το δήμαρχό τους - θα αναγκαστούν ξανά να κατέβουν στους δρόμους. Γιατί γνωρίζουν πως ό,τι προβλέπεται για την πόλη τους, χειρότερη θα κάνει τη ζωή τους στο μέλλον κι όχι καλύτερη...

Οπως και να 'χει το πράγμα, πάντως, η ουσία είναι πως οι κάτοικοι της Ραφήνας έχουν φτάσει ήδη στα όριά τους. «Απ' την άνοιξη έως το φθινόπωρο δεν μπορούμε να κοιμηθούμε. Παρκάρουν οι ταξιδιώτες τα αυτοκίνητά τους μπρος στις πόρτες των σπιτιών μας. Για να μπούμε μέσα πρέπει να πηδάμε αυτοκίνητα! Σας έχει συμβεί να ακούτε επί τρία 24ωρα να χτυπά συνεχώς συναγερμός αυτοκινήτου; Στο "Αιγινίτειο" θα πάμε σε λίγο όλοι μας». Λόγια αγανακτισμένων Ραφηνιωτών είναι αυτά. Λόγια που μπορεί να ειπώθηκαν απ' τη Ματίνα Μακρή, κάτοικο της περιοχής για δεκαετίες τώρα, εκφράζουν όμως όλους τους ανθρώπους που επέλεξαν κάποτε να ζήσουν στη Ραφήνα κι όχι στο κέντρο της πόλης «για μια καλύτερη ποιότητα ζωής». Τώρα, λένε, «έχουμε καταντήσει χειρότερα κι απ' τον Πειραιά»...

Και δεν είναι μόνο οι κάτοικοι που πνίγονται. Είναι και οι επαγγελματίες του τόπου αυτού. Οι άνθρωποι που επένδυσαν στην περιοχή, για να κυνηγούν σήμερα με το... τουφέκι έναν πελάτη. «Οταν ο άλλος δε βρίσκει πουθενά να παρκάρει, αναγκαστικά θα κάνει τα ψώνια του αλλού. Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί μια καινούρια αγορά περιφερειακά της Ραφήνας (Πικέρμι, Παλλήνη) με αποτέλεσμα τα μαγαζιά της πόλης μας να υποφέρουν», λέει στο «Ρ» ο καταστηματάρχης Στέφανος Βουδούρης. Στο ίδιο πνεύμα κι ο συνάδελφός του Θανάσης Γιακουβάκης - υπήρξε κάποτε και κοινοτικός σύμβουλος Ραφήνας - υπογραμμίζει: «Δυστυχώς το λιμάνι επηρέασε αρνητικά, αρνητικότατα την εμπορική ζωή του τόπου. Ζω 65 χρόνια εδώ, η πόλη μας καμιά σχέση δεν έχει με ό,τι ήταν τότε». `Η όπως αλλιώς το είπε η Φανή Βουδούρη: «Καταλαβαίνετε τι είναι να νιώθω καθημερινά εγκλωβισμένη μέσα στην πόλη που ζω, γιατί είναι αδύνατον να μετακινηθώ με το αυτοκίνητό μου;»...



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ