Μια φωτιά μπορεί να καταστρέψει τον Εθνικό Κήπο!

Αυτή είναι η κατάσταση που επικρατεί σήμερα, εν έτει 1999, στο πρώτο διακοσμητικό πάρκο της Νεότερης Ελλάδας, ηλικίας 160 ετών. Στον Εθνικό Κήπο. Εναν από τους τελευταίους εναπομείναντες πνεύμονες πρασίνου της Αθήνας, που διατηρήθηκε και "άνθισε" για χρόνια και αποτελεί "όαση" - κυρίως αυτόν τον καιρό - για τους κατοίκους της Αθήνας. Ο Εθνικός Κήπος κινδυνεύει από την εγκατάλειψη και την αδιαφορία του κράτους. Παράλληλα, προωθούνται τα σχέδια παράδοσής του σε ιδιώτες...

Ο "Ρ" έκανε μια βόλτα στα σοκάκια του κήπου. Παντού φαίνονται τα σημάδια εγκατάλειψης. Υπεραιωνόβια δέντρα, απεριποίητα και ακλάδευτα, που σπάνε τα κάγκελα του κήπου και αποτελούν κίνδυνο ακόμα και για τους περαστικούς, λίμνες γεμάτες σκουπίδια, μισοδιαλυμένος ζωολογικός κήπος.

Μια κουβέντα με τους εργαζόμενους αποκάλυψε ότι ο κήπος δε διαθέτει τον απαραίτητο μηχανολογικό εξοπλισμό, που απαιτείται για τη συντήρησή του, δεν έχει σύστημα πυρασφάλειας - ούτε καν ένα βυτιοφόρο (!) -, ενώ έχει σημαντικές ελλείψεις σε προσωπικό. Η σημερινή εικόνα προειδοποιεί για τους επίδοξους σωτήρες - ιδιώτες...

Αλλωστε, το ΥΠΕΧΩΔΕ προωθεί νομοσχέδιο, με το οποίο προβλέπεται η ίδρυση Φορέα Διαχείρισης των μητροπολιτικών πάρκων, υπό τη μορφή ανώνυμης εταιρίας, που θα έχει το δικαίωμα να κάνει οποιαδήποτε πράξη συντήρησης, ανάπτυξης, επέκτασης, ανάπλασης, αξιοποίησης και εκμετάλλευσης των χώρων αυτών. Από την πλευρά του, ο Δήμος Αθηναίων αξιώνει (συνήθως προεκλογικά...) να αναλάβει τη διαχείρισή του.

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση, μέσω της Περιφέρειας Αττικής, χρηματοδοτεί τον κήπο με 220 εκατομμύρια, όταν η δαπάνη για την πληρωμή των εργαζομένων φτάνει τα 210 εκατομμύρια!!!

Οι εργαζόμενοι υπογραμμίζουν πως, για την κατάσταση του κήπου, ευθύνονται η κακή διαχείρισή του, η αδιαφορία του κράτους για τον κήπο, οι περικοπές στη χρηματοδότησή του. Ολα όσα έχουν μετατρέψει τον Εθνικό Κήπο σε "σκιάχτρο" του παλιού εαυτού του.

Με όλα αυτά, λοιπόν, το μέλλον για τον Εθνικό Κήπο μοιάζει μάλλον απειλητικό.

O Γιώργος Κορκολής,πρόεδρος του σωματείου των εργαζομένων στον Εθνικό Κήπο, αναφέρει στο "Ρ" ότι το πρόβλημα ξεκινάει από το γεγονός ότι "o καθένας που αναλαμβάνει τη διεύθυνση του κήπου ενδιαφέρεται για το πρόσωπο που θα δείξει προς τα έξω. Οι διευθυντές, συνεχίζει, δεν αναλάμβαναν ποτέ την ευθύνη για ένα ολοκληρωμένο έργο. Ο,τι τους δυσκόλευε το άφηναν στην τύχη του και καθένας από αυτούς έριχνε την ευθύνη στον προηγούμενο. Αν οι διευθυντές δεν άλλαζαν κάθε λίγο και λιγάκι, αν αναλάμβαναν την ευθύνη για μια σειρά ετών, και ο κήπος δε θα ήταν σε τέτοια κατάσταση και θα είχαν πιο υπεύθυνη σχέση με τους εργαζόμενους", επισημαίνει.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι εργαζόμενοι ήταν αυτοί που επωμίστηκαν τις αποτυχίες, την πίεση, τις απάνθρωπες, πολλές φορές, συνθήκες εργασίας. Περισσότερες ώρες εργασίας, αναφορές, εργασία με πενιχρά μέσα, καταστρατήγηση των ειδικοτήτων τους.

Αυτή τη στιγμή, στον Κήπο εργάζονται 33 άτομα και καλούνται με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει ο κήπος να κάνουν τη δουλιά 75!!! Οσους, δηλαδή, προβλέπει ο κανονισμός λειτουργίας της υπηρεσίας του Εθνικού Κήπου. "Τα απογεύματα υπάρχουν 2 φύλακες, οι οποίοι πρέπει να φυλάξουν μια έκταση 158 στρεμμάτων, ενώ το βράδυ πρέπει να φροντίσουν, ώστε να έχει βγει όλος ο κόσμος από τον κήπο και να κλείσουν και τις εφτά πύλες. Επιπλέον, επειδή οι φύλακες δεν επαρκούν για να καλύψουν όλες τις βάρδιες, δουλεύουν εξαήμερο και πολλές φορές και Κυριακή",τονίζει ο Γ. Κορκολής. "Δεν υπάρχει καν τηλέφωνο στο θάλαμο των εργαζομένων στις εξωτερικές δουλιές, με αποτέλεσμα να μην έχει τρόπο ο νυχτοφύλακας να ειδοποιήσει, αν συμβεί οτιδήποτε κατά τη διάρκεια της νύχτας".

"Πολύ σημαντικό πρόβλημα είναι η κατανομή του προσωπικού", σημειώνει ο πρόεδρος του σωματείου. "Γίνονται αποσπάσεις εργαζομένων και από τους ήδη ελάχιστους εργαζόμενους δουλεύουν, ουσιαστικά, στον κήπο μόνο 20. Προσληφθήκαμε 10 κηπουροί και τώρα έχουμε μείνει μόνο τέσσερις να κάνουμε τις δουλιές, που πρέπει να κάνουν πολύ περισσότερα άτομα. Είχαμε πέντε εργάτες και έχει μείνει ένας. Σαφώς δεν υπάρχει προσωπικό, αλλά και το υπάρχον προσωπικό είναι εύκολο να αποσπαστεί και να πάει σε κάποιο υπουργείο σε δουλιές γραφείου. Υπάρχουν εργαζόμενοι, που είναι αποσπασμένοι εδώ και τρία χρόνια"...

Ανάλογος είναι και ο τρόπος κατανομής των θέσεων εργασίας στο προσωπικό. "Στον οργανισμό υπάρχουν θέσεις τεχνολόγων και πανεπιστημιακών γεωπόνων, οι οποίοι δεν είναι μόνιμοι υπάλληλοι, αλλά αποσπαζόμενοι από το υπουργείο Γεωργίας και αυτό παρόλο που υπάρχουν εδώ εργαζόμενοι με πτυχία, που είναι μάλιστα και μόνιμοι. Δε μας δίνεται η ευκαιρία να αξιοποιήσουμε τα προσόντα μας", επισημαίνει ο Γ. Κορκολής.

Εξίσου σημαντική είναι και η έλλειψη τεχνολογικού εξοπλισμού. "Υπάρχουν δουλιές που για να γίνουν απαιτείται τεχνικός εξοπλισμός και εμείς αναγκαζόμαστε να τις κάνουμε με πενιχρά μέσα, με αποτέλεσμα να έχουν γίνει πολλές φορές ατυχήματα", τονίζει. Και πρόκειται για ελλείψεις, οι οποίες δε θέτουν σε κίνδυνο μόνο τους εργαζόμενους, αλλά και τον ίδιο τον Κήπο: "Ο Κήπος είναι κυριολεκτικά εγκαταλειμμένος. Αν έπαιρνε μια φωτιά το καλοκαίρι, θα καιγόταν ολόκληρος. Δεν υπάρχουν συστήματα πυρόσβεσης. Ούτε καν ένα βυτίο!",λέει ο πρόεδρος του σωματείου και τονίζει: "Εχουμε αναγάγει σε υπ' αριθμόν ένα τη φιλανθρωπία. Το ανυψωτικό μηχάνημα που ήταν απαραίτητο και λόγω της έλλειψής του είχαν γίνει πολλά ατυχήματα, μας το δώρισαν πριν 8 μήνες τα "Διυλιστήρια Ασπροπύργου". Τώρα περιμένουμε να μας δώσει η ΑΤΕ ένα βυτιοφόρο"...

Οσον αφορά την ενδεχόμενη μεταφορά του Εθνικού Κήπου στην αρμοδιότητα του Δήμου Αθηναίων ή του ΥΠΕΧΩΔΕ, ο Γ. Κορκολής είναι κατηγορηματικός: "Για να διατηρηθεί ο Κήπος, απαιτούνται ενδιαφέρον από το κράτος και γερές χρηματοδοτήσεις. Η ιδιωτικοποίησή του ή η μεταβίβασή του σε κάποια άλλη αρμοδιότητα χωρίς τα απαραίτητα κονδύλια δεν αποτελούν λύση ούτε για τον Κήπο ούτε για τους εργαζόμενους. Με οποιαδήποτε αλλαγή μπαίνουν σε αμφισβήτηση, τόσο η μονιμότητά μας, όσο και οι συνθήκες εργασίας μας".Και συνεχίζει: "Αν το κράτος ενδιαφερόταν για τον Κήπο, θα μπορούσε με μερικά χρήματα παραπάνω να κάνει πολλά... Θα μπορούσε να προσλάβει προσωπικό και να του αναθέσει την κατάλληλη εργασία. Να διαθέσει κονδύλια για την αγορά μηχανολογικού εξοπλισμού και πάνω απ' όλα να διαφυλάξει τον τελευταίο πνεύμονα πρασίνου από την ιδιωτικοποίηση".

Νατ. Π.

Η Κωνσταντίνα Σκλαβούνου - Τσούμα,γεωπόνος, που διορίστηκε διευθύντρια της Επιτροπής Δημοσίων Κήπων και Δενδροστοιχιών πριν τέσσερις μήνες, μιλά στο "Ρ" για τα σοβαρά προβλήματα του Κήπου.

"Η υπηρεσία μας επιχορηγήθηκε φέτος με 220 εκατομμύρια, ενώ μόνο οι δαπάνες για την πληρωμή των εργαζομένων φτάνουν τα 210 εκατομμύρια. Πρέπει λοιπόν να συντηρηθούν 158 στρέμματα κήπου για έναν ολόκληρο χρόνο με 10 εκατομμύρια. Και αυτό δεν είναι το μόνο πρόβλημα. "Το προσωπικό που διαθέτουμε δεν επαρκεί σε καμία περίπτωση για να καλύψει τις ανάγκες του Κήπου. Για να συντηρηθεί ο Κήπος χρειάζονται τουλάχιστον 75 άτομα εργατοτεχνικό προσωπικό. Συνεπώς, η συντήρηση γίνεται με τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των 33 εργαζομένων και τα αποτελέσματα δεν είναι αυτά που θα έπρεπε".

Οι προσλήψεις γίνονται σύμφωνα με το Ν.2190/1994 που προβλέπει την πρόσληψη ενός εργαζόμενου σε αντικατάσταση πέντε που έχουν φύγει. Με τον τρόπο αυτό κόβεται ουσιαστικά κάθε δυνατότητα πρόσληψης παραπάνω προσωπικού και κατά συνέπεια η πιθανότητα για σωστή συντήρηση του Κήπου.

Σημαντικές είναι και οι ελλείψεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό, με αποτέλεσμα να είναι πολύ δύσκολη η συντήρηση και καθαριότητα του Κήπου. Ο Κήπος διαθέτει ένα ανυψωτικό μηχάνημα, ενώ το βυτιοφόρο που είναι απαραίτητο τόσο για το πότισμα όσο και για την πυροπροστασία του Κήπου δεν υπάρχει.

Οσον αφορά την ανάληψη της ευθύνης του Κήπου από άλλους φορείς, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι θα τον διαχειριστούν καλύτερα, η διευθύντρια του Κήπου είναι κατηγορηματική: "Αν αναλάβουν τον Κήπο το ΥΠΕΧΩΔΕ ή ο Δήμος Αθηναίων υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι να αλλοιωθεί τόσο ο χαρακτήρας του, όσο και η μορφή του. Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για έναν κήπο μεγάλης ιστορικής και περιβαλλοντικής σημασίας, ο οποίος πρέπει να διατηρηθεί ανεξάρτητος"!

Οπως επισημαίνει η Κ. Σκλαβούνου, ο Δήμος Αθηναίων και το ΥΠΕΧΩΔΕ υπόσχονται να βελτιώσουν και να αναπλάσουν τον Κήπο. Τα εύλογα ερωτήματα όμως που προκύπτουν είναι με τι πόρους και κατά ποιον τρόπο θα γίνει κάτι τέτοιο. "Μάλλον, ελπίζει να τον μετατρέψει σε χώρο αναψυχής με μικρά καφενεία και θεατράκια με το ανάλογο αντίτιμο φυσικά!", παρατηρεί η Κ. Σκλαβούνου.

Αλλωστε, όπως υπογραμμίζει η ίδια, αν παρατηρήσει κανείς τα πάρκα που βρίσκονται στην αρμοδιότητα του Δήμου Αθηναίων ανακαλύπτει ότι δε βρίσκονται σε καλή κατάσταση. "Απ' τη στιγμή που τα άλλα πάρκα δεν είναι σε καλή κατάσταση γιατί να είναι ο Εθνικός Κήπος αν τον αναλάβει ο Δήμος Αθηναίων;" αναρωτιέται η Κ. Σκλαβούνου.

Ζήτημα πολιτικής βούλησης θεωρεί την εγκατάλειψη του Εθνικού Κήπου ο Λεων. Αυδής,επικεφαλής της "Συμπαράταξης για την Αθήνα",και επισημαίνει πως πίσω από τα σενάρια για την αλλαγή φορέα διαχείρισής του κρύβεται η προσπάθεια ιδιωτικοποίησής του.

Η δήλωση του Λ. Αυδή είναι η εξής:

"Το πρόβλημα του Εθνικού Κήπου, ενός από τους ελάχιστους και ίσως τους μοναδικούς υψηλής ποιότητας πνεύμονες της Αθήνας, δεν είναι πρόβλημα φορέα διαχείρισης, αλλά πολιτικής. Αυτή τη στιγμή ο Εθνικός Κήπος φθίνει, επειδή δεν είναι δυνατό με το υπάρχον προσωπικό να συντηρηθεί η βλάστηση. Παράλληλα, όμως η μείωση της έκτασής του συνεχίζεται. Εκτός από το χώρο που αποκόπηκε παλιότερα για να εγκατασταθεί η βασιλική (ήδη προεδρική) φρουρά, ένα μέρος καταστράφηκε για τις εγκαταστάσεις του μετρό και ένα άλλο μέρος καταλήφθηκε από τον περίβολο (και τον υπόγειο σταθμό) της Βουλής. Ο κίνδυνος ολοκληρωτικής ακύρωσης του Κήπου ως χώρου πράσινου διαφαίνεται ήδη από τις προοπτικές εκμετάλλευσης, δηλαδή ιδιωτικοποίησής του, που σημαίνει την αφαίρεση και άλλων τμημάτων από τη λειτουργία του ως κοινόχρηστου χώρου πράσινου υψηλής ποιότητας. Γιατί η μείωση της έκτασής του με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα αλλοιώσει τη συνολική του λειτουργία που προϋποθέτει τη σημερινή έκταση.

Πίσω από τα σενάρια για την αλλαγή του φορέα διαχείρισης κρύβεται η πρόθεση για την ανάθεση της διαχείρισης του Κήπου σε φορέα κατάλληλο για τη μεταβίβαση της εκμετάλλευσής του σε ιδιωτικά συμφέροντα.

Αν δεν υπάρξει αποτελεσματική αντίσταση, ο Εθνικός Κήπος σύντομα θα έχει την τύχη του Πάρκου Ελευθερίας και άλλων κοινόχρηστων χώρων της Αθήνας".

Τον κίνδυνο να παραμεριστεί από τον καταμερισμό των αρμοδιοτήτων και των κομματιών από την πίτα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 διέβλεψε ο δήμαρχος Αθηναίων Δημήτρης Αβραμόπουλος - και τα συμφέροντα που τον στηρίζουν - και επιχειρεί, με αλλεπάλληλες παρεμβάσεις του, να εμφανιστεί έγκαιρα ως ένα σημαντικό στέλεχος της τέλεσης των Αγώνων με ό,τι αυτό συνεπάγεται...

Σε χτεσινή ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του Δήμου Αθηναίων, με ολίγον προεκλογικό ύφος και εμφανώς ενοχλημένος, απαντά σε προχτεσινή ανακοίνωση της Οργανωτικής Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων "Αθήνα 2004", με αφορμή το νέο οργανωτικό σχήμα του δήμου ενόψει 2004, που ανακοίνωσε ο Δ. Αβραμόπουλος την περασμένη Δευτέρα.

Να θυμίσουμε ότι μετά την ανακοίνωση του νέου οργανωτικού σχήματος του δήμου, ο πρόεδρος και ο διευθύνων σύμβουλος της Οργανωτικής Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων (ΟΕΟΑ) "Αθήνα 2004" Π. Θωμόπουλος και Κ. Μπακούρης είχαν χαιρετίσει την απόφαση του δημάρχου "να ενεργοποιηθεί και να συμβάλει στην επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004". Ταυτόχρονα όμως ξεκαθάριζαν πως "προσβλέπουμε πάντα σε εποικοδομητικό διάλογο ανάμεσα σε όλους τους θεσμικούς εταίρους που εκφράζονται και εκπροσωπούνται από την Οργανωτική Επιτροπή, που είναι ο μόνος υπεύθυνος φορέας έναντι της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής". Εκαναν έτσι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί στον δήμαρχο. Να επιχειρήσουν να τον περιορίσουν στον πραγματικό του ρόλο.

Χτες, λοιπόν, ο Δ. Αβραμόπουλος απάντησε. Με ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του δήμου, κατηγορεί την Οργανωτική Επιτροπή και χαρακτηρίζει "αδικαιολόγητη" την "ελαφρά ανησυχία που έδειξε η Οργανωτική Επιτροπή "Αθήνα 2004 ΑΕ", μετά την παρουσίαση του προγράμματος που εξήγγειλε ο δήμαρχος Αθηναίων για την Τρίτη Χιλιετία". Και συνεχίζει η ανακοίνωση: "Προφανώς δεν έγινε αντιληπτό ότι οι πρωτοβουλίες αυτές ουδεμία σχέση έχουν με το ρόλο της Οργανωτικής Επιτροπής, στην οποία εξάλλου ο Δήμος Αθηναίων συμμετέχει ενεργά και την πορεία της οποίας στηρίζει".

Εκεί που ολοκληρώνεται το ξέσπασμα του δημάρχου είναι στο σημείο όπου κάνει λόγο ακόμα και για πλήρη αυτονομία της Αθήνας για την προετοιμασία των αγώνων. Αναφέρει λοιπόν η ανακοίνωση: "Η Αθήνα ως πρωτεύουσα της Ελλάδος και ως Πόλις (σ.σ. ο Δήμαρχος εννοεί "εγώ") με ιστορικό κύρος, έχει πλήρη αυτονομία όσο και χρέος, να προετοιμαστεί ενόψει του έτους -ορόσημου του 2000 και να υποδεχτεί την Τρίτη Χιλιετία, το ξεκίνημα της οποίας σηματοδοτείται από την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004". Και αμέσως πετά και την μπηχτή. "Αγώνες για τους οποίους και θεσμική ευθύνη έχει και τους οποίους με δική της πρωτοβουλία διεκδίκησε και με τη βοήθεια όλων των συντελεστών κατέκτησε επάξια"... Και όλα αυτά για να πει ότι ο Οργανισμός "Αθήνα - Τρίτη Χιλιετία" είναι ο φορέας εκείνος που "φιλοδοξεί να σηματοδοτήσει ανεξίτηλα το πέρασμα στην Τρίτη Χιλιετία"...

Το μόνο βέβαιο και από την ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του Δήμου Αθήνας, όπως και από άλλες παρεμβάσεις το τελευταίο διάστημα, είναι ότι μαίνεται ο πόλεμος των μνηστήρων για το θέμα της Ολυμπιάδας, οι οποίοι εμφανίζονται στο προσκήνιο διά των πολιτικών τους εκπροσώπων... Οπως φαίνεται θα διανύσουμε μια μακρά περίοδο τέτοιων παρεμβάσεων - και μέσω του Τύπου (βλ. Βερελής - νησάκι στο Ελληνικό) - που πίσω τους κρύβονται και τα αντικρουόμενα συμφέροντα που ορέγονται ένα κομμάτι της πίτας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Σε κάθε γωνιά τα σημάδια εγκατάλειψης είναι φανερά

Χρειάστηκε να κοπούν πολλά δέντρα για τις ανάγκες του ΜΕΤΡΟ...

Πολύ σύντομα θα χρειάζεται εισιτήριο και για την παιδική χαρά; Τους φόβους τους για την ιδιωτικοποίηση, εκφράζουν οι εργαζόμενοι στον Εθνικό Κήπο

1839: Δημιουργείται ο Εθνικός Κήπος για να περιβάλει τα ανάκτορα του Οθωνα (σημερινή Βουλή). Φυτεύονται 15.000 φυτά που μεταφέρθηκαν από τη Γένοβα στην Αθήνα και μερικά ελληνικά είδη από το Σούνιο και την Εύβοια.

1923: Το μέχρι τότε ιδιωτικό βασιλικό πάρκο χαρακτηρίζεται "Κρατικός Δημόσιος Κήπος" και από τότε η είσοδος είναι ελεύθερη.

1927: Ο υπουργός Γεωργίας Αλέκος Παπαναστασίου τον μετονομάζει σε "Εθνικό Κήπο".

1999: Ο Κήπος σήμερα φιλοξενεί περίπου 520 είδη φυτών, ζωολογικό κήπο, Βοτανικό Μουσείο. Υπάρχουν σπάνια είδη φυτών και ιστορικά στοιχεία για τον Κήπο, Παιδική Βιβλιοθήκη, η "Βουλή των φίλων" (χώρος αναψυχής των ηλικιωμένων), παιδική χαρά και το πρώτο θερμοκήπιο που κατασκευάστηκε στην Ελλάδα.