Η συγκυρία των επικείμενων ευρωεκλογών χαρακτηρίζεται, μεταξύ άλλων, από ένα νέο στοιχείο που ακόμη και οι γνωστές για τις μεθοδεύσεις τους δημοσκοπήσεις των ΜΜΕ αδυνατούν να κρύψουν. Ενα μεγάλο τμήμα του λαού συνειδητοποιεί πλέον ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση «βλάπτει σοβαρά» την κοινωνική και οικονομική θέση του. Φυσικά, εμπρός στον κίνδυνο να απαξιωθεί μια μακροχρόνια στρατηγική επιλογή του (η ένταξη στην ευρωπαϊκή ιμπεριαλιστική πυραμίδα), το σύστημα επιστράτευσε τα γνωστά παπαγαλάκια του ευρωμονόδρομου που με περισπούδαστα πολιτικά και επιστημονικοφανή επιχειρήματα διαλαλούν ότι «το ευρώ αποτελεί ασπίδα προστασίας απέναντι στην κρίση». Πρόκειται για συνειδητή παραπλάνηση.

Πρώτον, η υπερδεκάχρονη υιοθέτηση του ευρώ έχει ψαλιδίσει δραματικά την πραγματική αγοραστική δύναμη των εργαζομένων αλλά και των μεσαίων στρωμάτων. Το πέρασμα από την δραχμή στο ευρώ οδήγησε σε μια δραματική υπερτίμηση ιδιαίτερα των προϊόντων μαζικής λαϊκής κατανάλωσης (δηλαδή αυτών που αγοράζει η εργατική τάξη αλλά και τα μεσαία στρώματα). Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι η αύξηση των τιμών των προϊόντων αυτών είναι πολύ ψηλότερη (περίπου δεκαπλάσια) από αυτήν του γενικού δείκτη τιμών. Αυτό ήταν αναμενόμενο, λόγω της μεγάλης διαφοράς αξίας μεταξύ του ενός ευρώ και της μιας δραχμής που έδινε τη δυνατότητα στο κεφάλαιο - και ιδιαίτερα στα μεγάλα μονοπώλια της διανομής (σούπερ μάρκετ κ.λπ.) - να αυξήσει υπερβολικά τις τιμές των ειδών μαζικής λαϊκής κατανάλωσης. Τα είδη αυτά έχουν μικρό ανά μονάδα κόστος (λίγα ευρώ) και συνεπώς οι μεγάλες αυξήσεις της τιμής τους δε γίνονται αρχικά έντονα αισθητές (καθώς είναι κάποια λεπτά) αλλά ταυτόχρονα αγοράζονται συχνά και σε μεγάλες ποσότητες. Αρα η αύξηση των τιμών δε γίνεται γρήγορα κατανοητή και ταυτόχρονα τα αθροιστικά υπερκέρδη είναι μεγάλα, καθώς πωλούνται μεγάλες ποσότητες από τα προϊόντα αυτά. Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ συνειδητά επέτρεψαν αυτήν την κλοπή, καθώς ενίσχυε σημαντικά την καπιταλιστική κερδοφορία, αφού το κεφάλαιο (εκτός της κλοπής του απλήρωτου χρόνου εργασίας) έκανε και μια δεύτερη κλοπή από το εργατικό εισόδημα, μέσω των υψηλών τιμών. Αρα το ευρώ έχει χειροτερεύσει ήδη πριν την κρίση τη θέση των εργαζομένων αλλά και των μεσαίων στρωμάτων.

Δεύτερον, το ευρώ έχει, πριν από την κρίση, χειροτερεύσει συνολικά τη θέση της ελληνικής οικονομίας έναντι των Ευρωπαίων «συνεταίρων» της, όπως φαίνεται τόσο από τη χρόνια επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου έναντι της υπόλοιπης ΕΕ όσο και από τη γενικότερη μείωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Βέβαια, το ελληνικό κεφάλαιο προσδοκούσε, και εν μέρει πέτυχε, η υποχώρηση έναντι των Ευρωπαίων «εταίρων» του να αναπληρωθεί από τη δική του ιμπεριαλιστική επέκταση στα Βαλκάνια και σε μια σειρά άλλες περιφερειακές χώρες. Ομως, το ξέσπασμα της κρίσης βάζει πλέον σε σοβαρό κίνδυνο τα οφέλη αυτά.

Τρίτον, η ΟΝΕ έχει επιβάλει με ένα κυριολεκτικά δονκιχωτικό τρόπο το ίδιο νόμισμα (και την ίδια συναλλαγματική ισοτιμία) στις χώρες - μέλη, ενώ οι οικονομίες τους διαφέρουν πάρα πολύ και φυσικά αντί να συγκλίνουν αντιθέτως αποκλίνουν. Για να μπορέσει να συγκρατηθεί ενιαίο αυτό το ετερόκλητο κατασκεύασμα επιβλήθηκε ο ζουρλομανδύας του Συμφώνου Σταθερότητας που δεσμεύει ιδιαίτερα τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες όπως η Ελλάδα. Ετσι, ενώ η νομισματική και συναλλαγματική πολιτική της ΕΕ ταιριάζει στα δεδομένα των ηγετικών χωρών της είναι εντελώς άσχετη με αυτά των λιγότερο αναπτυγμένων. Με άλλα λόγια, χώρες όπως η Ελλάδα ακολουθούν μακροοικονομικές πολιτικές που δεν αντιστοιχούν ικανοποιητικά στα δικά τους δεδομένα και στις δικές τους ανάγκες. Οταν, μάλιστα, βρίσκονται υπό επιτήρηση, όπως η Ελλάδα, τότε οι περιορισμοί αυτοί είναι ακόμη σκληρότεροι και πιο επικίνδυνοι. Δηλαδή, η ΟΝΕ έχει στερήσει εργαλεία οικονομικής πολιτικής από την Ελλάδα και της επιβάλλει οικονομικές πολιτικές που δεν αντιστοιχούν πλήρως στα ελληνικά δεδομένα. Το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης κάνει το πρόβλημα αυτό οξύτερο - ακόμη και από την αστική πλευρά - καθώς για την αντιμετώπιση της κρίσης απαιτούνται χειρισμοί οικονομικής πολιτικής, οι οποίοι σε μεγάλο βαθμό είναι απαγορευμένοι.

Τέταρτον, τα ευρω-παπαγαλάκια ισχυρίζονται ότι το ευρώ (α) κάνει φθηνότερη τη χρηματοδότηση του χρέους της χώρας, (β) αποτρέπει τον πληθωρισμό που θα προκαλούσε μία υποτίμηση και (γ) παρέχει ευρωπαϊκή ασπίδα έναντι του κινδύνου χρεοκοπίας της χώρας. Το πρώτο έχει ήδη διαψευσθεί, γιατί η Ελλάδα δανείζεται σε διεθνείς αγορές (και όχι μόνο ευρωπαϊκές) και επιπλέον όλοι οι δανειστές της, φοβούμενοι χρεοκοπία, της επιβάλλουν ακριβότερο δανεισμό (όπως φαίνεται από τη μεγάλη αύξηση της διαφοράς των ελληνικών ομολόγων από τα γερμανικά). Οσον αφορά στον πληθωρισμό, τα λαϊκά εισοδήματα έχουν πληγεί ήδη δραματικά από τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό των τιμών των ειδών μαζικής λαϊκής κατανάλωσης (που προκάλεσε το ευρώ). Οπότε είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν μια υποτίμηση θα μπορούσε να τα θίξει πολύ περισσότερο καθώς δεν υπάρχουν μεγάλα περιθώρια περαιτέρω συμπίεσής τους. Τέλος, είναι λόγια του αέρα οι ευρωπαϊκές δηλώσεις ότι καμία ευρωπαϊκή χώρα δε θα αφεθεί να χρεοκοπήσει, καθώς κανείς δεν ξέρει εάν στην πράξη - και υπό τα δεδομένα που θα έχουν προκύψει - θα τηρηθούν. Αντιθέτως, όπως φάνηκε προσφάτως με τη χρεοκοπία της Αργεντινής, ένα κυρίαρχο κράτος είναι προτιμότερο να κηρύξει παύση πληρωμής χρεών από το να εξαρτάται μακροχρόνια από διεθνή χρηματο - οικονομικά συμφέροντα.

Το φαιδρότερο είναι ότι, ενώ τα εγχώρια ευρω-παπαγαλάκια διαλαλούν τα ανύπαρκτα κάλλη του ευρώ, οι ξένοι «εταίροι» τους ήδη προβληματίζονται για το ενδεχόμενο να πετάξουν αυτοί έξω από την ευρωζώνη τον ελληνικό καπιταλισμό εάν χρειαστεί. Εδώ και καιρό συζητιέται τι θα γίνει με τα υποτιμητικά επονομαζόμενα «γουρούνια» (PIGS από τα αρχικά της Πορτογαλίας, Ιταλίας, Ελλάδας και Ισπανίας) που αποτελούν αδύναμα σημεία της ευρωζώνης καθώς υστερούν δραματικά έναντι του κεντρικού πυρήνα της. Εάν είχαν ξεχωριστά νομίσματα η λύση θα ήταν προφανής: υποτίμηση. Ομως καθώς ανήκουν στο ευρώ οι μόνες εφικτές εναλλακτικές λύσεις είναι είτε η εκδίωξή τους είτε ο εξαναγκασμός τους να βελτιώσουν εσπευσμένα τα οικονομικά τους μέσω της ακόμη πιο άγριας εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης. Η έξοδος από το ευρώ προς το παρόν αποκλείεται, καθώς αυτό θα έθιγε καίρια τόσο το οικονομικό όσο και το πολιτικό κύρος της ΕΕ. Επομένως, αυτό που απομένει είναι μόνο ο δεύτερος δρόμος. Αυτήν τη συνταγή προωθούν οι πρόσφατες συμβουλές του ΔΝΤ προς την Ελλάδα για άγρια περικοπή τόσο του μισθολογικού όσο και του μη-μισθολογικού (Κοινωνική Ασφάλιση, συντάξεις κ.τ.λ.) κόστους της εργασίας. Ομως τόσο βίαιες αλλαγές κινδυνεύουν να προκαλέσουν εξαιρετικά επικίνδυνους κοινωνικούς και πολιτικούς τριγμούς. Γι' αυτό, άλλωστε, και πιο ισχυρές αστικές τάξεις, όπως η ιταλική, δε διστάζουν να αντιτείνουν ότι εάν πιεσθούν πολύ θα φύγουν από μόνες τους (επανεισαγωγή της λιρέτας) και στη συνέχεια θα προβούν σε ανταγωνιστικές υποτιμήσεις που θα χτυπήσουν άσχημα το εμπορικό ισοζύγιο της ΕΕ. Συγκρινόμενοι με τις απειλές αυτές υπουργών του Μπερλουσκόνι είναι φαιδρά άτολμοι οι λεονταρισμοί των Ελλήνων «αριστερών ψαλτών» του ευρωμονόδρομου που αφού ψήφισαν την ΟΝΕ δε ζητούν καν την έξοδο από το ευρώ αλλά μόνο την κατάργηση του συμφώνου σταθερότητας.