Κάποιες σκέψεις με αφορμή το 1ο κείμενο των Θέσεων με το οποίο συμφωνώ.

Στις σημερινές συνθήκες για τη διασφάλιση και ενίσχυση των επαναστατικών χαρακτηριστικών του Κόμματος, όχι μόνο δεν χωρά επανάπαυση, αλλά απαιτείται συνεχής συλλογική και ατομική προσπάθεια. Δεν αρκεί άλλη μία επεξεργασία με την υπογραφή της ΚΕ, αλλά απαιτείται η «τελευταία» ΚΟΒ και ο «τελευταίος» σύντροφος, να μάθουμε να δρούμε επαναστατικά.

«Το Κόμμα έχει θέσεις για όλα... μπες στο πόρταλ να τα δεις» ή «σιγά μη διαβάσω και γι' αυτό... θα μου το πει η καθοδήγηση», είναι στιγμές από την κομματική ζωή πολλών μας όπου επικαλούμαστε την «αυθεντία» του Κόμματος, την ώρα που καθυστερούμε, δεν προσπαθούμε, διστάζουμε να γίνουμε οι ίδιοι «αυθεντίες».

Το να είμαστε μέλη του Κόμματος στην ουσία, επαναστάτες, είναι μια συνεχής, καθημερινή διαδικασία προς κατάκτηση. Κι αυτό σημαίνει σύγκρουση με προσωπικές δυσκολίες, σωστή οργάνωση του χρόνου, επιμονή στην υλοποίηση των καθηκόντων όχι ως διεκπεραίωση χρεώσεων αλλά αφιερώνοντας σκέψη, παίρνοντας πρωτοβουλίες, σημαίνει αυτοθυσία, σε συνθήκες που γίνονται συνεχώς πιο δύσκολες.

Ομως ο κομμουνιστής δεν δρα μόνος του. Εχει την ΚΟΒ του και έχει ευθύνη να συμβάλει ώστε να λειτουργεί ως πραγματικό επαναστατικό επιτελείο μάχης. Να σχεδιάζει, να βάζει στόχους, να εντάσσει όλους τους συντρόφους στη δράση, να τους βοηθά να ξεπεράσουν δυσκολίες, για «να 'ναι ο καθένας μας πάνω από τον εαυτό του».

Οντως προσπαθούμε να το κάνουμε αυτό. Ομως συχνά το σχέδιο προχωράει βασανιστικά αργά, μας προκαλεί κούραση, εκνευρισμό, γίνεται ρουτίνα. Παλεύουμε συλλογικά και ατομικά να είμαστε επαναστάτες σε αντεπαναστατικές συνθήκες, σε συνθήκες που το κορμί κινδυνεύει πολύ λιγότερο από το μυαλό. Κι αν για το κορμί θα πάρουμε τα κατάλληλα μέτρα, για το μυαλό πρέπει να πάρουμε βιβλίο (και «Ριζοσπάστη», ΚΟΜΕΠ, τις επεξεργασίες του Κόμματος).

Σε συνθήκες υποχώρησης του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος, έντασης του αντικομμουνισμού και της καταστολής, η ζωντάνια της επαναστατικής θεωρίας, οι σύγχρονες επεξεργασίες του Κόμματος, είναι αυτά που μπορούν να ατσαλώσουν, να εμπνεύσουν τη δράση, να σπάσουν τη μονοτονία. Αυτό όχι μόνο δεν έρχεται σε αντίθεση με την ανάγκη να μπαίνουμε μπροστά για κάθε πρόβλημα, αλλά ίσα ίσα η μελέτη των παραγόντων που επιδρούν στις συνειδήσεις, η ερμηνεία των εξελίξεων, η μελέτη της ιστορικής πείρας - τα οποία πρέπει να πηγαίνουν χέρι χέρι με τη δράση, την εξαγωγή συμπερασμάτων, τη γενίκευση πείρας - είναι που μας εξασφαλίζουν το να συνεχίσουμε να μπαίνουμε μπροστά και να γινόμαστε πιο αποτελεσματικοί.

Σχεδιάζοντας την παρέμβασή μας σε ένα χώρο χρειάζεται προσοχή να μην κουκουλώνουμε δικές μας ελλείψεις ή προχειρότητες κάτω από τις γενικές διαθέσεις. Η υποχώρηση του κινήματος είναι πραγματικότητα, είναι μια διαπίστωση, αλλά είναι γενική διαπίστωση. Το πώς αυτή εκφράζεται και με ποιους τρόπους συντηρείται στο χώρο που θέλουμε να παρέμβουμε, είναι ζήτημα που πρέπει να το απαντήσουμε ειδικά κάθε φορά.

Για παράδειγμα, στην προσπάθεια να ανοίξουμε μια δουλειά σε ένα σούπερ μάρκετ, το να πάμε εξόρμηση με μια γενική ανακοίνωση για το εμπόριο είναι ένα πρώτο βήμα. Ομως από εκεί και πέρα το σχέδιο δεν μπορεί να μένει στα γενικά. Χρειάζεται καλή εικόνα της πορείας της καπιταλιστικής οικονομίας και των προτεραιοτήτων της κάθε φορά εφαρμοζόμενης πολιτικής, γνώση των αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις και των νέων μεθόδων εργασίας (π.χ. ηλεκτρονικό εμπόριο και διανομές), παρακολούθηση των εξελίξεων στον κλάδο και της δυναμικής της συγκεκριμένης αλυσίδας ώστε να προβλέψουμε εξελίξεις ανάλογα με τη θέση της. Απαιτείται άριστη εικόνα για το χώρο, για το πώς ενσωματώνει η εν λόγω εργοδοσία (μπόνους, «κοινωνικές δράσεις» κ.λπ.). Είναι κομβική ταυτόχρονα η αφομοίωση της συλλογικής πείρας του Κόμματος για τη δουλειά που οδήγησε στο να δημιουργηθούν εστίες αντίστασης ακόμα και σ' αυτές τις συνθήκες (κρίκοι, δουλειά στο έδαφος, αιτήματα, μορφές πάλης κ.λπ.). Με λίγα λόγια, δουλειά που δεν βγαίνει χωρίς μελέτη, αλλά και την ίδια στιγμή ο μοναδικός τρόπος δράσης που μπορεί να εμπλέκει όλη την ΚΟΒ και να ζωντανεύει την καθημερινότητά της και όχι να αφορά μόνο αυτούς που θα πάνε μια εξόρμηση. Εχουμε αντίστοιχη θετική και αρνητική πείρα.

Σε όλη αυτή τη διαδικασία, τα έργα των κλασικών δεν είναι χρήσιμα μόνο για να βρούμε απαντήσεις στα σύγχρονα προβλήματα, αλλά παίζουν καταλυτικό ρόλο και στη διαμόρφωση μιας διαλεκτικής μεθόδου σκέψης, αναντικατάστατης για το σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός τέτοιου τρόπου παρέμβασης.

Ολα αυτά δεν είναι δουλειά κάποιων «πεφωτισμένων», αλλά ευθύνη του καθενός μας. Σίγουρα είναι και ατομικό καθήκον η αυτομόρφωση, όμως πρέπει και η ΚΟΒ να τροφοδοτεί αυτήν τη διαδικασία (πέρα από μαθήματα θα μπορούσε π.χ. να καθιερωθεί μια φορά το μήνα η συζήτηση ενός άρθρου ή μιας μπροσούρας το οποίο θα αναλάμβαναν διαφορετικοί σύντροφοι να παρουσιάσουν κάθε φορά, συνεργαζόμενοι 2-3 μαζί).

Σε κάθε περίπτωση τώρα συγκεντρώνουμε τις δυνάμεις μας. Και με βάση αυτό πρέπει να σχεδιάζει και η ΚΟΒ τη δράση της. Πώς συμβάλλει στην ανασύνταξη του κινήματος, στην προώθηση της κοινωνικής συμμαχίας, με κύριο στόχο να στρατολογεί, να διευρύνει τις δυνάμεις του Κόμματος και της ΚΝΕ, αφού αυτός είναι και «αποφασιστικός παράγοντας για τη μαζικοποίηση και μαχητικοποίηση του εργατικού κινήματος» (Θ. 8). Και αν είναι για εμάς αναγκαία η ιδεολογική δουλειά, τότε είναι αναντικατάστατη για να κατανοήσουν τις αιτίες, για να πειστούν ότι υπάρχει και είναι εφικτή άλλη προοπτική, εργάτες που έχουν μάθει να βλέπουν μόνο ήττες, υποχωρήσεις και χειροτέρευση της ζωής τους.

Συνεπώς πρέπει να σχεδιάζεται και να υλοποιείται πολύ αποφασιστικά αυτή η δουλειά. Για παράδειγμα, στα Ανατολικά η πρωτοβουλία των φορέων της περιοχής αυτό το διάστημα να συγκεντρωθούν υπογραφές για την αναβάθμιση της ΠΦΥ κινητοποίησε κόσμο, βρήκε μαζική απήχηση. Ομως, αν μείνουμε στις υπογραφές και σε κάποιες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, θα 'χουμε κάνει τη μισή δουλειά. Αυτή είναι η ώρα να συνεδριάσουν οι ΚΟΒ, οι Κομματικές Ομάδες των φορέων, να ξεχωρίσουν κόσμο που βοηθά σ' αυτήν τη δουλειά, να τον ακούσουμε, να μιλήσει για την πείρα του από τη συλλογή υπογραφών, να συζητήσουμε «πώς σκέφτεται ο κόσμος». Αλλά και να του πούμε, όχι μόνο γιατί δεν επιτάσσεται η Ιδιωτική Υγεία, αλλά για το αν είναι εφικτό ένα σύστημα Υγείας που να «προβλέπει» και τις πανδημίες, αν έχει υπάρξει ιστορικά, τι μπαίνει εμπόδιο για να υπάρξει σήμερα. Στη βράση πρέπει να γίνουν αυτά, τις στιγμές που υπάρχει η κίνηση να δώσουμε το χέρι για να κάνει και το άλμα η συνείδηση. Ετσι θα καταφέρουμε να αξιοποιούμε και «την επικαιρότητα ως σταθμό ελέγχου των στόχων μας» (Θ.27) και δεν θα πούμε ότι μας άλλαξε τον προηγούμενο σχεδιασμό.

Δεν πρέπει να υποτιμάμε τη μαζική προπαγάνδα, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες.

Ενας πολύ σημαντικός τομέας στη δύσκολη αλλά τόσο κρίσιμη προσπάθεια ισχυροποίησης του Κόμματος είναι η προπαγάνδα. Αυτή έχει δύο πλευρές: Την εξατομικευμένη και τη μαζική προπαγάνδα. Στην εξατομικευμένη προπαγάνδα το Κόμμα έχει ρίξει σημαντικό βάρος, ιδιαίτερα από το 20ό Συνέδριο μέχρι σήμερα, σε συνδυασμό πάντα με την ιδεολογική δουλειά και τη διαφώτιση. Εχουν γίνει θετικά βήματα στην άτομο το άτομο συζήτηση και στις μικρές συσκέψεις, όπου πράγματι έχουμε τη δυνατότητα να συζητήσουμε αναλυτικά και ουσιαστικά με επιρροές και φίλους. Αν μπορούμε κάτι να επισημάνουμε για τη βελτίωση αυτής της προσπάθειας, είναι η ανάγκη πιο προσεγμένης προετοιμασίας των μελών και των ομιλητών, αξιοποιώντας ακόμα και αχτίφ προετοιμασίας σε όλα τα επίπεδα. Για παράδειγμα η στρατολογία είναι μία ιδιαίτερη αλλά πολύ σημαντική πλευρά της εξατομικευμένης προπαγάνδας, που πρέπει όμως να προετοιμαζόμαστε καλύτερα αξιοποιώντας τη μέχρι σήμερα πείρα.

Ομως θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα στη μαζική προπαγάνδα, που θεωρώ ότι δεν πρέπει να υποτιμάμε σε σχέση με την εξατομικευμένη. Από την περίοδο που είχαμε επαναπαυτεί στη μαζική προπαγάνδα λόγω των σημαντικών εργαλείων που είχαμε στη διάθεσή μας (τηλεοπτικός και ραδιοφωνικός 902, Τυποεκδοτική κ.ά.) και πολύ σωστά το Κόμμα έριξε με επιμονή το βάρος στην εξατομικευμένη προπαγάνδα και διαφώτιση, έχουν περάσει χρόνια και πλέον δεν έχουμε στη διάθεσή μας παρά ελάχιστα τεχνικά εργαλεία. Ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες που, με πρόσχημα και την πανδημία, η αστική τάξη προωθεί με κάθε τρόπο και ταχύτατους ρυθμούς τη μεγαλύτερη δυνατή απομόνωση και χειραγώγηση χιλιάδων εργαζομένων και λαϊκών οικογενειών, είτε στα σπίτια τους (καραντίνα, τηλεργασία, τηλεκπαίδευση κ.ά.) είτε έξω από αυτά (περιορισμός ή και απαγόρευση συναθροίσεων, επαφών, θεωρία της «φούσκας» κ.λπ.), είναι απόλυτα αναγκαίο να αξιοποιήσουμε στον μέγιστο δυνατό βαθμό και τη μαζική προπαγάνδα. Το αστικό σύστημα γνωρίζει ότι η νέα υπό εξέλιξη ταχύτατη κρίση του θα είναι ακόμα πιο βαθιά και θα φέρει αναπόφευκτα μεγάλες εργατικές - λαϊκές αντιδράσεις. Γι' αυτό παίρνει τα μέτρα του για να χειραγωγήσει τις μάζες και να παρεμποδίσει το Κόμμα και το ταξικό κίνημα να ενημερώσουν, να προσεγγίσουν, να συσπειρώσουν, να οργανώσουν και να καθοδηγήσουν στην αγωνιστική δράση και αντεπίθεση, στην επαναστατική ανατροπή. Η μαζική προπαγάνδα του αγγίζει τα όρια της πλύσης εγκεφάλου. Χιλιάδες «εγκλωβισμένοι» βομβαρδίζονται καθημερινά από τα κανάλια και το διαδίκτυο όχι μόνο με κατευθυνόμενες ειδήσεις, παραπληροφόρηση και αποσιώπηση των θέσεων και της δράσης του Κόμματος και του ταξικού κινήματος, αλλά και με τηλεσκουπίδια τύπου «Survivor» και άλλα που εξοικειώνουν στη νοοτροπία «ο θάνατός σου η ζωή μου» και «θα ξεφτιλιστώ για μια μπουκιά ψωμί».

Απέναντι σε αυτήν την κατάσταση πρέπει το Κόμμα, αλλά και το ταξικό κίνημα, να οργανώσουν έναν όσο γίνεται πιο αποτελεσματικό μηχανισμό μαζικής προπαγάνδας από πάνω μέχρι κάτω, που προφανώς θα συνεργάζεται στενά με τον μηχανισμό ιδεολογικής δουλειάς, αλλά θα έχει διακριτά και στοχευμένα καθήκοντα. Απαιτούνται συγκεκριμένα μέτρα και σχεδιασμός, αλλά και έξυπνη αξιοποίηση των λιγοστών πλέον τεχνικών μέσων, σε συνδυασμό με τις οργανωτικές δυνατότητες. Πρέπει πρώτα από όλα να εξασφαλιστεί ότι η προπαγανδιστική ύλη, είτε αφορά και προετοιμάζεται κεντρικά είτε σε επίπεδο τομεακό, θα ελέγχεται και θα εγκρίνεται γρήγορα και αποτελεσματικά και κατόπιν θα αναλαμβάνει ο οργανωτικός μηχανισμός τη διάχυσή της, αξιοποιώντας μέλη, επιρροές και φίλους. Τρόποι διάχυσης του εγκεκριμένου υλικού υπάρχουν αρκετοί, όπως: Το τύπωμα και μοίρασμα σε μορφή ανακοίνωσης, η ανάρτηση σε μορφή αφισέτας ή εφημερίδας τοίχου ανάλογα με τη μορφή και το περιεχόμενο, η αποστολή σε mail, viber κ.λπ. Σε αυτήν την προσπάθεια θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το οπισθόφυλλο του «Ριζοσπάστη», αν όχι καθημερινά, σε πολύ τακτά διαστήματα, στο οποίο θα μπορούσε να μπαίνει η εγκεκριμένη ύλη μαζικής προπαγάνδας υπό μορφή έτοιμης αφισέτας και να είναι άμεσα αξιοποιήσιμη, είτε τυπώνοντας φωτοτυπίες, είτε αντιγράφοντας ηλεκτρονικά και στέλνοντας σε αποδέκτες, είτε ακόμα και κόβοντας το οπισθόφυλλο και αναρτώντας το σε κάποιο χώρο. Ανάλογη δουλειά πρέπει να γίνει αξιοποιώντας το πόρταλ του 902 για ανακοινώσεις και αφισέτες έτοιμες προς διάδοση, αλλά και βιντεάκια ή άλλο ανάλογο υλικό. Η δουλειά με τα πολύ ενδιαφέροντα βιντεάκια της ΚΝΕ, που πέρασαν με σατιρικό τρόπο μηνύματα αμφισβήτησης και αγωνιστικής προοπτικής, δείχνει έναν δρόμο και πρέπει να γίνεται πιο συχνά και σχεδιασμένα. Οπως επίσης φωτογραφίες σαν αυτή της Πρωτομαγιάτικης διαδήλωσης ή αυτή για το Πολυτεχνείο «είπαν» πολλά και σε πολλούς περισσότερους, μέσα και έξω από τη χώρα. Ακόμα και οι διαδικτυακές συναυλίες, παραστάσεις, προβολές και συζητήσεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο να «ξεφύγει» ένας κόσμος από τα τηλεσκουπίδια, ιδιαίτερα στις συνθήκες εγκλεισμού λόγω πανδημίας.

Μια άλλη πλευρά της μαζικής προπαγάνδας αποτελούν τα «μηνύματα» που εκπέμπουμε κεντρικά αλλά και με ευθύνη κάθε Οργάνωσης και κάθε μέλους του Κόμματος και της ΚΝΕ. Ενα παράδειγμα είναι οι διαδηλώσεις και άλλες κινητοποιήσεις και πώς προετοιμάζουμε όχι μόνο τη μαζικότητά τους, αλλά και την εντύπωση που θα προκαλέσουν έστω και σε μία φίλη, έναν φίλο που συμμετέχει ή τις βλέπει για πρώτη φορά, ή ακόμα και στη διαπαιδαγώγηση μελών και επιρροών. Τα πανό, τα συνθήματα, οι ομιλητές, αλλά και η συμπεριφορά των οργανωμένων δυνάμεων, πρέπει να εκπέμπουν αποφασιστικότητα, οργανωτική αποτελεσματικότητα και επαγρύπνηση, αγωνιστική διάθεση και προοπτική. Οταν τα μπλοκ είναι χαλαρά και σκόρπια, υπάρχει θέμα. Οταν τα συνθήματα δεν είναι δουλεμένα και επικαιροποιημένα, υπάρχει θέμα. Οταν οι ομιλητές δεν προκαλούν το ενδιαφέρον, είναι «φλύαροι», ή ακόμα όταν δεν ακούγονται από τις ηχητικές, υπάρχει πρόβλημα. Οταν οι οργανωμένες δυνάμεις δεν ακούν τον ομιλητή και κουβεντιάζουν μεταξύ τους ή τριγυρνάνε πάνω κάτω, υπάρχει πρόβλημα. Οταν δεν δίνουν τον τόνο φωνάζοντας τα συνθήματα ή οι ντουντούκες δεν συντονίζονται, υπάρχει πρόβλημα. Αν κάποιο ή πολλά από όσα προανέφερα θυμίζουν κάτι, υπάρχει πρόβλημα. Υπάρχει πρόβλημα όταν δεν εκπέμπεται το μήνυμα ότι η κινητοποίηση αποτελεί την κορύφωση ενός σημαντικού κύκλου δράσης.

Υπάρχουν κι άλλες πλευρές που πρέπει να δούμε, όμως συμπερασματικά πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η μαζική προπαγάνδα μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά, ιδιαίτερα στις σημερινές πολύ δύσκολες συνθήκες, να τραβήξουμε την προσοχή ευρύτερων ανώριμων μαζών προς τα εμάς, έστω και προσωρινά, δίνοντάς μας όμως έτσι τη δυνατότητα, με βάση πλέον την κομματική μας ικανότητα, να τους πλησιάσουμε πιο εξατομικευμένα και σταθερά, να συσπειρώσουμε όσο περισσότερους μπορούμε στον δρόμο της αμφισβήτησης, της αντίστασης, της ανατροπής, της κομμουνιστικής προοπτικής.