ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 6 Φλεβάρη 2005
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Οριοθετώντας χρονικά την αρχή της σύνθετης ζωής

Λάβα ρέει στις ακτές των νησιών της Χαβάης. Το σκηνικό πρέπει να μοιάζει πολύ σε αυτό του τέλους του Καταρχαιοζωικού Αιώνα, της γεωλογικής εποχής που αρχίζει με το σχηματισμό του ηλιακού συστήματος πριν από 4,6 δισ. χρόνια και τελειώνει πριν 3,8 δισ. χρόνια με την εμφάνιση του στερεού φλοιού και των αρχέγονων ωκεανών. Οσο κι αν φαίνεται απίστευτο, σ' αυτή την άγρια εποχή όπου η Γη βομβαρδιζόταν από πλανητοειδείς και διάφορα συντρίμμια εμφανίστηκαν οι απλούστερες μορφές ζωής, οι προκαρυωτικές
Λάβα ρέει στις ακτές των νησιών της Χαβάης. Το σκηνικό πρέπει να μοιάζει πολύ σε αυτό του τέλους του Καταρχαιοζωικού Αιώνα, της γεωλογικής εποχής που αρχίζει με το σχηματισμό του ηλιακού συστήματος πριν από 4,6 δισ. χρόνια και τελειώνει πριν 3,8 δισ. χρόνια με την εμφάνιση του στερεού φλοιού και των αρχέγονων ωκεανών. Οσο κι αν φαίνεται απίστευτο, σ' αυτή την άγρια εποχή όπου η Γη βομβαρδιζόταν από πλανητοειδείς και διάφορα συντρίμμια εμφανίστηκαν οι απλούστερες μορφές ζωής, οι προκαρυωτικές
Για πρώτη φορά μετά το 1891, η γεωλογική χρονική κλίμακα απέκτησε πέρσι μια νέα Περίοδο. Υστερα από 15 χρόνια διαβουλεύσεων, η Διεθνής Επιτροπή Στρωματογραφίας, τμήμα της Διεθνούς Ενωσης Γεωλογικών Επιστημών, αποφάσισε την προσθήκη της Εδιακάριας Περιόδου στον Προκάμβριο αιώνα, που αποτελεί περίπου το 90% του γεωλογικού χρόνου.

Η νέα περίοδος πήρε το όνομά της από τα Εδιακάρια απολιθώματα, δηλαδή τα παλαιότερα γνωστά υπολείμματα σύνθετης ζωής, που ανακαλύφθηκαν στους λόφους Ediacaran της νότιας Αυστραλίας. Η Εδιακάρια Περίοδος αρχίζει πριν από 620 εκατομμύρια χρόνια με το γρήγορο τερματισμό μιας μεγάλης παγετωνικής περιόδου, που είχε βυθίσει τον πλανήτη μέσα στον πάγο για πολλά εκατομμύρια χρόνια. Το τέλος της νέας περιόδου ορίστηκε να είναι πριν από 543 εκατομμύρια χρόνια, όταν άρχισε η Κάμβρια Περίοδος του Παλαιοζωικού αιώνα, δηλαδή η απότομη εξάπλωση των ζώων στον πλανήτη.

Οι υποδιαιρέσεις του γεωλογικού χρόνου, από τις μεγαλύτερες προς τις μικρότερες είναι οι αιώνες, οι περίοδοι, οι εποχές και οι ηλικίες. Αν και το γεωλογικό χρονοδιάγραμμα είναι αυθαίρετο και κατασκευασμένο κυρίως για να εξυπηρετήσει την επιστημονική μελέτη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ιστορηθούν τα σημαντικότερα στάδια στην ιστορία της ζωής πάνω στη Γη. Συνήθως, το τέλος κάθε Αιώνα συμπίπτει με μια μεγάλη εξαφάνιση ειδών, που δίνει τη δυνατότητα σε νέα είδη να κυριαρχήσουν στη θέση των παλιών.


Αν και τα τελευταία 543 εκατομμύρια χρόνια είναι χωρισμένα σε 3 αιώνες, 11 περιόδους και δεκάδες εποχές και ηλικίες, τα προηγούμενα 4,1 δισ. χρόνια ανήκουν όλα στον Προκάμβριο αιώνα και έχουν ελάχιστες υποδιαιρέσεις. Ο ορισμός της Εδιακάριας Περιόδου δείχνει ότι μόλις τώρα οι γεωλόγοι αρχίζουν να καταλαβαίνουν το τελευταίο τμήμα αυτού του τεράστιου χρονικού διαστήματος, δείχνει την πρόοδο που πραγματοποιείται στην κατανόηση του μακρινού παρελθόντος. Στόχος τους τώρα είναι να αναλύσουν παραπέρα την Εδιακάρια Περίοδο σε Εποχές. Μετά, θα προσπαθήσουν να προχωρήσουν όλο και πιο πίσω, χωρίζοντας το Προκάμβριο σε Περιόδους όπως έχουν κάνει και με τους 3 αιώνες του Φανεροζωικού (Παλαιοζωικός, Μεσοζωικός και Καινοζωικός).


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»


Κλάδος που έλειπε από το «δέντρο» της ζωής;

Αυτό το εξαιρετικά διατηρημένο «φύλλωμα» από την Εδιακάρια Περίοδο, πριν από 565 εκατομμύρια χρόνια, ήταν ένα πρώιμο «πείραμα» της φυσικής επιλογής προς την κατεύθυνση των ζώων, το οποίο, όμως, δεν εξελίχτηκε ποτέ σε κάτι ικανό να επιζήσει στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονταν.
Αυτό το εξαιρετικά διατηρημένο «φύλλωμα» από την Εδιακάρια Περίοδο, πριν από 565 εκατομμύρια χρόνια, ήταν ένα πρώιμο «πείραμα» της φυσικής επιλογής προς την κατεύθυνση των ζώων, το οποίο, όμως, δεν εξελίχτηκε ποτέ σε κάτι ικανό να επιζήσει στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονταν.
Τα απολιθώματα μικροσκοπικών θαλάσσιων οργανισμών που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στον Καναδά ίσως είναι το κλειδί για το πώς η ζωή εξελίχτηκε από τα μικρόβια στις ανώτερες μορφές της, όπως ο άνθρωπος.

Οι ερευνητές βρήκαν ένα νέο πληθυσμό απολιθωμάτων από ζώα που έχουν εκλείψει εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια και πιθανολογούν ότι είναι οι αρχαιότεροι σύνθετοι οργανισμοί που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ. Μοιάζουν περισσότερο με φυτά, παρά με ζώα, αφού έχουν κλαδιά, μίσχους και δομές που μοιάζουν με φύλλα. «Αυτά τα πράγματα είναι ένα αποτυχημένο πείραμα. Είτε βρίσκονται στη βάση του εξελικτικού δέντρου των ζώων, είτε λίγο πιο πίσω, μεταξύ των μυκήτων και των ζώων», λέει ο Γκι Ναρμπόν, επικεφαλής της ομάδας που έκανε την ανακάλυψη.

Τα απολιθώματα διατηρήθηκαν ανέπαφα κάτω από ένα στρώμα ηφαιστειακής στάχτης. Οπως και στην περίπτωση της Πομπηίας, κάθε οργανισμός πέθανε ακριβώς εκεί που ζούσε. Οι περισσότερες άλλες περιοχές όπου έχουν βρεθεί απολιθώματα έχουν δημιουργηθεί κάτω από συνθήκες μεγαλύτερης γεωλογικής αναταραχής, με αποτέλεσμα τα απολιθώματα να είναι μετατοπισμένα και ανακατεμένα. Αυτή η διαφορά των απολιθωμάτων του Καναδά επιτρέπει στον Ναρμπόν να μελετήσει πώς τα ζώα αλληλεπιδρούσαν με το περιβάλλον τους, εφαρμόζοντας σύγχρονες τεχνικές χωρικής οικολογίας, που δεν έχουν εφαρμοστεί ποτέ στο παρελθόν σε απολιθώματα.



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ