ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 6 Γενάρη 2018 - Κυριακή 7 Γενάρη 2018
Σελ. /40
ΔΙΕΘΝΗ
ΙΡΑΝ
Στο «μάτι του κυκλώνα» ευρύτερων γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων

Από διαδήλωση στις 30/12/2017 στο πανεπιστήμιο της Τεχεράνης

Copyright 2017 The Associated

Από διαδήλωση στις 30/12/2017 στο πανεπιστήμιο της Τεχεράνης
Οι τελευταίες κινητοποιήσεις πολλών χιλιάδων διαδηλωτών στο Ιράν κατά της κυβέρνησης αφενός αναδεικνύουν τα συσσωρευμένα προβλήματα που δημιουργούν σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων οι πρόσφατες πολυετείς διεθνείς κυρώσεις, σε συνδυασμό με την κλιμάκωση των αντιλαϊκών μέτρων των ισλαμικών κυβερνήσεων, που συνέβαλαν στην ισχυροποίηση των ιρανικών καπιταλιστικών ομίλων. Αφετέρου αντανακλούν τις σημαντικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις που παρατηρούνται εδώ και καιρό στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, με κύριο χαρακτηριστικό την όξυνση ενδοϊμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων και τη δημιουργία νέων «συμμαχιών» (π.χ. μεταξύ Ισραήλ - Σαουδικής Αραβίας και αυτών των δύο με τις ΗΠΑ ενάντια στο Ιράν).

Ως εκ τούτου, οι εξελίξεις στο εσωτερικό του Ιράν δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ξέχωρα από όσα διαδραματίζονται στην ευρύτερη περιοχή, από τις παρεμβάσεις ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

Αιτίες για τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις

Επιχειρώντας, λοιπόν, κάποιος να δει ποια ήταν η «σπίθα» που προκάλεσε από τις 28 Δεκέμβρη τις πρώτες μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, που έχουν στοιχίσει έως τώρα τη ζωή σε 22 ανθρώπους (ανάμεσά τους και ένας αστυνομικός), θα πρέπει να εξετάσει τα σύνθετα γεγονότα υπό το πρίσμα εσωτερικών, περιφερειακών και διεθνών εξελίξεων.

Οι κινητοποιήσεις αντικυβερνητικών διαδηλωτών ξεκίνησαν την προπερασμένη Πέμπτη από τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράν, Μασχάντ, από όπου κατάγεται ο συντηρητικός ισλαμιστής Εμπραχίμ Ραϊζί, που ηττήθηκε από τον Χ. Ροχανί στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Μάη. Τα αιτήματα ήταν ποικιλόμορφα, αν και σαφώς αφορούσαν πρόσφατα αντιλαϊκά μέτρα που αποφάσισε η κυβέρνηση του Προέδρου Ροχανί, παρά τις προεκλογικές του υποσχέσεις για το αντίθετο.

Σε αντίθεση με τις πολύνεκρες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του 2009, που έγιναν με τη συμμετοχή κυρίως των μεσαίων στρωμάτων, έπειτα από εκλογές και τις καταγγελίες υποψηφίων της αντιπολίτευσης για νοθεία, οι τελευταίες κινητοποιήσεις πραγματοποιήθηκαν κυρίως με τη συμμετοχή φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Η «σπίθα» που άναψε τη φωτιά δόθηκε στις 19 Δεκέμβρη, όταν η κυβέρνηση διαμορφώνοντας τον προϋπολογισμό ύψους 104 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη νέα ιρανική χρονιά, που αρχίζει στις 21 Μάρτη 2018, αποφάσισε, μεταξύ άλλων, τη λήψη μέτρων όπως:

  • Αύξηση 50% στην τιμή των καυσίμων και στις τιμές βασικών προϊόντων, με πιο τρανταχτή την αύξηση στην τιμή των αυγών κατά 45%.
  • Αρση κρατικών επιδοτήσεων και επιδομάτων κοινωνικής πρόνοιας σε 34.000.000 δικαιούχους.
  • Αύξηση των στρατιωτικών δαπανών.

Αυτά και άλλα μέτρα φούντωσαν περαιτέρω τον πληθωρισμό που έτρεχε τον περασμένο Νοέμβρη (πριν τις τελευταίες ανατιμήσεις) με 9,6%, ασκώντας μεγάλη πίεση σε εκατομμύρια λαϊκά νοικοκυριά αλλά και μεσαία στρώματα.

Τα λαϊκά στρώματα ένιωσαν περαιτέρω πίεση, διότι εδώ και χρόνια υφίστανται εξοντωτικές πολιτικές λιτότητας (λόγω πρώην διεθνών κυρώσεων αλλά και εξαιτίας της πολιτικής υπέρ των καπιταλιστικών επιχειρήσεων, είτε κρατικών που ελέγχονται από ισλαμικό καθεστώς, είτε του ιδιωτικού κεφαλαίου), ενώ ταυτόχρονα μέρος της εργατικής τάξης αντιμετωπίζει πολύμηνες καθυστερήσεις μισθών, ανεργία ή κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας.

Σημαντικό ζήτημα είναι επίσης το γεγονός πως το 50% του συνολικού πληθυσμού είναι νέοι έως 30 ετών, οι οποίοι, παρά τη σημαντική μόρφωση και την επαγγελματική κατάρτιση που διαθέτουν, αδυνατούν να βρουν εργασία. Ετσι, ενώ η ανεργία επισήμως ανέρχεται σε 12,3%, το ποσοστό αυτό διπλασιάζεται και σε ορισμένες περιπτώσεις τετραπλασιάζεται, ξεπερνώντας το 40 με 45% ιδιαίτερα στην περιφέρεια και τις πιο νότιες περιοχές του Ιράν.

Τα δεδομένα αυτά εξηγούν γιατί σημαντικό μέρος των διαδηλωτών ήταν νεαροί 20-25 και 30 ετών και γυναίκες, οι οποίες παρά την υψηλή μόρφωσή τους επίσης νιώθουν παραγκωνισμένες και υποβαθμισμένες στην αγορά εργασίας.

Τα μεσαία στρώματα επίσης ένιωσαν μεγαλύτερη πίεση, καθώς τους τελευταίους μήνες σημειώθηκε κλείσιμο ισλαμικών τραπεζών που ήταν ιδιοκτησίας στελεχών της κυβέρνησης, του κλήρου και της στρατιωτικής ελίτ. Με τον τρόπο αυτό έχασαν αποταμιεύσεις ετών, δίχως την παραμικρή αποζημίωση. Κάπως έτσι, οι διαδηλώσεις σύντομα μεταδόθηκαν σε δεκάδες άλλες πόλεις και κωμοπόλεις, φτάνοντας μέχρι την πρωτεύουσα Τεχεράνη. Ταυτόχρονα, είναι εμφανές ότι και στο εσωτερικό της αστικής τάξης εκδηλώνονται αντιπαραθέσεις. Η οργάνωση «Μουτζαχεντίν Χαλκ» (αγωνιστές του λαού) έχει τη στήριξη των ΗΠΑ και άλλων δυνάμεων και αντιπολιτεύεται το σημερινό καθεστώς. Επίσης, υπάρχουν αστικές δυνάμεις, ακόμα και νοσταλγοί της μοναρχίας, που προβάλλουν την ανάγκη να προχωρήσουν εκσυγχρονισμοί στην καπιταλιστική ανάπτυξη, που εμποδίζονται σχετικά λόγω του θρησκευτικού χαρακτήρα του καθεστώτος.

Αξιοποίηση των λαϊκών προβλημάτων από τις ΗΠΑ και άλλες δυνάμεις

Τα αιτήματα των διαδηλωτών, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν ήταν μόνο κατά της ακρίβειας, της λιτότητας, των καθυστερούμενων δεδουλευμένων ή της ανεργίας. Στράφηκαν για πρώτη φορά κατά του Σιίτη ανώτατου ιερωμένου Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ και όχι μόνο κατά του Ιρανού Προέδρου Χασάν Ροχανί. Ρόλο στην πραγματοποίηση αυτών των κινητοποιήσεων φαίνεται πως έπαιξαν, σε σημαντικό βαθμό, και διαδικτυακά κοινωνικά δίκτυα (που χρησιμοποιήθηκαν ως γνωστόν και στη λεγόμενη ενδοαστική σύγκρουση της «Αραβικής Ανοιξης»). Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο πως ο γιος του πρώην Σάχη της Περσίας Ρεζά Παχλαβανί, που έχει βρει εδώ και δεκαετίες «καταφύγιο» στις ΗΠΑ, κάλεσε την Πέμπτη την κυβέρνηση των ΗΠΑ και τα τεχνολογικά μονοπώλια που δραστηριοποιούνται στο ίντερνετ να «βοηθήσουν τους Ιρανούς».

Σημαιοφόρος στη ...συμπαράσταση στον ιρανικό λαό εμφανίστηκε από την πρώτη στιγμή ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, που μίλησε για ευκαιρία ανατροπής ενός διεφθαρμένου αντιδημοκρατικού καθεστώς και, μάλιστα, την Τετάρτη σημείωσε με έμφαση μέσω «Τουίτερ» ότι «οι ΗΠΑ θα δώσουν την υποστήριξή τους την κατάλληλη στιγμή».

Η ιρανική κυβέρνηση έσπευσε να δείξει ως υπεύθυνο τον «ξένο δάκτυλο» και δη το ρόλο πρακτόρων από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες και διοργάνωσε την Τρίτη και την Τετάρτη μεγάλες φιλοκυβερνητικές διαδηλώσεις δεκάδων χιλιάδων πολιτών υπέρ της «σταθερότητας» της χώρας και κατά των παρεμβάσεων του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ. Από την άλλη, παραδέχθηκε υποκριτικά τις δυσκολίες και τις πιέσεις που υφίστανται τα φτωχά λαϊκά στρώματα.

Επίσης, την Τετάρτη ανακοινώθηκε η σύλληψη ενός Ευρωπαίου πολίτη που φέρεται πως υποκινούσε ταραχές στο Νότιο Ιράν και θεωρήθηκε ύποπτος πράκτορας μυστικών υπηρεσιών κάποιας ευρωπαϊκής χώρας. Η εθνικότητα του συλληφθέντα δεν δημοσιοποιήθηκε άμεσα, ούτε στοιχεία της ταυτότητάς του. Το γεγονός όμως προβλήθηκε έντονα από ιρανικά κρατικά ΜΜΕ, για να «αποδείξουν» τη δράση ξένων πρακτόρων στο έδαφος του Ιράν. Στις 3/1, ο 60χρονος Ιρανός στρατηγός Μοχάμεντι Αλί Τζαφάρι (αρχηγός των «Φρουρών της Ιρανικής Επανάστασης»), απευθυνόμενος στις ΗΠΑ, το Ισραήλ, τη Σ. Αραβία «και άλλους πολέμιους του Ιράν», δήλωσε: «Οι εχθροί ξέρουν πως με κανέναν τρόπο δεν μπορούν να απειλήσουν την άμυνα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, παρά τις προσπάθειες να απειλήσουν την ιρανική κουλτούρα, οικονομία και ασφάλεια... Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι μία επιτυχημένη χώρα σε μία ταραχώδη περιοχή απειλείται καθώς δεν αποδέχεται τις ΗΠΑ σαν αφεντικό». Ο ίδιος κατήγγειλε τις προσπάθειες δυτικών και άλλων μυστικών υπηρεσιών να προωθήσουν στο ιρανικό έδαφος τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους», ώστε να προχωρήσουν σε προβοκάτσιες και τρομοκρατικές επιθέσεις με στόχο «την αποσταθεροποίηση του Ιράν». «Ομως οι τρομοκρατικές ομάδες δεν τολμούν να περάσουν τα σύνορα του Ιράν», είπε ο στρατηγός.

Η συμφωνία Τραμπ - Νετανιάχου

Πριν μερικές βδομάδες, το ισραηλινό τηλεοπτικό δίκτυο «Channel 10» αποκάλυψε τη συμφωνία υψηλόβαθμων κυβερνητικών αξιωματούχων σε ΗΠΑ - Ισραήλ κατά του Ιράν, με στόχο τη γεωπολιτική αποδυνάμωση του τελευταίου με διάφορους τρόπους και μέσα.

Οι πληροφορίες του ισραηλινού καναλιού, που αναπαράχθηκαν μεταξύ άλλων και από την ισραηλινή αγγλόφωνη εφημερίδα «Jerusalem Post», ανέφεραν πως η συνάντηση μεταξύ άλλων του Αμερικανού συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας στο Λευκό Οίκο Χ. Ρ. Μακμάστερ και του Ισραηλινού συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας, Μέιρ Μπεν Σαμπάτ, έγινε στις 12 Δεκέμβρη στην Ουάσιγκτον. Στη συνάντηση, που έγινε σε συνέχεια της απόφασης του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις 13 Οκτώβρη να μην επικυρώσει, από την πλευρά του, την ισχύ της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, αποφασίστηκε η συγκρότηση κοινών «ομάδων εργασίας», οι οποίες θα καταστρώσουν «πλαίσιο βημάτων» που θα ακολουθήσουν οι μυστικές υπηρεσίες και διπλωμάτες αμφοτέρων των χωρών ώστε:

  • Να εξασφαλίσουν είτε με διπλωματικά μέσα είτε με επιχειρήσεις πρακτόρων των μυστικών υπηρεσιών CIA, Mossad ότι, παρά τη διεθνή συμφωνία του 2015, το Ιράν δεν θα αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο.
  • Θα αντιμετωπίσουν την ιρανική «δραστηριότητα» στην περιοχή, ιδιαίτερα σε Συρία και Λίβανο και τις σχέσεις της Τεχεράνης με ένοπλες οργανώσεις όπως η σιιτική «Χεζμπολάχ». Παράλληλα, κοινή «ομάδα εργασίας» αμφοτέρων χωρών θα αναλάβει το σχεδιασμό της πολιτικής Ουάσιγκτον - Τελ Αβίβ για «την επόμενη μέρα» τερματισμού του πολέμου στη Συρία.
  • «Αντιμετώπιση» της περαιτέρω ανάπτυξης του ιρανικού πυραυλικού προγράμματος και της κατασκευής πυραύλων ακριβείας σε Συρία και Λίβανο για χρήση από τη «Χεζμπολάχ», που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά του Ισραήλ σε μελλοντικούς πολέμους.
  • Κοινή προετοιμασία ΗΠΑ - Ισραήλ σε διάφορα σενάρια κλιμάκωσης της έντασης στην περιοχή, αναφορικά όχι μόνο με το Ιράν, αλλά και με τη Συρία, τη «Χεζμπολάχ» στο Λίβανο και τη «Χαμάς» στη Λωρίδα της Γάζας.
Η θέση του Τουντέχ

Η Κεντρική Επιτροπή του κόμματος Τουντέχ του Ιράν (Κόμματος του Λαού, που συμμετέχει ενεργά στις Διεθνείς Συναντήσεις Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων και διώκεται στη χώρα του) σε ανακοινώσεις που εξέδωσε αυτήν τη βδομάδα αντιτίθεται σε οποιουδήποτε είδους ξένη επέμβαση καταγγέλλοντας την υποκριτική υποστήριξη κυβερνήσεων χωρών όπως οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία, που «προωθούν τα γεωστρατηγικά τους συμφέροντα».

Τονίζει επίσης ότι «οι λαϊκές διαμαρτυρίες κατά της συνέχισης της αντιλαϊκής και αντιδραστικής εξουσίας του καθεστώτος έχουν αιτία, αντικειμενικά, την κοινωνικοοικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα, την κρίση νομιμότητας του καθεστώτος, του οποίου τα επίπεδα διαφθοράς και ανικανότητας αποκαλύπτονται ολοένα και περισσότερο καθημερινά, και την αυξανόμενη φτώχεια και περιθωριοποίηση εκατομμυρίων πολιτών». Επισημαίνει πως η αξιοποίηση αυτής της κατάστασης από «εσωτερικές και εξωτερικές αντιδραστικές δυνάμεις, που έχουν σκοπό να διαδώσουν παραπλανητικά συνθήματα και να κλέψουν από τις μάζες την αληθινή διαμαρτυρία από το κίνημα διαμαρτυρίας, πρέπει να εμποδιστεί και να αντιμετωπιστεί ξεκάθαρα».

Τάσσεται έτσι υπέρ του οργανωμένου αγώνα του λαού ενάντια στις βίαιες προσπάθειες του ιρανικού καθεστώτος να καταστείλει τις κινητοποιήσεις, επισημαίνοντας ότι τα μέλη και οι υποστηρικτές του αγωνίζονται με τον υπόλοιπο λαό του Ιράν για την «ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος, για ελευθερία, ειρήνη, κυριαρχία και κοινωνική δικαιοσύνη».


Το ειδικό βάρος του Ιράν στην περιοχή της Μ. Ανατολής

Ας μην ξεχνάμε πως το Ιράν, μία μεγάλη χώρα στον Περσικό Κόλπο, με πάνω από 82.000.000 πληθυσμό, τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου, φυσικού αερίου, ορυκτού πλούτου και πανσπερμία εθνοτήτων (μεταξύ των οποίων η κουρδική μειονότητα), είναι δεσπόζουσα περιφερειακή δύναμη στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Βρέχεται βόρεια από την Κασπία Θάλασσα, βλέποντας από στρατηγική θέση την Υπερκαυκασία. Νότια βρέχεται από τον Περσικό Κόλπο, με θέση και λόγο στα στρατηγικά Στενά του Ορμούζ, από όπου περνά το 35% των δεξαμενόπλοιων που μεταφέρουν πετρέλαιο, και την Αραβική Θάλασσα. Συνορεύει επίσης ανατολικά με Αφγανιστάν και Πακιστάν, δύο χώρες στις οποίες ξεδιπλώνονται πολυετείς ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, με πρόσχημα τους Ταλιμπάν και τζιχαντιστές της «Αλ Κάιντα» και του «Ισλαμικού Κράτους». Βρίσκεται επίσης κοντά στο «μαλακό υπογάστριο» της Ινδίας, η οποία, διόλου τυχαία, φτιάχνει το στρατηγικό λιμάνι Τσαμπαχάρ στο νοτιοανατολικό Ιράν, στον Κόλπο του Ομάν, που αναμένεται να λειτουργήσει ανταγωνιστικά έναντι της Κίνας. Παρ' όλα αυτά, το Ιράν συνεργάζεται στενά και με την Κίνα, μονοπώλια της οποίας δραστηριοποιούνται εντατικά τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο της πολιτικής «Ενας Δρόμος - Μία Ζώνη», από όπου περνούν οι σύγχρονοι κινεζικοί δρόμοι εμπορίου.

Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνάμε πως η αναβάθμιση της γεωπολιτικής επιρροής του Ιράν την τελευταία μιάμιση δεκαετία συνέπεσε με τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις των ΗΠΑ, χωρών της ΕΕ και άλλων δυνάμεων σε Λιβύη, Συρία και Ιράκ, καθώς δημιούργησαν περιβάλλον ευνοϊκό για να παίξει και η ιρανική αστική τάξη σημαντικό ρόλο π.χ. σε επιχειρήσεις κατά των τζιχαντιστών στους πολέμους Συρίας και Ιράκ. Με αυτόν τον τρόπο, και παρά το υψηλό τίμημα σε κόστος και ζωές Ιρανών στρατιωτών, η Τεχεράνη κατάφερε να αυξήσει την επιρροή της σε Συρία και Ιράκ και να ισχυροποιήσει την επιρροή της στην πιο φτωχή χώρα της Αραβικής Χερσονήσου, την Υεμένη, αξιοποιώντας τις σχέσεις με τους Σιίτες αντικαθεστωτικούς Χούτι. Αυτά πέρα από τις ιδιαίτερες και στενές σχέσεις που διατηρεί εδώ και δεκαετίες το ιρανικό καθεστώς με τη λιβανέζικη σιιτική οργάνωση της «Χεζμπολάχ».

Εντούτοις, η συμμαχία συμφερόντων του Ιράν με Συρία, Ιράκ, Ρωσία και Τουρκία προκαλεί παράλληλα έντονες τριβές και αντιδράσεις σε άλλες ανταγωνιστικές δυνάμεις, με πρώτες τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία, που βλέπουν να θίγονται τα δικά τους συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή. Δεν είναι τυχαίο πως εδώ και καιρό Αμερικανοί και Ισραηλινοί «αναλυτές» επιχειρηματολογούν κατά της δημιουργίας του λεγόμενου «σιιτικού» ιρανικού τόξου ή της «σιιτικής ημισελήνου», που ξεδιπλώνεται από τον Περσικό έως τις ακτές του Λιβάνου και της Συρίας, στη στρατηγική για τα ενεργειακά και όχι μόνο μονοπώλια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτό εξηγεί γιατί ένα σημαντικό τμήμα της νέας Εθνικής Στρατηγικής Ασφαλείας του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, η οποία δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα, αφορά το Ιράν και τη δημιουργία μετώπου εναντίον της Τεχεράνης, καθώς και την «επικαιροποίηση» ή και ακύρωση της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Εξηγεί επίσης την απόφαση ΗΠΑ και Ισραήλ να συγκροτήσουν (όπως θα δούμε παρακάτω...) από τα μέσα του περασμένου Δεκέμβρη τέσσερις «ειδικές κοινές ομάδες» συνεργασίας απέναντι στο Ιράν, προκειμένου να ασκήσουν εναντίον του πίεση, είτε με επιχειρήσεις μυστικών υπηρεσιών, είτε με «διπλωματία».

Το Ιράν είναι μία πανσπερμία πολιτισμών και εθνοτικών ομάδων. Αν και δεν υπάρχουν σαφή επίσημα στοιχεία, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού αποτελούν οι Πέρσες (κατά περίπου 61%) και ακολουθούν οι Αζέροι (κατά 16%), οι Κούρδοι (κατά 10%), οι Λουρ (κατά 6%) και από 2% Αραβες, Βαλούχοι, Τουρκμάνοι. Επίσης γύρω στο 1% του πληθυσμού είναι Αρμένιοι, Εβραίοι και Ασσύριοι. Επίσημη γλώσσα του Ιράν είναι τα Φαρσί. Μιλιούνται επίσης η αζέρικη γλώσσα, διάφορες τουρκικές διάλεκτοι, Κουρδικά, Αραβικά, και γλώσσες των μικρότερων εθνοτήτων των Γκιλάκι, Λουρ και Μαζανταρανί.

Το 95% του πληθυσμού είναι Σιίτες Μουσουλμάνοι, το 4% Σουνίτες και το 1% είναι Χριστιανοί, Εβραίοι, Ζωροάστρες κ.ά.

Το μέσο προσδόκιμο ζωής του πληθυσμού ανήλθε το 2015 στα 71,15 χρόνια (69,56 χρόνια οι άνδρες και 72,82 οι γυναίκες), ενώ το μέσο ποσοστό γεννητικότητας αντιστοιχεί σε 1,83 παιδιά ανά γυναίκα, από 6,7 παιδιά ανά γυναίκα που ήταν πριν από περίπου 50 χρόνια.


Οξυνση του ανταγωνισμού σε πολλά μέτωπα

Οι πληροφορίες για τις συναντήσεις στις ΗΠΑ δεν διαψεύστηκαν ούτε από Αμερικανούς, ούτε από Ισραηλινούς αξιωματούχους. Είναι, ωστόσο, ενδεικτικές, αφού αποτελούν μέρος του «μεγάλου παιχνιδιού» που παίζεται στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, όπου πολλά μέτωπα είναι παράλληλα «ανοικτά» και συγκρούονται ισχυρά μονοπωλιακά συμφέροντα και ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Είναι χαρακτηριστική η παρέμβαση της Ρωσίας, που μετά την επιτυχή στρατιωτική επιχείρηση που πραγματοποίησε στη Συρία με πρόσκληση της κυβέρνησης του Σύρου Προέδρου Μπασάρ Ασαντ, κατάφερε να αναβαθμίσει σημαντικά το ρόλο της στην ευρύτερη περιφέρεια της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.

Ρόλο στη διπλωματική σκακιέρα της περιοχής αναζητά βεβαίως και η Κίνα που έχει ανοίξει διαύλους και δρόμους δράσης κινεζικών μονοπωλίων στο πλαίσιο των σύγχρονων δρόμων του Μεταξιού «Ενας Δρόμος - Μία Ζώνη».

Αυτά, βεβαίως, όταν στην περιοχή, είναι ανοικτά όπως προαναφέραμε αρκετά μεγάλα μέτωπα. Οπως το Παλαιστινιακό, ιδιαίτερα μετά την απόφαση της κυβέρνησης των ΗΠΑ να αναγνωρίσει στις 6/12/17 την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, υπονομεύοντας περαιτέρω σαν βάση διαπραγμάτευσης την ίδρυση δύο βιώσιμων κρατών με ανεξάρτητη Παλαιστίνη στα σύνορα του 1967. Η «επόμενη μέρα» σε Συρία και Ιράκ μετά τη συντριβή των τζιχαντιστών και την τεράστια πίτα ανοικοδόμησης πολλών εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ή και τρισεκατομμυρίων δολαρίων που ανοίγει την όρεξη σε ανταγωνιστικά μονοπώλια. `Η η εντεινόμενη ενδοϊμπεριαλιστική κόντρα Αιγύπτου - Χωρών του Κόλπου με το Κατάρ, αφότου το τελευταίο επέλεξε να αποκαταστήσει διπλωματικές σχέσεις με το Ιράν και να αυξήσει τη συνεργασία με στόχο την εκμετάλλευση τεράστιων υποθαλάσσιων κοιτασμάτων (51 τρισεκατομμυρίων κ.μ.) φυσικού αερίου «South Pars/North Dome» με πρωταγωνιστικό ρόλο στο γαλλικό ενεργειακό μονοπώλιο ΤΟΤΑΛ.

Τα μέτωπα και οι ανταγωνισμοί τόσων δυνάμεων στην ευρύτερη στρατηγική περιοχή εξηγούν και τις αντιδράσεις διαφόρων δυνάμεων απέναντι σε όσα διαδραματίστηκαν τις τελευταίες μέρες στο Ιράν.

Δεν είναι τυχαίο έτσι ότι ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Ιρανό ομόλογό του Ροχανί, με αφορμή την Πρωτοχρονιά, παραδέχτηκε τη συμβολή του Ιράν στον αγώνα κατά των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» και της «Αλ Κάιντα» σε Συρία, Ιράκ κ.α. Για παρόμοιους λόγους εξηγείται η προσεκτική αντίδραση της καγκελαρίας στη Γερμανία (τεράστια μονοπώλια της οποίας όπως «Ζίμενς» και «Φολκσβάγκεν» έχουν κλείσει στο Ιράν συμφωνίες για χρυσοφόρες μπίζνες μετά την άρση των διεθνών κυρώσεων), που αρκέστηκε σε εκκλήσεις για σεβασμό των ελευθεριών συνάθροισης, έκφρασης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Για τους ίδιους λόγους της στενής σχέσης μονοπωλιακών ομίλων, η Ρωσία, που επίσης συνεργάζεται στενά με το Ιράν στον πόλεμο της Συρίας, χαρακτήρισε τις πρόσφατες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στο Ιράν «εσωτερικό ζήτημα».

Ουδεμία έκπληξη προκάλεσε η θετική (για την ιρανική κυβέρνηση) αντίδραση της Τουρκίας, που αυτό το διάστημα αντιμετωπίζει το Ιράν σαν σύμμαχο.

Επίσης, χαρακτηριστική είναι η σιγή της Σαουδικής Αραβίας, όμως ο διάδοχος στο θρόνο, πρίγκιπας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, το περασμένο καλοκαίρι δεν έκρυβε λόγια, δηλώνοντας απροκάλυπτα πως «δεν θα περιμένουμε μέχρι να εκδηλωθεί η μάχη στη Σαουδική Αραβία, αλλά θα εργαστούμε για την εκδήλωση αυτής στο Ιράν και όχι στη Σαουδική Αραβία».

Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες στην ευρύτερη περιοχή ανεξάρτητα αν θα συνεχιστούν ή θα ανακοπούν τώρα οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στο Ιράν. Οι κόντρες συμφερόντων είναι τέτοιες που δεν μπορεί παρά να οδηγήσουν, αργά ή γρήγορα, σε νέα επικίνδυνη όξυνση της ενδοϊμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους λαούς της ευρύτερης περιοχής.


KEIMENA: Δ.ΟΡΦΑΝΑΚΗ


KEIMENA: Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ